THẾ GIỚI HÔM NAY : 20/09/2024 (The Economist)

 

 

THẾ GIỚI HÔM NAY : 20/09/2024

The Economist

Đỗ Đặng Nhật Huy, dịch thuật

20/09/2024

https://nghiencuuquocte.org/2024/09/20/the-gioi-hom-nay-20-09-2024/

 

Mỹ cảnh báo tất cả các bên không nên leo thang ở Trung Đông khi Israel và Hezbollah bắn trao đổi qua biên giới của nhau. Sự việc diễn ra sau vụ nổ đột ngột các máy nhắn tin và bộ đàm của các thành viên Hezbollah, khiến hơn 30 người thiệt mạng và hàng nghìn người bị thương. Lãnh đạo Hezbollah Hassan Nasrallah đổ lỗi cho Israel và gọi hành động phá hoại này là “một lời tuyên chiến.” Israel vẫn chưa bình luận về các vụ nổ. Người ta đang điều tra xem các thiết bị này bị cài bom như thế nào; Bulgaria, Hungary, và Đài Loan nằm trong số những nước được cho là đang điều tra các công ty có liên quan đến việc bán thiết bị cho Hezbollah.

 

Chỉ số S&P 500 đóng cửa ở mức cao kỷ lục, một ngày sau khi Cục Dự trữ Liên bang cắt giảm lãi suất nửa điểm phần trăm. Đây là lần cắt giảm lãi suất đầu tiên của Fed kể từ năm 2020. Các thị trường châu Âu cũng tăng giá sau thông báo, với Stoxx Europe 600 tăng hơn 1%.

 

Edmundo González, người chiến thắng thực sự trong cuộc bầu cử tổng thống Venezuela hồi tháng 7, cho biết ông bị buộc ký một lá thư thừa nhận chiến thắng của Nicolás Maduro. Ông González, người đã được cấp quyền tị nạn tại Tây Ban Nha, nói rằng ông thấy mình “có ích lúc tự do hơn là khi bị bỏ tù.” Sau khi đánh cắp cuộc bầu cử, ông Maduro đã tàn nhẫn đàn áp những người bất đồng chính kiến ​​trong nước.

 

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết khối này sẽ cung cấp 10 tỷ euro (11,16 tỷ đô la) để hỗ trợ các quốc gia phục hồi sau lũ lụt nghiêm trọng. Một trong những trận lũ lụt nghiêm trọng nhất của nhiều thập niên qua khởi nguồn từ một cơn bão vào tuần trước và đã ảnh hưởng đến các nước như Áo, Cộng hòa Séc, và Ba Lan. Ít nhất 23 người đã thiệt mạng và hàng nghìn người bị buộc phải sơ tán khỏi nhà cửa.

 

Vladislav Bakalchuk, chồng của người phụ nữ giàu nhất nước Nga, Tatyana Bakalchuk, đã bị buộc tội giết người sau khi hai người thiệt mạng trong một cuộc đấu súng ở Moscow vào thứ Tư. Vụ đấu súng xảy ra khi ông Bakalchuk đến trụ sở chính của Wildberries, doanh nghiệp thương mại điện tử của bà Bakalchuk. Cặp đôi này đã bất hòa về quyền sở hữu Wildberries kể từ khi bà Bakalchuk đồng ý sáp nhập công ty với một doanh nghiệp nhỏ hơn, Russ Group.

 

Nintendo, một gã khổng lồ trò chơi điện tử của Nhật Bản, cho biết họ đang kiện nhà phát triển game Pocketpair vì cáo buộc vi phạm bản quyền. Vụ kiện tập trung vào Palworld, một trò chơi liên quan đến đội quân thú cưng cầm súng. Nhiều người chơi đã nhận thấy những điểm tương đồng giữa các sinh vật của Palworld và Pokémon — thương hiệu lớn thứ hai của Nintendo. Mizobe Takuro, ông chủ của Pocketpair, từng tuyên bố Palworld đã vượt qua các cuộc kiểm tra pháp lý bắt buộc trước khi phát hành game.

 

Con số trong ngày: 150 tỷ đô la, là mức định giá mà OpenAI, chủ sở hữu ChatGPT, được cho là đang tìm kiếm từ các nhà đầu tư.

 

 

TIÊU ĐIỂM

 

Hôm nay thùng phiếu bắt đầu mở tại một số bang ở Mỹ

Cuộc đua tổng thống Mỹ năm nay có lẽ là một trong những chiến dịch khó đoán và có vẻ dài nhất trong lịch sử cận đại. Nhưng cuộc đua giờ đây đã đến chặng cuối cùng: vào thứ Sáu, cử tri ở ba tiểu bang sẽ bắt đầu đi bỏ phiếu trực tiếp. Những cử tri đã đăng ký ở South Dakota, Minnesota, và Virginia sẽ quyết định xem họ muốn đưa Donald Trump quay lại Nhà Trắng hay thăng chức cho Kamala Harris từ vị trí phó tổng thống. Các tiểu bang khác sẽ tham gia cùng họ trong những tuần tới, với Michigan là bang chiến trường cuối cùng mở các điểm bỏ phiếu từ ngày 26 tháng 10.

