Đế Quốc Trung Quốc tấn công vào Luật Biển Quốc Tế
Thụy My
- RFI / ĐIỂM BÁO
Đăng ngày: 08/03/2021 - 21:04
Việc
quân sự hóa Biển Đông với Tập Cận Bình là « tự vệ hợp pháp », EEZ đối
với Bắc Kinh không còn là « vùng đặc quyền kinh tế » mà là « khu
vực an ninh », và như vậy tự do hàng hải được Mỹ xúc tiến chỉ dành cho tàu
dân sự. Vì sao Trung Quốc có thể ngang ngược như vậy ? Theo chuyên gia
Collin Koh, thế giới ngày nay đã phải trả giá đắt vì đã không hành động gì khi
Bắc Kinh bắt đầu giở trò xây đảo nhân tạo.
https://s.rfi.fr/media/display/9b5b28f6-8022-11eb-bfa3-005056a964fe/w:900/p:16x9/qdtq_01.webp
Ảnh
tư liệu : Lính thủy Trung Quốc trên chiến hạm tên lửa dẫn đường type 054A Vu Hồ
(Wuhu) ghé cảng Manila, Philippines, ngày 17/01/2019. AP - Bullit Marquez
Chuyến thăm đầu tiên của người đứng đầu
Vatican đến Irak chiếm trang nhất nhiều tờ báo Pháp hôm nay. Le Monde chạy
tựa « Đức giáo hoàng Phanxicô thăm Irak, chuyến tông du lịch sử và mang
tính chính trị ». Le Figaro nhấn mạnh lời tuyên bố của Đức giáo
hoàng với người Công giáo Irak là họ « không đơn độc ». La Croix đăng
ảnh ngài thả một con chim bồ câu, với dòng tựa « Người của hòa
bình ». Riêng nhật báo kinh tế Les Echos chú ý đến quá trình phục
hồi kinh tế ở Hoa Kỳ, còn Libération nói về vụ 10 người đấu tranh cho
quyền trợ tử bị điều tra vì buôn bán thuốc cấm.
Về châu Á, Le Monde đặc biệt dành bốn
trang báo khổ lớn trong mục « Địa chính trị » để nói về « Trung
Quốc, một đế quốc tấn công vào Luật Biển ». Bắc Kinh vin vào cái gọi
là « quyền lịch sử » để yêu sách chủ quyền Biển Đông.
Trung Quốc dùng vũ lực buộc các nước khác từ
bỏ quyền hợp pháp được Công ước bảo vệ
Một khu trục hạm của Hải quân Mỹ đã đi qua eo
biển Đài Loan vào đầu tháng Hai, nhân danh tự do hàng hải. Hai hàng không mẫu hạm
Hoa Kỳ đến Biển Đông vài ngày sau đó. Tiếp theo là mười oanh tạc cơ Trung Quốc
lao vào nhiệm vụ giả định tấn công các chiến hạm, rồi ba hạm đội Bắc Hải, Đông
Hải và Nam Hải tập trận đủ kiểu trong tháng Ba…Hai cường quốc cùng giương móng
vuốt, như để đánh dấu việc ông Joe Biden bước vào Nhà Trắng.
Hoa Kỳ không ký Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật
Biển ( UNCLOS ), được thông qua tại Montego Bay (Jamaica) năm 1982, nhưng nay
Washington là người bảo vệ quyết liệt nhất. Trung Quốc phê chuẩn Công ước,
nhưng mỗi ngày lại vi phạm thô bạo hơn, khẳng định vùng biển bên trong đường lưỡi
bò (đường 9 đoạn) mà họ tự ý vẽ ra năm 1947 là sở hữu của mình, bất chấp sự
phản đối của Việt Nam, Philipppines, Malaysia, Indonesia, Brunei.
Để khẳng định sức mạnh đang lên, đế quốc của
Tập Cận Bình đã trở thành một nhà nước xét lại về Luật Biển quốc tế. Chuyên gia
Collin Koh ở Singapore nhận định thái độ của Bắc Kinh « đại diện cho
các mưu toan vi phạm trầm trọng gần đây nhất ». Trung Quốc « tìm
cách lợi dụng sức mạnh quân sự đang gia tăng để buộc các quốc gia ven Biển Đông
phải từ bỏ các quyền hợp pháp của họ được Công ước Liên Hiệp Quốc bảo vệ, là
khai thác nguồn lợi trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của mình ».
