NHÀ NGOẠI GIAO "PHẪN NỘ" STÉPHANE HESSEL QUA ĐỜI (RFI)

Nhà ngoại giao « phẫn nộ » Stéphane Hessel qua đời

RFI

Thứ năm 28 Tháng Hai 2013

http://www.viet.rfi.fr/phap/20130227-nha-ngoai-giao-%C2%AB-phan-no-%C2%BB-stephane-hessel-qua-doi

Stephane Hessel, tác giả cuốn « Hãy phẫn nộ – Indignez vous », được bán tới hàng triệu bản và là nguồn cảm hứng của phong trào phản kháng tại nhiều quốc gia trên thế giới, đã qua đời rạng sáng nay, 27/02/2013, tại Pháp, thọ 95 tuổi.

Tham gia kháng chiến, đã từng bị tù đầy dưới thời phát xít, nguyên là nhà ngoại giao, nhà văn, nhà thơ, người tranh đấu chống bất công xã hội, Stéphane Hessel, trong suốt cuộc đời mình, luôn tuân thủ một điều : Dấn thân tranh đấu nhằm góp phần xây dựng một thế giới công bằng, liên đới, gắn bó nhau hơn.

Trong thông cáo của điện Elysée, Tổng thống Pháp François Hollande nhấn mạnh : « Khả năng phẫn nộ của ông là vô tận… Ông đã để lại cho chúng ta một bài học, đó là không cam chịu trước bất kỳ một sự bất công nào ».

Nghỉ hưu từ năm 1983, Stephane Hessel tiếp tục cuộc đấu tranh chống các bất công trong xã hội, qua việc cho đăng các bài viết, những lời kêu gọi, trong số này, nổi tiếng nhất là cuốn « Hãy phẫn nộ – Indignez vous », ra mắt độc giả hồi tháng 10/2010.

Cuốn sách mỏng 32 trang này kêu gọi mọi người, đặc biệt là giới trẻ hãy phẫn nộ, phản kháng một cách hòa bình. Hơn 4,5 triệu bản đã được bán ra ở 35 nước, vào thời điểm nổ ra những cuộc nổi dậy chống lại các chế độ độc tài trong thế giới Ả Rập.

Nhiều cuộc biểu tình ở châu Âu, như tại Pháp, Tây Ban Nha, Hy Lạp… đã tự lấy tên là phong trào của những người « phẫn nộ ». Làn sóng này lan sang tận New York, Hoa Kỳ, với phong trào « Occupy Wall Street ».

Tháng Ba 2012, trả lời phỏng vấn AFP, Stéphane Hessel cho biết là ông cũng ngạc nhiên về thành công của cuốn sách và nói thêm: Điều này cho thấy là các xã hội đang bị mất phương hướng và tự hỏi làm thế nào để thoát ra được.

Năm 2011, Stéphane Hessel cho ra mắt cuốn « Hãy dấn thân – Engagez vous », bao gồm các cuộc trả lời phỏng vấn, trò chuyện của ông về các chủ đề xã hội và cuốn « Hãy đòi một sự giải trừ toàn bộ vũ khí hạt nhân – Exigez ! Un désarmement nucléaire total ».

Năm 2012, Stéphane Hessel xuất bản tiếp « Chúng ta tuyên bố hòa bình ! Vì một sự tiến bộ tinh thần – Déclarons la Paix! Pour un progrès de l’esprit », tập hợp những cuộc nói chuyện giữa ông và lãnh đạo tinh thần Tây Tạng Đức Đạt Lai Lạt Ma.

Stéphane Hessel sinh ngày 20/10/1917 tại Berlin. Năm 7 tuổi, ông cùng gia đình sang Pháp. Năm 1937, ông nhập quốc tịch Pháp và năm 1939, thi đậu trường Normale Sup, nơi đào tạo giới trí thức tinh hoa Pháp. Ông nói được tiếng Đức, Pháp, Anh và là hiện thân của trí thức châu Âu.

Bị tổng động viên năm 1939, rồi bị bắt làm tù binh, ông đã trốn tù và gia nhập phong trào kháng chiến của tướng De Gaulle tại Luân Đôn. Năm 1944, ông được cử về hoạt động tại Pháp, rồi bị bắt và bị đưa đi đầy tại Buchenwald. Trong trại, ông đã thoát chết khi giả mạo nhân diện. Cuối cùng, ông đã trốn thoát khỏi trại tù và gia nhập lực lượng đồng minh Mỹ, tiến vào Paris tháng 05/1945.

Sau khi nước Pháp được giải phóng, Stéphane Hessel đã làm việc trong Ban Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, tham gia vào việc soạn thảo Tuyên ngôn phổ quát về nhân quyền. Sau đó, ông trở thành nhà ngoại giao và đã từng hoạt động tại Việt Nam và Algéri. Năm 1981, ông được Tổng thống François Mitterrand phong hàm Đại sứ Pháp.

Được tin Stéphane Hessel qua đời, chủ tịch Nghị viện châu Âu Martin Schulz đã bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với « một công dân châu Âu vĩ đại, luôn luôn dấn thân, không bao giờ tự hài lòng và được hun đúc bởi tinh thần tranh đấu và tự do ».