ĐIỂM TIN THỨ BA 26/06/2018 (Tin Tức Hàng Ngày)

Tin Tức Hàng Ngày

Điểm Tin Thứ Ba 26.06.2018

http://www.tintuchangngayonline.com/2018/06/iem-tin-thu-ba-26062018-hau-10618-va-anm.html

·         ‘Cách Mạng Mùa Hè’ Việt Nam sẽ thành công? (VOA) - CSVN xưa nay vẫn dựa vào hai nguyên tắc kinh điển của Vladimir Lenin để cai trị dân bằng súng đạn và dối trá: (1) “Một người có súng có thể kiểm soát được 100 người không có” và (2) “Lời nói dối lập đi lập lại nhiều lần...

·         Nhà nước phải trả dân món nợ lưu cữu 72 năm (VOA) - Chính đó là lý do vì sao mới đây ngày 19/6 khi ông Trần Đại Quang Chủ tịch nước phát biểu « theo tôi Luật biểu tình là cần thiết, tôi đề nghị quốc hội ban hành Luật này » được báo Tuổi trẻ đăng lại đã bị xóa bỏ ngay...

·         Lao động Việt tìm công lý tại Đài Loan sau vụ cháy chết chóc (VOA) - Gia đình của một nạn nhân người Việt đang tìm công lý tại tòa án Đài Loan sau vụ hỏa hoạn vào tháng 12 năm ngoái.

·         Nỗi lo ô nhiễm do dầu loang sau vụ chìm tàu Trung Quốc ngoài khơi VN (RFA) - Dầu loang và thịt đông lạnh từ chiếc tàu chìm đang đe dọa môi trường biển của Quảng Ninh, nơi có Vịnh Hạ Long nổi tiếng thu hút nhiều du khách quốc tế hàng năm.

·         VNTB - HRW kêu gọi EU cất tiếng nói đứng về phía nhân dân Việt Nam (VNTB) - Vũ Quốc Ngữ dịch (VNTB) EU nên sử dụng hiệp định thương mại để yêu cầu Việt Nam cải thiện quyền, theo Tổ chức Quan sát Nhân quyền (Human Rights Watch- HRW). Cecilia Malmström, Ủy viên Thương mại của Liên minh châu Âu (EU), sẽ tổ chức một cuộc đàm phán vào ngày thứ Hai (25/6) với Bộ trưởng Công Thương của Việt Nam Trần Tuấn Anh về Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam vốn đã được đàm phán từ lâu. Dựa trên các số liệu của Ủy ban EU, hiệp định này có thể giúp Việt Nam tăng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của mình lên 15%.

·         VNTB - Rác trước cổng (VNTB) Thảo Vy (VNTB) Một quốc gia không thể để người khác biến mình thành bãi rác. Đây không chỉ là vấn đề chi phí. Đó còn là danh dự. “Không đánh đổi môi trường để lấy tăng trưởng kinh tế!” Câu nói này được chính khách Việt Nam tuyên ngôn để ‘đánh bóng’ cho khả năng quản trị quốc gia của bản thân, hơn là thực hiện điều đó một cách tử tế. 'Việt Nam có tiềm năng lớn về phát triển năng lượng tái tạo và năng lượng sạch', 'Việt Nam sẽ không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh tế'-

·         VNTB - Đàn áp gia tăng ở Việt Nam (VNTB) - Phương Thảo dịch (VNTB) Đảng cầm quyền tiếp tục áp dụng một cách tiếp cận cứng rắn hơn đối với phản kháng nội bộ ngay cả trong các trường hợp liên quan đến các đối tác bên ngoài quan trọng. Một hình biếm hoạ đang lan truyền trên mạng xã hội Việt Nam. "Tôi ở tù vì giết hai người," một trong hai người đàn ông trong tù nói. “Anh bị gì vậy?” Người này hỏi người kia. Người thứ hai trả lời: “Tôi thích hai bài đăng trên Facebook.” Cũng giống như bất kỳ trò đùa chính trị nào, câu chuyện này có sự pha trộn đúng giữa cái hỗn loạn và cái khẩn cấp. Người ta có thể cảm nhận được cuộc đối thoại đó thực sự có thể xảy ra sau hai sự cố gần đây ở Việt Nam.

