Dùng Nghị định 64/2008 chống quyền
cứu trợ của cá nhân, là sai hoàn toàn
Thứ Sáu, 10/23/2020 -
12:58 — tuankhanh
https://www.rfavietnam.com/node/6553
https://www.rfavietnam.com/files/u4361/36732161_1384573478352769_7307747108793090048_n_InPixio.jpg
(Phỏng vấn ông Lê Thân,
Chủ nhiệm CLB Lê Hiếu Đằng về chuyện dân tự cứu nhau có thể bị coi là phạm luật
hiện nay)
***
Trong đợt bão lụt tháng 10/ 2020, sự kiện người dân
tự quyên góp và tổ chức đi cứu trợ ở các tỉnh miền Trung diễn ra hết sức sôi động,
nhưng chuyện ấy cũng làm tốn không ít giấy mực khi có những quan chức nhà nước
viện dẫn nghị định 64/2008/NĐ-CP, nói rằng mọi nguồn quyên góp cứu trợ đều phải
đến cửa Mặt trận Tổ quốc hoặc các cơ quan của nhà nước có thẩm quyền.
Ca sĩ Thủy Tiên với hơn 100 tỷ quyên góp được từ người
dân ở khắp nơi, cho việc cứu trợ trực tiếp của mình, đã trở thành đề tài chính,
đại diện cho tất cả mọi hoạt động tương tự. Mà theo đó, có những tuyên bố cho rằng
cô Thủy Tiên đã phạm luật và có thể bị xử lý theo pháp luật vì hành động cá
nhân như vậy.
Dựa trên những nguồn viện dẫn nghị định 64/2008 như
vậy, cũng đã có những chính quyền địa phương làm theo, gây cản trở nhất định
cho việc cứu trợ giúp nhau của người dân.
Trao đổi nhanh với ông Lê Thân, Chủ nhiệm CLB Lê Hiếu
Đằng, ông nói việc cứ lấy nội dung 64/2008 để hành xử vào lúc này là hoàn toàn
sai lầm. Thậm chí sự sai lầm đó còn có ý nghĩa chống lại Bộ luật Dân sự 2015,
theo điều 457.
---------------
*** Thưa ông, vì
sao gọi là hiểu sai, và cố ý hiểu sai về Nghị định 64/2008, ông có thể nói rõ
hơn cho mọi người được biết?
--- Không chỉ riêng tôi
nhìn thấy, mà những người đọc luật đều biết. Ngay cả bà Nguyễn Thị Xuân Thu,
ĐBQH, chủ tịch Hội Chữ thập đỏ VN cũng đã nhấn mạnh rằng hoạt động từ thiện cá
nhân như cô Thủy Tiên là hoàn toàn hợp pháp theo Bộ luật Dân sự 2015, ở điều
457.
Nội dung của điều này các
“hợp đồng tặng cho tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên tặng cho
giao tài sản của mình và chuyển quyền sở hữu cho bên được tặng cho mà không yêu
cầu đền bù, bên được tặng cho đồng ý nhận”. Có nghĩa là theo các thỏa thuận dân
sự như đi cứu trợ và người tài trợ hoạt động đó, là một công việc bình thường
trong xã hội và không có gì là vi phạm pháp luật cả.
Tôi giải thích cụ thể hơn
như vầy: Tôi muốn tặng một xe đạp cho một người nào đó, ở cách xa nơi tôi đang
sống. Tôi có quyền chuyển tiền hay chuyển hiện vật để nhờ người khác giúp tôi
thực hiện việc trao tặng. Làm việc đó là không có gì bất hợp pháp. Vấn đề tặng
một chiếc xe đạp nghe rất đơn giản và có lẽ không ai quan tâm. Nhưng bởi vì số
tiền lên đến trăm tỷ, cho nên sự việc bị méo mó đi theo nhiều hướng khác, mặc
dù nội dung sự việc thì hoàn toàn giống nhau, phù hợp với pháp luật đã quy định.
Cũng cần nên nhớ rằng nghị
định 64/2008 thuần túy quy định về cách ứng xử của bộ máy nhà nước, và đã ra đời
cách đây 12 năm. Điều luật 457 của Bộ luật Dân sự được ban hành vào năm 2015 có
nghĩa rằng không có một giá trị nào của nghị định từ năm 2008 được quyền phủ nhận
giá trị của điều luật 457, được Quốc hội thống nhất ban hành vào năm 2015.
