Gói cơ sở hạ tầng của Biden ‘tốt nhưng cần bỏ tiền đúng chỗ’
02/04/2021
Gói cơ sở hạ tầng trị giá
2.000 tỷ đô la có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Mỹ với điều kiện phải chi
tiêu đúng chỗ thay vì thúc đẩy năng lượng xanh hay các chương trình xã hội và
phải đảm bảo tạo công ăn việc làm cho dân Mỹ, một kinh tế gia nói với VOA.
Tổng thống Mỹ Joe Biden
hôm 31/3 công bố đề xuất cơ sở hạ tầng trải rộng đầy tham vọng mà nếu được thực
thi, sẽ thay đổi triệt để cách người Mỹ di chuyển, sản xuất điện, kết nối
Internet, nâng cao chất lượng nước và chỉnh trang diện mạo các trường học.
Có tên gọi là Kế hoạch Việc
làm Mỹ, dự án đề xuất đại tu cơ sở hạ tầng mà cả hai đảng lớn – cũng như đa số
dân Mỹ - đều mong muốn, bao gồm nâng cấp cầu, băng thông rộng và các tòa nhà.
Các nội dung chính
Đề xuất trị giá 2 nghìn tỷ
đô la bao gồm: 115 tỷ đô la để sửa chữa và xây dựng lại cầu, đường cao tốc và
đường bộ; 100 tỷ đô la để mở rộng băng thông rộng tốc độ cao trên toàn quốc;
100 tỷ đô la để nâng cấp và xây dựng trường học mớivà 100 tỷ đô la để mở rộng
và cải thiện đường dây điện cũng như thúc đẩy sự chuyển đổi sang năng lượng sạch.
Nỗ lực xây dựng cơ sở hạ
tầng năng lượng sạch bản thân nó được xem là một trong những sáng kiến tham vọng
nhất từ trước đến nay của chính phủ liên bang nhằm giảm phát thải khí nhà kính.
Ngoài ra còn có các nội
dung giải quyết bất bình đẳng sắc tộc và thúc đẩy kinh tế Mỹ cạnh tranh với
Trung Quốc.
Đảng Dân chủ hiện chiếm
đa số trong Hạ viện và kiểm soát Thượng viện với đa số sít sao. Đảng Cộng hòa
đã lên tiếnglo ngại về cái giá của dự luật và phải tăng thuế doanh nghiệp để bù
lại. Do đó, phía Dân chủ một lần nữa có thể phải một mình một chợ đẩy dự luật
này qua các thủ tục phức tạp của Thượng viện. Khi đó, phạm vi và quy mô của dự
luậtchung cuộc có thể bị thu hẹp lại đáng kể.
Không những thế, nội bộ Đảng
Dân chủ cũng phải đồng lòng nhất trí quanh nỗ lực tốn kém lịch sử mà một số đảng
viên ôn hòa không mấy mặn mà trong khi các thành viên cấp tiến nổi bật lại muốn
chi tiêu nhiều hơn nữa.
Giải quyết bất bình đẳng khí hậu,
sắc tộc
Dự luật ban đầu gồm hai ý
tưởng về môi trường mà Biden thường nói đến khi ra tranh cử: thành lập Nhóm Giữ
gìn Khíhậu để làm việc trong các dự án bảo tồn khí hậu và nỗ lực công bằng môi
trường, cũng như thúc đẩy sự chuyển đổi không thể đảo ngược từ xe chạy xăng
sang xe chạy điện.
Ông Biden muốn chi hàng tỷ
đô la cho các khoản hoàn thuế và ưu đãi thuế để khuyến khích người Mỹ mua xe điện
và đề xuất bỏ tiền để chuyển đổi hàng nghìn xe buýt và xe đưa rước học sinh từ
động cơ diesel sang điện. Đồng thời, ông muốn đưa ra khuyến dụ cho chính quyền
tiểu bang và địa phương để họ xây dựng các trạm sạc điện.
Nhìn chung, ông Biden đề
xuất chi 174 tỷ đô la để thúc đẩy thị trường xe điện – nhiều hơn ngân sách chi
cho sửa chữa đường cao tốc và cầu.
Kế hoạch cũng cố gắng đẩy
mạnh các khoản đầu tư tư nhân vào năng lượng sạch như gió và mặt trời bằng cách
mở rộng tín dụng thuế đầu tư và sản xuất, đồng thời tài trợ cho các dự án năng
lượng sạch hiện có của tiểu bang và địa phương.
