Cục diện xung đột
trên toàn cầu 2024 và dự báo diễn biến 2025
Frank Gardner
Phóng
viên An ninh
2
tháng 1 năm 2025
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cm2v0rp0n2zo
Năm
2024 là một trong những năm đầy biến động nhất kể từ khi tôi bắt đầu đưa tin về
an ninh toàn cầu cho BBC sau vụ tấn công ngày 11/9/2001.
Sự
sụp đổ đột ngột của chế độ Assad tại Syria, binh lính Triều Tiên chiến đấu cho
Nga. Ukraine bắn tên lửa do Anh và Mỹ cung cấp vào lãnh thổ Nga, tên lửa Iran
được vận chuyển đến Nga. Các cuộc không kích của Israel do Mỹ vũ trang tại
Lebanon và Gaza, tên lửa Yemen bắn vào Israel.
Đây
là một mạng lưới xung đột phức tạp và khó hiểu, đặt ra một câu hỏi buộc phải có
câu trả lời: Liệu các chiến tuyến trên thế giới đang ngày càng giao nhau nhiều
hơn?
Hãy
để tôi nói rõ một điều: Đây không phải là Thế chiến III mặc dù Tổng thống Putin
thích phóng đại mối nguy đó nhằm đe dọa phương Tây để không gửi thêm vũ khí mạnh
hơn cho Ukraine.
Nhưng
rõ ràng nhiều cuộc xung đột trên hành tinh chúng ta có quy mô toàn cầu, vậy những
chiến tuyến này kết nối với nhau như thế nào?
Chúng
ta có thể bắt đầu với cuộc chiến đang diễn ra ở phía đông châu Âu, trên khắp
Ukraine kể từ ngày 24 /2/2022, khi Nga phát động cuộc xâm lược toàn diện vào
Ukraine trong nỗ lực bất thành nhằm chiếm toàn bộ đất nước.
Cuộc
chiến Ukraine-Nga: Chiến tranh Châu Âu cận kề
Cuộc
chiến ở Ukraine đã có quy mô quốc tế từ lâu ngay cả trước khi quân đội Triều
Tiên đến
"Họ
không hề biết rằng họ đang đến đây để chết. Đó sẽ là một bất ngờ lớn đối với họ,"
Rustam Nugudin, Tiểu đoàn "Achilles" thuộc quân đội Ukraine, nói.
Các
tin tức giật gân thường viết về việc binh lính
Triều Tiên thiếu
kinh nghiệm, mới đến chiến trường, đang "ngấu nghiến" phim khiêu dâm
trên mạng - thứ mà họ không thể truy cập ở quê hương biệt lập, bí ẩn của mình.
Những
tin tức đó không thể che lấp sự thật rằng việc tham chiến của những người lính
này là một sự leo thang nghiêm trọng.
Nó
nghiêm trọng đến mức buộc Mỹ và các nước phương Tây khác dỡ bỏ lệnh cấm Ukraine sử dụng tên lửa
tầm xa của
phương Tây để tấn công các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Nga, khiến Điện Kremlin
phẫn nộ.
Dù
có những tuyên bố hùng hồn trên chiến trường thì sự xuất hiện của một đội quân
Triều Tiên có quy mô bằng một sư đoàn, được cho từ 10.000 đến 12.000 người, là
tin xấu đối với Ukraine vốn đang phải vật lộn với tình trạng thiếu hụt nhân lực.
"Ngay
cả khi họ không phải là những người lính mạnh nhất, 10.000 người là một con số
khá lớn, tương đương với hai lữ đoàn," Rustam Nugudin, một chỉ huy Ukraine
trên tuyến đầu, bình luận.
"Trong
khi đó chỉ cần hai lữ đoàn thì có thể đẩy quân Nga ra khỏi khu vực
Kharkiv."
Ông
chia sẻ thêm lời phàn nàn của người Ukraine:
"Vâng,
các đồng minh phương Tây của chúng tôi giúp đỡ chúng tôi bằng vũ khí và huấn
luyện, và chúng tôi rất biết ơn điều đó, nhưng quy mô thì không thể sánh được với
sự hỗ trợ quân sự mà Nga nhận từ Iran và Triều Tiên. Tỉ lệ ủng hộ của hai bên
phải đảo ngược nếu thực sự muốn chúng tôi - và châu Âu - chiến thắng."
