Ukraine đã vượt
qua lằn ranh đỏ của Moscow và Washington
Gideon Rachman
- Financial
Times
Nguyễn
Thị Kim Phụng, biên dịch
https://nghiencuuquocte.org/2024/08/31/ukraine-da-vuot-qua-lan-ranh-do-cua-moscow-va-washington/
Zelenskyy
sẵn sàng bỏ qua lời đe dọa hạt nhân của Nga, nhưng chính quyền Biden vẫn cảnh
giác với việc leo thang chiến tranh.
Bằng
cuộc tấn công vào Kursk, Ukraine không chỉ vượt qua biên giới Nga mà còn vượt
qua cả những lằn ranh đỏ được Washington đặt ra.
Kể
từ khi Nga xâm lược toàn diện Ukraine, Mỹ đã liên tục nhấn mạnh rằng mục tiêu của
họ là giúp Ukraine bảo vệ lãnh thổ và tồn tại như một quốc gia có chủ quyền. Bất
kỳ gợi ý nào cho rằng cuộc chiến có thể diễn ra trên đất Nga đều bị xem là nguy
hiểm.
Sau
cuộc tấn công Kursk, Tổng thống Volodymyr Zelenskyy của Ukraine đã xem thường
những hạn chế mà Mỹ áp đặt lên các nỗ lực chiến tranh của Ukraine, lên án “khái
niệm ngây thơ, ảo tưởng về cái gọi là lằn ranh đỏ của Nga, vốn chi phối cách một
số đối tác của chúng tôi đánh giá về cuộc chiến.” Theo Tổng thống Ukraine, quan
điểm đó hiện đã “sụp đổ.”
Nhưng
liệu sự thật có phải vậy không? Sự khác biệt giữa thái độ thận trọng ở
Washington và mạo hiểm ở Kyiv không chỉ phản ánh sự khác biệt trong phân tích
xem giới hạn của Vladimir Putin có thể bị đẩy đi xa đến mức nào. Nó cũng phản
ánh sự khác biệt về mục tiêu chiến tranh.
Khi xung đột
nổ ra, Tổng thống Joe Biden đã đặt ra cho chính quyền của mình hai mục tiêu. Mục
tiêu đầu tiên là hỗ trợ Ukraine. Nhưng mục tiêu thứ hai là tránh chiến tranh thế
giới thứ ba. Nếu buộc phải lựa chọn giữa hai mục tiêu đó, Mỹ rõ ràng sẽ chọn mục
tiêu thứ hai.
Tuy
nhiên, người Ukraine đang đấu tranh vì sự sống còn. Họ sẽ muốn có sự tham gia
trực tiếp của Mỹ vào cuộc chiến với Nga. Theo một cuốn sách gần đây của David
Sanger, Biden thậm chí còn gợi ý với các trợ lý của mình rằng Zelenskyy có thể
đang cố tình lôi kéo Mỹ vào chiến tranh thế giới thứ ba.
Kết
quả là, có một ngưỡng chấp nhận rủi ro khác nhau ở Washington và Kyiv. Mỹ luôn
thận trọng về các loại vũ khí mà họ cung cấp cho Ukraine. Khi tên lửa tầm xa
HIMARS lần đầu tiên được cung cấp cho Ukraine, chính quyền Biden đã đặt ra giới
hạn về phạm vi sử dụng chúng. Mãi cho đến tháng 5 vừa qua, Washington mới cho
phép sử dụng vũ khí do Mỹ cung cấp để chống lại các mục tiêu bên trong nước
Nga. Những lệnh cấm đó vẫn còn hiệu lực, dù Ukraine đang tìm mọi cách để chúng
được dỡ bỏ.
Sự
khác biệt trong khả năng chịu đựng rủi ro giữa Mỹ và Ukraine cũng được phản ánh
trong phạm vi châu Âu. Các quốc gia gần tiền tuyến và cảm thấy bị Nga đe dọa trực
tiếp – chẳng hạn như Estonia và Ba Lan – đã kêu gọi cung cấp cho Ukraine nhiều
vũ khí tiên tiến hơn và nhiều quyền tự do hơn để sử dụng chúng. Trong khi đó, Đức
luôn chậm hơn rất nhiều trong việc hành động.
