THẾ GIỚI HÔM NAY : 03/07/2024 (The Economist)

 

THẾ GIỚI HÔM NAY : 03/07/2024

The Economist 

Đỗ Đặng Nhật Huy, biên dịch

03/07/2024

https://nghiencuuquocte.org/2024/07/03/the-gioi-hom-nay-03-07-2024/

 

Marine Le Pen, lãnh đạo đảng Mặt trận Quốc gia cực hữu của Pháp, nói rằng bà sẽ tìm kiếm ủng hộ từ các ứng viên của các đảng khác để thành lập chính phủ nếu đảng của bà không giành được đa số hoàn toàn sau vòng hai của cuộc bầu cử vào Chủ nhật. Thăm dò cho thấy đảng của bà Le Pen, sau khi giành 33,2% số phiếu ở vòng đầu, sẽ không thể đạt ngưỡng đa số 289 ghế. Các đảng cánh tả và trung dung đã và đang thành lập các liên minh chiến lược để củng cố phòng tuyến chống lại phe cực hữu. Theo tờ Le Monde, hơn 210 ứng viên của hai bên đã rút lui để dồn phiếu cho nhau.

 

Theo các quan chức địa phương, hơn 100 người đã thiệt mạng trong vụ giẫm đạp tại một sự kiện của người Hindu ở Hathras, một thành phố miền bắc Ấn Độ. Nhiều phụ nữ và trẻ em nằm trong số những người thương vong. Những vụ việc chết người thường xuyên xảy ra tại các lễ hội tôn giáo ở Ấn Độ, nơi đám đông lớn thường chen lấn vào những không gian nhỏ. Còn nhớ khoảng 115 người hành hương đã thiệt mạng trong vụ giẫm đạp ở Madhya Pradesh năm 2013.

 

Lloyd Doggett, đến từ Texas, đã trở thành nghị sĩ Dân chủ đầu tiên công khai kêu gọi tổng thống Joe Biden rút khỏi cuộc đua tổng thống sau màn trình diễn của ông trong cuộc tranh luận tuần trước. Cũng trong ngày thứ Ba, cựu chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cho biết việc đặt câu hỏi về khả năng của tổng thống là “hợp lý” và Jim Clyburn, một đồng minh trung thành của ông Biden, cho biết ông sẽ – theo giả thuyết – ủng hộ phó tổng thống Kamala Harris làm ứng viên thay thế.

 

Bộ trưởng quốc phòng Mỹ, Lloyd Austin, công bố viện trợ 2,3 tỷ USD cho Ukraine để tăng cường kho vũ khí của Kyiv. Đất nước bị chiến tranh tàn phá này rất cần các hệ thống đánh chặn phòng không. Ông Austin cho biết chính phủ ông sẽ “thực hiện các bước để xây dựng lộ trình gia nhập NATO cho Ukraine” khi ông gặp người đồng cấp của Ukraine ở Washington.

 

Thẩm phán chủ toạ phiên tòa xét xử Donald Trump trong vụ tiền bịt miệng cho diễn viên khiêu dâm đã trì hoãn phiên tòa tuyên án cựu tổng thống từ tuần sau cho đến tháng 9, trong khi ông xem xét liệu phán quyết miễn trừ của Tòa Tối cao có áp dụng cho vụ án hay không. Các luật sư của ông Trump bắt đầu nỗ lực lật ngược phán quyết của New York – phạm 34 tội danh – ngay sau khi tòa án cao nhất của Mỹ ra phán quyết rằng các tổng thống ít nhất có “quyền miễn trừ giả định” đối với các hành vi vì việc công.

 

Doanh số bán hàng của Tesla giảm 4,8% so với cùng kỳ trong quý hai, đánh dấu quý thứ hai liên tiếp giảm. Mức giảm thấp hơn dự đoán của giới phân tích. Nhà sản xuất ô tô này đang trải qua một năm đầy biến động: họ đã tuyên bố sa thải hàng loạt vào tháng 4 và giá cổ phiếu của hãng đã giảm gần 10% kể từ tháng 1. Ngành công nghiệp xe điện đang phải chịu cạnh tranh từ Trung Quốc và tình trạng lãi suất cao.

 

Cơ quan quản lý dược phẩm của Mỹ đã phê duyệt donanemab, một phương pháp điều trị bệnh Alzheimer do hãng dược Eli Lilly phát triển. Thuốc làm chậm sự tiến triển của bệnh Alzheimer – nguyên nhân phổ biến nhất gây ra chứng mất trí nhớ, đứng thứ bảy trong số các nguyên nhân gây tử vong trên toàn thế giới – bằng cách nhắm vào các protein hình thành mảng bám trong não của những người mắc bệnh. Đây chỉ là loại thuốc thứ ba được phê duyệt kể từ năm 2021, trong bối cảnh lo ngại về tác dụng phụ và tỷ lệ thành công của nó.

 

Con số trong ngày: 42%, là thị phần của Amazon trong thương mại điện tử Mỹ, lớn hơn nhiều so với 6% của Walmart, đối thủ cạnh tranh trực tuyến gần nhất của họ.

