VTV xóa phóng sự 'Bữa
cơm trắng với gừng' sau xác minh của chính quyền địa phương
BBC News Tiếng Việt
28
tháng 9 năm 2024
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/crkd6j6m8gxo
Tối
26/9, Đài truyền hình Việt Nam đã phát phóng sự Bữa cơm trắng với gừng ở
điểm trường Màng Mủ, Yên Bái trong bản tin Chuyển động 24h trên
kênh VTV1.
Ảnh
chụp màn hình bài đăng phóng sự của VTV
Khi
video này được đăng lên các nền tảng mạng xã hội, cảnh các học sinh mầm non phải
ăn cơm với gừng chấm muối, cơm với đường… khiến nhiều người đã bày tỏ sự xót
xa, nhưng cũng có nhiều ý kiến thắc mắc: "phóng sự có đang dàn dựng?",
"người dân còn nghèo nhưng liệu có nghèo tới mức này?"...
Đến
ngày 27/9, UBND huyện Mù Cang Chải đã có báo cáo UBND tỉnh Yên Bái về nội dung
phản ánh qua phóng sự của VTV về điểm trường Màng Mủ, Trường mầm non Mồ Dề, xã
Mồ Dề, huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái.
Qua
xác minh, UBND huyện Mù Cang Chải nhận định nội dung phản ánh trên bản tin của
VTV về bữa ăn trưa của các học sinh tại trường Màng Mủ là chưa toàn diện về thực
tế tại cơ sở điểm trường.
Hiện
tại, tất cả các video Bữa cơm trắng với gừng ở điểm trường Màng Mủ, Yên Bái của
Chuyển động 24h VTV đều đã bị xóa khỏi các nền tảng mạng xã hội.
·
Sư Thích Minh Tuệ xuất
hiện trên VTV khi nhà đài 'phản đối luận điệu xuyên tạc'2 tháng 8 năm 2024
·
VTV rút tên Petrus
Trương Vĩnh Ký khỏi chương trình Xuân15 tháng 2 năm 2024
·
Thực hư phóng sự 'thu
nhập tiền tỷ' của VTV23 tháng 1 năm
‘Không chính xác’
Trong
phóng sự nêu trên, có những nhân vật “lấy nước mắt” người xem gồm một phụ huynh
đào gừng tươi, sau đó thái lát nhỏ, kèm theo một ít muối trắng, để cho con mang
tới trường ăn cơm trưa.
Chiếc
cặp lồng cơm với gừng và muối trắng chính là bữa ăn trưa của học sinh này tại lớp,
trong khi một số học sinh khác mang cặp lồng cơm trắng với đường.
Các
cô giáo nấu nồi canh với bốn bắp cải để 138 học sinh ăn cơm ngon hơn khi có
canh nóng.
Phóng
sự cũng ghi lại cảnh một cô giáo bật khóc vì những khó khăn vất vả của học
sinh.
Báo
Tuổi Trẻ dẫn lời bà Lương Thị Xuyến, Phó Chủ tịch UBND huyện Mù Cang Chải, cho
biết: “Hình ảnh học sinh phải ăn cơm gừng chấm muối trên truyền hình ‘hơi quá’.
Khi đưa câu chuyện lên truyền hình như vậy là không chính xác về cuộc sống hiện
tại của người dân."
"Đối
với Mù Cang Chải, những trường hợp ăn cơm với gừng không phải là không có. Người
dân thì vẫn ăn gừng bình thường như một gia vị, người Mông rất hay ăn," bà
Xuyến cho biết thêm.
UBND
huyện Mù Cang Chải đã báo cáo rằng tại trường Màng Mủ do có bếp ăn tạm nên chỉ
tổ chức nấu 2 buổi/tuần vào thứ Ba và thứ Năm với mức 10.000 đồng/bữa/trẻ (do
phụ huynh đóng góp thực phẩm tương ứng với 10.000 đồng), các buổi thứ Hai, Tư,
Sáu hằng tuần học sinh mang cơm cặp lồng thì nhà trường "đã tuyên truyền tới
phụ huynh và kêu gọi xã hội hóa để nấu thêm canh nóng bổ sung bữa ăn cho các
cháu".
“Do
vậy ngày 23/9 (thứ Hai) đoàn phóng viên VTV1 đến nhà trường làm phóng sự là
ngày trẻ mang cơm cặp lồng, nhà trường đã tổ chức nấu canh nóng cho các cháu ăn
thêm từ nguồn giáo viên hỗ trợ," báo cáo nêu.
