The Economist
Đỗ Đặng Nhật Huy biên dịch
05/03/2021
http://nghiencuuquocte.org/2021/03/05/the-gioi-hom-nay-05-03-2021/
Thị trường giảm sau một bài phát biểu của Jerome
Powell, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ. Ông cho biết ông dự đoán lạm phát
tăng trong ngắn hạn, nhưng sẽ không đủ mạnh để tăng lãi suất. Ông Powell cũng
nhấn mạnh Fed sẽ giữ lãi suất gần bằng 0 cho tới khi nước Mỹ đạt “toàn dụng lao
động” và lạm phát trung bình 2%. Một số nhà kinh tế lo ngại lãi suất thấp khi
kết hợp với gói kích thích 1,9 nghìn tỷ đô la của Tổng thống Joe Biden có thể
làm cho nền kinh tế trở nên quá nóng.
Các quan chức y tế Đức cho biết vắc-xin
AstraZeneca có thể được dùng cho người trên 65 tuổi, đảo ngược lại tuyên bố
trước đây của họ. Giữa lúc đang có một cuộc tranh cãi nguồn cung của loại
vắc-xin này, các nhà lãnh đạo châu Âu lại nghi ngờ về sự hiệu quả của nó
đối với người cao tuổi. Trong khi đó, Ý chặn xuất khẩu 250.000 liều vắc-xin
AstraZeneca sang Australia. EU gần đây đã áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất
khẩu nghiêm ngặt hơn đối với vắc-xin.
Cao ủy nhân quyền Liên Hợp Quốc đã kêu gọi một cuộc
điều tra độc lập về các tội ác chiến tranh bị cáo buộc ở Tigray, một
vùng của Ethiopia. Quân lính nước này có thể đã giết chết hàng nghìn dân
thường trong một cuộc tấn công vào khu vực này vào năm ngoái. Những người lính
Eritrea chiến đấu cùng chính phủ Ethiopia cũng có thể phải chịu trách nhiệm cho
một số hành động tàn bạo nhất, bao gồm vụ thảm sát tại một nhà thờ khiến 20 trẻ
em đang học giáo lý ngày Chủ nhật thiệt mạng.
Rio de Janeiro, thành phố lớn thứ hai Brazil,
đã ra lệnh giới nghiêm nhằm tránh lặp lại “cuộc diệt chủng” covid-19 hồi năm
ngoái. Thông báo của thị trưởng được đưa ra sau khi Brazil trải qua ngày có số
ca tử vong cao nhất kể từ đầu đại dịch, với con số kỷ lục 1.910 người chết. Các
nhà khoa học đã thúc giục chính phủ tuyên bố phong tỏa 14 ngày. Nhưng Tổng
thống Jair Bolsonaro, người liên tục cản trở các biện pháp chống dịch, không
đồng ý.
Mỹ đình chỉ bốn
tháng một số mức thuế trả đũa đối với hàng hóa Anh, bao gồm rượu whisky Scotch,
sau khi Anh hủy bỏ thuế quan đối với một số mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ. Các khoản
thuế này được đặt ra trong cuộc chiến thương mại ăn miếng trả miếng kéo dài
giữa EU và Mỹ về các khoản trợ cấp cho hai hãng sản xuất máy bay Airbus và
Boeing. Anh kỳ vọng việc đình chỉ sẽ tạo thuận lợi cho một thỏa thuận thương
mại với Mỹ.
Cơ quan quản lý cạnh tranh của Anh mở một cuộc điều
tra Apple, sau khi có các khiếu nại rằng gã khổng lồ công nghệ đặt ra
các điều khoản bất công cho các nhà cung cấp ứng dụng, hoặc có thể hạn chế
quyền lựa chọn của người tiêu dùng. Trong khi đó, Ủy ban châu Âu cũng đã sẵn
sàng lần đầu tiên đưa ra cáo buộc chính thức nhắm vào Apple, một năm sau khi
dịch vụ phát nhạc trực tuyến Spotify nộp đơn khiếu nại.
