Ba thành viên nhóm Báo Sạch
bị bắt, dư luận nói gì?
Bùi
Thư
BBC News Tiếng Việt
22 tháng 4 2021, 14:59 +07
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-56812621
Từ trái qua: ông Đoàn Kiên Giang, ông Nguyễn Thanh Nhã và ông Nguyễn Phước Trung Bảo
Các nhà báo Nguyễn Thanh Nhã, Nguyễn Phước Trung Bảo
và Đoàn Kiên Giang bị bắt liên quan đến hoạt động của nhóm Báo Sạch làm rúng động
dư luận.
Ba nhà báo này bị Cơ quan An ninh Điều tra
Công an TP Cần Thơ khởi tố, bắt tạm giam hm 20/4 về hành vi "lợi dụng các
quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích nhà nước, quyền lợi, lợi ích hợp pháp của
tổ chức, cá nhân".
Theo thông tin do công an công bố, ba người bị
bắt gồm ông Nguyễn Thanh Nhã (sinh 1980), ông Nguyễn Phước Trung Bảo (sinh
1982), và ông Đoàn Kiên Giang (sinh 1985). Các ông Nhã và Giang cư trú tại TP
HCM, còn ông Bảo cư trú tại Đà Nẵng.
Trả lời BBC News Tiếng Việt ngày 22/4, luật sư
Phùng Thanh Sơn, Giám đốc công ty Luật Thế Giới Luật Pháp nói tội danh trên
"đọc qua thì có vẻ điều luật này rất rõ ràng, dễ hiểu. Tuy nhiên, nếu phân
tích kỹ thì chúng ta mới thấy điều luật này nó rất mù mờ và dẫn đến sự tuỳ tiện
trong việc áp dụng. Chính những người áp dụng pháp luật cũng biết điều
này."
VN: Nhà báo điều tra nói
'bị khủng bố'
Trương Châu Hữu Danh bị
bắt: Một luật sư nói Điều 331 'mơ hồ'
Tranh cãi về vụ bắt
giữ
Thông tin bắt giữ thêm ba thành viên nữa của
nhóm Báo Sạch đã làm dậy sóng mạng xã hội. Trang facebook Lê Nguyễn Hương Trà
viết: "Việc bắt gần cả nhóm chiều nay gây rúng động mạnh với giới truyền
thông, ngay gần kề ngày bầu cử Quốc Hội 2021."
Nhà hoạt động Vi Yên cũng viết trên Facebook
cá nhân: "Lên tiếng trước các sai phạm của cơ quan công quyền, gây quỹ ủng
hộ bác sĩ đợt dịch bệnh vừa lan tới Việt Nam, hỗ trợ nước ngọt cho bà con miền
Tây những ngày hạn mặn, giúp đỡ một bà mẹ đi tìm công lý cho con - lẽ nào những
việc làm như thế này, ở Việt Nam, được gọi là 'lợi dụng các quyền tự do dân chủ'?"
Facebooker Nguyễn Trường Sơn bình luận: "Xung quanh việc các nhà báo độc lập của Báo Sạch bị
bắt, kì khôi thay, thứ mà nhiều người bàn luận lại là nghi vấn phe phái của những
nhà báo này, chứ không phải là tính chất tùy tiện, độc đoán và sự sỉ nhục đối với
hiến pháp và quyền con người của hành vi bắt giữ này. Hoạt động báo chí, dù
ngòi bút của họ có bị cho là ở phía nào đi chăng nữa, cũng không thể là cái cớ
để chính quyền bỏ tù nhà báo. "
Không ít người cho rằng quy định "lợi dụng
các quyền tự do dân chủ" là một quy định mơ hồ, dễ dàng cho công an và tòa
án có thể diễn dịch theo chủ ý của mình.
Anh Ba Sàm và những
chuyện trong tù nay kể lại
Blogger Người Buôn Gió:
'Tôi chọn con đường đi một mình'
Một nhà báo giấu tên tại TP HCM chia sẻ với BBC News Tiếng Việt: "Bạn tố cáo một
quan chức nhà nước, dù theo đúng quy định của luật về khiếu nại và tố cáo, thì
cũng dễ dàng bị khép vào tội này. Chưa kể, nếu bạn là người mà nhà nước coi là
thành phần nguy hiểm, phản động, thì càng dễ bị khép tội hơn."
