Miếng
thịt bò dát vàng của ngài bộ trưởng chưa phải là thứ đáng để nổi giận
NĂNG
TỊNH - LUẬT KHOA
06/11/2021
Đáng giận hơn nhiều
là những gì diễn ra xung quanh nó.
Ông Tô Lâm (phải)
đang được đầu bếp Nusret Gokce đưa miếng thịt bò lên tận miệng. Ảnh: Cắt từ
clip Tiktok của Nusr-Et/ Người Việt. Ảnh nền: Người dân phường Phú Hữu, thành
phố Thủ Đức ra đường đòi cứu trợ, tháng 8/2021. Ảnh chụp từ clip.
Những người dùng mạng xã hội tại Việt Nam đang
rần rần câu chuyện Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cùng tùy tùng ăn tiệc tại
một nhà hàng sang trọng bậc nhất ở London, Anh, nơi mà một miếng thịt
bò đã có giá vài chục triệu đồng. [1]
Chưa ai biết chính xác bữa tiệc thượng lưu của
các quan chức tốn bao nhiêu, nhưng cách đây vài tuần một nhóm khách ăn uống tại
chính nhà hàng này đã phải trả một hóa đơn trên 37.000 bảng Anh (hơn 1,1 tỷ đồng). [2]
Miếng thịt bò dát vàng mà ngài bộ trưởng và
các quan chức thưởng thức, dù to đến đâu, vẫn chỉ là chuyện nhỏ so với những thứ
diễn ra xung quanh nó.
Điều đầu
tiên cần nói đến, đó là câu chuyện
này chỉ tình cờ bị tiết lộ khi chủ nhà hàng, một đầu bếp trứ danh người Thổ Nhĩ
Kỳ, tự đăng tải video quảng bá về bữa tiệc lên tài khoản mạng xã hội (video này
sau đó đã được gỡ xuống).
Nếu không có sự tình cờ này, vị bộ trưởng ắt vẫn
sẽ tiếp tục thoải mái đăng đàn thuyết giảng về “tấm gương đẹp trong Công an
Nhân dân” mà không chút thẹn thùng. [3]
Bữa tiệc của bộ trưởng và tùy tùng diễn ra
trong một không gian công cộng, nhưng việc nó chỉ vô tình phát lộ cho thấy vai
trò giám sát quan chức lãnh đạo của báo chí nhà nước Việt Nam không khác gì một
con số 0 tròn trĩnh.
Ở các nước dân chủ, nơi lãnh đạo thật sự do
dân bầu ra, bất kể quan chức đi đâu, công tác trong nước hay công du nước
ngoài, luôn có đội ngũ các phóng viên theo dõi để làm nhiệm vụ giám sát, đưa
tin cho người dân. Thực tế này rõ ràng không tồn tại ở Việt Nam.
Và đây là điều đáng nói thứ hai: ngày nào Việt
Nam không có báo chí độc lập đúng nghĩa, ngày đó những tờ báo quốc doanh vẫn chỉ
là nô bộc cho các lãnh đạo. Đối tượng họ phục vụ mãi mãi là những ông quan ngồi
rung đùi há miệng để người khác đút thịt bò dát vàng, chứ không phải là những
người dân còng lưng ra làm việc đến kiệt sức để đóng thuế cho nhà nước.
Nếu không phải là nô bộc
của lãnh đạo, cách nào giải thích việc đến giờ phút này, hơn 48 tiếng sau khi
video và hình ảnh về bữa tiệc của Bộ trưởng Tô Lâm đã lan truyền khắp cõi mạng,
vẫn không có bất kỳ một tờ báo nhà nước nào đưa tin về sự việc, cho dù là để
“phản bác các luận điệu xuyên tạc” như họ vẫn thường làm?
Khi nhìn ngài bộ trưởng công an há miệng chờ
người khác đút thịt bò, tôi lại nhớ đến một vị quan chức quân đội đã dẫn đầu lực
lượng chặn đường về quê của công nhân vào tháng Tám vừa rồi.
Khi hàng ngàn công nhân, không việc làm, không
thu nhập, không đủ lương thực, không còn chỗ trọ, phải tháo chạy khỏi TP. Hồ
Chí Minh, vị quan chức này đã khuyên bảo họ phải
chịu khó thêm nữa, vì “hôm trước có miếng thịt to, hôm nay phải có miếng thịt
nhỏ, đó là chuyện bình thường”. [4]
Tôi cũng nhớ lại người dân ở phường Phú Hữu,
Thủ Đức đổ ra đường phản đối vào cuối tháng Tám vì không nhận
được tiền cứu trợ như lời hứa của chính quyền. [5] Chỉ khi họ làm vậy thì chính
quyền địa phương mới ngay lập tức phát tiền, nhưng các quan chức vẫn không
quên lên lớp người dân nên “chi li, tính toán và tiết kiệm”.
[6] Mỗi hộ được phát 1,5 triệu – đó là số tiền họ có sau hơn hai tháng bị cấm
ra đường.
Con số lẻ này không đủ để Bộ trưởng Tô Lâm gọi
thức uống trong bữa ăn của mình.