Mù Cang Chải là một
huyện vùng cao nằm ở phía tây của tỉnh Yên Bái và cách trung tâm tỉnh 185km,
cách thủ đô Hà Nội là 365km
Cũng theo chính quyền địa phương, gia cảnh của học sinh ăn cơm
với gừng chấm muối là gia đình làm nông, đủ gạo ăn cho cả nhà trong cả năm,
không bị đói.
Phụ huynh học sinh là anh Hờ A Dê cho biết những ngày con mang
cơm cặp lồng thì sẽ gồm cơm, mì tôm, trứng, thịt, cá… Thỉnh thoảng có hôm ngoài
thức ăn anh có thêm vài lát gừng mang đi cho cháu vì đây vừa là gia vị, vừa là
món ăn thường ngày của người Mông nhiều đời nay.
"Sáng 23/9 tôi đang chuẩn bị cơm và trứng gà cho vào cặp
lồng để cho con đi học, lúc ấy các anh phóng viên đến gia đình có hỏi tôi nhà
có gừng không thì mang đi cho con nên tôi đã đi lấy gừng và thái lát để mang đi
cho con (lúc đầu chỉ thái vài lát, nhưng các anh bảo thái nhiều vào nên tôi có
thái thêm).
Để đưa con đến lớp đúng giờ vội quá nên tôi không kịp làm thêm
trứng cho con mang đi học được. Đồng thời qua nói chuyện, chia sẻ và một phần
theo ý của phóng viên nên tôi có nói như vậy về việc mang cơm cặp lồng đến
trường của con tôi," anh Hờ A Dê tường thuật lại trong báo cáo của huyện.
Trong khi đó, cô giáo Nguyễn Thị Yến, người bật khóc trong
phóng sự, cho hay cô đã trao đổi với phóng viên hơn 1 giờ về điều kiện học tập
của học sinh và những khó khăn vất vả, khi học sinh đi học mang cơm cặp lồng có
cơm, rau và lát gừng thời gian trước nên cô không kìm nén được cảm xúc nên nói
và khóc như vậy.
Trích báo cáo của UBND huyện Mù Cang Chải, Yên Bái
Khi chính quyền địa phương lên tiếng và nhà đài gỡ bỏ video,
vụ việc đã thu hút sự quan tâm của dư luận.
Một bình luận nhận được hàng chục lượt yêu thích viết: “Đây
cũng là một kiểu phông bạt của nhà đài”.
"Phông bạt" là một thuật ngữ đang trở nên rất phổ
đặc biệt trong giới trẻ, cụm từ này được sử dụng để chỉ hành vi khoe khoang,
phô trương hoặc cố tình tạo ấn tượng về một điều gì đó không thực sự thuộc về
bản thân, hoặc không có thật. Trong giai đoạn Ủy ban Trung ương Mặt
trận Tổ quốc Việt Nam đăng tải sao kê tiền ủng hộ người dân bị ảnh hưởng bởi siêu
bão Yagi, nhiều cá nhân đã bị lên án vì lối sống
phông bạt, “thổi phồng” số tiền ủng hộ.
Quay lại phóng sự Bữa cơm trắng với gừng ở điểm trường
Màng Mủ, Yên Bái, nhiều tài khoản Facebook khác đã lên tiếng chỉ trích như
“phóng đại cứ phóng sự gì”, “nhà đài làm việc cẩu thả” hay “tại sao lại có thể
lấy các em ra câu view”…
Những lần phóng sự VTV gây tranh cãi
Đây không phải là lần đầu tiên một phóng sự của VTV bị đặt
câu hỏi về độ trung thực, chính xác.
Năm 2016, Đài truyền hình Việt Nam từng lên tiếng xin lỗi xin
lỗi vì sai sót trong phóng sự Cây chổi quét rau.
Phóng sự này được phát vào tháng 5/2016 trên chương trình Cà
phê sáng của kênh VTV3, phản ánh hành vi lừa người tiêu dùng của một số người
trồng rau.
Video quay cảnh một người nông dân dùng chổi quét lên ngọn các
luống rau xanh, vừa quét vừa nói: "Rau mà non người ta không dám ăn. Nên
bây giờ phải quét để giả sâu ăn. Quét xong khoảng 2-3 hôm sau mới thu hoạch cho
giống sâu ăn thật."
Sau khi phóng sự được phát, người dân tại xã Vĩnh Thành, huyện
Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa đã nổi giận vì bối cảnh trong video là vùng trồng rau
của họ, khiến nhiều hộ sau đó bị thiệt hại nặng do không bán được rau vì đại lý
từ chối nhập.