Tổng thống Biden đã nhiều
lần nói rằng giải quyết tình trạng bất bình đẳng sắc tộc là một trong những mục
tiêu hàng đầu của chính quyền ông và điều đó cũng được thể hiện trong kế hoạch
cơ sở hạ tầng này. Tất cả các đường ống nước bằng chì - những hạn chế cơ sở hạ
tầng nguy hiểm chủ yếu ảnh hưởng đến các cộng đồng thiểu số - sẽ được thay thế,
và sẽ có 85 tỷ đô la được chi cho mở rộng và cải thiện hệ thống giao thông công
cộng, vốn là phương tiện di chuyển chủ yếu của các sắc dân thiểu số.
Kế hoạch của Biden thậm
chí còn bao gồm một đề xuất trị giá 20 tỷ đô la nhằm tái kết nối các khu vực
dân cư đô thị bị san ủi, cách ly và tàn phá do bị lấy đất xây đường cao tốc mà
không quan tâm đến những người sống dọc theo tuyến đường, chủ yếu là các cộng đồng
nghèo hay thuộc sắc dân thiểu số.
Tăng thuế bù vào
Để có tiền chi trả cho kế
hoạch này, Nhà Trắng muốn tăng thuế doanh nghiệp lên 28% từ mức hiện tại là 21%
mà chính quyền Donald Trump áp dụng hồi năm 2017, nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với
mức thuế 35% dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama. Ông Biden cũng sẽ tăng mức
thuế tối thiểu toàn cầu lên các tập đoàn đa quốc gia của Mỹ làm ăn ở nước ngoài
trong nỗ lực ngăn chặn họ chuyển lợi nhuận sang các ‘nơi trú ẩn’ về thuế.
Bản kế hoạch này không đả
động đến tăng thuế cá nhân, bao gồm cả những người giàu.
Phần lớn trong số tiền 2
nghìn tỷ đô la này sẽ được chi tiêu trong 8 năm tới, nhưng chính quyền cho biết
tiền thu thuếtăng lên sẽ trang trải cho tất cả các dự án trong khoảng thời gian
dài 15 năm.
“Đừng quá ưu tư về kiếm
ra tiền để bù từng đồng từng cắc cho kế hoạch vì cơ sở hạ tầng là một trong những
lĩnh vực có thể tự chi trả,” ông Zac Petkanas, cố vấn cấp cao của Invest in
America, một tổ chức cấp tiến cổ súy cho gói cơ sở hạ tầng mở rộng, được NPR dẫn
lời nói.
Kế hoạch của ông Biden lập
luận rằng nhiều việc làm sẽ được tạo sẽ giúp tăng thu thuế và tăng tính hiệu quả,
chẳng hạn như tiết kiệm tiền bạc trong lưới điện. Nhưng Đảng Cộng hòa chắc chắn
sẽ chất vấn điều này.
Khả năng đồng thuận
Về mặt lịch sử, chi tiêu
là lĩnh vực mà đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa có thể làm việc cùng nhau cộng tác
và hiện nay đã có sự nhìn nhận rộng rãi trong hai đảng về lượng tồn đọng lớn các
dự án cơ sở hạ tầng cần giải quyết.
Cựu Thượng nghị sĩ Dân chủ
Heidi Heitkamp cho biết điều có thể giúp dự luật cơ sở hạ tầng dễ được chấp nhận
hơn là có cái gì đó cụ thể trong tay để các nghị sĩ đưa ra cho cử tri của họ.
“Quý vị có cầu! Quý vị có
đường! Quý vị có bệnh viện! Đó là cách thu hút cử tri về cơ sở hạ tầng,” bà nói
và cho biết thêm rằng các thành viên Dân chủ ôn hòa có thể làm ồn ào để đòi các
khoản chi tiêu trong kế hoạch phải được cân nhắc đúng mục tiêu, điều mà phía Đảng
Cộng hòa chắc chắn cũng sẽ làm.
Nhiều thành viên Cộng hòa
đã nói rõ rằng họ thấy đề xuất cơ sở hạ tầng của ông Biden là quá dàn trải và
quá tốn kém.
“Tôi nghĩ, một dự luật về
đường sá cần phải là dự luật về đường sá. Không phải là một Kế hoạch Xanh Mới.