Anh, Pháp, Đức : Trung Quốc không thể đặt
quốc tế trước việc đã rồi
Tại Pháp ông Pascal Ausseur, giám đốc Quỹ
nghiên cứu chiến lược Đại Tây Dương nhận xét, UNLOS đang trong tình trạng nguy
hiểm. « Đại dương xưa nay vẫn là tài sản chung, theo nguyên tắc của
Grotius hồi thế kỷ 17, trước khi trở thành nơi trung chuyển hàng hóa của thực
dân châu Âu. Công ước UNLOS là thỏa thuận đạt được giữa các nhà nước để sử dụng
vùng biển một cách hợp lý. Nhưng hiện nay các cường quốc lục địa – Trung Quốc,
Thổ Nhĩ Kỳ, Nga – đòi hỏi nhiều hơn nữa ».
Bắc Kinh nhân danh « quyền lịch sử »
- không dựa trên cơ sở luật pháp nào - để đòi chủ quyền hai triệu kilomet vuông
biển. Trung Quốc bắt đầu xây dựng ở Đá Gạc Ma (Johnson South Reef) sau khi cưỡng
chiếm của Việt Nam năm 1988, và ra sức đào đắp các rạn san hô tranh chấp ở Trường
Sa, thiết lập các căn cứ quân sự để đặt trước « việc đã rồi ». Từ đó
đến nay, Trung Quốc gây hấn liên tục với những tàu nào đến gần, bất chấp phán
quyết của Tòa Trọng tài Thường trực La Haye năm 2016 khẳng định « đường lưỡi
bò » là bất hợp pháp.
Christophe Prazuck, giám đốc Viện Đại dương mới
được thành lập của liên minh đại học Sorbonne, cựu tham mưu trưởng Hải quân
Pháp giải thích : « Các tuyên bố của Bắc Kinh là nhập nhằng.
Họ chưa bao giờ nói về tư cách vùng biển bên trong đường 9 đoạn, về EEZ hay
lãnh hải Trung Quốc, vì như vậy sẽ làm các nước trong khu vực liên minh lại. Họ
chỉ đơn giản ngồi chờ cơ hội đến để chộp lấy ».
Tháng 8/2020, lần đầu tiên Anh, Pháp, Đức đã
gởi công hàm chung tố cáo việc Bắc Kinh không tôn trọng UNCLOS ở Biển Đông.
Theo ba cường quốc châu Âu, Trung Quốc không thể dựa vào các công trình nhân tạo
ở Trường Sa và Hoàng Sa để thay đổi Luật Biển.
Thế giới trả giá đắt vì để yên cho Bắc Kinh
tung hoành ở Biển Đông
Riêng Pháp chỉ có thể nằm trong số những người
bảo vệ UNCLOS nhiệt thành nhất, vì là đế quốc biển thứ nhì thế giới, với EEZ rộng
đến 10,2 triệu kilomet vuông, chỉ đứng sau Hoa Kỳ (12,2 triệu kilomet vuông).
Paris cũng lợi dụng được các quyền về thềm lục địa, với thêm 730.000 kilomet
vuông đã được công nhận và 500.000 kilomet vuông khác đang được Liên Hiệp Quốc
xem xét.
China Daily hôm
22/02 tức giận viết « Quân đội Pháp không có chỗ tại Biển Đông ».
Báo chí nhà nước Hoa lục thi nhau đả kích nữ bộ trưởng Quân Lực Florence Parly
vì đã loan báo sự hiện diện của một tàu ngầm tấn công của Hải quân Pháp trong
khu vực. Hồi tháng 4/2019, chiến hạm Pháp Vendémiaire khi vào vùng biển quốc tế
ở eo biển Đài Loan đã bị Bắc Kinh phản đối vì đi vào « lãnh hải Trung Quốc ».
Việc quân sự hóa bị Washington tố cáo, với Tập Cận Bình là « tự vệ hợp
pháp », EEZ đối với Bắc Kinh không còn là « vùng đặc quyền kinh tế »
mà là « khu vực an ninh », và như vậy tự do hàng hải được Mỹ xúc tiến
chỉ dành cho tàu dân sự.
Vì sao Trung Quốc có thể ngang ngược như vậy ?
Theo chuyên gia Koh, thế giới ngày nay đã phải trả giá đắt vì đã không hành động
gì, Obama ngồi yên khi Bắc Kinh bắt đầu giở trò xây đảo nhân tạo ở Biển Đông.
