Mỹ :
Tệ kỳ thị cộng đồng người gốc Á lây lan cùng Covid-19
Anh Vũ -RFI
Đăng
ngày: 15/03/2021 - 14:21
Cộng đồng người Mỹ gốc Á đang rất lo sợ vì
từ nhiều tháng qua trở thành mục tiêu của những vụ tấn công kỳ thị bằng cả
lời nói cũng như hành động bạo lực cứ như họ là nguồn làm lây lan Covid-19.
Douglas Kim (giữa),
người Mỹ gốc Triều Tiên, chủ một quán ăn tại New York. Cửa hàng của anh đã bị
phá hôm 13/02/2021 trong trào lưu kỳ thị cộng đồng châu Á ở Mỹ. AP -
Bebeto Matthews
Một ông già bị đẩy ngã ở
San Francisco, một bà mẹ bị xô đẩy thô bạo ở New York, một phụ nữ khác bị tấn
công ở Oakland (California)…Những sự việc như vậy thời gian gần đây xảy ra liên
tục ở Hoa Kỳ và không còn là những chuyện vặt thường ngày. Danh tính các nạn
nhân đều là những người gốc Á sống ở Mỹ khiến người ta không thể thờ ơ với
những vụ việc xảy ra.
Theo nhiều người có trách
nhiệm của các hiệp hội cộng đồng, hiện tượng này có liên hệ với đại dịch
Covid-19 vẫn được cho là xuất xứ từ Trung Quốc. Ngay từ tháng
03/2020, khi đại dịch Covid-19 tràn vào Mỹ, tâm lý thù hằn với người châu
Á đã xuất hiện ở nước này và một hiệp hội có tên gọi Stop AAPI
Hate, đấu tranh chống bài xích người gốc Á Mỹ đã ra đời. Hiện trên khắp Hoa Kỳ,
có khoảng 21 triệu người gốc Á châu sinh sống (chiếm 5,5% dân số Mỹ). Họ đến từ
khoảng hai chục nước.
Không hẳn tất cả các vụ
tấn công vào người gốc Á ở Mỹ đều mang động cơ kỳ thị chủng tộc. Nhưng rõ ràng
là cộng đồng người Á cảm thấy không khí hận thù với họ ngày càng gia tăng cùng
với đà lây lan của Covid-19. Trước thực tế đó, cộng đồng người Mỹ gốc Á nhận
thấy bằng cách này hay cách khác phải hành động để tự bảo vệ.
Hãng tin Pháp AFP trong
một phóng sự đã nêu ra trường hợp điển hình của một phụ nữ trẻ người Mỹ
gốc Triều Tiên, cô Esther Lim, sống tại California. Cô không chỉ lo sợ cho sự
an toàn của chính mình mà còn cả của cha mẹ cô, từ khi những vụ tấn công nhằm
vào người gốc Á đang có xu hướng lây lan ở nhiều thành phố lớn của Mỹ.
Sau khi một trong số
người bạn cô bị một kẻ đâm xe vào người mà theo cô là vì lý do kỳ thị chủng
tộc, người phụ nữ ba chục tuổi này quyết định phải hành động. Cô đi mua bình
xịt hơi cay cho mẹ, đi học judo với sự giúp đỡ của bố và soạn các chỉ dẫn thông
tin có tên gọi : « Làm sao để tố cáo tội phạm mang tính thù
hận ». Esther Lim giải thích với AFP : « Tôi
muốn làm việc gì đó có hiệu quả hơn là để mặc cho mình bị cuốn chìm trong nỗi
sợ ».
Một cuốn sách nhỏ được in
đầu năm nay, có thể gọi là cẩm nang bằng sáu ngôn ngữ, Trung Quốc, Nhật, Triều
Tiên, Tây Ban Nha, Thái và tiếng Việt, đưa ra những lời khuyên, cách thức tốt
nhất để phối hợp hành động với cảnh sát và những câu bằng tiếng Anh để hô hoán
với người qua đường nhờ giúp đỡ khi bị tấn công.
Cô đi phân phát cho bạn
bè và cả trong các hiệp hội cộng đồng châu Á ở Los Angeles (California) cuốn
cẩm nang hành động.
Những vụ tấn công nhằm
vào người Mỹ gốc Á được thống kê chủ yếu là người cao tuổi, tăng đột biết trong
những tháng qua. Theo nhiều nhà hoạt động, những vụ việc đó dấy lên bởi cựu
tổng thống Donald Trump thường xuyên có các phát ngôn gọi virus corona là « virus
Trung Quốc ».
Những hành vi đi từ việc
cướp phá các cửa hiệu của người gốc châu Á cho đến việc đập phá nhà cửa, xe cộ
và tấn công thô bạo nhằm vào các cá nhân trên đường phố, đôi khi dẫn đến tử
vong.