·         VNTB - Tôi ở tù vì ''đã thích hai bài đăng trên Facebook' (VNTB) - Ánh Liên (VNTB) Một ví dụ trào phúng mà tác giả David Hutt diễn giải trong một bài viết gần đây trên The Diplomat, khi anh đề cập về dự luật an ninh mạng và sự đàn áp biểu tình của chính quyền Việt nam. Khá thú vị, vì đây là một ví dụ rất tinh tế, ít nhất nó cũng cho thấy sự hiện thực hóa đầy khủng khiếp khi Luật an ninh mạng được thông qua, và với điều luật mơ hồ hay cách áp dụng luật mang tính tùy tiện và đầy 'cảm hứng chính trị' ở Việt nam thì những lo ngại về việc ở tù vì 'đã thích hai bài đăng trên Facebook' là hoàn toàn có thể.

·         VNTB - Kịch tác gia Bectôn Brêcht "phân xử" vụ đặc khu kinh tế (VNTB) - Kiều Phong (VNTB) Bectôn Brêcht ( Bertole Brecht, 1898-1956 ), người Đức, là một kịch tác gia lớn tầm vóc nhân loại thế kỷ XX. Ông được các nhà Marxist khắp nơi tranh gọi kịch tác gia cộng sản và được ái mộ trong giảng đường xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ấy vậy mà gần đây, khi lục lại những tác phẩm củaBrêcht, người ta thấy rằng tư tưởng của nhà soạn kịch “cộng sản” người Đức đang chống lại việc làm của những người cộng sản Việt Nam.

·         “Thánh thượng sáng suốt” và cơn ma túy dân chủ (BoxitVN) - Hoàng Dũng - Trong một status cách đây ba ngày, tôi đã đưa ra bằng chứng tại một cuộc Hội thảo được tổ chức vào ngày 18 tháng 1 năm 2018 do Bộ Kế hoạch và Đầu tư bảo trợ, người ta đã nói thẳng rằng “vị trí chiến lược” của Đặc khu Kinh tế – Hành chính Vân Đồn là “hành lang nối Việt Nam và ASEAN với Trung Quốc, một nút quan trọng trong đề án Một vành đai, một con đường của Trung Quốc”. Thực ra, ngay từ năm 2012, ...

·         YÊU CẦU CHÍNH QUYỀN CHẤM DỨT VU KHỐNG, ĐÁNH ĐẬP DÂN (BoxitVN) -

·         Nguyễn Minh Kha trình diện công an Bình Thuận (RFA) - Anh Nguyễn Minh Kha, người bị chính quyền Bình Thuận khởi tố với cáo buộc gây rối, huỷ hoại tài sản và chống người thi hành công vụ trong cuộc biểu tình ngày 10/6 và 11/6, vừa ra trình diện công an Bình Thuận hôm 25 tháng 6.

·         Cá nuôi chết hàng loạt tại khu vực gần nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân (RFA) - Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Thuận vào ngày 25 tháng 6 cho biết xuất hiện hiện tượng cá chết hàng loạt tại khu vực nuôi cá lồng bè gần nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân.

·         Người dân Bình Thuận và các dự án nhấn chìm bùn của nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân (RFA) - Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân mới đây đề xuất nhấn chìm 1 triệu m3 bùn xuống biển. Dân chúng Bình Thuận đón nhận thông tin về dự án nhấn chìm bùn mới ra sao?

·         Tao Đàn 17/6, Khủng bố tại Sài Gòn? (RFA) - Ngày 17/6, là một ngày mà có thể nói là nhà cầm quyền gieo rắc một không khí khủng bố trắng - Luật sư Lê Công Định.

·         Mỹ rút khỏi UNHRC có ảnh hưởng đến nhân quyền VN? (VOA) - Liên tục và quá nhiều vi phạm nhân quyền nghiêm trọng của chính thể Việt Nam, cộng với vụ ‘bắt cóc Trịnh Xuân Thanh’ mang tầm vóc quốc tế, đã khiến cả châu Âu kinh hãi trước ‘luật rừng’ mà giới quan chức và công an...