Deliveroo được cho là đang
kỳ vọng đạt được mức định giá 10 tỷ đô la khi họ lên sàn London. Động thái này
đến sau sau khi chính phủ Anh đề xuất các quy tắc niêm yết mới có lợi cho các
công ty khởi nghiệp. Nhu cầu đối với dịch vụ giao đồ ăn đã tăng vọt trong đại
dịch vì phong tỏa buộc các nhà hàng phải đóng cửa. DoorDash, một dịch vụ giao
đồ ăn khác, được định giá tới 60 tỷ USD sau đợt IPO ở New York hồi tháng 12.
TIÊU ĐIỂM
Nhân Đại Trung
Quốc họp thường niên
Trung Quốc từng rất tức giận khi Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn
quốc (NPC – Nhân Đại) của họ, vốn sẽ nhóm họp hôm nay, bị gọi là quốc
hội “bù nhìn”, chỉ làm theo lời Đảng Cộng sản. Giờ đây lòng trung thành được
xem là điều đáng tự hào, khi các phương tiện truyền thông nhà nước tương phản
các cuộc thảo luận “có trật tự” của NPC với “sự bế tắc liên tục” của các nền
dân chủ phương Tây. Lần này, chương trình nghị sự của phiên họp được thiết kế
để chứng minh sự thành công của Trung Quốc.
Bài phát biểu khai mạc của Thủ tướng Lý Khắc Cường
sẽ nêu ra các biện pháp nhằm tránh làm cho nền kinh tế trở nên quá nóng trong
bối cảnh nước này quay lại tăng trưởng mạnh còn các nước khác vẫn chìm trong
suy thoái do đại dịch gây ra. Một kế hoạch 5 năm mới sẽ trình bày chi tiết cách
làm cho nền kinh tế thải ra ít carbon hơn. Tuy nhiên cũng có các nội dung mang
tính phòng thủ. Có thể đoán sẽ có thảo luận về việc giảm phụ thuộc vào các
cường quốc thù địch bên ngoài (chẳng hạn như Mỹ) bằng cách thúc đẩy tự cường
trong lĩnh vực công nghệ cao và biến tiêu dùng nội địa thành trụ cột của nền
kinh tế. Các đại biểu cũng sẽ được yêu cầu thông qua các quy tắc hà khắc nhằm
đảm bảo “những người yêu nước” được nắm giữ các chức vụ công ở Hồng Kông. Chắc
chắn có “nhiệt liệt tán thành”.
Câu hỏi xoay quanh
mục tiêu GDP của Trung Quốc cho năm nay
Rất ít số liệu được theo dõi sát sao hay gây tranh
cãi gay gắt như mục tiêu GDP hàng năm của Trung Quốc. Suốt nhiều thập niên qua,
các nhà hoạch định trung ương công bố con số này trong phiên họp Nhân Đại hàng
năm như một tín hiệu cho thấy nền kinh tế của đất nước nên tăng trưởng nhanh cỡ
nào trong năm đó. Hiếm khi nào nền kinh tế đạt dưới mức mục tiêu này.
Câu hỏi quan trọng trong năm nay là liệu có chỉ
tiêu công khai hay không. Năm ngoái chính phủ đã lần đầu tiên không công bố nó
vì đại dịch. Phiên họp NPC khai mạc hôm nay và một số người đang đặt cược chính
phủ sẽ làm điều tương tự cho năm nay. Các nhà phân tích tại ngân hàng đầu tư
Nomura cho rằng các nhà hoạch định chính sách sẽ không đề ra mục tiêu vì vẫn
còn quá nhiều bất ổn kinh tế toàn cầu. Và dù gì thì mục tiêu cũng sẽ bị tác
động lớn vì năm ngoái chỉ tăng trưởng 2,3%. Ngân hàng Standard Chartered cho
biết chính phủ có thể đặt “mức sàn tăng trưởng” là 6%. Đặt ra mức sàn thấp như
vậy sẽ tạo cơ hội cho các nhà hoạch định chính sách chứng tỏ công trạng.
Thị trường nín thở
đón báo cáo việc làm tháng 2 của Mỹ
Hãy theo dõi thị trường tài chính khi báo cáo việc
làm của Mỹ được công bố hôm nay. Trong nhiều tuần qua, các nhà đầu tư đã lo
lắng về nguy cơ lạm phát và lãi suất cao hơn. Thị trường lao động hiện cũng còn
nhiều khó khăn. Có tới 18 triệu người Mỹ phải nhận trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp
trong tuần kết thúc vào 27 tháng 2, trong đó 745.000 người mới nhận trợ cấp lần
đầu. Giới quan sát đồng thuận rằng nền kinh tế đã tạo ra 182.000 việc làm mới
trong tháng 2.