Nhưng sẽ là sai lầm nếu tập trung tất cả sự giận
dữ vào ông đại tướng ngành công an.
Điều thứ ba
cần được nói đến: ông Tô Lâm không phải
là hiện tượng cá biệt.
Ngược lại, có thể khẳng định ông bộ trưởng là
đại diện tiêu biểu cho hình ảnh các quan chức chính quyền Việt Nam. Họ là những
người luôn thuyết giảng về đạo đức và sự thanh liêm nhưng tài sản cá nhân và
gia đình thì nằm trong vòng bí mật không bị ai đụng tới.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, một người xây dựng
danh tiếng bằng chiến dịch chống tham nhũng, lại chưa bao giờ chấp nhận công
khai thông tin tài sản của mình. Ngược lại, ông Trọng còn cho rằng việc kê khai tài sản cán bộ là “vấn đề rất
khó, nhạy cảm”. [7]
Đây
tất nhiên không phải là “đặc sản” của chính quyền Việt Nam như món thịt bò dát
vàng đặc biệt. Đây là đặc điểm chung của mọi chính quyền độc tài.
Vào tháng 10/2012, tờ New York Times đăng bài
điều tra về khối tài sản trị giá hàng tỷ đô của gia tộc Ôn Gia Bảo, Thủ tướng
Trung Quốc vào thời điểm đó. Ngay lập tức, tờ này bị chính quyền Trung Quốc chặn truy cập, không cho thông tin đến với người dân trong
nước. [8]
Đó cũng là cách mà chính quyền Việt Nam phản ứng
xưa nay với mọi tin tức trái ý.
Người dân trong nước chỉ có thể biết đến bữa
tiệc tai tiếng của ông Tô Lâm trên mạng xã hội và những tờ báo bị chặn
như BBC hay RFA. [9] [10]
Với những nhà báo dám đưa tin về khối tài sản
khổng lồ của các quan chức, kết cục là các bản án tù như trường hợp mới đây của
nhà báo Trương
Châu Hữu Danh và nhóm Báo Sạch.
[11] [12]
Miếng thịt bò đắt tiền của ngài bộ trưởng vì vậy
chưa phải là thứ đáng để chúng ta căm phẫn.
Loại thể chế
để cho kẻ như vậy ăn chơi hưởng thụ đút đầy túi riêng trong khi vẫn lên lớp rao
giảng đạo đức để rồi dùng bạo lực đè đầu cưỡi cổ người dân, đó mới là thứ đáng
nổi giận.
Bài phản ánh quan điểm riêng của tác giả. Mọi bài
bình luận xin gửi cho chúng tôi tại đây.
Chú thích
1. BBC News Tiếng Việt. (2021, November
5). VN: Hình ảnh Bộ trưởng Tô Lâm ăn bò dát vàng gây bão dư luận.
Retrieved 2021, from
https://www.bbc.com/vietnamese/world-59146429
2. Ritschel, C. (2021, October
16). Customer’s shock over £37,000 bill at Salt Bae’s new restaurant
has people divided. The Independent. Retrieved 2021, from
3. Anh L. (2018, April 15). Bộ
trưởng Bộ Công an Tô Lâm: Cần phát huy hành động đẹp, tấm gương đẹp trong Công
an nhân dân. Tin tức mới nhất 24h – Đọc Báo Lao Động online –
Laodong.vn. Retrieved 2021, from
4. Youtube RFA. (2021). TPHCM:
Hàng ngàn công nhân bỏ về quê, quân đội nói “ăn miếng thịt nhỏ cũng được”.
https://www.youtube.com/watch?v=kWzCStCJ0OQ
5. Online T. T. (2021, August 29). Người
dân phường Phú Hữu “chưa nhận được tiền hỗ trợ” đã được hỗ trợ. TUOI
TRE ONLINE. Retrieved 2021, from
6. Google Drive Luật Khoa. (2021). TP.
HCM _ Phường Phú Hữu, Thủ Đức _ tiết kiệm.
https://drive.google.com/file/d/1C81wB47sWD-fIoHjG7JbfCbiR_MyNfao/view
7. Dũng L. (2018, June 17). Tổng
Bí thư: Kê khai tài sản cán bộ là vấn đề rất khó, nhạy cảm. Báo điện tử
Tiền Phong. Retrieved 2021, from
8. Branigan, T. (2016, August 11). New
York Times blocked by China after report on wealth of Wen Jiabao’s family.
The Guardian. Retrieved 2021, from https://www.theguardian.com/world/2012/oct/26/new-york-times-china-wen-jiabao
9. Xem [1]
10. R. (2021, November 5). Người
dân phẫn nộ trước bữa ăn dát vàng của Bộ trưởng Công an Tô Lâm. Radio
Free Asia. Retrieved 2021, from
11. Facebook Trương Châu Hữu Danh.
(2021).
https://www.facebook.com/huudanh.truong.5
12. Ngọc, T. (2021, October 28). Chính
quyền có thể bỏ tù Báo Sạch, nhưng không thể ngăn người dân biểu đạt lương tâm.
Luật Khoa Tạp Chí. Retrieved 2021, from
No comments:
Post a Comment