·         VNTB - Phật pháp xã hội chủ nghĩa và lòng tin thí sinh (VNTB) - Giang Nam (VNTB) Mùa thi tú tài và đại học 2018 bắt đầu sáng nay với 925 000 thí sinh. Những học sinh 12 không hiểu gì về Phật học, họ đi cầu nguyện chẳng cần có một đức tin. Họ chỉ có một cầu mong thực dụng là thi đỗ. Ít nhất họ coi đó là một hoạt động “ngoại khoá” thư giãn tinh thần. Trong lịch sử phật giáo Việt Nam chưa từng có hoà thượng và nhà chùa nào tổ chức cầu nguyện cho thí sinh đi thi.

·         Lũ lụt miền Bắc: Nhiều người chết, mất tích, Thủ tướng chỉ đạo ‘không để dân đói’ (VOA) - Mưa lũ, sạt lở đất đã làm ít nhất 14 người chết, 11người mất tích, 5 người bị thương và nhiều khu vực bị cô lập vào cuối tuần qua tại các tỉnh miền núi phía Bắc

·         Đảng Cộng sản Việt Nam kỷ luật 50 đảng viên cao cấp từ năm 2016 đến nay (RFA) - Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nói rằng việc chống tham nhũng hiện nay là một cuộc chiến phức tạp chịu nhiều sức ép từ nhiều phía, và còn rất lâu dài. Ông hy vọng là sau hội nghị này việc chống tham nhũng chẳng những được duy trì mà còn được đẩy mạnh. Ông cho đó là một cuộc chiến chống giặc nội xâm đang ở giai đoạn quyết liệt.

·         'Khó trách các nhà báo VN chỉ viết điều được phép' (BBC) - Nhà báo Bích Vi kể với BBC về những trải nghiệm khác biệt trong quá trình nửa thế kỷ làm báo từ thời VNCH, sau 1975 đến hải ngoại.

·         VN làm gì với du khách '0 đồng' từ TQ? (BBC) - Ý kiến của một nhà tư vấn nói Việt Nam cần tìm cách giải quyết vấn đề du khách TQ không chi tiêu gì khi sang du lịch.

·         Đề xuất sửa đổi 9 Luật giúp giảm giấy phép con (RFA) - Đã phát hiện 37 vướng mắc gây chậm trễ việc thực hiện dự án của các doanh nghiệp và đề nghị sửa đổi 9 luật và các văn bản dưới luật có liên quan là đề xuất mới đây nhất do Tổ tư vấn kinh tế gửi tới Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc.

·         ‘Vẫn cần phải làm cho cái lò nóng lên’ (BBC) - Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nói chống tham nhũng cần tất cả phải đồng lòng.

·         ‘Chống tham nhũng chịu sức ép từ nhiều phía’ (BBC) - Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng kỳ vọng gì ở hội nghị quốc gia về phòng chống tham nhũng?

·         Nguyên phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước hầu tòa (BBC) - Phiên tòa tại TP Hồ Chí Minh ngày 25/6 xét xử ông Đặng Thanh Bình về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng với khung hình phạt cao nhất có thể lên tới 12 năm tù.

·         VN khởi tố 5 đối tượng buôn lậu ma túy gồm một người Úc gốc Việt (RFA) - Thành phố Hồ Chí Minh sẽ khởi tố 5 bị can, trong đó có một người Úc gốc Việt, trong đường dây sản xuất và buôn bán trái phép chất ma tuý.

·         Bắt công dân TQ bị truy nã tại Đà Nẵng (RFA) - Một người Trung Quốc bị truy nã vì tội hối lộ ngày 23 tháng 6 bị công an Việt Nam bắt tại cửa khẩu sân bay quốc tế Đà Nẵng.

·         'ICE phải chấm dứt ngay việc giam giữ vô nhân đạo' (BBC) - Giới đấu tranh cho người Mỹ gốc Á bày tỏ sự quan tâm trước cái chết của một người Việt trong trại giam Eloy của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE) tại Arizona.

