Chuyên gia nhân quyền:
Chính phủ Việt Nam sử dụng án tử hình để khủng bố người dân
RFA
2024.09.03
Việt
Nam nằm trong số ít các quốc gia còn áp dụng án tử hình, chuyên gia nhân quyền
cho rằng chế độ độc đảng ở Hà Nội sử dụng án tử hình như là công cụ để khủng bố
người dân.
Gia
đình ba tử tù Lê Văn Mạnh, Nguyễn Văn Chưởng và Hồ Duy Hải biểu tình đòi công
lý cho họ (Facebook Nguyễn Trường Chinh)
Theo phúc
trình Vấn đề án tử hình năm
2024 của Tổng thư ký LHQ cho kỳ họp đầu tháng 9 này, đã có 170 quốc gia không
còn áp dụng án tử hình hoặc đã dừng thi hành án tử hình trong hơn 10 năm qua.
Việt
Nam là một trong số các quốc gia còn lại vẫn còn áp dụng án tử hình cho 18 tội
danh theo Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi năm 2017), và là quốc gia áp dụng án tử
hình đối với tội danh tham nhũng và hối lộ.
Văn
phòng Cao uỷ Nhân quyền LHQ công bố phúc trình trên vào ngày 31/8, cho
biết Việt Nam và Trung Quốc là hai quốc gia không công khai số lượng người bị kết
án tử hình và số người bị thi hành án tử hình, cho dù báo chí nhà nước vẫn có
đưa thông tin riêng lẻ về các vụ án có bị cáo kết tội tử hình.
Việt
Nam được cho là đã tuyên án tử hình ít nhất 34 người vì các tội liên quan đến
ma túy trong năm 2023.
Tòa
án Việt Nam cũng kết án tử hình đối với tội danh phi bạo lực như "tham ô
tài sản" đối với bà Trương Mỹ Lan - nhà phát triển bất động sản tại Việt
Nam.
Phóng
viên gửi email cho Bộ Ngoại giao Việt Nam với đề nghị bình luận về báo cáo của
LHQ nhưng chưa nhận được ngay phản hồi. Cơ quan này thường không trả lời câu hỏi
của RFA.
Tiến sĩ
Nguyễn Bá Tùng, Trưởng
ban Điều hành của Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam, tổ chức có đóng góp cho báo
cáo về vấn đề tử hình ở Việt Nam, nói với Đài Á Châu Tự Do (RFA) trong ngày
03/9:
“Tại
Việt Nam hiện nay, khi một nhà nước toàn trị cai trị bằng bạo lực và khủng bố
thì án tử hình là một công cụ hữu hiệu nhất để gây khủng bố, để làm người dân sợ.”
Do
vậy, theo ông, việc bãi bỏ án tử hình ở Việt Nam là một điều khó xảy ra khi chế
độ chính trị không thay đổi.
Báo
chí nhà nước đưa tin năm 2023, một toà án ở Nghệ An kết án 6 bị cáo tử hình
trong vụ án ma tuý. Một vụ án khác năm 2021 ở Sơn La, 10 bị cáo lĩnh án tử hình
cũng vì mua bán trái phép hơn 21kg ma túy. Đặc biệt, tháng 11 năm ngoái, cũng
vì hành vi trên mà 18 người bị tuyên tử hình trong một vụ án ở thành phố Hồ
Chí Minh.
Theo
ông Tùng, việc kết án tử hình ở Việt Nam là một vấn đề lớn, đặc biệt sai sót
trong quá trình tố tụng còn nhiều, và cho dù Việt Nam đã phê chuẩn Công ước chống
tra tân (CAT) nhưng vấn nạn này vẫn còn phổ biến ở nhiều địa phương.
Ông
nói:
“Thủ
tục tố tụng hình sự đưa đến án tử hình còn nhiều khiếm khuyết, chẳng hạn như
các vụ án của Hồ Duy Hải, Nguyễn Văn Chưởng, Đặng Văn Hiến, Lê Văn Mạnh, rồi vụ
án Đồng Tâm cũng vậy.”
Hồi
tháng 9 năm ngoái, công an tỉnh Hòa Bình thi hành án tử bằng hình thức tiêm thuốc
độc đối với ông Lê Văn Mạnh (sinh năm 1982) bất chấp việc ông và gia đình kêu
oan trong suốt hơn 18 năm qua.
Vụ
việc đã vấp phải sự chỉ trích của các tổ chức quốc tế và báo cáo viên đặc biệt
của Liên Hiệp quốc.
PGS.
TS. Nguyễn Hoàng Ánh, một chuyên gia về thương mại quốc tế và có nhiều năm giảng
dạy về lĩnh vực này tại nhiều trường Đại học ở Việt Nam, cho biết bà không ủng
hộ việc áp dụng án tử hình, vì nó trái với quy luật tự nhiên.
Bà
nói với RFA:
“Trong
quy luật của tự nhiên thì việc quan trọng nhất đó là các loài vật không được
xâm phạm đến quyền sống của nhau và đặc biệt là không được xâm phạm đến cuộc sống
của đồng loại. Án tử hình là điều hoàn toàn đi ngược lại với tự nhiên.”
Theo
bà, nếu vẫn chưa bỏ được án tử hình thì phải áp dụng một cách hạn chế và chặt
chẽ.
Trong
Chương An ninh quốc gia của Bộ luật Hình sự hiện nay có tới sáu tội danh có áp
dụng án tử hình mà theo bà Ánh thì các điều luật này mơ hồ và khó hiểu. Bà nói:
“Những
tội danh để quy định về án tử hình rất mập mờ và khó hiểu trong trường hợp của
Việt Nam ở đây và những cái mà hôm nay mà chúng ta có thể quy kết là tội tử
hình nhưng ngày mai có thể được quy kết là anh hùng.”
Đề
nghị xem xét hủy bỏ việc áp dụng án tử hình với các tội danh liên quan đến tư
tưởng và tiền bạc, bà cho rằng án tử hình "có vẻ giải quyết được vấn đề
tức tối của xã hội với một số tội nhất định nhưng về lâu dài thì nó có hại cho
chính xã hội đó".
Những
tác hại của việc vẫn áp dụng hình phạt từ hình theo bà Ánh, đó là tâm lý đè nặng
lên tử tù và gia đình của họ, đặc biệt trong trường hợp oan ức. Bên cạnh đó, việc
giam giữ tử tù lâu dài và chi phí cho việc thi hành án tử hình cũng tốn nhiều
nguồn lực của Nhà nước.
--------------------------
Tin,
bài liên quan
Tin
Việt Nam
Liệu có tiến bộ về nhân quyền khi Chủ
tịch nước ân xá hàng chục án tử hình?
Ân xá Quốc tế: Việt Nam năm 2022 tiến
bộ một bậc trong xếp hạng về án tử hình toàn thế giới
Ân xá Quốc tế: Việt Nam là một trong
những nước tử hình nhiều người nhất trên thế giới
Việt Nam trước Hội đồng Nhân quyền
LHQ: Số liệu án tử hình thuộc bí mật quốc gia
Việt Nam giảm bớt tội danh có mức án tử
hình
No comments:
Post a Comment