Chính
sách đối ngoại Mỹ sẽ thế nào nếu Trump tái đắc cử?
Walter
Russell Mead - Wall
Street Journal
Trần Hùng dịch
http://nghiencuuquocte.org/2020/10/27/chinh-sach-doi-ngoai-my-se-the-nao-neu-trump-tai-dac-cu/
Mọi khả năng vẫn đang chống
lại Donald Trump nhưng ông vẫn có ý định giành thêm một nhiệm kỳ nữa. Ít nhất,
về chính sách đối ngoại, nhiệm kỳ thứ hai có thể sẽ còn mang lại nhiều thay đổi
và khác thường hơn so với nhiệm kỳ đầu tiên của ông.
Hầu hết các tổng thống
nhiệm kỳ hai đều mong muốn tạo được dấu ấn trong chính sách đối ngoại. Điều này
một phần là do ảnh hưởng chính trị của tổng thống ở trong nước giảm đi khi nhiệm
kỳ thứ hai dần kết thúc, trong khi ở nước ngoài, tổng thống tương đối rảnh tay
hành động ngay cả khi sắp kết thúc nhiệm kỳ hai. Vì vậy các vị tổng tư lệnh thường
đi tìm những đột phá về ngoại giao. Bill Clinton và George W. Bush đều dành nhiều
nỗ lực để đạt được một thỏa thuận giữa Israel và Palestine trong nhiệm kỳ thứ
hai của mình. Barack Obama đã ký thỏa thuận Iran và Hiệp định Khí hậu Paris. Là
một nhân vật khác thường, Trump có khả năng cũng sẽ tìm kiếm những di sản cho
mình ở nước ngoài.
Các tổng thống nhiệm kỳ
hai có một đặc điểm quan trọng khác: Họ có xu hướng tin tưởng vào bản năng của
mình hơn. Được bầu một lần có thể có nghĩa là bạn may mắn; được bầu hai lần chắc
chắn có nghĩa là bạn giỏi. Trump chưa bao giờ là một người ngần ngại khi nói đến
sự tin tưởng vào bản năng của mình. Nếu ông gây sốc cho các chuyên gia bằng
cách giữ lại Nhà Trắng, ông sẽ càng tin rằng phương pháp và niềm tin của mình
là đúng đắn. Với sự tự tin đó và mong muốn ghi dấu ấn trong các hoạt động đối
ngoại, Trump sẽ quay lại chương trình nghị sự cũ của mình với một năng lượng mới
— và tiếp tục khinh miệt các quan chức và chuyên gia đối ngoại ở Mỹ cũng như nước
ngoài nào coi thường ông.
Nhiệm kỳ thứ hai của
Trump có thể sẽ được thúc đẩy bởi nhiệm vụ tìm kiếm “các thỏa thuận”, các giao
dịch với các nhà lãnh đạo khác, thậm chí còn nhiều hơn so với nhiệm kỳ đầu
tiên. Điều này có thể gây khó chịu cho những người xung quanh ông đang tìm cách
tạo dựng một nền tảng thể chế cho một cách tiếp cận lâu dài đối với sự trỗi dậy
của Trung Quốc và an ninh ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Đối với Trump, tất cả
chỉ là đòn bẩy, và để đạt được thỏa thuận mong muốn, ông sẽ đưa ra những nhượng
bộ lớn và không theo quy luật nào. Trung Quốc, Nga, Iran, Triều Tiên,
Venezuela: Chính sách của ông Trump có thể là tìm kiếm các thỏa thuận kịch tính
nhưng không phải lúc nào cũng thực chất hoặc bền vững.
Điều này gây ra một số hậu
quả. Nó củng cố sự thờ ơ tương đối của Trump đối với chính sách ngoại giao dựa
trên nhân quyền. Nó củng cố sở thích của ông đối với ngoại giao giữa các quốc
gia có chủ quyền thay vì dựa trên các quy tắc đa phương, đồng thời càng khiến
ông thiếu kiên nhẫn đối với các thể chế quốc tế. Nó sẽ khiến Trump tiếp tục tìm
kiếm các mối quan hệ cá nhân tốt với ngay cả những nhân vật gây tranh cãi và đối
nghịch nhất trên đấu trường thế giới.
