Trung
Quốc Buộc Alibaba Bán Lại Báo The South China Morning Post
Hiếu Chân
Mar 15, 2021
https://saigonnhonews.com/trung-quoc-buoc-alibaba-ban-lai-bao-the-south-china-morning-post/
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2021/03/Untitled-20-750x430.jpg
Chính quyền Trung Quốc buộc tập đoàn Alibaba
phải bán lại quyền sở hữu báo South China Morning Post (SCMP) một trong vài tờ báo
hiếm hoi còn giữ được tính độc lập của báo chí Hong Kong.
Chính phủ Trung Quốc đã yêu cầu tập đoàn công nghệ
Alibaba Group Holding phải bán tất cả những “tài sản truyền thông” (media
assets), trong đó có tờ báo tiếng Anh nổi tiếng The South China Morning
Post, trong một động tác thể hiện sự lo ngại của nhà cầm quyền về ảnh hưởng
của Alibaba tới tư tưởng của người dân Hoa Lục và chính sách độc quyền thông
tin truyền thông của đảng Cộng sản Trung Quốc.
Khởi đầu là một mạng thương mại điện tử theo mô
hình kinh doanh của tập đoàn Amazon, Mỹ, Alibaba đã nhanh chóng lớn mạnh thành
một đế chế kinh doanh đa ngành nhờ khai thác thị trường khổng lồ và kinh tế
tăng trưởng nhanh của Trung Quốc. Từ thương mại điện tử, Alibaba lấn sang lĩnh
vực tài chính và truyền thông, báo chí và điện ảnh giải trí.
Năm 2016, Alibaba mua lại tờ báo tiếng Anh The
South China Morning Post (Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng, SCMP) – tờ báo
có 117 tuổi theo quan điểm tự do của Hong Kong ra đời từ khi lãnh thổ này còn
là thuộc địa của Anh quốc, từ đó Alibaba trở thành một trong những ông trùm
truyền thông Anh ngữ lớn ở châu Á.
Trước khi mua tờ SCMP, Aliaba đã đầu tư nhiều tiền
của vào các doanh nghiệp truyền thông như mạng xã hội Weibo (mô phỏng Twitter),
Youku Tudou (mô phỏng YouTube), công ty giải trí Huayi Brothers (mô phỏng
Warner Brothers), công ty Alibaba Pictures Group Ltd ở Hong Kong… Ngoài ra,
Alibaba còn lập liên doanh hoặc góp vốn vào nhiều công ty truyền thông của nhà
nước Trung Quốc, như mua cổ phần của China Business Network – một chi nhánh của
tập đoàn truyền thông Shanghai (Thượng Hải) Media Group, đầu tư vào một đơn vị
phát sóng của đài truyền hình Hunan (Hồ Nam) Television.
Chiến lược đầu tư vào truyền hình, báo chí, điện
ảnh của Alibaba làm cho các quan chức đảng Cộng sản Trung Quốc lo ngại, vì các
lĩnh vực này nằm trong “mặt trận tư tưởng” mà đảng độc quyền kiểm soát và quản
lý; báo chí truyền hình chỉ có vai trò quảng bá tiếng nói của đảng Cộng sản.
Cũng như ở Việt Nam, Trung Quốc không cho phép thành lập báo chí tư nhân, không
chấp nhận tiếng nói đối lập.
Vài năm gần đây, các quan chức Trung Quốc càng lo
ngại ảnh hưởng rộng lớn của Alibaba trong lĩnh vực báo chí truyền thông; họ sợ
công ty sẽ sử dụng đòn bẩy tài chính mà Alibaba nắm giữ ở các tổ chức truyền
thông báo chí và mạng xã hội để tác động vào đường lối chính sách của đảng và
nhà nước Trung Quốc theo hướng có lợi cho việc kinh doanh của Alibaba.
Quan hệ giữa chính quyền Trung Quốc với tập đoàn
Alibaba và ông chủ của nó, tỷ phú Trung Quốc Jack Ma (Mã Vân) – người từng là
nhà kinh doanh được kính trọng nhất Trung Quốc – bắt đầu rạn nứt từ tháng Mười
năm ngoái, sau khi ông Mã phê phán hệ thống ngân hàng quốc doanh của nước này
như những tiệm cầm đồ và chỉ trích các cơ quan quản lý tài chính là “câu lạc bộ
của các ông già lú lẫn”. Tại một hội nghị ở Thượng Hải, Mã kêu gọi cải tổ hệ
thống ‘kìm hãm sự đổi mới kinh doanh’ và cho rằng, các doanh nghiệp “không sợ
những quy định quản lý [của nhà nước] mà chỉ sợ các quy định lỗi thời, lạc
hậu”.
Vào tháng 11, các quan chức Bắc Kinh đã ‘hạ bệ’ Mã
và đình chỉ vào phút cuối đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO)
trị giá 37 tỷ USD của Tập đoàn tài chính Ant – tập đoàn con của Alibaba – theo
chỉ thị trực tiếp của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Sau đó Mã biến mất một
cách bí ẩn, không xuất hiện trước công chúng suốt mấy tháng, làm dấy lên nhiều
lời đồn đại rằng ông đã bị chính quyền Trung Quốc trừng phat.
Chưa rõ liệu Alibaba có phải bán hết toàn bộ các
tài sản truyền thông của họ hay không, nhưng việc phải rút vốn, chuyển nhượng
quyền sở hữu tờ báo SCMP là chắc chắn, một quan chức Trung Quốc am hiểu sự việc
nói với hãng tin Bloomberg.
Từ khi mua lại tờ báo SCMP năm 2016, Alibaba đã đầu
tư mở rộng dịch vụ tin tức trực tuyến, xuất bản báo điện tử, mở rộng đội ngũ
phóng viên, biên tập và tân trang lại trụ sở của báo. Dù thuộc quyền sở hữu của
một tập đoàn Trung Quốc nhưng so với báo chí Hong Kong, tờ SCMP vẫn giữ được
tính độc lập tương đối, nhiều khi thực hiện những tuyến tin bài mà chính quyền
Trung Quốc không thích như vụ tường thuật chi tiết phong trào biểu tình đòi dân
chủ năm 2019-2020. Alibaba nói rằng việc mua lại tờ báo này chỉ là hành động
“đầu tư thụ động” và “Chúng tôi không can thiệp, không dính dáng tới
các hoạt động thường nhật hoặc các quyết định về nội dung của tờ báo”, báo Wall
Street Journal trích dẫn. Và đó có thể là một trong những lý do tiềm
ẩn khiến giới lãnh đạo Trung Quốc muốn truất quyền sở hữu của Alibaba đối với
tờ báo SCMP.
Nếu SCMP bị sang tay cho một tổ chức truyền thông
quốc doanh của đảng Cộng sản Trung Quốc thì đây là một đòn chí tử nữa kết liễu
chút tự do dân chủ còn sót lại của Hong Kong.
No comments:
Post a Comment