·         Ba lý do Kim Jong-un ve vãn TQ nhưng muốn học VN (BBC) - Bắc Hàn coi mô hình Việt Nam là cách để được sự ủng hộ từ Hoa Kỳ, giữ khoảng cách với Trung Quốc và lôi kéo đầu tư của Nam Hàn.

·         Việt Nam tạm ngưng nhập máy đào tiền ảo (RFA) - Bộ Tài chính đề nghị tạm thời ngưng nhập máy đào tiền ảo nhằm tăng cường quản lý hoạt động liên quan đến bitcoin và các giao dịch tiền ảo.

·         Học giả nước ngoài ‘mang ơn’ GS Phan Huy Lê (BBC) - Sử gia Phan Huy Lê đóng vai trò lớn trong việc tạo điều kiện cho giới nghiên cứu nước ngoài được tiếp cận Việt Nam.

·         Go-Jek, đối thủ của Grab, sắp vào Việt Nam (VOA) - Go-Viet sẽ chỉ cung cấp dịch vụ gọi xe qua ứng dụng vào tháng 7, sau đó sẽ mở rộng thêm dịch vụ giao đồ ăn, giao hàng tạp hóa hay cung cấp giải pháp thanh toán

·         Việt Nam triệt phá đường dây cá độ bóng đá online 26 triệu đôla (VOA) - luật cấm cờ bạc luôn bị các 'bác thằng bần' trên khắp cả nước xem thường, đặc biệt là trong World Cup, khi các tay cờ bạc sẽ ‘lên online' hoặc đến những điểm cờ bạc, cá cược bất hợp pháp để đánh vận đỏ đen.

·         TIN ĐỌC NHANH (RFI) -

·         Nhật Bản giúp Indonesia lắp đặt các cơ sở khai thác thủy sản ở các đảo xa (RFA) - Thỏa thuận này là một phần trong những nỗ lực của Tokyo để thúc đẩy chiến lượng Ấn Độ Thái Bình Dương mở, nhằm đối phó với ảnh hưởng đang tăng của Trung Quốc trong khu vực.

·         Đàm phán quân sự và kinh tế Liên Triều (RFI) - Trong quan hệ Liên Triều, thủ tướng Hàn Quốc Lee Nak Yon ngày 25/06/2016 thông báo Seoul và Bình Nhưỡng đang đàm phán về khả năng Bắc Triều Tiên rút các đơn vị pháo ra khỏi khu vực biên giới hai nước Triều Tiên.

·         Trump cho ngưng tập trận với Hàn Quốc, một cảnh cáo đối với đồng minh châu Âu? (RFI) - Ngày 12/06/2018, tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc họp báo sau cuộc gặp thượng đỉnh lịch sử với lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un đã bất ngờ thông báo ngưng các cuộc tập trận chung Mỹ - Hàn.

·         Bình Nhưỡng không tố cáo Mỹ nhân kỷ niệm Chiến Tranh Triều Tiên (RFI) - Hôm nay, 25/06/2018 là đúng kỷ niệm ngày khởi sự cuộc Chiến Tranh Triều Tiên vào năm 1950. Điểm được chú ý nhất là việc những lời tố cáo Mỹ thường lệ trước đây, đã vắng bóng một cách rõ ràng trên các phương tiện truyền thông Bắc Triều Tiên.

·         Tổng thống Đài Loan kêu gọi thế giới đoàn kết chống lại sự bành trướng của Trung Quốc (RFA) - Tổng thống Đài Loan nói, đối phó với Trung Quốc là một thách thức không phải của riêng Đài Loan mà còn của cả khu vực và thế giới

·         Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ dịu giọng trước chuyến thăm Trung Quốc (RFA) - Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis hôm Chủ nhật, ngày 24/6 nói với báo chí trước chuyến thăm tới Bắc Kinh từ ngày 26 đến 28/6 rằng ông muốn lắng nghe Bắc Kinh và không muốn có những nhận định từ trước về những gì mà Trung Quốc sẽ nói trong cuộc gặp giữa hai bên.

·         Vì sao Trung Quốc cấm báo chí dùng 'Made in China 2025'? (VOA) - Sau khi bị phương Tây và Washington than phiền về chính sách công nghiệp rầm rộ được nhà nước hậu thuẫn mang tên “Made in China 2025,” Bắc Kinh đã giảm nhẹ tầm quan trọng của chính sách này.