Cuộc
chiến ở Ukraine đã quốc tế hóa từ lâu trước khi lính Triều Tiên xuất hiện.
Belarus - một quốc gia châu Âu trên danh nghĩa độc lập nhưng hiện nay gần như
hoàn toàn đồng điệu với Nga - đã được sử dụng làm vùng đệm để tấn công Ukraine.
Ngay
từ những tháng đầu tiên kể từ khi cuộc xâm lược bắt đầu vào năm 2022, Iran đã
cung cấp Nga các máy bay không người lái (drone) gắn đầu nổ Shahed và gần đây
thì Iran bị cáo buộc đã vận chuyển tên lửa đạn đạo mạnh cho Nga qua Biển Caspi.
Phương
Tây cũng hầu như không đứng bên ngoài cuộc xung đột này. Một tuyến viện trợ một
chiều từ Mỹ, NATO và EU, cả về tài chính lẫn quân sự, đã giúp Ukraine ngăn chặn
phần lớn đợt tiến công của Nga - đến tận bây giờ.,
"Những
gì chúng ta đang thấy là sự mất cân bằng cơ bản trong cách tiếp cận,"
chuyên gia về Ukraine của BBC Vitaly Shevchenko bình luận.
"Trong
khi chính sách thận trọng và kiềm chế của phương Tây đã áp đặt những hạn chế đối
với những gì Ukraine có thể làm, Moscow dường như không quan tâm đến việc xung
đột có thể mở rộng hơn và thậm chí mong điều đó xảy ra."
Trung
Đông: Bàn cờ bị đảo ngược
2024
là năm mà chính phủ Israel cố hết sức để "vô hiệu hóa" kẻ thù
Sự
phức tạp Trung Đông, thật lòng mà nói, khiến cho cuộc chiến ở Ukraine có vẻ đơn
giản hơn. Bởi vì có một số cuộc xung đột trong khu vực, đều đang diễn ra hoặc
đang lắng xuống, và tất cả đều xảy ra cùng một lúc.
Nhưng
trước hết, có một lưu ý quan trọng. Trái ngược với ấn tượng mà chúng ta thường
có qua truyền thông quốc tế, hầu hết Trung Đông không phải là chiến trường. Cuộc
sống hằng ngày ở những nơi như Dubai (UAE), Ả Rập Xê Út và Ai Cập vẫn diễn ra
bình thường, không bị chiến tranh đe dọa.
Ngay
cả ở những quốc gia gần đây đã trải qua xung đột dưới một hình thức nào đó, như
Iraq và Iran, hầu hết người dân ở đó đều đang có cuộc sống yên bình.
Syria:
Dưới sự quản lý mới
Chế
độ Assad sụp đổ nhanh chóng và đầy bất ngờ
Hầu
như không ai lường trước điều này, kể cả Tổng thống Syria Bashar al-Assad mới bị lật đổ.
Những người ủng hộ ông ở Tehran, Moscow và Beirut cũng không. Và cả mạng lưới
tình báo trị giá hàng tỷ đô la của Mỹ cũng không nốt.
Trong
vòng chưa đầy hai tuần, nhóm quân Hồi giáo nổi dậy có tên là Hayat Tahrir
al-Sham (HTS) - nhóm mà Liên Hợp Quốc, Mỹ, EU và Vương quốc Anh xem là tổ chức
khủng bố - đã rời khỏi thành trì của mình ở vùng tây bắc Syria và chiếm đóng hết
thành phố này đến thành phố khác cho đến khi trở thành lãnh đạo mới của quốc
gia này.
https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/800/cpsprodpb/c2c5/live/c93a7b30-c7f6-11ef-9fd6-0be88a764111.png.webp
Các chiến binh nổi dậy nhanh chóng càn quét khắp Syria và chấm dứt sự cai trị
của Assad
Đây
không chỉ đơn thuần là một sự kiện cục bộ, chỉ xảy ra trong một quốc gia, mà là
sự kiện có nhiều sợi dây liên kết quốc tế.
Một
trong nhiều tác động từ cuộc đột kích do Hamas dẫn đầu vào miền nam Israel là
phản ứng của chính phủ Israel đã gây ra tác động tàn khốc đối với các đồng minh
của Iran trong khu vực.
