Chủ
nghĩa cực đoan chính trị ở Đức và những rủi ro đối với Ukraine
Gideon Rachman
| Financial
Times
Nguyễn
Thị Kim Phụng, biên dịch
Sự chia
rẽ chính trị ở Cộng hòa Liên bang Đức đe dọa sự thống nhất của phương Tây và sự
ủng hộ dành cho Kyiv.
Tác
động tiềm tàng của Donald Trump đối với cuộc chiến ở Ukraine và liên minh
phương Tây đã được hiểu rõ. Nhưng những gì xảy ra ở Đức có thể cũng quan trọng
không kém.
Đức
là nước viện trợ lớn thứ hai cho Ukraine, chỉ sau Mỹ, và còn là thành viên chủ
chốt trong cả EU và NATO. Nhưng các đảng dân túy có thiện cảm với Nga lại đang
nổi lên ở Đức.
Đảng
Lựa chọn Thay thế cho Nước Đức (AfD) suýt chút nữa đã giành chiến thắng trong
cuộc bầu cử tại bang Brandenburg hôm Chủ Nhật 22/09. Đây là lần thứ ba liên tiếp
đảng này giành chiến thắng, sau khi giành vị trí đầu tiên trong cuộc bầu cử ở
bang Thuringia và vị trí thứ hai sát nút tại Saxony.
Khi
kết hợp phiếu bầu của AfD với phiếu bầu của Liên minh Sahra Wagenknecht (BSW),
có thể thấy rằng khoảng một phần ba người Đức – và một con số cao hơn ở Đông Đức
– đang bỏ phiếu cho các đảng dân túy cực đoan chống di cư, thù địch với NATO,
và quyết tâm cắt viện trợ cho Ukraine. Khi Volodymyr Zelenskyy phát biểu tại
Bundestag (Quốc hội Đức) hồi tháng 6, 73 trong số 77 thành viên của AfD đã tẩy
chay bài phát biểu của ông.
Các
lập trường chính sách của AfD và BSW, cùng với cáo buộc rằng nhiều thành viên
AfD có chương trình nghị sự chưa công bố thậm chí còn cực đoan hơn, có nghĩa là
các đảng truyền thống của Đức sẽ từ chối liên minh với phe dân túy – chí ít là ở
cấp quốc gia. Tuy nhiên, sự trỗi dậy của các phe phái cực đoan chính trị đã có ảnh
hưởng đến các chính sách của chính phủ. Quyết định của Đức nhằm áp đặt kiểm
soát biên giới với các nước láng giềng EU phản ánh sự lo lắng về tình trạng di
cư bất hợp pháp mà những người theo chủ nghĩa dân túy đã tận dụng.
Những
người ủng hộ Ukraine lo ngại rằng các điều chỉnh chính sách tiếp theo sẽ liên
quan đến việc giảm bớt sự ủng hộ của Đức dành cho Kyiv. Quân đội Ukraine đang
phải vật lộn để ngăn chặn lực lượng Nga ở phía đông đất nước và đang thiếu trầm
trọng đạn dược và quân lính. Việc Đức và Mỹ giảm sự ủng hộ đối với Ukraine có
thể giúp Nga giành chiến thắng trong cuộc chiến.
Ngay
cả khi xe tăng Nga không tiến vào Kyiv, những người ủng hộ Ukraine vẫn lo ngại
rằng chính phủ Zelenskyy có thể sớm buộc phải nhượng bộ lãnh thổ, và điều này sẽ
cho phép Vladimir Putin tuyên bố chiến thắng. Một thỏa thuận hòa bình tồi tệ có
thể gây nguy hiểm cho tương lai của Ukraine với tư cách một quốc gia, và khiến
Putin trở nên hung hăng hơn trong việc đe dọa các quốc gia khác.
Những
người bạn của Ukraine ở Berlin đang chứng kiến ngày càng nhiều dấu hiệu cho thấy
khả năng giảm bớt sự ủng hộ của Đức. Trong khi Anh và Mỹ đang tranh luận về việc
cho phép Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của họ để tấn công sâu vào bên trong nước
Nga, thì Đức đã loại trừ khả năng cung cấp tên lửa Taurus của mình.