Trong một diễn văn với
giọng nghiêm trọng, nhân đúng 1 năm sau khi Tổ Chức Y Tế Thế Giới thông báo
Covid-19 là đại dịch, tổng thống Joe Biden hôm 11/03 đã lên án các vụ bạo lực
không thể chấp nhận được nhằm vào cộng đồng người Mỹ gốc Á. Ông mô tả những
người gốc Á « đã bị tấn công, sách nhiễu, phỉ báng và bị coi như
cây bung xung » để trút nỗi tức giận về dịch bệnh.
Những mục tiêu chính bị
tấn công là những người Philippines, Thái Lan, Nhật Bản, Lào và Trung Quốc. Mặc
dù khó có thể xác định được động cơ phân biệt chủng tộc trong một vụ tấn công,
những hành vi phạm tội mang tinh thù hận nhằm vào người châu Á đã tăng gần gấp
3 lần, từ 49 vụ lên 122 vụ trong năm qua tại 16 thành phố lớn của Mỹ, theo một nghiên
cứu của Center for the Study of Hate and Extremism, tổ chức đóng trụ sở
tại San Bernadino (California).
Tự bảo vệ cộng đồng
Ngay sau khi lên nắm
quyền, tổng thống Joe Biden đã ký một sắc lệnh lên án hành vi kỳ thị chủng tộc
đối với cộng đồng những người Mỹ gốc Á châu và các đảo trong Thái Bình Dương
(AAPI).
Một số bang như
California hay New York, cũng đã hưởng ứng với tổng thống, chi thêm ngân sách
cho đấu tranh chống tệ phân biệt chủng tộc nhắm vào người châu Á cùng với việc
đưa ra thảo luận các dự luật liên quan.
Nhưng « tôi không
nghĩ việc này sẽ diễn ra nhanh chóng », cô Esther Lim bày tỏ.
Cũng giống như cô, những người Mỹ gốc Á khác đã quyết định phải tự nắm lấy vận
mệnh của mình bằng các chiến dịch tuyên truyền trên mạng, gây quỹ và thành lập
các nhóm hỗ trợ nhau.
Jimmy Bounphensy đã tập
hợp được những người tình nguyện để đưa những người gốc Á cao tuổi về nhà họ và
đi tuần trong khu Chinatow ở Oakland, California, sau những đợt tấn công và
trộm cướp rộ lên vừa rồi. « Nếu có thể cứu được một người, tôi rất
vui », anh thổ lộ với AFP. « Sự hiện diện của chúng tôi
là để cho mọi người thấy chúng tôi thực sự muốn bảo vệ cộng đồng bằng mọi giá,
để bảo đảm mọi người được trở về nhà an toàn », anh cho biết
thêm.
Hơn 2800 hành vi phân
biệt kỳ thị chủng tộc ở khắp Hoa Kỳ trong khoảng từ tháng 3 đến tháng 12, nhằm
vào người Mỹ gốc Á theo ghi nhận của hiệp hội Stop AAPI Hate. Tại một số thành
phố, trong khi các trường học đang dần mở cửa trở lại sau nhiều tháng phải dạy
học từ xa, các cơ quan giáo dục Mỹ ghi nhận rất đông các gia đình người gốc Á
ngần ngại không muốn ghi tên cho con mình đến trường trở lại. Họ đưa ra các lý
do như sợ con mình bị nhiễm bệnh ở trường rồi về làm lây sang gia đình, nhưng
nhiều người không giấu lý do sợ con cái bị lăng mạ kỳ thị vào lúc dịch Covid-19
vẫn còn đó.
Nhật báo Washington
Post cho biết, tại New York, con em của cộng đồng những người gốc châu Á chỉ
chiếm 12% học sinh đến lớp học vào lúc này, trong khi mà 18% học sinh của cả
bang là người gốc Á.
Ngoài những phát ngôn
chống người châu Á liên quan đến đại dịch việc gia tăng các vụ tấn công mang
tính kỳ thị chủng tộc đã làm gợi nhắc lại vấn đề hận thù cộng đồng châu Á có
gốc rễ ăn sâu trong lịch sử của nước Mỹ.
Trong quá khứ đã không
thiếu những ví dụ như vậy. Đó là các vụ truy sát hàng loạt các công nhân Trung
Quốc cuối thế kỷ 19, rồi đến luật loại trừ những người Trung Quốc được
thông qua năm 1882, đây là bộ luật di trú duy nhất của Mỹ để loại trừ toàn bộ
một nhóm sắc dân hay như sắc lệnh chỉ định cư trú đối với người Mỹ gốc Nhật
trong Đệ nhị Thế chiến…
Thời gian trôi qua, người
gốc Á sống ở Mỹ vẫn được đánh giá là hình mẫu của một cộng đồng thuần nhất, hội
nhập tốt trong xã hội Mỹ đa sắc tộc. Nhưng giờ đây họ lại thành mục tiêu của tệ
kỳ thị chủng tộc chỉ vì trận đại dịch mà chính họ cũng là nạn nhân như các cộng
đồng sắc dân khác ở Mỹ.
(Theo AFP và le Monde)
No comments:
Post a Comment