Bên cạnh đó còn là cứu vãn đa dạng sinh học : trước sự tham lam của Trung
Quốc, việc bảo tồn các nguồn lợi từ biển cả đang mang giá trị địa chính trị
ngày càng lớn.
« Cải cách » bầu cử : Cây đinh
cuối cùng đóng vào quan tài dân chủ Hồng Kông
Liên quan đến Hồng Kông, Les Echos nhấn mạnh
« Bắc Kinh quyết định khóa miệng mọi tiếng nói đối lập », qua việc
sửa đổi toàn bộ hệ thống bầu cử ở đặc khu.
Tờ báo nhắc lại hồi tháng 6/1984, khi các nhà
đàm phán chuẩn bị đưa ra bản tuyên bố Anh-Trung về việc trao trả Hồng Kông, Đặng
Tiểu Bình từng khẳng định : « Chúng tôi không đòi hỏi phải chấp nhận
chế độ xã hội chủ nghĩa của Trung Quốc, chỉ cần yêu nước và yêu Hồng
Kông ». Ba mươi bảy năm sau, Tập Cận Bình đưa ra một định nghĩa khác hẳn
khi tuyên bố « chỉ có những người yêu nước mới được lãnh đạo Hồng
Kông », mà yêu nước theo ông Tập là yêu đảng.
Les Echos cho rằng
« cải cách » thể thức bầu cử là những cây đinh cuối cùng đóng vào chiếc
quan tài dân chủ Hồng Kông. Nhà Trung Quốc học Lâm Hòa Lập (Willy Lam) nhận xét
như vậy là « tất cả những gì còn lại của phong trào đối lập sẽ bị
diệt trừ ». Một nhà ngoại giao tại Bắc Kinh bình luận : « Những
người biểu tình Hồng Kông đã làm hỏng mất đợt kỷ niệm 70 năm thành lập nước Cộng
hòa Nhân dân Trung Hoa, và nay Bắc Kinh muốn bảo đảm cho dịp 100 năm thành lập
đảng Cộng Sản vào tháng Bảy ».
Tuổi trẻ Miến Điện, những người đến muộn với
bàn tiệc dân chủ
Tại Đông Nam Á, Le Figaro phân tích
« Phương Tây trước thử thách về cuộc khủng hoảng ở Rangoon ».
Trong không khí huyên náo và bụi bặm ở
Rangoon, dưới lằn đạn của lực lượng an ninh, người biểu tình Miến Điện giơ cao
những biểu ngữ bằng tiếng Anh kêu gọi cộng đồng quốc tế « Hãy cứu chúng
tôi ! ». Họ chống đỡ bằng những chiếc khiên tạm bợ như can nhựa,
để bảo vệ giấc mơ dân chủ. Những chiếc nón bảo hộ lao động của họ chẳng là gì cả
trước một tập đoàn quân sự đã kiểm soát đất nước với bàn tay sắt gần nửa thế kỷ,
và đã sát hại trên 50 thường dân kể từ vụ đảo chính ngày 01/02.
Nhưng người biểu tình vẫn bám vào hy vọng được
phương Tây ủng hộ. Một người trẻ kêu gọi : « Chúng tôi không bạo động,
và đang chờ đợi cộng đồng quốc tế hành động ». Từ Rangoon đến
Mandalay, nhiều người mong mỏi một sự « can thiệp quân sự » của Liên
Hiệp Quốc, thậm chí Hoa Kỳ để tái lập dân chủ.
Các nhà ngoại giao tại chỗ lắng nghe những lời
kêu gọi này với sự bối rối thấy rõ, không dám nói ra rằng cả Liên Hiệp Châu Âu
lẫn Washington đều không sẵn sàng can dự. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron khẳng
định « Chúng tôi ở bên các bạn », nhưng các tweet không có sức
nặng trước vũ lực. Cảnh cáo, trừng phạt những con người cụ thể, đó là những gì
mà nước Mỹ và châu Âu có thể làm được trong năm 2021 để ủng hộ nền dân chủ mong
manh ở châu Á.
Tuổi trẻ Miến Điện có nguy cơ thiệt mạng dưới
lằn đạn, hoặc đến lúc nào đó sẽ bị kiệt lực. Cứ như là họ đến quá trễ với bàn
tiệc dân chủ trong thế kỷ 21, bị những khách mời phương Tây đã no đủ làm ngơ vì
đang chìm đắm trong những vấn đề nội tại, không còn sức bật để bảo vệ các giá
trị tại khu vực là lá phổi kinh tế thế giới. Cuộc khủng hoảng Miến Điện bộc lộ
xu hướng thế giới năm 2021 : một hành tinh không lãnh đạo, bị các chế độ
dân chủ phương Tây bỏ rơi trước những vấn nạn nội bộ, hoặc đang xuống dốc.
