Văn Biển
22/06/2018
Trong
một hẻm nhỏ không tên, cuối hẻm có một ngôi nhà nhỏ thờ hai anh em tuổi trạc
18-20. Hai anh em giống như cặp sinh đôi, có điều hơi khác. Thằng lớn mặc quân
phục bộ đội cụ Hồ, đội mũ tai bèo. Thằng em mặc quân phục lính miền Nam. Ảnh
hai anh em đứng sát nhau. Mỗi lúc có cán bộ phường tới thăm hoặc làm việc, bà mẹ
vội vàng cất tấm ảnh thằng em đi. Đợi khách đi rồi bà mẹ đem ra đặt lại trên
bàn thờ, y chỗ cũ.
Hai
người lính: bộ đội CSVN Nguyễn Huy Tạo (trái) và người lính VNCH Bùi Trọng
Nghĩa (phải), trong bức ảnh nổi tiếng của nhà báo Chu Chí Thành. Ảnh minh họa.
Cả hai nhân vật hiện còn sống.
Đợi
đến đêm thanh vắng, hai anh em nói chuyện với nha
Anh
thấy có tội mẹ không? Sao mẹ không cất quách tấm hình em đi. Những lúc có các
ông cán bộ Phường tới, trông bộ mẹ tội nghiệp thế nào ấy. Nếu biết trước thế
này, thà mẹ đừng sinh em ra.
Em
lại nghĩ xa xôi… vớ vẩn rồi. Nếu có trách hãy trách lịch sử. Tại sao lại sinh
ra cuộc chiến tranh Nam – Bắc tàn khốc huynh đệ tương tàn, kéo dài suốt 20 năm.
Thằng
em bỗng bật cười: Sao chuyện lớn chuyện nhỏ gì cũng đổ cho lịch sử. Lịch sử là
do con người làm ra. Một lát thằng em lại hỏi: Theo anh do đâu?
Hồi
đó bọn anh được giải thích là, đồng bào miền Nam sống cực khổ dưới ách đô hộ của
Mỹ – Diệm. Bác Hồ thương xót đồng bào miền Nam, đêm quên ngủ, ngày quên ăn.
Sao
em nghe nói ngoài đó sợ trong này để càng lâu miền Nam càng giàu có lớn mạnh
thì càng khó thống nhất…
Sau
này ngoài đó cũng có nhiều người nghĩ như vậy.
Em
nghĩ nói “ngoài đó” nghe chung chung và oan cho nhân dân. Chẳng có người
dân nào thích đánh nhau đâu. Cái chết, tang tóc, đau thương bao giờ cũng thuộc
về người dân. Có nhà thơ đã nói đúng, trong chiến tranh dẫu bên nào thắng thì kẻ
thua thiệt vẫn là người dân (1).
Thằng
anh trầm ngâm… Ừ, lịch sử chỉ là cách nói thôi.
Hỏi
thật anh, ngồi sát bên em, anh có thấy hổ thẹn không?
Sao
em lại nói thế?
Vì
em là lính ngụy mà.
Ngụy
là do bên kia tự ý đặt ra. Một đằng theo Liên Xô, theo Tàu. Sau mấy chục năm
anh cả sụp đổ tan thành mây khói, anh hai ngày càng lộ nguyên hình tên cáo già
xỏ lá, âm mưu xâm chiếm Việt Nam. Còn một đằng theo Mỹ. Đi ba đồng bảy đổi cuối
cùng bên kia lại trở về với con hổ giấy. Người ta bảo phải mất 70 năm để đi một
đường vòng cộng với bao nhiêu xương máu mới làm được chuyện này. Nếu ta thử làm
một phép tính cộng.
Thường
không ai nghĩ tới chuyện này. Tâm lý người đời chia sẻ niềm vui chứ ít ai cộng
lại các nỗi đau, mất mát.
Còn
chuyện con hổ giấy là do thằng Tàu đặt ra.
Chính
Mao đặt ra. Nhưng hắn là kẻ muốn làm thân với Mỹ nhất. Nghe nói lúc Nixon sang,
hắn chờ từng giây từng phút, theo dõi từng bước đi của con hổ giấy.
Tuy
là hổ giấy nhưng móng vuốt của nó là móng vuốt thật.
Vậy
rốt cục anh em mình chết oan à? Anh bị bom từ máy bay Mỹ trên đường Trường Sơn.
Còn em bị chết do mìn phía anh. Em hỏi thật anh, nếu tình cờ… của lịch sử anh
em mình mỗi người ở một bên chiến hào, trông rõ mặt nhau, nhận ra nhau, lúc đó
anh có bắn thằng em ngụy này không?
Em
hỏi hơi ác đấy. Khó trả lời. Còn tùy theo tình huống thực tế lúc đó. Bọn anh được
dạy căm thù Mỹ, Ngụy từ lúc còn ngồi ở ghế nhà trường, miệng còn hôi sữa.