·         Mỹ tính hạn chế TQ đầu tư vào ngành công nghệ cao (VOA) - Bộ Tài chính Mỹ đang lập kế hoạch cấm các doanh nghiệp có ít nhất 25% vốn sở hữu của Trung Quốc không được mua lại các công ty Mỹ trong các ngành 'công nghệ trọng yếu.'

·         Đám đông TQ ‘xúi’ nữ sinh bị thầy giáo quấy rối tình dục tự tử (VOA) - Xuất hiện nhiều sự chỉ trích sau vụ nữ sinh Trung Quốc nhảy lầu tự tử vì bị thầy giáo quấy rối tình dục.

·         Đội bóng đá thiếu niên bị kẹt trong hang động ngập lụt ở Thái Lan (VOA) - Một sĩ quan hải quân giám sát công tác tìm kiếm cho biết ông hy vọng 12 cầu thủ và huấn luyện viên 20 tuổi của đội bóng sẽ được giải cứu.

·         Tiểu thượng đỉnh châu Âu thất bại trong hồ sơ nhập cư (RFI) - Hôm qua, 24/06/2018, tổng thống và thủ tướng của 16 nước trong Liên Hiệp Châu Âu 28 thành viên đã họp tại Bruxelles để chuẩn bị cho cuộc họp thượng đỉnh Hội Đồng Châu Âu sẽ được tổ chức trong các ngày 28 và 29 sắp tới.

·         Mỹ: TT Trump đòi trục xuất dân nhập cư trái phép không cần tòa án (RFI) - Sau điều được cho là « bước lùi » trong quyết định tách rời con cái người nhập cư khỏi cha mẹ, tổng thống Mỹ Donald Trump ngày hôm qua 24/06/2018 lại tuyên bố cứng rắn, đòi trục xuất thẳng tay những người nhập cự trái phép vào nước Mỹ mà không cần tuân thủ bất kỳ một quy trình pháp lý nào.

·         Hoa Kỳ ‘vẫn tìm cách’ đoàn tụ 2.053 trẻ em với gia đình (VOA) - Chính phủ Mỹ cho biết vẫn đang nuôi giữ 2.053 trẻ em bị cách ly khỏi cha mẹ chúng theo chính sách di dân "không khoan nhượng" của Tổng thống Donald Trump và nói thêm rằng đang có một quá trình “phối hợp tốt” để đoàn tụ cho các em.

·         Trung Quốc bỏ cấm vận thịt bò Pháp (RFI) - Trong ngày cuối cùng chuyến viếng thăm Trung Quốc, hôm nay (25/06/2018) thủ tướng Pháp, Edouard Philippe hội kiến chủ tịch Tập Cận Bình và thông báo Bắc Kinh cho nhập khẩu trở lại thịt bò Pháp bị bán sang Trung Quốc từ năm 2001 sau dịch bò dại. Ngoài ra, mọi người chờ đợi một loạt các thỏa thuận kinh tế sẽ được thông qua lần này.

·         Chiến tranh Triều Tiên: ký ức người đi tìm xác đồng đội (BBC) - Được điều đi Triều Tiên khi 19 tuổi hồi 1951, ông James Grundy, cựu chiến binh người Anh, có nhiệm vụ tìm và chôn xác đồng đội.

·         Tổng thống Erdogan thắng lớn trong cuộc bầu cử tại Thổ Nhĩ Kỳ (RFI) - Tổng thống Recep Erdogan cùng một lúc đã giành được hai thắng lợi trong cuộc bầu cử ngày hôm qua, 24/06/2018.

·         World Cup 2018 : Nhật Bản củng cố ngôi vị số 1 châu Á (RFI) - Tại Cúp Thế Giới 2018, sau trận thi đấu thứ hai vào hôm qua, 24/06/2018, Nhật Bản khẳng định vị trí cường quốc bóng đá số 1 châu Á. Trong lúc đó thì Ba Lan ngậm ngùi trở thành đội bóng châu Âu đầu tiên bị loại.