 

TIÊU ĐIỂM

 

Tổ chức Hợp tác Thượng Hải họp thượng đỉnh

Vào thứ Tư, các nhà lãnh đạo của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) sẽ tổ chức hội nghị thượng đỉnh ở Astana, thủ đô của Kazakhstan. Trung Quốc, Nga và một số nước Trung Á thành lập SCO vào năm 2001 để thảo luận các vấn đề an ninh và kinh tế, với trọng tâm là chống khủng bố. Nhưng nó đã mở rộng kể từ đó. Các thành viên của SCO, bao gồm các cường quốc hoặc không phải phương Tây hoặc chống phương Tây, hiện chiếm hơn 40% dân số và 1/4 GDP thế giới. Ấn Độ đã tham gia vào năm 2017. Iran theo bước vào năm ngoái và Belarus cũng sắp tham gia.

 

Hội nghị thượng đỉnh SCO hiếm khi đưa ra những quyết định quan trọng. Nhưng Tập Cận Bình, nhà lãnh đạo Trung Quốc, và Vladimir Putin, người đồng cấp Nga, có thể tận dụng các cuộc gặp này để đưa ra lời đề nghị phản đối trật tự thế giới do phương Tây lãnh đạo. Ông Putin có thể sẽ đổ lỗi cho Mỹ và các đồng minh về cuộc chiến ở Ukraine. Và ông Tập chắc chắn sẽ nói về Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường, chương trình cơ sở hạ tầng toàn cầu của ông. Hệ thống đường sắt đô thị của Astana đang được các kỹ sư Trung Quốc xây dựng bằng thiết bị Trung Quốc.

 

Campuchia thành công trong việc thu hồi cổ vật

“Vụ trộm tác phẩm nghệ thuật lớn nhất lịch sử” đã xảy ra ở Campuchia, theo lời Brad Gordon, một luật sư đã giúp nước này đòi lại những bức tượng bị đánh cắp. Những kẻ trộm đã trộm các vị thần bằng đá từ các ngôi đền khi nội chiến nổ ra từ năm 1970 đến năm 1990. Nhưng bây giờ một số tác phẩm nghệ thuật đang được trao lại. Đợt trao trả mới nhất gồm 14 hiện vật đến từ Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan ở New York (Met) vào thứ Tư.

Met cho biết đợt trao trả này hoàn tất việc loại bỏ tất cả các tác phẩm điêu khắc Angkor được cho là có liên quan đến Douglas Latchford, một nhà buôn nghệ thuật người Anh bị truy tố ở Mỹ vào năm 2019 vì tội buôn bán cổ vật Campuchia. Mặc dù vậy, Campuchia cáo buộc Met còn nhiều tài sản trộm được từ nước họ.

 

Nhiều quốc gia muốn hồi hương cổ vật bị đánh cắp, nhưng Campuchia nổi bật so với các nước láng giềng lớn hơn nhờ thành công của mình. Một đội ngũ năng nổ và hiểu biết về truyền thông đã giúp ích nhiều cho họ. Và một số cơ quan khác nhau của Mỹ, chẳng hạn như FBI, đã giúp truy tìm những bức tượng bị đánh cắp. Campuchia cho biết họ đã mang về nước 800 hiện vật trong hai thập niên qua.

 

Địa chấn chính trị ở Bắc Ireland

Vào thứ Tư, ngay trước thềm cuộc tổng tuyển cử ở Anh, nền chính trị Bắc Ireland sẽ chuyển chú ý sang một hướng khác, dù chỉ trong một ngày. Jeffrey Donaldson sẽ ra hầu tòa với 18 tội danh tình dục, bao gồm cả hiếp dâm. Toà sẽ quyết định xem vụ việc của ông có nên được chuyển lên tòa án cấp cao hơn hay không. Cho đến năm tuần trước, ông vẫn là nghị sĩ; và chỉ ba tháng trước, ông còn là lãnh đạo của Đảng Liên minh Dân chủ (DUP), đảng thân Anh chính ở Bắc Ireland.

 

Phiên tòa xét xử Donaldson sẽ gây bất lợi cho DUP, vốn đã mất gần 1/3 ủng hộ theo kết quả thăm dò kể từ cuộc tổng tuyển cử 2019. Sinn Féin, đảng muốn có một Ireland thống nhất (và các nghị sĩ của họ không dự họp ở Westminster), có thể trở thành đảng lớn nhất sau cuộc bỏ phiếu hôm thứ Năm. Nhưng điều đó sẽ phụ thuộc vào vận may của Đảng Liên minh, bên không tự coi mình là thân Anh hay ủng hộ một Ireland thống nhất. Các cuộc thăm dò cho thấy đảng này có thể giành được ba ghế, lần đầu tiên trong lịch sử 54 năm của họ, bao gồm cả việc lật đổ người kế nhiệm Donaldson làm lãnh đạo DUP, Gavin Robinson.