Song số liệu việc làm tốt hơn dự kiến có thể kích
hoạt một vòng suy đoán khác rằng nền kinh tế sẽ nhanh chóng phục hồi sau đại
dịch khi vắc-xin tiếp tục được tung ra, khiến Cục Dự trữ Liên bang phải thắt
chặt chính sách tiền tệ nhanh hơn dự đoán hiện tại của họ. Người lao động sẽ
rất chào đón khi 10 triệu việc làm bị mất trong năm qua được tạo dựng trở lại.
Nhưng bởi vì lãi suất thấp đóng vai trò bệ đỡ cho giá tài sản cao ngất ngưởng
hiện nay, thì trong môi trường kinh tế hiện tại, một tin tốt có thể khiến cả
thị trường trái phiếu và chứng khoán đều giảm.
Đức Giáo hoàng
Francis thăm Iraq
Hôm nay Đức Giáo hoàng Francis đến Iraq trong
chuyến công du đầu tiên của một vị Giáo hoàng đến nước này. Giáo hoàng đã bác
bỏ những lo ngại về covid-19 và khủng bố — mới đây có ít nhất 32 người thiệt
mạng trong một vụ đánh bom liều chết ở thủ đô Baghdad hồi tháng 1— để tiếp tục
chuyến thăm chính thức đầu tiên của ông kể từ đầu đại dịch. Chuyến đi của ông
sẽ là động lực khích lệ tinh thần cho những người thiểu số Kito giáo đang gặp
nhiều khó khăn ở nước này.
Số giáo dân đã giảm từ 1,2 triệu trong những năm
1990 xuống chỉ còn ước tính 250.000 ngày nay. Chiến tranh và sự đàn áp của Nhà
nước Hồi giáo đã buộc nhiều người phải chạy trốn ra nước ngoài, hoặc từ bỏ quê
hương của họ ở miền bắc để đến các vùng khác của đất nước. Giờ đây nhóm thánh
chiến này nhìn chung đã bị đánh bại, trong khi các chính phủ phương Tây và các
tổ chức phi chính phủ đang đổ tiền vào để xây dựng lại Iraq, đặc biệt tập trung
vào các khu vực có đông người theo đạo Thiên chúa. Song nhiều người vẫn sẽ
không hồi hương vì lo ngại an toàn. Ngay cả một chuyến thăm của giáo hoàng cũng
sẽ không thể kéo họ về nước.
Bờ Biển Ngà tổ
chức bầu cử quốc hội
Ngày mai cử tri Bờ Biển Ngà sẽ đi bỏ phiếu bầu quốc
hội. Cuộc bầu cử này diễn ra chỉ bốn tháng sau cuộc bầu cử tổng thống đầy tranh
cãi trong đó Tổng thống Alassane Ouattara ra tranh cử nhiệm kỳ ba. Các ứng viên
đối lập chính đã tẩy chay cuộc bầu cử đó, vì cho rằng ra tranh cử nhiệm kỳ ba
là vi hiến. Khi ấy nhiều người đã thiệt mạng trong các cuộc biểu tình.
Tuy nhiên, một phần nhờ bị tẩy chay, ông Ouattara
đã chiến thắng dễ dàng. Những nỗ lực của phe đối lập để thách thức kết quả cũng
thất bại nốt. Lần này các đảng đối lập chính có tranh cử. Tuy nhiên, họ có thể
không thành công vì có chia rẽ. Hai trong số các nhóm đối lập, vốn có liên hệ
với các cựu tổng thống Henri Konan Bédié và Laurent Gbagbo, đã hợp thành một
liên minh. Nhưng cơ hội thiết lập một phe đối lập thống nhất với tất cả các bên
cùng tham gia đã đổ vỡ. Dù thế nào, mọi chuyện cũng trông thật quen thuộc.
Bédié, Gbagbo và Ouattara đã thống trị nền chính trị Bờ Biển Ngà trong suốt 30
năm qua — và thường chỉ gây ảnh hưởng xấu.
No comments:
Post a Comment