Bộ
trưởng Tài chính Đức, Christian Lindner, đã nói rằng không thể có thêm gói viện
trợ tài chính nào nữa cho Ukraine, nếu Đức không thực hiện các biện pháp cắt giảm
để bù đắp ngân sách, vốn là bất khả thi về mặt chính trị. Quyết định của EU nhằm
huy động một số tài sản bị đóng băng của Nga để giúp Ukraine đã giải tỏa áp lực
tài chính cho Berlin vào lúc này. Nhưng vấn đề viện trợ tài chính của Đức chắc
chắn sẽ quay trở lại.
Thủ
tướng Olaf Scholz đang tụt hạng rất nhiều trong các cuộc thăm dò toàn quốc và
có lẽ sẽ thất bại trong cuộc bầu cử liên bang vào tháng 9 năm sau. Những người ủng
hộ nhiệt thành nhất của Ukraine lo ngại rằng Scholz có thể bị cám dỗ cố gắng
khôi phục vận may chính trị của mình bằng cách khởi động một sáng kiến hòa bình
với Nga trước kỳ bầu cử.
Nỗi
lo về những gì Scholz có thể làm đã được phản ánh qua những tin đồn lan truyền ở
Berlin vào tuần trước, rằng một nhóm liên lạc, bao gồm các thành viên Đảng Dân
chủ Xã hội của ông, đã có mặt tại Moscow để đàm phán bí mật.
Tuy
nhiên, những đề xuất này đã bị bác bỏ tại phủ thủ tướng. Các trợ lý chủ chốt của
Scholz dường như đang tức giận với cả những người theo chủ nghĩa dân túy thân
Nga lẫn những người theo chủ nghĩa diều hâu ở Berlin đang đòi tăng mạnh viện trợ
cho Kyiv. Họ tự cho mình là đại diện cho phe trung dung ôn hòa của Đức về vấn đề
Ukraine. Nhiệm vụ của chính phủ, theo Scholz, là giữ cho một đất nước đang chia
rẽ cùng đoàn kết xung quanh một chính sách về cơ bản là ủng hộ Ukraine.
Tuy
nhiên, đối với người Ukraine – vốn đã thất vọng từ lâu vì những gì họ xem là tốc
độ chậm như sên của viện trợ Đức – bất kỳ gợi ý nào cho rằng chính phủ Scholz
có thể trở nên thận trọng hơn nữa đều đáng lo ngại. Những người theo chủ nghĩa
diều hâu ở Kyiv và Berlin lập luận rằng nếu Putin không bị đánh bại ở Ukraine,
ông ta sẽ chuyển sang đe dọa NATO và cuối cùng là chính nước Đức.
Scholz
và các đồng minh của ông khẳng định rằng Thủ tướng Đức không ngây thơ trước những
mối đe dọa do Putin gây ra. Họ đã thấy bằng chứng hàng ngày về sự tàn bạo của
Nga ở Ukraine, cũng như các chiến dịch phá hoại và thông tin sai lệch bên trong
nước Đức. Về lâu dài, các nhà phân tích Đức lo ngại rằng Nga hiện đã chuyển đổi
hoàn toàn thành một nền kinh tế thời chiến với khả năng sản xuất vũ khí. Họ
cũng lưu ý rằng một số vũ khí tiên tiến nhất mà Nga đang sản xuất không được sử
dụng ở Ukraine, mà dường như đang được giữ lại cho một số cuộc xung đột có thể
xảy ra trong tương lai.
Thủ
tướng Đức biết tất cả những điều này. Nhưng các nhà lãnh đạo chính trị luôn sống
cho hiện tại, và quan điểm của họ hầu như luôn bị chi phối bởi chính trị trong
nước. Scholz có một cuộc bầu cử gian nan đang chờ phía trước và ông muốn ra
tranh cử với tư cách là ứng viên của hòa bình.
Ông
cũng sống tại Berlin – một thành phố đã chứng kiến quá nhiều bóng tối và bi kịch
– nhưng giờ đây lại trông như đang cách xa tuyến đầu của Ukraine. Tuần trước,
các quán bar vỉa hè và đường dành cho xe đạp ở gần văn phòng thủ tướng đã chật
kín những người đến tận hưởng ánh nắng cuối hè. Ý tưởng rằng thời kỳ đen tối
đang quay trở lại châu Âu là điều mà một chính phủ – hay một đất nước – không
muốn đối mặt.
--------------
Nguồn: Gideon Rachman, “Germany,
political extremism and the risks to Ukraine,” Financial Times, 23/09/2024
No comments:
Post a Comment