13
tháng 6 2018
Bốn
chuyên gia chia sẻ nhận định về hội nghị tượng đỉnh lịch sử của Trump-Kim ở
Singapore.
Donald
Trump đến Singapore hứa hẹn sẽ làm nên lịch sử.
Và
ông làm thế bằng cách bắt tay Kim Jong-un trước các ống kính truyền hình thế
giới - trở thành đương kim tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên gặp gỡ lãnh đạo tối cao
của Bắc Hàn.
Nhưng
thực sự họ đã đạt được gì, và những biến chuyển và diễn tiến tiếp theo là gì?
BBC
hỏi ý kiến bốn chuyên gia về nhận định của họ.
'Một
tuyên bố mơ hồ, nhưng có thể đã có những hứa hẹn bất thành văn'
Andrea Berger, nghiên
cứu viên, Trung tâm nghiên cứu James Martin
Kim
Jong-un rời Singapore mà không ký tên bên cạnh bất kỳ quy định chi tiết hơn
hoặc đầy tham vọng nào liên quan đến vũ khí hạt nhân. Ngôn ngữ trong tuyên bố
làm tại Singapore cũng giống các thỏa thuận trước đó, và ở vài khoản, thậm chí
còn mơ hồ hơn. Như vậy thì, tuyên bố chung là một món quà cũ được gói hết sức
đẹp đẽ, và được tặng lại. Nhưng có thể ý định mới là điều quan trọng. Cuộc họp
ở Singapore đã tạo ra không gian chính trị cho, và đà hướng tới, các cuộc đàm
phán trực tiếp hơn, thích hợp hơn để điền vào các chi tiết mà thỏa thuận chung
không nhắc đến.
Trong
thực tế, cuộc họp báo của ông Trump cho thấy các cam kết bằng lời có thể đã
được thực hiện. Cùng với các tiết lộ khác, ông Trump công bố kế hoạch hủy bỏ
các cuộc tập trận quân sự chung của Mỹ và Nam Hàn, mà từ lâu đã khiến Bắc Hàn
bị dị ứng, và Trump đồng ý là những cuộc tập trận này hơi "khiêu
khích". Cộng đồng quốc phòng Mỹ chắc chắn sẽ phản đối việc hủy bỏ các
cuộc tập trận phòng thủ hợp pháp, chẳng phải chỉ là vì không rõ liệu quyết
định này có được đưa ra với sự đồng lòng của đồng minh ở Nam Hàn. Tuy nhiên,
việc dừng các cuộc tập trận chung có thể giúp cho tình hình với Bình Nhưỡng
tiến triển tốt hơn nữa, như khi các cuộc tập trận "Tinh thần đồng
đội" được đình chỉ vào đầu những năm 1990.
Ông
Kim chắc đã rất hài lòng với hình ảnh đã được đánh bóng của mình trong vai trò
là một chính khách quốc tế có trách nhiệm mà Tổng thống Mỹ thích và kính trọng.
Lãnh đạo Bắc Hàn cũng chắc chắn sẽ được khuyến khích bởi thông báo bất ngờ của
ông Trump rằng các cuộc tập trận chung của Mỹ-Nam Hàn sẽ kết thúc. Nhìn về phía
trước, Mỹ sẽ cần phải duy trì động lực đằng sau các cuộc thảo luận này và phải
nhanh chóng mang lại những tiến bộ có ý nghĩa.
Tổng thống Mỹ Donald
Trump (trái) và lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un gặp nhau tại hội nghị
thượng đỉnh Mỹ-Bắc Hàn,tại khách sạn Capella trên đảo Sentosa ở Singapore vào
ngày 12 tháng 6 năm 2018. KEVIN LIM/THE STRAITS TIMES/HANDOUT
'Niềm
tin chiến thắng thực tế'
John Nilsson-Wright, giảng viên cao
cấp, Đại học Cambridge
Hai
nhà lãnh đạo chắc hẳn thấy là hội nghị thượng đỉnh đã đáp ứng được mọi kỳ vọng
của họ và có thể được xem là thành công. Nhưng chúng ta nên cẩn thận phân biệt
giữa hình ảnh và những kỳ vọng một mặt đầy tham vọng, và mặt khác cần phải mang
lại sự tiến bộ thực sự, rõ ràng, có thể đo lường được. Sự kiện này giống việc
đức tin chiến thắng thực tế, cộng thêm cách đóng gói và quảng bá để tăng cường
thế đứng của Donald Trump với giới ủng hộ ở nước nhà.