Người
Ukraine từ lâu đã phàn nàn rằng sự thận trọng của các đồng minh hùng mạnh nhất
có nghĩa là họ đang phải chiến đấu với một tay buộc sau lưng. Nga được tự do tấn
công sâu vào bên trong Ukraine, nhưng Ukraine lại bị cấm đáp trả.
Cả
chính phủ Ukraine và Mỹ đều tuyên bố rằng chính quyền Biden không được thông
báo về cuộc tấn công Kursk trước khi nó diễn ra. Rõ ràng là Mỹ sẽ có lợi khi phủ
nhận sự tham gia trực tiếp vào việc lập kế hoạch tấn công trên đất Nga, nhưng
tuyên bố trên có thể đúng.
Với
cuộc tấn công Kursk, người Ukraine đã học theo Israel – bằng cách thực hiện một
chiến dịch quân sự chưa được Washington chấp thuận. Giả định của cả Ukraine và
Israel là: nếu chiến dịch thành công, nó có thể được Mỹ chấp nhận sau. Còn nếu
thất bại, thì sau cùng Mỹ cũng sẽ giúp họ giải quyết hậu quả.
Hiện
tại, Washington có thái độ thận trọng lạc quan về cuộc tấn công Kursk – dù người
ta vẫn nghi ngờ về việc lực lượng Kyiv có thể giữ vững được vùng đất đã chiếm
và chống lại các cuộc tấn công của Nga ở miền Đông Ukraine hay không.
Nhưng
một thành công của Ukraine cũng không có khả năng khiến Mỹ mất cảnh giác. Người
Mỹ vẫn có ý định tránh xung đột trực tiếp với Nga và vẫn xem trọng mối đe dọa
xung đột hạt nhân.
Mỹ
biết rằng Putin đã công khai đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân và Nga đã liên tục
thực hành sử dụng chúng trong các cuộc tập trận quân sự. Vào năm 2022, tình báo
Mỹ đã đánh chặn và thu thập được các cuộc trò chuyện thường xuyên và đôi khi
chi tiết giữa các quan chức quân sự Nga về việc sử dụng vũ khí hạt nhân.
Có
thể một số cuộc trò chuyện đó đã được dàn dựng để bị nghe lén. Tuy nhiên, Mỹ đã
xem những lời đe dọa công khai và những cuộc trò chuyện riêng tư của Nga đủ
nghiêm trọng để Jake Sullivan, cố vấn an ninh quốc gia của Biden, cảnh báo Nga
về “hậu quả thảm khốc” nếu nước này sử dụng vũ khí hạt nhân.
Người
Mỹ đã dùng lời cảnh báo của Sullivan để bác bỏ ý tưởng rằng họ chỉ đơn giản là
khuất phục trước mối đe dọa từ Nga. Thay vì tôn trọng các lằn ranh đỏ của Nga,
Mỹ và các đồng minh đã dần dần vượt qua chúng – thử nghiệm xem Putin có thể bị
đẩy đi xa đến mức nào thông qua việc leo thang dần dần.
Một
số nhà phân tích phương Tây tin rằng cuộc tấn công Kursk hiện đã bác bỏ hoàn
toàn mối đe dọa hạt nhân của Putin. Phillips O’Brien của Đại học St Andrews lập
luận rằng việc xâm lược Nga “luôn được cho là lằn ranh đỏ cuối cùng của việc sử
dụng vũ khí hạt nhân – và người Ukraine đang … vượt qua lằn ranh đó.”
Nhưng
Mỹ không tin rằng lằn ranh đỏ cuối cùng này đã thực sự bị vượt qua. Các cố vấn
của Biden vẫn tiếp tục cho rằng – nếu Putin tin rằng chế độ của ông đang trên bờ
vực thất bại hoàn toàn – thì người Nga có thể dùng đến vũ khí hạt nhân. Khi người
Ukraine phàn nàn rằng các đồng minh của họ sợ hãi ý tưởng chiến thắng, họ đã
nói đúng.
---------------
Nguồn: Gideon Rachman, “Ukraine
has crossed Moscow’s and Washington’s red lines,” Financial Times, 26/08/2024
No comments:
Post a Comment