Theo ông, những quy định kiểu "lợi dụng
quyền tự do dân chủ" này thực sự là một cái bẫy mà bất cứ ai đều có thể bị
sập.
"Đó là chưa kể việc những người nắm quyền lực
trong tay có thể lợi dụng các quy định này để bảo vệ lợi ích của cá nhân,"
nhà báo này nêu ý kiến. "Luật pháp nên
tránh các quy định mơ hồ như vậy."
Trang facebook Lê Nguyễn Hương Trà cho biết nhóm Báo sạch ra đời năm 2019 "sau vụ việc của doanh
nghiệp Asanzo trên Tuổi Trẻ. Thành viên nhóm bao gồm các nhà báo và đã gây nhiều
tiếng vang, nhanh chóng đạt được lượng theo dõi khủng."
Hồi đầu tháng 4/2021, nhà báo Nguyễn Hoài
Nam, người mà theo báo Công an TP HCM là "từng viết một số bài điều
tra gây tiếng vang", cũng bị bắt với tội danh này.
Bên cạnh nhiều ý kiến lên án cách hành xử của
chính quyền trong vụ bắt giữ các thành viên Báo Sạch, một số khác lại thể hiện
sự đồng tình. Một số trang mạng được cho là của dư luận viên do chính quyền quản
lý, như Hội Cờ đỏ TP HCM, đã đưa tin theo chiều hướng ủng hộ công an.
Chính quyền nói
gì?
Theo Cổng thông tin Công an TP Cần Thơ, Cơ
quan An ninh điều tra, Công an TP Cần Thơ đang thụ lý điều tra vụ án "Lợi
dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp
của tổ chức, cá nhân".
Sau khi khởi tố và bắt giam nhà báo Trương
Châu Hữu Danh vào tháng 12/2020, cơ quan này tiếp tục khởi tố và bắt tạm giam
thêm ba nhà báo nói trên vào ngày 20/4.
Báo chí Việt Nam hầu như chỉ đưa theo thông
báo của công an về vụ bắt giữ này. Báo Tuổi Trẻ cho biết các quyết định khởi tố,
bắt tạm giam trên đều được Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Cần Thơ phê chuẩn
do vụ việc xảy ra tại Cần Thơ và một số địa phương khác.
Nhà báo Trương Châu Hữu Danh
Cũng tờ báo này dẫn nguồn tin từ công an viết
"quá trình khám xét nơi ở của các bị can, Cơ quan An ninh điều tra đã thu
giữ nhiều đồ vật, tài liệu có liên quan đến vụ án."
Cả ba người vừa bị bắt và nhà báo Trương Châu
Hữu Danh đều là thành viên của Báo Sạch, một nhóm hoạt động báo chí trên mạng
xã hội.
Trong quá trình hoạt động, nhóm Báo Sạch được
cho là tham gia đưa tin nhiều vụ việc được coi là đụng chạm tới chính quyền,
trong đó có phiên tòa Hồ Duy Hải.
Báo Quân đội nhân dân ngày 12/10/2020 có bài
viết tựa đề "Xử
lý nghiêm chiêu trò tiếp tay truyền thông đen" phá hoại đại hội Đảng".
Trong đó có đoạn nhận xét về nhóm Báo Sạch như sau:
"Báo Sạch bao gồm những đối tượng thường
xuyên viết bài với nội dung phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng, đả phá chế độ
XHCN, đòi đa nguyên, đa đảng... đã mở một chiến dịch thông tin, liên tục bóp
méo, nói xấu Đảng, Nhà nước, xuyên tạc ngành giáo dục và đại hội đảng các cấp."