Nhiệm kỳ thứ hai ít nhất
sẽ hỗn loạn như nhiệm kỳ đầu tiên. Điều này không chỉ đơn giản là vì tổng thống
sẽ vô kỷ luật và thờ ơ đối với các tiến trình và đưa ra các quyết định dựa trên
trực giác nhiều hơn là phân tích. Đối với Trump, sự hỗn loạn không chỉ là một sự
lựa chọn hay thậm chí là một thói quen. Nó còn là một công cụ để giữ quyền kiểm
soát tối cao trong tay mình. Việc một dòng tweet của tổng thống vào bất cứ lúc
nào cũng có thể đảo ngược một chính sách mà các trợ lý đã nỗ lực trong nhiều
tháng để đạt được sẽ khiến cấp dưới bẽ mặt, phẫn nộ, và xa lánh, nhưng Trump vẫn
nắm quyền kiểm soát. Trong cẩm nang của Trump, khiến cho các cộng sự và đối thủ
của bạn phải luôn suy đoán, mất phương hướng, chính là một chiến thuật để thành
công. Các quan chức luôn có thể bị thay thế; quyền lực cần được bảo tồn.
Với việc hầu hết những
người theo chủ nghĩa tân bảo thủ và những người theo chủ nghĩa quốc tế Cộng hòa
truyền thống đã rời đi, thế giới chính sách đối ngoại của Đảng Cộng hòa sẽ chỉ
còn bao gồm phần lớn những người kiềm chế ôn hòa kiểu Rand Paul và những người
theo chủ nghĩa đơn phương diều hâu như Tom Cotton. Các phe nhóm này bất đồng về
việc chính sách đối ngoại “Nước Mỹ trên hết” nên như thế nào. Đối với một số
người như Paul, ngay cả thách thức đến từ Trung Quốc cũng không đủ để biện minh
cho một thế hệ mới các chính sách liên minh và quốc phòng toàn cầu. Nhật Bản có
đủ plutonium để chế tạo hàng nghìn vũ khí hạt nhân. Tại sao Mỹ phải trả các hóa
đơn cho quốc phòng cho châu Á khi Tokyo, Seoul và những nước khác có những gì họ
cần để tự kiềm chế Bắc Kinh?
Còn những người như
Cotton tin rằng thách thức đến từ Trung Quốc và mối đe dọa tiếp diễn của chủ
nghĩa khủng bố, cùng với những mối lo ngại khác, đòi hỏi Mỹ phải giữ vị trí tối
cao về công nghệ và quốc phòng. Họ cho rằng phòng thủ sớm là thông minh hơn so
với chờ kẻ thù tấn công Hoa Kỳ trước.
Dù bản năng sâu xa nhất của
ông ta là gì – có lẽ theo hướng của Paul hơn so với Cotton- Trump có thể
coi việc giữ cân bằng giữa hai phe là một phần trong chiến lược kiểm soát môi
trường chính trị Đảng Cộng hòa. Trump sẽ đôi khi nghiêng theo hướng này và đôi
khi theo hướng khác, có lẽ với mục đích là khiến cho cả hai bên phải cạnh tranh
để giành được sự ủng hộ của ông. Biện pháp này cho đến này đã mang lại hiệu quả
cho Trump.
------------------------------
Walter Russell Mead là Giáo sư về Ngoại giao và Nhân
văn tại Đại học Bard, và Nghiên cứu viên Xuất sắc về Chiến lược và Kỹ năng lãnh
đạo tại Viện Hudson.
NGUỒN :
What
in the World if Trump Wins?
By Walter Russell Mead
Oct. 26, 2020 5:54 pm ET
No comments:
Post a Comment