Nó phải là cầu và đường,” dân biểu Sam Graves, thành viên Cộng hòa hàng đầu
trong Ủy ban Cơ sở hạ tầng và Giao thông của Hạ viện, đã cảnh báo Bộ trưởng
Giao thông Vận tải Pete Buttigieg trong một phiên điều trần mới đây.
Nhiều thành viên Dân chủ
dường như chấp nhận thực tế rằng đây có thể sẽ là một dự luật khác của họ được
thông qua hoàn toàn theo đảng phái.
“Tôi tin rằng có sự ủng hộ
nào đó trong Đảng Cộng hòa đối với các khoản đầu tư nhất định vào cơ sở hạ tầng,”
ôngJamal Raad, người đồng sáng lập tổ chức vận động vì khí hậu Evergreen
Action, được NPR dẫn lời nói. “Một số khoản đầu tư nào đó vào cộng đồng của họ
để tạo công ăn việc làm. Thậm chí trong lĩnh vực năng lượng sạch. Nhưng tôi
không nghĩ sẽ không thể có được gần 10 phiếu bầu của Đảng Cộng hòa cho quy mô,
phạm vi, thách thức mà chúng tađối mặt.”
‘Có hại nếu xài không đúng chỗ’
Từ Dallas, bang Texas,
Giáo sư-Tiến sĩ Khương Hữu Lộc, giảng dạy chương trình Thạc sĩ Quản trị Kinh
doanh tại Trường sau đại học Keller về quản lý, nhận định với VOA rằng bản kế
hoạch của ông Biden quá dàn trải với nhiều nội dung không cần thiết vào lúc
này.
“Bản kế hoạch này gồm tất
cả những gì mà các đời Tổng thống Dân chủ khác muốn làm mà chưa làm được,” ông
Lộc nói. “Có nhiều nội dung mang tính xã hội hay về bảo vệ môi trường chứ không
phải cho hạ tầng cơ sở.”
Ông cho rằng các khoản đầu
tư vào đường bộ, đường sắt, giao thông công cộng, băng thông rộng, trường học,
đường ống nước nhiễm chì ‘đều rất tốt và rất cần thiết’ nhưng đầu tư vào năng
lượng xanh ‘vào lúc này là không nên’.
“Đường sá của Mỹ đã gần
100 năm, đã quá cũ kỹ nên không an toàn nữa mà đường sá lại là huyết mạch của nền
kinh tế,” ông nói. “Còn năng lượng xanh là điều phải làm nhưng phải đi từng gia
đoạn chứ làm nhanh quá thì sẽ có hại cho kinh tế Hoa Kỳ nhất là trong thời điểm
đại dịch COVID.”
Theo phân tích của ông, nếu
chính quyền Biden gây khó khăn cho ngành năng lượng hóa thạch hay đặt ra các
quy định cởi mở cho nghiệp đoàn ‘sẽ khiến các công ty và ngành nghề Mỹ mất khả
năng cạnh tranh’.
Ngoài ra, việc tăng thuế sẽ
càng thúc đẩy các doanh nghiệp Mỹ tìm nơi khác làm ăn và như vậy thì ‘tạo công
ăn việc làm cho người Mỹ ở chỗ nào’, ông Lộc lập luận. Ngoài ra, thuế cũng sẽ
khiến chi phí của doanh nhiệp tăng lên làm giá cả hàng hóa tăng lên ảnh hưởng đến
khả năng cạnh tranh.
“Trong bốn năm của cựu Tổng
thống Donald Trump đã làm mọi chuyện, trong đó có giảm thuế, để kéo các công ty
về lại Mỹ mà họ đã về rất ít. Bây giờ tăng thuế trở lại thì sẽ không ai trở về
hết,” ông Lộc cảnh báo.
Mặc dù ông cho rằng Mỹ
‘buộc phải tăng thuế’ sau khi đã liên tục tung ra các gói cứu trợ khổng lồ
trong đại dịch, giờ thêm gói cơ sở hạ tầng này nữa, nhưng ‘nên tăng từ từ’ chứ
‘tăng từ 21 lên 28% là quá nhiều’.
Trong khi đó, khả năng
chính quyền Biden tăng thuế lên người dân ‘sẽ không xảy ra’, cũng theo Giáo sư
Lộc, vì trong hoàn cảnh đại dịch chính quyền còn phải cho tiền dân để chi tiêu
và bản thân ông Biden khi tranh cử cũng đã hứa sẽ không tăng thuế lên những người
dân có thu nhập thấp.