Người dân cho biết trước đó có một nhóm phóng viên về làng tìm
hiểu nghề trồng rau, phóng viên nhờ một người họ hàng mang chổi ra đồng quét để
quay camera.
“Người cầm chổi quét lên những luống rau của chúng tôi không
phải người trồng rau ở cánh đồng này," truyền thông Việt Nam khi đó dẫn
lời một người dân.
Đài Truyền hình Việt Nam sau đó đã có có công văn gửi UBND
huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hóa và UBND xã Vĩnh Thành sau mong được thông cảm về
"sự non kém trong trình độ tác nghiệp, đạo đức của phóng viên".
Ảnh chụp màn hình phóng sự lấy chổi quét rau của VTV năm 2016
Cũng trong năm 2016, Công an tỉnh Đắk Lắk từng cho rằng một
nhóm phóng viên của VTV đã nhờ một số người dân chặt hạ cây rừng để làm phóng
sự phá rừng trên địa bàn tỉnh.
Phóng sự được Công an Đắk Lắk nhắc đến phản ánh tình trạng
khai thác, vận chuyển gỗ trái phép phát trong chương trình Chuyển động 24h trên
kênh VTV1 ngày 4 và 5/5/2016.
Đại tá Phạm Minh Thắng, Phó Giám đốc Công an tỉnh Đắk Lắk khi
đó, xác nhận việc tàn phá và vận chuyển gỗ rừng trên địa bàn là có xảy ra, tuy
nhiên "trong phóng sự có một số nội dung phản ánh không chính xác, không
khách quan và có sự cắt ghép, dàn dựng của phóng viên khi tác nghiệp".
Ông Thắng cho biết qua xác minh, những người có mặt trong
phóng sự nói rằng trong tháng 4/2016 có hai người đàn ông và một phụ nữ đến nhà
xin phỏng vấn, quay phim tại nương rẫy của họ. Nhóm phóng viên này yêu cầu họ
mang theo cưa lốc vào rẫy để cưa cây đã chặt hạ trước đó và một cây còn sống để
quay phim. Sau đó, họ được các phóng viên cho 600.000 đồng.
Không lâu trước tranh cãi về phóng sự phá rừng, đã có nhiều
phản ứng trên mạng xã hội về Ký sự
Syria của VTV với nhà báo Lê Bình.
Trong đó có nhiều ý kiến cho rằng chương trình "chưa thể
hiện đúng bản chất cuộc chiến", hay những đoạn phóng viên khóc bị cho là
"kịch quá mức".
Tổng giám đốc Đài Truyền hình Việt Nam Trần Bình Minh đã ra
quyết định khen thưởng nhóm phóng viên thực hiện Ký sự Syria: Góc nhìn từ phía
trong cuộc chiến vì "dũng cảm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ".
Nguồn tin của BBC nói ông Minh đã trao bằng khen cho nhóm
phóng viên của Trung tâm Tin tức VTV24, đứng đầu là bà Lê Thị Bình, tức nhà báo
Lê Bình, hôm 27/7/2016.
Trước đó, vào năm 2011, chương trình Người xây tổ ấm của VTV
cũng kể câu chuyện về một người phụ nữ trong phóng sự có tên Mối tình đầu của
Lượm. Trong phóng sự, "cô Lượm" trình bày hoàn cảnh của mình rất bi
đát, từng trộm cắp, bán dâm để chữa bệnh cho con. Về sau, hóa ra nhân vật
"cô Lượm" này là một phụ nữ sống ở tỉnh Thừa Thiên Huế và có hoàn
cảnh hoàn toàn khác. VTV đã phải xin lỗi về vụ này.
VTV là đài truyền hình quốc gia Việt Nam và người lãnh đạo cơ
quan này (tổng giám đốc) có hàm tương đương bộ trưởng, là ủy viên Trung ương
Đảng.
Ngoài việc được hưởng ưu đãi về chính sách, VTV còn được cấp
tiền từ ngân sách nhà nước (khoản chi theo số liệu đã quyết toán năm 2022 do Bộ
Tài chính công bố là 683,990 tỷ đồng).
---------------------------------
Tin liên quan
Greentrees phản bác
phóng sự 'Núp bóng môi trường' của VTV
6 tháng 11 năm 2019
Tranh
cãi về phóng sự của VTV và nỗi lòng người cứu trợ vùng lũ
23 tháng 10 năm 2020
Quanh
việc biên tập viên VTV gọi gánh hàng rong là 'ký sinh trùng'
18 tháng 8 năm 2020
No comments:
Post a Comment