Lần
cuối cùng quân nổi dậy Syria có thể đe dọa đến quyền cai trị của Assad là vào
năm 2015, thì Iran, Hezbollah và Nga đã cùng nhau giúp đỡ ông ta và đẩy lùi
quân nổi dậy. Lần này không như vậy. Nga đang bận chiến đấu với Ukraine,
Hezbollah bị tàn phá sau cuộc chiến ngắn ngủi với Israel và Iran bị tổn thương
sau khi chứng kiến máy
bay chiến đấu Israel dễ dàng xâm nhập vào không phận nước mình vào mùa thu năm
ngoái.
Kết
quả là các đồng minh của Assad không có khả năng hoặc không muốn đến giúp ông
ta, trong khi Thổ Nhĩ Kỳ, nước ủng hộ quân nổi dậy, đã nhìn thấy cơ hội để định
hình lại tình thế theo hướng có lợi cho mình.
Gaza:
Xung đột không hồi kết?
Nhiều
nỗ lực làm trung gian cho lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas đã thất bại
Tình
hình ở Gaza không khác gì một bi kịch.
Cuộc
xung đột gần nhất tại đây (và đã có nhiều cuộc xung đột ngắn hơn xảy ra trước
đó) được kích hoạt bởi cuộc tấn công của
Hamas (lực
lượng mà nhiều chính phủ xem là khủng bố) vào miền nam Israel vào ngày
7/10/2023, trong đó hơn 1.100 người đã thiệt mạng và khoảng 250 người bị bắt
làm con tin đưa vào Gaza.
Kể
từ thời điểm đó, cuộc chiến tranh
Israel-Hamas đã
khiến hơn 44.000 người Palestine thiệt mạng. Chủ yếu là thương vong dân sự và mặc
dù con số đó đến từ Bộ Y tế do Hamas quản lý, nhưng phần lớn số liệu được các
cơ quan viện trợ độc lập xác nhận. Israel cho biết họ đã làm suy yếu đáng kể
năng lực quân sự của Hamas.
Hiện
nay, phần lớn Gaza nằm trong đống đổ nát. Hơn một triệu người đã phải ly tán,
thường là nhiều lần, trong tổng số 2,4 triệu người. Nhiều người phải sống với
điều kiện thảm hại trong lều bạt, bị rắn, bọ cạp và ghẻ lở tấn công vào mùa hè,
và bị thời tiết mùa đông hành hạ.
Hơn
44.000 người Palestine đã thiệt mạng trong cuộc chiến Israel-Hamas
Nhiều
nỗ lực để đạt được một lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas đã thất bại, bất chấp
sự vào cuộc của Qatar, Ai Cập, Mỹ và các bên khác.
IsraeI
tuyên bố xóa sổ Hamas như một lực lượng quân sự. Mặc dù lực lượng của Hamas đã
bị suy giảm đáng kể nhưng cuộc chiến vẫn chưa kết thúc. Các cuộc không kích tàn
khốc của Israel vào các khu vực dân cư vẫn tiếp tục.
Dường
như không có kế hoạch thống nhất nào về những gì sẽ xảy ra sau khi cuộc chiến dừng
lại và không rõ ai sẽ cai trị Dải Gaza sau hơn 18 năm Hamas nắm quyền.
Theo
nhiều lý do, Gaza là nguồn gốc của các cuộc xung đột khác trong khu vực, dẫn đến
các cuộc tấn công qua về giữa Israel và, ở các thời điểm khác nhau, Lebanon,
Yemen, Iran và Syria.
Iran
và các đội quân ủy nhiệm
Vào
ngày 8/10/2023, Hezbollah bắt đầu phóng tên lửa và máy bay không người lái xuống
miền bắc Israel
Iran
ủng hộ một số lực lượng dân quân đồng minh hoặc "ủy nhiệm" xung quanh
Trung Đông, cung cấp cho họ tiền bạc, vũ khí và huấn luyện thông qua Lực lượng
Quds, một nhánh của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC). Tất cả đều công
khai tỏ thái độ thù địch với Israel và được Iran gọi chung là "Trục Kháng
chiến".