‘Sẽ thúc đẩy kinh tế’
Vị giáo sư này nhìn nhận là
nếu gói này đổ tiền vào các dự án cơ sở hạ tầng, qua đó tạo công ăn việc làm
cho người Mỹ, thì ‘sẽ tiếp tục thúc đẩy nền kinh tế Mỹ hơn nữa’ sau khi gói cứu
trợ 1.900 tỷ trước đó được dự đoán sẽ giúp kinh tế Mỹ tăng trưởng 5% trong năm
nay.
Khi đó, kế hoạch này tự
thân nó ‘sẽ tạo ra tiền tự trang trải cho chi phí’. Nhưng nếu có các điều khoản
khiến các công ty Mỹ ‘khó cạnh tranh thì kinh tế sẽ suy sụp’, cũng theo lời Tiến
sĩ Lộc.
Hiện nhiều quốc gia trên
thế giới đang trông chờ xem ‘họ được cho tham gia bao nhiêu phần trăm vào gói
cơ sở hạ tầng này để tham gia đấu thầu’, ông nói.
“Phải quy định rất rõ là
bao nhiêu phần trăm không được giao cho ngoại quốc và các công ty Hoa Kỳ phải
được ưu tiên,” Giáo sư Lộc lưu ý.
So sánh với kế hoạch cơ sở
hạ tầng dưới thời cựu Tổng thống Trump, ông Lộc cho biết các nội dung về xây dựng
cơ sở hạ tầng cũng giống nhau nhưng dự luật của Đảng Cộng hòa ‘không ra các điều
luật siết chặt năng lượng hóa thạch, thúc đẩy công nghệ xanh, không tạo điều kiện
cho nghiệp đoàn, không có những chương trình giúp đỡ cho các cộng đồng yếu thế’.
Tuy nhiên, chính quyền
Trump chưa kịp thông qua kế hoạch này thì đã phải lo đối phó với đại dịch và việc
ông Trump để mất Hạ viện vào tay Đảng Dân chủ chỉ sau hai năm nắm quyền cũng
khiến ông khó lòng thúc đẩy kế hoạch này.
Giáo sư Lộc dự đoán nếu bỏ
các nội dung xã hội và môi trường thì khả năng gói này được sự đồng thuận của Đảng
Cộng hòa ‘là rất cao’. Nếu không, Đảng Dân chủ sẽ phải tự mình thông qua bất chấp
sự phản đối của Đảng Cộng hòa như hồi gói cứu trợ đại dịch 1.900 tỷ.
============================================
.
TT
Biden sắp công bố kế hoạch xây cơ sở hạ tầng, tăng thuế doanh nghiệp
31/03/2021
Tổng thống Mỹ Joe Biden
hôm 31/3 công bố một đề xuất cơ sở hạ tầng trải rộng đầy tham vọng mà nếu được
thực thi, sẽ thay đổi triệt để cách người Mỹ di chuyển, cách sản xuất điện, tốc
độ kết nối Internet, chất lượng nước và chỉnh trang diện mạo các trường học.
Có tên gọi là Kế hoạch
Việc làm Mỹ, dự án này đề xuất đại tu cơ sở hạ tầng mà cả hai đảng lớn –
cũng như đa số dân Mỹ- đều mong muốn, bao gồm nâng cấp cầu, băng thông rộng và
các tòa nhà.
Một phần của kế hoạch là
nỗ lực xây dựng cơ sở hạ tầng năng lượng sạch mà bản thân nó được xem là một
trong những sáng kiến tham vọng nhất từ trước đến nay của chính phủ liên bang
nhằm giảm phát thải khí nhà kính, cùng với nỗ lực giải quyết bất bình đẳng sắc
tộc và thúc đẩy kinh tế Mỹ cạnh tranh với Trung Quốc.
Đảng Dân chủ chiếm đa số
trong Hạ viện và kiểm soát Thượng viện với đa số sít sao. Với việc các thành
viên Cộng hòa đã lên tiếng lo ngại về cái giá của bản kế hoạch và việc tăng thuế
doanh nghiệp để bù lại, Đảng Dân chủ một lần nữa có thể phải đẩy dự luật này
qua các thủ tục phức tạp của Thượng viện mà sau đó quy mô của nó có thể bị thu
hẹp lại đáng kể.
Nhiều thành viên Cộng hòa
đã nói rõ rằng họ thấy đề xuất cơ sở hạ tầng của ông Biden là quá dàn trải và
quá tốn kém.