Khủng hoảng Miến Điện, thử thách cho các nền
dân chủ phương Tây
Đối mặt với phương Tây là các cường quốc độc
tài, dân tộc chủ nghĩa Trung Quốc và Nga, nên họ không thể đóng vai nhà hòa giải
hoặc đáp ứng khát vọng tự do của một thế hệ mới ở Đông Nam Á. Bị tê liệt vì đại
dịch Covid và chủ nghĩa dân túy, công luận Pháp, châu Âu và Mỹ không còn tâm
trí nào trước hình ảnh những thân xác ngã xuống mặt đường Rangoon. Cái chết của
một thiếu nữ 19 tuổi đòi hỏi những giá trị Montesquieu trong không khí nóng ẩm
Miến Điện chỉ là ngọn lửa rơm trong dòng tin thời sự, giữa những loan báo
của chính phủ về phong tỏa.
Trung Quốc và Nga vốn bị ám ảnh bởi sự ổn định,
không mong muốn có vụ đảo chính, nhưng cũng không phản đối để tránh dấy lên xu
hướng dân chủ trong nước. Tập Cận Bình thẳng tay đè bẹp Hồng Kông, Vladimir
Putin bỏ tù Alexei Navalny. Còn các láng giềng ASEAN thì bối rối không dám đả
kích tập đoàn quân sự vừa chấm dứt một thập niên dân chủ hóa. Một người biểu
tình trẻ sáng suốt nhận ra: « Trên thực tế, chúng tôi chỉ có thể
trông cậy vào chính mình mà thôi ». Phong trào bất tuân dân sự có được
sự hỗ trợ của công nghệ mới và lòng dân, nhưng không tìm ra được chiến lược và
một nhà lãnh đạo.
Cuộc khủng hoảng Miến Điện là thử nghiệm cho
cộng đồng quốc tế đang chia rẽ hơn bao giờ hết, vào lúc xung đột Mỹ-Trung đang
lên cao, với chiến trường chính là Châu Á-Thái Bình Dương, với ASEAN ở trung
tâm. Theo Le Figaro, các chế độ dân chủ cần chứng tỏ quyết tâm và tính
sáng tạo để áp đặt đối thoại chính trị ở Miến Điện. Một sự thất bại sẽ khiến đất
nước 54 triệu dân rơi vào cô lập, không còn hy vọng phát triển, quân đội Miến
Điện phải đối đầu với Trung Quốc hung hăng đang tìm kiếm lối ra Ấn Độ Dương.
Những cây sồi 200 tuổi cho tháp chuông Nhà thờ
Đức Bà
Tại khu rừng Bercé ở vùng Sarthe, tám cây sồi
200 tuổi đầu tiên đã được chọn để dựng lại tháp nhọn hình mũi tên của Nhà thờ Đức
Bà (Notre Dame) ở Paris bị thiêu hủy trong vụ hỏa hoạn lịch sử. La Croix
cho biết hôm thứ Sáu 05/03, bộ trưởng Văn Hóa Roselyne Bachelot, bộ trưởng Nông
Nghiệp Julien Denormandie, tướng Jean-Louis Georgelin, người phụ trách cơ quan
tái thiết Notre Dame cùng với các kiến trúc sư đã đến tận nơi chứng kiến sự kiện
này. Trước đó một thiết bị không người lái và mô hình 3D đã được sử dụng để tuyển
lựa những cây cổ thụ đúng chuẩn.
Rừng Bercé nằm trong số những khu rừng đẹp nhất
nước Pháp, đã có 14 thế hệ « tiều phu » thay nhau chăm sóc. Để dựng lại
tháp nhọn và các khung sườn, cần phải đốn hạ 1.000 cây sồi trên cả nước từ nay
đến cuối tháng Ba, rồi sấy khô 12 đến 18 tháng để sẵn sàng vào cuối 2022. Những
cây sồi cổ thụ này được lấy từ các khu rừng do Nhà nước sở hữu lẫn tư nhân.
Bertrand Servois, chủ một khu rừng ở vùng Cher lấy làm vinh hạnh được tặng cho
Notre Dame năm cây sồi « do ông sơ của tôi trồng từ năm 1880 mà chẳng
biết để làm gì ».
No comments:
Post a Comment