Ngày 17/12/2020, ông Trương Châu Hữu Danh bị
khởi tố và bắt tạm giam theo tội danh "lợi dụng các quyền tự do dân chủ
xâm phạm lợi ích Nhà nước, quyền lợi, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá
nhân". Trước khi tham gia nhóm Báo Sạch, ông Danh cũng đã nổi tiếng với
các hoạt động phanh phui hoạt động mờ ám tại các trạm thu phí cầu đường BOT.
Trang Báo Sạch gần đây đã biến mất khỏi mạng
xã hội Facebook và nhóm này cơ bản đã chấm dứt hoạt động.
Hiểu sao về tội
danh của nhóm Báo sạch?
Các nhà báo Thanh Nhã, Trung Bảo và Kiên Giang
đều bị bắt theo Điều 331 Bộ Luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.
Cụ thể, đây là tội lợi dụng các quyền tự do
dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá
nhân quy định: " Người nào lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo
chí, tự do tín ngưỡng, tôn giáo, tự do hội họp, lập hội và các quyền tự do dân
chủ khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá
nhân, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù
từ 06 tháng đến 03 năm."
Trả lời BBC News Tiếng Việt ngày 22/4, luật sư
Phùng Thanh Sơn, Giám đốc công ty Luật Thế Giới Luật Pháp phân tích: "Điều
luật xuất hiện hai từ "lợi dụng" và "xâm phạm". Hai từ này
làm nhiều người liên tưởng đến người không tử tế và có hành vi gây thiệt hại
cho người khác nên rất dễ đồng cảm và chấp nhận điều luật này."
"Quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự
do, tự do lập hội... là các quyền Hiến định. Tuy nhiên, hiện nay không có tiêu
chí nào để xác định đâu là "sử dụng" và đâu là "lợi dụng" cả
nên người sử dụng các quyền Hiến định này rất dễ bị quy kết là lợi dụng,'' ông
Sơn lý giải.
Một khía cạnh khác mà luật sư Sơn nói đến là
khi nói đến việc xâm phạm lợi ích của nhà nước. Điều luật này không phân biệt lợi
ích đó có hợp pháp, có chính đáng hay không.
"Khi nhà nước làm sai, cán bộ làm sai,
người dân làm đúng các trình tự thủ tục luật định nhưng quyền lợi của họ không
được đảm bảo và họ buộc phải dùng đến phương tiện báo chí, mạng xã hội để công
khai hoá toàn bộ sự việc cho nhân dân giám sát. Trong trường hợp như thế, chắc
chắn ít nhiều sẽ ảnh hưởng đến uy tín, lợi ích của cơ quan nhà nước, cán bộ nhà
nước liên quan. Chính vì vậy nên người dân rất dễ bị cáo buộc vi phạm điều luật
này," ông Sơn nhận định.
Trước đó, bình luận với BBC News Tiếng Việt về
vụ bắt giữ ông Trương Châu Hữu Danh, luật sư Ngô Anh Tuấn từ Hà Nội nhận định:
"Điều 331 vốn phát triển từ điều 258 bộ Luật Hình sự cũ. Tôi đã tham gia
nhiều vụ án tương tự như thế này, tôi biết rằng những yếu tố cấu thành nên tội
này rất mơ hồ."
Luật sư Tuấn nói thêm: "Đa số những người
bị bắt với cáo buộc vi phạm điều 331 và một số điều khác liên quan đến an ninh
quốc gia, thực tế chỉ do việc họ 'gõ bàn phím', chứ không có hành vi nào thực sự
gây nguy hại cho an ninh quốc gia như cáo buộc của cơ quan nhà nước có thẩm quyền."
***
TIN LIÊN QUAN
VN: Nhà báo điều tra nói
'bị treo đầu chó trước cửa nhà'
6 tháng 9 năm 2018
.
Blogger Anh Ba Sàm kể lại
chuyện trong và ngoài trại giam
8 tháng 5 năm 2019
.
Blogger Người Buôn Gió:
'Tôi chọn con đường đi một mình'
3 tháng 3 năm 2021
.
Trương Châu Hữu Danh bị
bắt: Một luật sư nói Điều 331 'mơ hồ'
18 tháng 12 năm 2020
No comments:
Post a Comment