Thế
còn em. Liệu có bắn anh không?
Chắc
chắn là không. Lúc anh đi rồi, mẹ kể nhiều chuyện về anh, chuyện của hai đứa
mình. Lúc nào anh cũng nhường nhịn em. Miếng bánh chia đôi, phần lớn anh nhường
cho em. Em chỉ mong gặp anh… Nhưng không phải gặp anh trong trường hợp cả hai đứa
đều trên bàn thờ.
Buồn
thật.
Buồn
và đau khổ nhất vẫn là mẹ. Mẹ đều thương hai đứa như nhau. Chắc mẹ nghĩ chẳng
có thằng nào bên ta, bên địch cả.
Sao
hồi đó anh không trốn quân dịch. Em trốn quân dịch mấy lần, cuối cùng cũng bị bắt.
Lúc
đó anh đang học ở Liên Xô, nghe tin miền Nam đang bị Mỹ xâm chiếm, anh và vài
anh em khác hăng hái viết đơn xin về nhập ngũ rồi vượt Trường Sơn vào trong
này.
Bây
giờ anh có tiếc không?
Bi
kịch của lịch sử mà. Mình chỉ là con bài, con tốt của số phận.
Bất
ngờ cậu em hỏi:
Anh
có biết cuộc giải phóng miền Nam đã cứu bà con miền Bắc không?
Anh
chưa từng nghe nói chuyện đó. Trông thằng anh vẻ ngạc nhiên.
Người
ta bảo nếu miền Bắc không bận tâm suốt 20 năm trời vào công cuộc giải phóng miền
Nam thì rảnh rỗi thế kia làm gì không tính chuyện làm một cuộc cách mạng văn
hóa long trời lở đất như người thầy vĩ đại bên kia. Mà hậu quả của cách mạng
văn hóa còn kinh khủng gấp mấy cuộc cải cách ruộng đất. Cải cách ruộng đất chỉ
tập trung trong mấy vùng nông thôn, còn cách mạng văn hóa thì có thể chơi luôn
toàn quốc, muốn đánh ai thì đánh bất kể người đó là ai kể từ ông Chủ tịch nước
trở đi. Người ta tính cuộc cách mạng văn hóa ở Tàu đã giết chết hàng mấy chục
triệu đồng chí, đồng bào, những phần tử ưu tú của Đất nước.
Thằng
anh nghe nói bỗng rùng mình. Ừ, cũng có lý.
Có
bao giờ anh tự hỏi giá ngày đó miền Bắc đừng đánh miền Nam thì bây giờ miền Nam
sẽ thế nào.
Trước
mắt sẽ không phải chờ mấy chục năm sau cả hai miền mới đuổi kịp thằng Thái Lan
bây giờ. Vậy cái người ta gọi là được, hóa ra… thằng em bỗng dừng lại quay sang
chuyện khác. Giả sử hồi đó hai miền thống nhất theo một kiểu khác, nếu miền Nam
thắng chắc chắn không có chuyện hàng triệu người bỏ nước mà đi bằng mọi giá. Và
sau mấy chục năm nhân dân cả hai miền sẽ không nghèo đói cực khổ, xã hội ngày
càng xuống cấp, tha hóa mọi mặt như bây giờ. Em lại giả sử hồi đó…
Thằng
anh cảm thấy ớn lạnh vội cắt ngang:
Lịch
sử không có chuyện nếu với giả sử. Cái gì phải tới thì cũng tới rồi. Thôi, ta
nói sang chuyện khác đi. Nói mãi chuyện thế sự thì sẽ có hàng trăm ngàn câu hỏi
“tại sao” mà không phải ai cũng trả lời được và câu nào cũng giải thích được.
Em
vẫn không hiểu…
Thì
anh có hiểu gì hơn em đâu. Nói chung do lịch sử cả mà.
Thằng
em không nín được cười.
Ừ,
đúng. Cứ đổ hết cho lịch sử là êm chuyện.
Hóa
ra lịch sử là cái bồ chứa đựng những điều may rủi định đoạt số phận cả đất nước
nhưng lại lệ thuộc vào ý chí của một vài người, mà khổ thay, không phải lúc nào
cũng đúng. Thậm chí sai lầm lại nhiều hơn. Những sai lầm chết người.
…
Thằng em như vẫn còn áy náy:
Em
nghĩ giả sử hồi đó…
Lần
này thằng anh giả vờ lim dim ngủ để tránh những câu hỏi không thể trả lời được…
Nếu cứ giả sử mãi thì rốt cục cũng sẽ thành chuyện “Nghìn lẻ một đêm”… Mà toàn
chuyện đau lòng… dầu cho vài trăm năm sau có trở thành chuyện cổ tích. Lịch sử
không quên, không bỏ sót một điều gì.
____
Bài
viết trên trích từ sách Que Diêm Thứ Tám của tác giả Văn Điển gửi tới Tiếng
Dân.
Mời đọc lại:
No comments:
Post a Comment