 

Bỏ phiếu sẽ kết thúc vào ngày bầu cử 5 tháng 11. Có thể mất nhiều ngày hoặc thậm chí nhiều tuần trong một cuộc bầu cử sít sao trước khi chúng ta có kết quả rõ ràng. Dự báo bầu cử của The Economist hiện cho thấy bà Harris đang dẫn trước sít sao, nhưng số lượng và thành phần đảng phái của những người bỏ phiếu sớm có thể giúp mang lại một số gợi ý về kết quả cuối cùng.

 

 

Nhật có thể chưa tiếp tục tăng lãi suất 

Hồi tháng 7, Ngân hàng Nhật Bản (BoJ) – sau khi vừa chấm dứt chính sách lãi suất âm kéo dài trong năm nay – đã làm thị trường chao đảo khi tăng lãi suất ngắn hạn từ 0-0,1% lên 0,25%. Thống đốc Ueda Kazuo cho biết ngân hàng sẽ tiếp tục tăng lãi suất miễn là giá cả tăng bền vững, tức không phải do chi phí nhập khẩu tăng mà do mức thu nhập cao hơn. Số liệu chỉ số giá tiêu dùng mới nhất của Nhật Bản – công bố vào thứ Sáu – có thể sẽ cho thấy lạm phát năm trong tháng 8 cao hơn mục tiêu 2% của ngân hàng.

 

Nhưng khi Ngân hàng kết thúc cuộc họp chính sách tiền tệ kéo dài hai ngày, cũng vào thứ Sáu, không có nhiều khả năng họ sẽ lại tăng lãi suất. Các nhà phân tích dự đoán ngân hàng sẽ tạm dừng để theo dõi thị trường, vốn vẫn còn lo lắng sau một mùa hè hỗn loạn. Giá trị đồng yên tăng đột biến khiến thị trường sụt giảm, với chỉ số chứng khoán Topix giảm ở mức tệ nhất kể từ năm 1987 vào ngày 5 tháng 8, trước khi phục hồi mạnh vào ngày hôm sau. Và trong bối cảnh Cục Dự trữ Liên bang vừa cắt giảm lãi suất, BoJ sẽ cẩn thận để tránh thêm bất ổn.

 

 

Người Séc đi bầu cử

Lũ lụt chết người đã tấn công vùng Moravia-Silesia của Séc trong tuần này, cùng với phần lớn các vùng còn lại của Trung Âu. Song bầu cử khu vực và thượng viện vẫn sẽ diễn ra theo kế hoạch trên khắp cả nước vào thứ Sáu. Đây là cuộc bỏ phiếu mở đường cho cuộc bầu cử hạ viện quan trọng hơn vào mùa thu năm 2025. Chính phủ của thủ tướng Petr Fiala là một liên minh phức tạp của những người theo chủ nghĩa tự do và trung hữu. Thăm dò ý kiến cho thấy liên minh này đang tụt hậu so với phe đối lập, do đảng ANO theo chủ nghĩa dân túy của Andrej Babis, cựu thủ tướng và là một nhà tài phiệt tai tiếng, lãnh đạo.

 

Chỉ có một phần ba thượng viện được bầu. Quyền hạn của viện này bị hạn chế, khi họ chỉ có thể trì hoãn thông qua luật. Tuy nhiên, viện có quyền phủ quyết các thay đổi đối với luật bầu cử, một biện pháp hữu ích để chống lại thoái trào nền dân chủ. Đây có thể là điểm rất quan trọng nếu ông Babis trở lại nắm quyền vào năm tới.

 

 

Sự trỗi dậy bất ngờ của phe cực hữu ở Anh

Vào thứ Sáu, các thành viên của đảng Reform UK sẽ tề tựu về Birmingham để tham dự một hội nghị kéo dài hai ngày. Lãnh đạo của đảng cực hữu và cũng là kẻ nổi loạn chính trị tự phong, Nigel Farage, sẽ lần đầu tiên phát biểu trước những người ủng hộ ông trên cương vị nghị sĩ. Ông đã được bầu vào tháng 7 sau bảy lần thất bại từ năm 1994 đến năm 2015. Câu hỏi đặt ra cho Reform UK là làm thế nào để phát huy thành công của họ, khi đã giành được hơn 4 triệu phiếu bầu (nhưng chỉ có năm nghị sĩ).

 

Tại đại hội toàn quốc, các nhà lãnh đạo Reform có thể sẽ đưa các nghị sĩ của Đảng Lao động vào tầm ngắm. Đảng cầm quyền đã giành chiến thắng ở 89 trên 98 khu vực bầu cử mà Reform đứng thứ hai. Nhưng Đảng Bảo thủ mới là bên nên lo lắng hơn về bước tiến của Reform. Theo khảo sát của Nghiên cứu Bầu cử Anh, 68% những người đã bỏ phiếu cho Đảng Lao động cho biết họ “rất không thích” Reform UK, so với chỉ 22% người bỏ phiếu cho Đảng Bảo thủ. Lãnh đạo Đảng Bảo thủ tiếp theo sẽ phải giành lại cả những cử tri ôn hòa lẫn những người bị hấp dẫn bởi phe cánh hữu hung hăng.