Ở
Lebanon trong nhiều năm nay, lực lượng quân sự mạnh nhất không phải là quân đội
quốc gia, cũng không phải là lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc đóng ở
miền nam, mà là Hezbollah - lực lượng dân quân được Iran vũ trang bằng tên lửa
và đạn pháo phản lực tiên tiến.
Vào
ngày 8/10/2023, Hezbollah đã bắt đầu phóng tên lửa và máy bay không người lái
vào miền bắc Israel như một hành động thể hiện tình đoàn kết, theo lời của họ,
với những người anh em chiến đấu ở Gaza.
Vào
tháng 9/2024, Israel đã thay đổi mục tiêu chiến tranh của mình - bao gồm việc đẩy
lùi Hezbollah ra khỏi biên giới - để hơn 60.000 người Israel có thể trở về nhà ở
miền bắc.
Israel,
thông qua sự kết hợp giữa phá hoại bí mật của Mossad, cơ quan tình báo nước
ngoài của họ, và quân đội - Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) - đã tung một loạt
đòn tàn khốc vào Hezbollah, ám sát thủ lĩnh lâu năm của nhóm này, phá hủy hệ thống
liên lạc cũng như hàng tấn vũ khí của họ.
Hàng
ngàn người đã thiệt mạng trong cuộc chiến ngắn giữa Israel và Lebanon trước khi
lệnh ngừng bắn có hiệu lực vào cuối tháng 11/2024.
Israel
đang có chiến tranh với Hamas ở Gaza, Hezbollah ở Lebanon và đã bắn trả qua về
với Iran, Yemen, Syria và Iraq.
Mỹ
tiếp tục cung cấp cho Israel viện trợ quân sự khổng lồ - cả phòng thủ như hệ thống
phòng thủ tên lửa THAAD lẫn vũ khí tấn công như phụ tùng cho chiến đấu cơ F-35 - bất chấp việc giết
hại rất nhiều người Palestine ở Gaza và sự lên án của phần lớn thế giới.
Điều
này khiến Mỹ và rộng hơn là phương Tây nói chung không được thế giới Ả Rập ưa
thích và tạo điều kiện cho các nhóm khủng bố như Nhà nước Hồi giáo (IS) và
Al-Qaeda tuyển quân, dẫn đến điều mà các quan chức an ninh phương Tây nói là
nguy cơ gia tăng chủ nghĩa khủng bố xuyên quốc gia.
"Trục
Kháng chiến" của Iran - Hezbollah, Hamas, Houthi,... - đã suy yếu do các
cuộc tấn công của Israel trong năm nay nhưng vẫn chưa sụp đổ.
Ngoài
việc cung cấp cho các lực lượng ủy nhiệm trong khu vực, Iran còn gửi tên lửa
cho Nga để tấn công Ukraine. Có thông tin cho rằng để đổi lại, vệ tinh tình báo
của Nga đang được chuyển giao cho lực lượng Houthi ở Yemen, thông qua Iran, để
giúp nhắm mục tiêu vào các tàu chở hàng phương Tây đi từ Ấn Độ Dương vào Biển Đỏ.
Châu
Phi: Sân sau mới của Nga
"Nguyên
soái" Khalifa Haftar của Libya, một đồng minh lớn của Nga
Nga có thể
đã mất đồng minh quan trọng ở Địa Trung Hải là Syria, nhưng vẫn còn một đồng
minh lớn là "Nguyên soái" Khalifa Haftar của Libya ở thành phố
Benghazi.
Máy
bay chở hàng của không quân Nga gần đây đã được nhìn thấy bay vào các đường
băng của Libya, cả trên bờ biển và trong nội địa tại một nơi gọi là Brak.
Moscow rõ ràng coi Libya như một bàn đạp để mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu của
mình ở Địa Trung Hải và cũng như một điểm trung chuyển cho các hoạt động lính
đánh thuê của mình xa hơn về phía nam tại Sudan và Sahel.
Nhóm lính
đánh thuê Nga trước đây được gọi là Wagner, và hiện đã đổi tên thành "Afrika
Korps", đã
thành công trong việc thay thế quân đội Pháp và các quân đội phương Tây khác ở
các quốc gia vùng Sahel và các thuộc địa cũ của Pháp là Mali, Burkina Faso,
Niger và Cộng hòa Trung Phi.