Về
mặt khu vực, đồng minh của Hoa Kỳ sẽ cảm thấy bất ổn bởi những lời tuyên bố của
tổng thống dường như ám chỉ đến việc giảm sự có mặt của lực lượng Mỹ trong khu
vực vào một thời điểm nào đó, và lập lại các tranh cãi phải chia sẻ gánh nặng
phòng thủ quen thuộc. Ngay cả nếu không dính dáng đến hội nghị thượng đỉnh,
tuyên bố này - cùng với việc đình chỉ các cuộc tập trận quân sự chung - tạo
nguy cơ làm mất ổn định những quan hệ liên minh quan trọng, và có thể gây rối
rắm hơn nữa cho cuộc cạnh tranh quân sự và chạy đua vũ khí trong khu vực .
Thật
khó để xem sự trao đổi mới có giải quyết một cách cụ thể và có ý nghĩa mối
quan tâm của Nhật Bản về nạn bắt cóc được thực hiện bởi Bắc Hàn. Trung Quốc
cũng muốn thấy bằng chứng rằng Bắc Hàn đang áp dụng một tư thế hoà giải hơn,
nhưng sẽ ghi nhận rất kỹ những dấu hiệu cho thấy vị trí của ông Trump kém hung
hăng hơn trước và rằng, hiện giờ viễn ảnh xung đột quân sự đã giảm đi rất
nhiều.
'Trump
thực ra chỉ giành được một nhượng bộ duy nhất'
Ankit Panda,biên tập viên cao cấp tại
Diplomat
Tuyên
bố chung đưa ra hai tham chiếu về "triệt tiêu hoàn toàn". Đó là một
cụm từ được quan trọng hoá và có vẻ không chính xác mấy. Nhưng có vẻ điều cuối
cùng mà "triệt tiêu hoàn toàn" có ý nghĩa, là Bắc Hàn sẽ đơn phương
bỏ vũ khí - hay bỏ hoàn toàn, có thể kiểm chứng, và không thể phục hồi hủy được
vũ khí hạt nhân của nước này.
Cụm
từ thứ hai, thường được viết tắt là "CVID" ̣không xuất hiện chỗ nào
trong trong tờ công bố, và điều đó thật bất ngờ. Trong những cuộc hội thảo dẫn
đến hội nghị thượng đỉnh, Bắc Hàn đã nói rõ rằng Kim Jong-un không đến
Singapore để trao chìa khóa chương trình hạt nhân của mình. "Hoàn thành
phi hạt nhân hóa" - một công thức xuất hiện lần đầu trong tuyên bố
Panmunjom ngày 27 tháng 4 giữa hai miền Triều Tiên - rất mơ hồ, có một kết
thúc mở và, trong diễn dịch rộng lượng nhất, đề cập đến huỷ bỏ vũ khí hạt nhân
toàn cầu.
Nhượng
bộ mà Bắc Hàn đưa ra cho các chương trình tên lửa đạn đạo và hạt nhân, cho đến
giờ, bao gồm việc thông báo lệnh cấm kiểm tra tên lửa đạn đạo liên lục địa và
sự hủy diệt có thể đảo ngược của địa điểm thử nghiệm hạt nhân tại Punggye-ri
vào cuối tháng Tư, và chẳng mấy liên quan đến ngoại giao đang diễn ra giữa Nam
Hàn và Hoa Kỳ.
Trong
định nghĩa của Bắc Hàn, đây là những hành động được thực hiện vì đất nước này
đã hoàn thành việc ngăn chặn hạt nhân và bây giờ muốn báo hiệu cho thế giới
rằng nó sẽ tiếp tục tồn tại như một cường quốc vũ khí nguyên tử trưởng thành và
có trách nhiệm.
