CƠN
BÃO Ở HUẾ TRONG CHÍNH SỬ
Hôm
qua, nhân bão Yagi đổ bộ, tôi có bài viết về “Bão ở xứ ta” cũng có nhắc qua tới
Huế. Nay có thêm đoạn trích nguyên văn trong chính sử (Đại Nam Thưc lục) để các
fây hữu tham khảo để thấy sử xưa chép rất kỹ cả những hiện tượng tự nhiên và
thiên tai…và mấy bức ảnh về cầu Trường Tiền mới xây bị cuốn đi vài nhịp cũng
đưa lên bưu ảnh…giúp các bạn quan tâm có thêm tư liệu.QXN
QUỐC
SỬ TRIỀU NGUYỄN CHÉP :
“Tháng
8. Ngày 2 (ngày Mậu Thân) kinh sư có bão lớn, nước dâng lên ngập hết cung điện
trong Cấm thành và quan thự trong kinh thành, nhà cửa nóc ngói bay tung, tường
vách sụp đổ, công văn vật hạng bị ngâm nước hư hại rất nhiều. Cột cờ trên kỳ
đài gãy ngang rơi xuống, cầu sắt Trường Tiền cũng bị trôi đổ. Đền chùa nhà cửa,
thuyền bè ruộng vườn, đồ vật tài sản của dân gian tổn hại, nhân dân và gia súc
bị đè bị dìm chết và bị thương không biết bao nhiêu mà kể (trong kinh thành thuộc
viên bộ Lễ chết chết 2 người, bị thương 2 người, quân binh chết 2 người, bị
thương hơn 40 người, nhân dân các phường chết 13 người nam nữ, nhà cửa bị sập đổ
hư hại 898 gian. Ở 6 huyện nhân dân chết và bị thương 765 người nam nữ, đình
chùa miếu mạo nhà cửa sập đổ hư hại 28.220 gian, súc vật bị trôi bị chết 587
con, thuyền bè bị chìm bị mất 787 chiếc. Tỉnh Quảng Trị nhân dân chết đuối 163
người nam nữ, nhà cửa đền chùa bị trôi bị hỏng 3.168 gian, súc vật chết 3.672
con, thuyền bè bị chìm bị mất 32 chiếc. Tỉnh Quảng Bình hai phủ huyện Quảng
Ninh, Lệ Thủy nhân dân chết đuối 411 người nam nữ, nhà cửa đình miếu bị trôi bị
hỏng 5.888 gian, súc vật chết 2.814 con, thuyền bè bị chìm bị mất 74 chiếc. Nghệ
An, Hà Tĩnh bão lụt hơn bình thường cũng tổn hại nhiều. Thanh Hóa, Quảng Nam,
Quảng Ngãi thì có mưa gió nhưng không bị tổn hại. Từ Khánh Hòa tới Bình Thuận
thì không bị bão). Thiên tai xảy ra trên toàn quốc mà một hạt Thừa Thiên bị thiệt
hại nặng nhất, quả thật nhiều năm nay chưa có bão lớn như thế.
Chuẩn
phát thóc Thương trường chẩn cấp cho biện có 2000 người, mỗi người nửa hộ, hạt
Thùa Thiên có 35 xã thôn vạn ấp bị thiệt hại nặng nhất, cấp 612 hộ.)
Tháng
9 Phủ Toàn quyền trích 100.000 đồng giao cho Toà Khâm sứ bàn với Cơ mật viện
chia cấp trù hoạch cứu giúp cho các hạt bị thiên tai (Thừa Thiên 50.000, Thanh
Hoá 10.500, Hà Tĩnh 10.500, Quảng Trị 26.300) Bề tôi Cơ mật viện tâu lên chuẩn
cho thi hành.
Hạm
trưởng Chiến hạm “Diana” của Nga La Tư (chiến hạm này thuộc Hạm đội Ban Tích của
Nga-BT) đỗ ở Gia Định là Lievan nghe tin ở Kinh bị bão gởi 57 đồng giúp đỡ, sai
Phủ Thừa Thiên nhận cấp cho dân bị thiên tai. Cơ mật viện làm thư cảm tạ.
...Vì
bão nên đình việc lễ tụng kính chúc hỗ trong dịp khánh tiết. Khoản phí tổn dự
trù 1000 đồng thì sai Bộ Lễ trích giao cho Phủ Thừa Thiên hội đồng với Nha Hộ
thành chẩn cấp cho nhân dân trong ngoài kinh thành bị tổn hại (còn 500 đồng thu
sửa Chùa Kim Quang”...
Vua
nói với cận thần “Gió bão làm hại rất lớn, trẫm rất thương xót cho dân”, bèn
sai viện Thượng thân trích 1000 đồng, Thái Hoàng thái hậu cũng ban 500 đồng, sắc
cho Phủ doãn Thừa Thiên Trần Đình Phác đi khắp hạt xét khám, xã thôn nào bị hại
nhiều nhất thì truyền chỉ ban cấp cho nhân dân được hưởng ân hụê thực sự...”
Nguồn : Quốc sử quán Triều
Nguyễn- Đại Nam Thực Lục Chính biên Đệ lục kỷ Phụ biên - Cao Tự Thanh dịch. NXB
Văn hoá Văn nghệ, TPHCM, tiểu mục 1288,1289,1290,1291, tr.429, 431/
HÌNH
:
https://www.facebook.com/photo?fbid=549614344162262&set=pcb.549614470828916
https://www.facebook.com/photo?fbid=549614377495592&set=pcb.549614470828916
.
No comments:
Post a Comment