Điều
này có nghĩa là Nga cũng thừa hưởng các vấn đề khủng bố IS ở các nước châu Phi
đó nhưng cùng lúc, Moscow làm giàu bằng các thỏa thuận béo bở để đưa khoáng sản
và các loại tài sản khác chảy về mình.
Ukraine
gần đây dường như đã đi sai hướng trong khu vực này bằng cách kích động một cuộc
tấn công lớn vào quân đội chính phủ Mali và các cố vấn người Nga của họ hồi
tháng Bảy.
Đặc
nhiệm Ukraine được cho là đã cung cấp máy bay không người lái và huấn luyện cho
quân nổi dậy Tuareg, dẫn đến một cuộc phục kích, giết chết 84 lính đánh thuê
người Nga và 47 binh sĩ Mali.
Hiển
nhiên Kyiv đang cố "đưa thêm xung đột tới kẻ thù" nhưng nếu chính họ
cung cấp máy bay không người lái thì động thái này được cho là đã phản tác dụng.
Ukraine đã phủ nhận sự liên quan.
Triều
Tiên: Mối quan hệ phá vỡ lệnh trừng phạt
Sự
tham chiến của lính Triều Tiên, khoảng 10.000-12.000 người, đặt ra một thách thức
mới cho Ukraine
Hàn Quốc
đang lo lắng. Người ta nói rằng không có bữa trưa nào miễn phí, và Seoul hiện
đang tự hỏi Bình Nhưỡng sẽ nhận được gì từ Moscow để đổi lại việc điều động
hàng ngàn binh sĩ Triều Tiên tham gia vào cuộc chiến ở Ukraine. Liệu đó có phải
là công nghệ tên lửa? Kiến thức hạt nhân? Sự hỗ trợ tàu ngầm, vệ tinh?
Cho
đến nay, Hàn Quốc đã cẩn thận tránh việc gửi bất kỳ thiết bị quân sự nào trực
tiếp tới Ukraine. Thay vào đó, họ gửi cho Mỹ các trang thiết bị mà sau đó sẽ được
gửi tới Ukraine. Nhưng Hàn Quốc, với nền công nghiệp quốc phòng tiên tiến, đang
xem xét việc dỡ bỏ lệnh cấm này và gửi thiết bị trực tiếp tới Kyiv.
Tất
cả những điều này làm gia tăng căng thẳng vốn đã gay gắt trên Bán đảo Triều
Tiên, nơi một quốc gia vũ trang hạt nhân hoang tưởng (Triều Tiên) đối đầu với
quốc gia dân chủ thân phương Tây (Hàn Quốc). Hai nước chưa bao giờ chính thức
chấm dứt chiến tranh mà chỉ dừng lại với một thỏa thuận đình chiến vào năm
1953.
Đài
Loan và Trung Quốc: Chỉ còn là vấn đề thời gian
Đài
Loan không muốn nằm dưới sự cai trị của Đảng Cộng sản ở Bắc Kinh
Đây
chưa phải là một cuộc xung đột nhưng nó là một điểm nóng với khả năng bùng phát
cao.
Trong
khi phương Tây dành 20 năm đầu của thế kỷ này để bận rộn chiến đấu với các cuộc
nổi dậy ở Iraq và Afghanistan, Trung Quốc lặng lẽ chiếm đóng các rạn san hô chiến
lược trên vùng biển quốc tế ở Biển Đông và tuyên bố chủ quyền.
Lực
lượng bảo vệ bờ biển của họ kể từ đó đã xung đột thường xuyên với các tàu
Philippines, cho rằng các tàu thuyền đó đang xâm phạm lãnh thổ Trung Quốc, mặc
dù chỉ mới ở ngay bên ngoài biên giới hàng hải của Philippines và không ở gần bờ
biển Trung Quốc chút nào.
Nhưng
mối lo ngại lớn nhất là Đài Loan. Bắc Kinh đã nhiều lần tuyên bố sẽ "lấy lại"
nền dân chủ tự trị này về cho đại lục, mặc dù nó chưa bao giờ bị Bắc Kinh cai
trị vào bất kỳ thời điểm nào kể từ khi Đảng Cộng sản lên nắm quyền và nước Cộng
hòa Nhân dân Trung Hoa ra đời vào năm 1949.