Ông
Trump dường như đã chỉ gặt hái được một nhượng bộ duy nhất từ Bắc Hàn tại hội nghị thượng đỉnh. Sau khi ký tên vào tờ tuyên bố tại Singapore, Trump yêu cầu Kim tháo dỡ một "địa điểm thử nghiệm động cơ tên
lửa". Bắc Hàn được báo cáo là chấp nhận yêu cầu - dù điều này không được
đưa vào văn bản. Địa điểm thử nghiệm này dường như khác với một địa điểm đã bị
sập mới đây gần Kusong, liên quan đến việc phát triển tên lửa phóng di động
tiên tiến của nước này.
Chúng
ta không đủ chi tiết để biết khi đưa ra yêu cầu trên ông Trump muốn nói cụ thể
về địa điểm nào, nhưng có khả năng ông muốn đề cập đến địa điểm thử nghiệm động
cơ đẩy mạnh của Bắc Hàn tại Hamhung. Ngay cả với sự tiến bộ đáng kể của Bắc Hàn
trong tên lửa đạn đạo, tên lửa đẩy nhiên liệu là biên giới tiếp theo cho chương
trình này. Nếu ông Trump đã lấy được một sự bảo đảm từ Bắc Hàn vào thời điểm
này, chúng ta có thể thấy đây là một điểm thảo luận kỹ thuật quan trọng trong
một vòng đàm phán Mỹ-Bắc Hàn sau này.
Cách đây không lâu,
Bắc Hàn vẫn còn đang thử nghiệm tên lửa hạt nhân. GETTY IMAGES
'Khởi
đầu cho một hành trình dài'
Sokeel Park, giám đốc nghiên cứu và
chiến lược, Liberty ở Bắc Hàn
Một
hội nghị thượng đỉnh khổng lồ, chưa từng có, nhưng chỉ tạo được một thỏa thuận
rất nhẹ nhàng và theo khuôn mẫu. Thỏa thuận này thực sự có thể chỉ cần sao
chép từ các thỏa thuận khác trước đây với Bắc Hàn. Vì vậy, đây là một khởi đầu
không ấn tượng, nhưng người ta cũng chỉ kỳ vọng cuộc gặp gỡ này chỉ là phát
súng bắt đầu cho một hành trình dài mà chúng ta sẽ phải chờ một hoặc hai năm để
phán xét.
Ngay
cả trong khi một giải pháp hoàn hảo 100% về việc khử hạt nhân vẫn còn khó nắm
bắt, hy vọng rằng lần này quá trình thương thảo có thể kéo dài, vì Kim Jong-un,
chỉ 34 tuổi, phải chơi một trò chơi kéo dài hàng thập kỷ, và biết rằng ông ta
cần tăng trưởng kinh tế để duy trì sức mạnh lâu dài.
Chúng
ta càng mở rộng được đất nước này và càng thúc đẩy được sự khao khát của người
dân cho một nền kinh tế phát triển và cuộc sống tốt đẹp hơn, Kim Jong-un sẽ
càng phải đảm bảo một môi trường thuận lợi cho thương mại và đầu tư từ Trung
Quốc, Nam Hàn và các nước còn lại trên thế giới.
Vì
vậy, trong các thỏa thuận mà chúng ta thực hiện cũng như trong cách tiếp cận
với Bắc Hàn, chúng ta phải đảm bảo rằng đó là một chiến thắng không chỉ đối với
Kim Jong-un mà còn đối với người dân Bắc Hàn. Đó là cách duy nhất để có một lộ
trình tiến bộ bền vững lâu dài.
Tôi
nghĩ là rất nhiều người Bắc Hàn cả nghèo lẫn giàu sẽ hoan nghênh sự tái giao
dịch với Trung Quốc và Nam Hàn, cũng như tăng thêm giao dịch với Hoa Kỳ. Người
dân có xu hướng muốn thay đổi, đột phá và có cơ hội kinh tế tốt hơn. Tuy nhiên,
ngoài những tường trình được kiểm soát qua các phương tiện truyền thông nhà
nước, hầu hết người Bắc Hàn không có nhiều thông tin, phân tích và bình luận về
tất cả những điều này. Vì thế dân Bắc Hàn dù bị ảnh hưởng nhiều hơn nhưng lại
suy nghĩ ít hơn về biến cố này.
Tổng thống Donald
Trump (phải), và lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un tại cuộc họp thượng đỉnh ở
Singapore. REUTERS
-------------------
Tin
liên quan
No comments:
Post a Comment