.
*** Nếu nói như vậy,
thì tại sao lại có trường hợp thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và nhiều quan chức noi
theo đó để xác định nghị định 64/2008 như một tiêu chuẩn, dẫn đến việc nhiều
đoàn từ thiện, cứu trợ bị gây khó đến mức dư luận phản ứng và chẳng hạn vừa rồi,
tỉnh Quảng Trị phải ra một công văn giải thích, nói lại…
--- Tôi tin rằng tổ tư vấn
cho Thủ tướng đã để sót điều luật 457 của Bộ luật Dân sự 2015. Và khi sai lầm
đó xảy ra, nó trở thành sai lầm của cả hệ thống khi ai nấy đều răm rắp hành động
theo lời Thủ tướng.
Nhưng tôi tin cũng có những
trường hợp sau đó hiểu sai hoặc cố tình hiểu sai. Vì không thể trong cả nước chỉ
có vài người đủ sức nhận biết để nhận ra sai sót này.
Cố tình hiểu sai, bởi sự
lợi dụng các cơ quan địa phương ở những vùng xa, việc đón các đoàn từ thiện kèm
theo nhũng nhiễu, thâm lạm hay bất minh… đều có thể xảy ra. Chính ngay trên báo
chí nhà nước vẫn luôn có các tin tức như vậy.
Công sức và tình cảm của
người dân chia sẻ với đồng bào bị nạn, đột nhiên trở thành công và của của các
cơ quan nhà nước thì không hợp lý chút nào. Hành xử đúng của cơ quan chính quyền
là phải hợp tác với người dân để cùng cứu giúp đồng bào bị nạn, không phải là
giành quyền.
Tôi nhớ trận lụt năm
1964, ở miền Nam luôn có các đoàn từ thiện, cứu trợ tự phát như vậy. Ở nơi xuất
phát, người ta chỉ cần thông báo cho chính quyền biết ngày giờ họ đến nơi nào,
thì ở tỉnh đó sẽ chuẩn bị xe cộ, thiết bị vận chuyển của nhà nước đón sẵn giúp
cho họ di chuyển thật nhanh và tiện lợi. Còn nếu muốn đi vào những nơi bị ngập
lụt mà xe không thể đi được thì cứ báo trước, sẽ có cả ca-nô và thuyền do nhà
nước tổ chức chờ sẵn theo tên đặt trước. Có những trường hợp theo đề nghị của
đoàn, trực thăng trợ giúp việc rãi các nhu yếu phẩm để mong có người bị kẹt ở
đâu đó lấy được.
Có nghĩa rằng trong hoạn
nạn thì nhà nước phải cùng phối hợp với những người dân để cứu giúp cho đồng
bào khó khăn, chứ không thể dựa trên điều luật nào, lý do nào để giành độc quyền
cứu trợ.
.
*** Người dân khi
tự ý hành động, đôi khi phải vượt qua những rào cản bất cập nhất định để làm được
điều mình muốn theo lẽ phải. Họ có thể vấp phải những điều luật như “gây mất an
ninh trật tự”, “chống người thi hành công vụ”… Nhưng với trường hợp khẩn cấp quốc
nạn như thiên tai hiện nay, nếu như có cơ quan địa phương cản trở hành động. hợp
lý của người dân, liệu Bộ luật Dân sự 2015 đã có điều luật nào cho dân khởi kiện
và xử phạt những người cầm quyền cản trở hay không? Quốc hội dường như đã bỏ
quên vế này?
--- Trong một quốc gia
bình thường, Người dân không cần thêm bất kỳ quyền nào như vậy đâu. Vì chính bản
thân công dân là đại diện cho hiến pháp và luật pháp của một quốc gia khi hành
động vì lẽ phải. Quyền công dân tối thượng được kích hoạt ngay vào lúc đó.
Nhưng phải nói rõ là những chính quyền điạ phương hành động, họ luôn tạo cớ để
không rơi vào trạng thái sai luật. Có nghĩa rằng họ rất hiểu luật nhưng hiểu
sai hoặc cố tình hiểu sai.
-----------------
(ảnh từ trái qua: Ông Lê Thân, Ông Lê Thăng Long)
No comments:
Post a Comment