Chủ
tịch Tập Cận Bình tuyên bố công khai rằng điều này sẽ đạt được, "bằng vũ lực
nếu cần thiết", trước khi kỷ niệm 100 năm ngày Đảng Cộng sản lãnh đạo
Trung Quốc vào năm 2049.
Đài
Loan chuẩn bị để ứng phó với cuộc xâm lược hoặc phong tỏa của Trung Quốc
Đài
Loan không muốn bị Đảng Cộng sản Trung Quốc ở Bắc Kinh cai trị. Họ đã bầu một tổng
thống ủng hộ dân chủ, chống Bắc Kinh, Lại Thanh Đức, người mà Bộ Chính trị ở Bắc
Kinh ghét cay ghét đắng. Họ cáo buộc ông tìm kiếm độc lập cho Đài Loan (một lằn
ranh đỏ đối với Trung Quốc) và đã đáp trả bài phát biểu mạnh mẽ gần đây của ông
bằng một loạt cuộc tập trận quân sự răn đe cũng như các cuộc xâm nhập trên
không xung quanh hòn đảo.
Câu
hỏi lớn là: Nếu Trung Quốc xâm lược,hoặc khả thi hơn là phong tỏa Đài Loan, thì
liệu Mỹ có đến bảo vệ họ bằng cách điều quân tới hay không? Liệu Tổng thống
Trump nhiệm kỳ thứ hai có coi đây là một thách thức đối với lợi ích sống còn của
Mỹ ở Thái Bình Dương hay không? Hay ông sẽ phó mặc Đài Loan cho số phận?
Điều
này có khả năng dẫn đến một cuộc xung đột thực sự thảm khốc với hậu quả kinh tế
toàn cầu sẽ vượt xa cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine.
Bức
tranh toàn cảnh 2024
Ukraine
hiện nay có vẻ yếu hơn bất kỳ thời điểm nào kể từ những tháng đầu của cuộc xâm
lược toàn diện
Đây
là năm cán cân quyền lực ở Trung Đông đã thay đổi đáng kể, có lợi cho Israel và
bất lợi cho Iran. Chính phủ Israel rõ ràng đã quyết định dốc toàn lực để
"vô hiệu hóa" kẻ thù của mình, cho dù đó là ở Gaza, Lebanon, Yemen
hay Syria. Những lằn ranh đỏ trước đây được cả Iran và Israel tuân thủ hiện đã
bị vượt qua, với việc hai bên phóng tên lửa qua lại trong các cuộc tấn công trực
tiếp lẫn nhau lần đầu tiên.
Cuộc
chiến tranh Ukraine hiện nay cho thấy gần như chắc chắn là Ukraine không thể
chiến thắng. Nga đã tăng cường máy móc công nghiệp quốc phòng của mình đến mức
hiện nay có thể phần nào áp đảo phòng không của Ukraine và tuyến đầu của họ
nhưng không đủ để chiếm toàn bộ đất nước. Tuy nhiên, Ukraine hiện lại trông yếu
hơn bất kỳ lúc nào kể từ những tháng đầu tiên của cuộc xâm lược toàn diện.
Cuộc
chiến tranh đã ngày càng quốc tế hóa, với binh lính Triều Tiên đến châu Âu để
chiến đấu bên phía Nga và phương Tây bật đèn xanh cho Ukraine bắn tên lửa tầm
xa vào Nga.
Thụy
Điển đã gia nhập NATO, nghĩa là có tám quốc gia NATO giáp với Biển Baltic, nơi
Nga duy trì hai điểm tựa chiến lược, ở St. Petersburg và Kaliningrad. Đã có một
số vụ việc về điều được cho là "chiến tranh hỗn hợp" ở Baltic mà Nga
bị nghi ngờ cố ý phá hủy các cáp thông tin liên lạc dưới biển.
Điều
gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Đã
có nhiều đồn đoán rằng Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump có thể phối hợp với
Israel để tấn công chương trình hạt nhân của Iran
Có
khả năng chính quyền Trump sắp tới sẽ có một nỗ lực chung nhằm thúc đẩy một thỏa
thuận hòa bình ở Ukraine. Điều này có thể vấp phải rào cản đầu tiên. Tổng thống
Putin đã nêu rõ các điều khoản của mình và chúng tương đương với việc Kyiv đầu
hàng không chính thức nên phần lớn các điều khoản sẽ không được chấp nhận, ngay
cả khi người dân Ukraine đang kiệt sức.