Tổng thống Mỹ sẽ đến
Pittsburgh vào thứ Tư 31/3 để công bố kế hoạch sẽ tạo ra những biến đổi lớn
trong nền kinh tế Hoa Kỳ, có thể sánh với các chương trình Thỏa thuận Mới hay
Xã hội Vĩ đại đã định hình nước Mỹ trong thế kỷ 20.
Các quan chức Nhà Trắng nói rằng việc chi tiền cho kế hoạch của ông
Biden trong 8 năm tới sẽ tạo ra hàng triệu việc làm mới cùng lúc nước Mỹ
chuyển hướng khỏi nhiên liệu hóa thạch và chống lại các nguy cơ của biến đổi
khí hậu.
Đây cũng là nỗ lực nhằm cạnh
tranh với việc Trung Quốc đầu tư vào công nghệ và các lĩnh vực công cộng. Trung
Quốc hiện là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và đang tiến nhanh, tranh giành vị
trí số 1 của Hoa Kỳ.
Để có tiền chi cho các dự
án cơ sở hạ tầng, tổng thống thuộc đảng Dân chủ nhắm đến đánh thuế doanh nghiệp
cao hơn. Đây là một sự đánh đổi có thể dẫn đến những chống đối gay gắt từ cộng
đồng doanh nghiệp và cản trở mọi nỗ lực hợp tác của phía đảng Dân chủ với các
nhà lập pháp Đảng Cộng hòa.
Ông Biden hy vọng sẽ
thông qua kế hoạch về cơ sở hạ tầng vào mùa hè, điều này có nghĩa là ông chỉ dựa
vào phe Dân chủ có thế đa số mỏng manh ở Hạ viện và Thượng viện.
Nhà Trắng cho biết thành
phần lớn nhất trong kế hoạch là 621 tỷ đô la dành cho cho đường xá, cầu cống,
phương tiện công cộng, trạm sạc xe điện và cơ sở hạ tầng giao thông khác. Khoản
chi này sẽ đưa nước Mỹ rời xa động cơ đốt trong mà ngành công nghiệp ô tô coi
như là một công nghệ ngày càng lỗi thời.
Một khoản khác lên đến
111 tỷ đô la sẽ được chi để thay thế các đường ống nước bằng chì và nâng cấp hệ
thống cống.
Internet băng thông rộng
sẽ bao phủ nước Mỹ với khoản chi 100 tỷ đô la.
Bên cạnh đó, một khoản
chi riêng rẽ, cũng ở mức 100 tỷ đô la, sẽ dành cho việc nâng cấp lưới điện để
cung cấp điện sản xuất bằng năng lượng sạch.
Để có 2 nghìn tỷ đô la
chi cho các dự án xây dựng và “cơ sở hạ tầng cứng”, chính quyền sẽ tăng thuế
doanh nghiệp để thu về số tiền cần thiết trong vòng 15 năm và sau đó giảm dần
thâm hụt trong tương lai, theo bản kế hoạch sắp được công bố của Nhà Trắng. Ông
Biden sẽ thay đổi chính sách mang dấu ấn của chính quyền ông Trump bằng cách
nâng thuế suất doanh nghiệp lên 28% từ mức 21% được ấn định hồi năm 2017.
Để ngăn ngừa việc các
công ty chuyển lợi nhuận ra nước ngoài nhằm tránh né thuế, mức thuế tối thiểu đối
với doanh nghiệp Mỹ hoạt động trên toàn cầu là 21% sẽ được áp dụng. Luật thuế
cũng sẽ được cập nhật để các công ty không thể sáp nhập với một doanh nghiệp nước
ngoài và tránh né thuế bằng cách chuyển trụ sở chính của họ đến một thiên đường
thuế. Một biện pháp nữa là sở thuế (IRS) sẽ tăng cường kiểm toán đối với các tập
đoàn.
Ngoài ra, trong những tuần
tới, Tổng thống Biden sẽ đưa ra đề án về một loạt các khoản đầu tư vào “cơ sở hạ
tầng mềm” như chăm sóc trẻ em, miễn trừ thuế cho hộ gia đình và các chương
trình trong nước khác.
Đó là một khoản chi khác
cũng khoảng 2 nghìn tỷ đô la. Để có số tiền này, chính quyền dự kiến tăng thuế
đối với các cá nhân và gia đình giàu có, những người nắm thông tin về bản kế hoạch
cho hay.
No comments:
Post a Comment