Về
sự khác biệt của 2 cuộc chiến tranh Việt Nam và Afghanistan
Cao
Tuấn
POSTED ON SEPTEMBER
3, 2021
https://www.dcvonline.net/2021/09/03/ve-su-khac-biet-cua-2-cuoc-chien-tranh-viet-nam-va-afghanistan/
Đoạn kết của chiến tranh Afghanistan (A Phu Hãn)
tháng 8/ 2021 giống như đoạn kết của chiến tranh Việt Nam tháng 4/ 1975. Người
Mỹ tháo chạy trong hỗn loạn, không xứng đáng là đệ nhất siêu cường. Cùng lúc,
chính quyền Kabul giống như chính quyền VNCH, được Mỹ ủng hộ trên dưới 20
năm, sụp đổ tan hoang.
Mỹ di tản người
Afghanistan trên chiếc C17 vào cuối tháng 8, 2021. Taylor Crul / U.S. Air
Force / Getty
Tuy nhiên nhìn kỹ hơn thì cuộc chiến tranh Việt
Nam và chiến tranh A Phu Hãn khác nhau về nhiều mặt.
Một: Chiến tranh Việt
Nam là sự đụng độ giữa Mỹ và cả khối Cộng Sản, lúc đầu chính yếu là Cộng Sản Tầu,
Cộng Sản Việt nhưng sau gồm cả Liên Xô, Bắc Hàn, Cuba, các nước Cộng Sản Đông
Âu. Mỹ kéo được một số đồng minh Á Châu tham chiến như Úc, Tân Tây Lan, Đại
Hàn, Thái Lan, Phi Luật Tân nhưng các đồng minh mạnh nhất của Mỹ ở trong NATO lại
chọn đứng ngoài. Dù sao, chiến tranh Việt Nam cũng là cuộc xung đột dữ dội nhất,
nóng nhất , dai dẳng nhất của thời kỳ chiến tranh lạnh giữa 2 phe Cộng Sản và
Tư Bản, một thứ thế chiến thu gọn trên chiến trường Đông Dương.
Mỹ ở thế “thắng rất khó” mà “thua thì hiểu được”
vì khối Cộng Sản lúc đó rất mạnh và dốc toàn lực dù bề ngoài là chỉ có Cộng Sản
Việt Nam đánh nhau với Mỹ. Nhờ sự chống lưng vô giới hạn của Trung Cộng, Bắc Việt
không cần chia quân lo phòng thủ vì biết trước Mỹ, sau kinh nghiệm xương máu
trong chiến tranh Triều Tiên, không muốn hoặc không dám đụng độ trực tiếp với một
biển quân Tầu thêm lần nữa, nên chắc chắn sẽ không vượt sông Bến Hải tiến
binh ra Bắc. Trong khi đó thì Bắc Việt cứ tự do hàng hàng lớp lớp theo hệ thống
đường mòn Hồ Chí Minh đổ quân vào Nam.
Bắc Việt cũng không cần làm kinh tế sản
xuất vì lương thực, súng đạn đã được đàn anh cung cấp đủ. Không còn là một quốc
gia bình thường, phe Cộng Sản đã biến Bắc Việt thành một trại lính – chỉ ăn, ngủ,
huấn luyện ngắn ngủi rồi lên đường “chống Mỹ, cứu nước”, “sinh Bắc, tử Nam”
nghĩa là đánh cho tới chết, đánh đến người Việt Nam cuối cùng. (Ngay cả người
Việt chết hết, Mỹ vẫn còn đối phó với một tỉ người Tầu thù nghịch…)
https://api.time.com/wp-content/uploads/2014/09/9-11-moved-them-most-01.jpg
Cuộc khủng bố ngày
11 tháng 9, 2001 đưa Mỹ vào cuộc “chiến tranh chống khủng bố” kéo dài
20 năm. Ảnh: Robert Clark
Chiến tranh A Phu Hãn ngược lại. Tương quan lực
lượng hoàn toàn chênh lệch. Lợi cho Mỹ và bất lợi cho Taliban. Trước sau chỉ
đơn độc Taliban đối đầu với Mỹ và các lực lượng đồng minh của Mỹ gồm cả quân đội
của chính quyền Kabul do Mỹ dựng lên cộng với quân đội trong khối NATO như của
Anh, Pháp, Đức, Ý, Ba Lan, Spain, Portugal, Norway, Canada …Thế mà cuộc chiến
20 năm kết thúc với Taliban toàn thắng mặc dù sự giúp đỡ từ bên ngoài mà
Taliban nhận được rất không đáng kể. Đó là một điều rất đáng ngạc nhiên: Tại
sao người khổng lồ và “bè đảng” lại thua một chú bé con một cách thảm thương
như vậy!? Không những Mỹ là cọp giấy- như Mao Trạch Đông từng nói – mà cả NATO
cũng là cọp giấy luôn, ít nhất trong trường hợp này.