Nhưng
nếu ông Trump buộc Mỹ ngưng viện trợ thì châu Âu không thể bù đắp được sự thiếu
hụt, khiến Ukraine yếu hơn và thậm chí dễ bị Nga tấn công trên không và cả trên
bộ hơn. Một số loại thỏa thuận ngừng bắn mơ hồ có thể là lựa chọn ít đau đớn nhất
trong tất cả các lựa chọn đối với Ukraine, mặc dù họ không tin lời ông Putin.
Trung
Đông vẫn đang biến động. Iran và Israel còn nhiều việc chưa hoàn thành nhưng
Tehran rất hiểu rõ về điểm yếu của chính mình và về thái độ ngày càng hung hăng
của Israel trong khu vực.
Sẽ
không cần nhiều sự khiêu khích để kích hoạt một đợt không kích mới của Israel
vào Iran. Đã có nhiều đồn đoán rằng ông Donald Trump - người đã ra lệnh ám sát Chỉ huy Lực lượng Quds của Vệ binh
Cách mạng Iran vào năm 2020 - có thể phối hợp với Israel để tấn công chương
trình hạt nhân của Iran.
Syria
có thể đi theo cả hai hướng. Nước này có thể ổn định thành một quốc gia thành
công, đa nguyên, chống lại xu hướng của các cuộc cách mạng khác trong khu vực.
Hoặc cũng có thể rơi vào cuộc đấu đá phe phái. Phương Tây sẽ tiếp tục đấu tranh
để ngăn Thổ Nhĩ Kỳ tấn công người Kurd ở Syria - đồng minh chính của phương Tây
chống lại IS.
Mặc
dù liên minh toàn cầu chống lại IS đã rút bớt thành phần quân sự của mình khỏi
Trung Đông, nhưng IS-KP (Tỉnh Khorasan của Nhà nước Hồi giáo) đã cho thấy mức độ
nguy hiểm của họ trong năm nay với vụ tấn công nhà hát
Crocus ở Moscow,
khiến 145 người thiệt mạng. Các thông tin tình báo phương Tây cho hay IS tiếp tục
cố gắng tận dụng sự tức giận về Gaza và tuyển dụng tình nguyện viên cho các cuộc
tấn công ở châu Âu, bao gồm cả Vương quốc Anh.
Thủ
tướng Israel Benjamin Netanyahu vẫn kịch liệt phản đối một nhà nước Palestine độc
lập
Sẽ có áp lực mới từ mọi phía để có một thỏa
thuận hòa bình thực sự ở Gaza, đưa các con tin trở về nhà và chấm dứt cuộc tấn
công của Israel vào vùng lãnh thổ bị tàn phá đó.
Nhưng
Israel vẫn miễn cưỡng trong việc rút lui hoàn toàn khỏi vùng lãnh thổ này trong
khi Hamas, lực lượng đang giam giữ các con tin, luôn khăng khăng rằng điều này
phải xảy ra.
Có
những cuộc thảo luận về một thỏa thuận lớn trong đó Ả Rập Xê Út cuối cùng sẽ
công nhận Nhà nước Israel để đổi lấy một thỏa thuận an ninh ràng buộc với
Washington. Phía Ả Rập Xê Út cũng nói rõ rằng điều này chỉ có thể xảy ra nếu có
"một con đường rõ ràng, không thể đảo ngược để khai sinh ra một nước
Palestine độc lập".
Đó
là điều mà Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cực lực phản đối và tình trạng
người định cư Israel chiếm đất của Palestine vẫn tiếp tục diễn ra nhanh chóng.
Điều này có khả năng sẽ tiếp tục diễn ra nữa, nhất là khi ông Trump tiếp quản
Nhà Trắng.
Việc
ông Trump tái xuất trên trường quốc tế là một trong những lý do năm 2025 có thể
không kém phần sôi động so với 2024.
----------------------------
Tin
liên quan
·
Liệu Nga có trả tự do
cho hàng nghìn người Ukraine vào dịp năm mới?
28
tháng 12 năm 2024
No comments:
Post a Comment