·         Uruguay đứng đầu bảng A sau khi hạ Nga 3-0 (BBC) - Uruguay là đội đầu tiên ở World Cup 2018 lọt vào vòng 16 sau khi giành trọn 9 điểm qua ba trận đấu.

·         Đội nào sẽ vào, hay sẽ về sau trận cuối vòng bảng World Cup? (VOA) - Trong trường hợp hai đội, hoặc hơn, kết thúc vòng bảng có cùng số điểm, FIFA sẽ áp dụng 7 tiêu chí khác để phân cao thấp. Đầu tiên là hiệu số bàn thắng thua, kế đến là tổng số bàn thắng ghi được trong tất cả các trận của vòng bảng.

·         World Cup 2018: Những thống kê thú vị (BBC) - Cùng tham khảo các con số thú vị cho đến thời điểm ngày 25/6 này tại World Cup 2018.

·         Cristiano Ronaldo cầu xin CĐV Iran để cho anh ngủ (VOA) - Tiền đạo ngôi sao Cristiano Ronaldo tối 24/6 đã phải “cầu xin” người hâm mộ Iran tụ tập “gõ trống khua chiêng” bên ngoài khách sạn để cho anh ngủ, lấy sức thi đấu. Đội tuyển Bồ Đào Nha và Iran sẽ phải "quyết chiến" trong trận đấu ngày 25/6. Quý vị nghĩ sao về “chiến thuật” của các fan Iran?

·         Nữ Phóng viên bị quấy rồi tình dục ở World Cup (VOA) - Khi Júlia Guimarães đang tường trình từ Yekaterinburg hôm 24/6 thì khi một người đàn ông cúi xuống hôn lên má cô trước máy thu hình.

·         Cúp bóng đá thế giới : Khi chính trị tràn vào sân cỏ (RFI) - Được truyền thông chú ý khai thác nhiều hơn hẳn bất kỳ sự kiện nào khác, Cúp bóng đá thế giới là nơi để các đội bóng tham dự không chỉ thể hiện trình độ chuyên môn mà còn cả tinh thần tự hào dân tộc. Sânân cỏ của ngày hội bóng đá thế giới đã nhiều lần trong lịch sử phải chịu sự xâm nhập của chính trị.

·         Lý do khiến dân Ấn Độ khao khát làm 'người nhà nước' (BBC) - Được làm việc cho cơ quan nhà nước là niềm khát khao lớn đến nỗi thậm chí vợ chồng, người thân cũng cạnh tranh với nhau quyết liệt. Vì sao vậy?

·         Jakarta ngập lụt, Indonesia có thể phải lập thủ đô mới (RFI) - Đặc phái viên Libération tại Indonesia có bài phóng sự mang tên « Nước dâng tại Jakarta : Tôi biết một ngày nào đó, chúng tôi phải xách va-li ra đi ». Bị lụt lội thường xuyên, phía bắc thủ đô Indonesia mỗi năm bị lún xuống 25 cm, và thậm chí có thể sẽ biến mất trong thời gian tới. Nạn bê-tông hóa và ô nhiễm càng làm trầm trọng thêm tình hình, trong khi chính quyền chưa tìm ra được giải pháp bền vững.

·         Giải vô địch bóng đá dành cho người khiếm thị (VOA) - Một giải vô địch bóng đá dành cho người khiếm thị mới diễn ra ở Ấn Độ nhân dịp World Cup 2018 ở Nga nhằm thúc đẩy khả năng tham gia thể thao của người không còn khả năng nhìn. Tất cả các cầu thủ còn bị che mắt để hoàn toàn không nhìn thấy gì, trong khi thủ thành thì không. #worldcup #bóngđá

·         Lặn tự do ở Ai Cập (BBC) - Lặn tự do là một hôm thể thao nguy hiểm. Người lặn xuống một độ sâu lớn và nhịn thở cho tới khi quay trở lại mặt nước.

·         Xe máy tự điều khiển đầu tiên (VOA) - Trong khi nhiều người vẫn đang tập trung vào chế tạo xe ô-tô tự lái, thì một kỹ sư đã chế tạo một xe máy tự điều khiển đầu tiên.