Hai: Mỹ tốn phí khoảng
1,000 đến 2,000 tỉ đô la cho chiến tranh A Phu Hãn, tuỳ theo cách tính.
Có thể là ngang bằng hoặc thậm chí cao hơn chi phí của Mỹ trong chiến tranh Việt
Nam tính theo thời giá hiện hành. Mặt khác, cường độ và qui mô của chiến tranh
A Phu Hãn lại chỉ bằng 1/10 hay 1/20 chiến tranh Việt Nam.
Trong chiến tranh Việt Nam ước lượng Mỹ chết
58 ngàn, phe Quốc Gia VN chết trận 250 ngàn; phe Cộng Sản Việt Nam chết 1 triệu.
Số bị thương gấp mấy lần số chết. Thường dân chết vì bom đạn cũng thêm cả triệu.
Trong chiến tranh A Phu Hãn, Mỹ chết khoảng tổng cộng 6 ngàn (cả quân sự, dân sự);
quân đội và cảnh sát của chính quyền Kabul chết khoảng 70 ngàn; Taliban chết 60
ngàn; thường dân chết vì bom đạn cũng khoảng 70 ngàn. Tại cao điểm của chiến
tranh Việt Nam, quân Mỹ hiện diện là hơn nửa triệu so với 100 ngàn tại cao điểm
chiến tranh A Phu Hãn. Toàn bộ chiến tranh Việt Nam lấy đi ít nhất 3 triệu sinh
mạng so với hơn 200 ngàn chết trong toàn bộ chiến tranh A Phu Hãn.
Chiến tranh A Phu Hãn căn bản là đánh du kích
và phản du kích không có những trận đại chiến “long trời, lở đất” cấp sư đoàn
như ở Việt Nam. Các trận đánh Tết Mậu Thân, Lam Sơn 719, Bình Long,
Kontum, Quảng Trị, Ban Mê Thuật, Long Khánh…đều đáng ghi vào quân sử thế giới.
Có thắng, có bại nhưng thực tế đã chứng tỏ
quân đội của phe quốc gia Việt Nam thiện chiến và rất anh dũng dù sự lãnh đạo
chính trị ở tầm mức quốc gia thì kém cỏi. Con số tử sĩ 250 ngàn cũng chứng tỏ
chính đạo quân 1 triệu người này — trải qua hàng ngàn trận chiến lớn, nhỏ — mới
là chủ lực ngày đêm bảo vệ cái thực thể Việt Nam Cộng Hoà suốt 20 năm chứ không
phải quân viễn chinh của nước Mỹ, trông cậy quá nhiều vào hoả lực áp đảo và thường
“vồ hụt” địch quân.
Đạo
quân người Việt này đã bị “bức tử” một cách vội vã, hết sức thiếu công bằng
trong năm cuối cùng của cuộc chiến. Giữa lúc đối phương mang toàn lực tấn
công, viện trợ không được gia tăng mà còn bị cắt tàn nhẫn — đột ngột và toàn diện
— cho nên không sụp đổ mới là chuyện lạ.
Nếu Liên Xô, Trung Cộng cũng cúp lương thực,
cúp xăng dầu, cúp đạn, cúp pháo, cúp tăng…đối với Bắc Việt y chang như Mỹ đã
làm đối với đồng minh Nam Việt thì chắc chắn không bao giờ có biến cố lịch sử
tháng 4/1975!
https://specials-images.forbesimg.com/imageserve/5f606cf6b4bedbb82731b80e/960x0.jpg?fit=scale
“Chiến tranh chống khủng bố” của Mỹ đã khiến 37 triệu
người phải tản cư. Nguồn: Forbes/Statista
Chiến tranh Việt Nam cũng làm đảo điên nước Mỹ
trong nhiều năm. Phong trào chống chiến tranh lan tràn khắp nước Mỹ và khắp thế
giới. Hội thảo, biểu tình liên tục. Trốn lính, bắt lính. Vừa đánh, vừa đàm. Leo
thang, xuống thang. Nước Mỹ mất ăn, mất ngủ vì số thương vong quá cao được công
bố mỗi ngày. Ngược lại, chẳng mấy ai lưu tâm đến chiến tranh A Phu Hãn, ngoại
trừ biến cố trùm khủng bố Bin Laden bị giết hoặc khi các chính trị gia Mỹ nêu vấn
đề “rút hay không rút” vào lúc tranh cử.
Nói một cách khác, chiến tranh Việt Nam “sôi nổi,
lôi cuốn” bao nhiêu thì chiến tranh A Phu Hãn lại “bình thường, tẻ nhạt” bấy
nhiêu – tất nhiên là đối với công luận quốc tế, công luận Mỹ chứ không phải đối
với hàng chục triệu dân A Phu Hãn phải hứng chịu tai hoạ chiến tranh mỗi ngày,
không phải đối với mấy triệu người A Phu Hãn sống vất vưởng ở các trại tị nạn ở
các vùng biên giới.
Ba: Sau khi Pháp thua
trận Điện Biên Phủ 1954, nếu Mỹ phủi tay, quay lưng luôn thì Miền Nam Việt Nam
chắc chắn sẽ mất vào tay Cộng sản rất sớm, cùng lúc với Lào và Cao Miên. Kế tiếp
là các nước Đông Nam Á, nghèo nàn, bất ổn và đã nhen nhúm hoạt động cộng sản
“Mao Ít” như Singapore, Mã Lai, Thái Lan, Indonesia, Phi Luật Tân… cũng sẽ lần
lượt rơi rụng đúng như các quân cờ Domino.
Mỹ can thiệp vào chuyện Việt Nam và lập Liên Minh
Phòng Thủ Đông Nam Á (SEATO) để ngăn chặn phong trào cộng sản quốc tế đang bành
trướng mạnh, vì thế, là chuyện phải làm, là chuyện chẳng đặng đừng. Hành động
ngăn chặn, “be bờ” của Mỹ tại Việt Nam (1954-1975 ) có tích cách phòng thủ chứ
không phải có mục đích tấn công, không khác gì Mỹ đã hành động tại Tây Âu và
thiết lập NATO sau khi các nước Đông Âu lần lượt bị cộng sản hoá trong tay của
Stalin. Mỹ không xâm lăng Việt Nam như Cộng Sản vu cáo. Nỗ lực của Mỹ là giữ
cho miền Nam Việt Nam và Đông Nam Á không bị cộng sản tràn ngập.
Cuối cùng, khác với trường hợp Nam Hàn, Việt
Nam Cộng Hoà đã bị hy sinh nhưng phần lớn các nước Đông Nam Á khác đã được cứu
rỗi. “Chiến tranh Việt Nam của nước Mỹ” đã trực tiếp và gián tiếp giúp Thái
Lan, Mã Lai, Singapore, Indonesia, Phi Luật Tân có đủ thì giờ củng cố, phát triển
tương đối vững mạnh để thoát khỏi mối nguy “bị cộng sản hoá cách này hay cách
khác”. Đông Nam Á có
ngày nay là nhờ chiến tranh Việt Nam, nhờ sự hiện diện của Mỹ ở Việt Nam trong
20 năm ấy. Đó
chính là nhận xét của thủ tướng Singapore Lý Quang Diệu.
Chiến tranh Việt Nam cũng mang đến một kết quả
khá lạ lùng: Mỹ “xuống nước” bắt tay với Trung Cộng để cùng chống Liên Xô và
Liên Xô đã sụp đổ chỉ 15 năm sau khi được coi là thắng Mỹ trong cuộc chiến Việt
Nam. Sáng kiến của Kissinger/ Nixon có thể là thảm hoạ cho nước Mỹ tính về lâu
dài nhưng ít nhất, Mỹ cũng được coi là bá chủ thế giới hay “siêu cường duy nhất”
trong 2 thập niên kế tiếp cho đến khi nước Tầu Cộng Sản của Tập Cận Bình ra mặt
thách thức Mỹ.
Trong khi chiến tranh Việt Nam đối với nước Mỹ,
như vậy, là sự cần thiết. Cuộc chiến 20 năm tại A Phu Hãn, đối với nước Mỹ,
trái lại, là một sự phí phạm vô ích, một sự sai lầm gần như hoàn toàn.
Ngoài trừ việc săn đuổi và giết Bin Laden,
hành động của Mỹ ở A Phu Hãn, về mọi phương diện, khó có thể biện minh.
Mỹ có quyền trừng phạt Taliban đã giúp đỡ và
dung dưỡng Bin Laden và Al Qaeda tấn công nước Mỹ trong vụ 9/11 giết gần 3 ngàn
người nhưng chiếm đóng A Phu Hãn và ngang dọc tự tung, tự tác là một sự
xâm lăng. Dù nhân danh sứ mệnh “giải phóng” hay “khai hoá” xã hội A Phu Hãn. Dù
có giúp thiết lập một chính quyền thân Mỹ và “tự do, dân chủ” theo kiểu Tây
Phương. Dù có giúp cải thiện đời sống vật chất và cả tinh thần của một thiểu số
khá lớn người bản xứ sống trong các thành phố. Dù có cổ võ chuyện giải phóng phụ
nữ và nam nữ bình quyền…
“Khai hoá” trong trường hợp này là một sự “áp
đặt văn hoá” bằng võ lực vừa có tính cách tự tôn, ngạo mạn vừa làm dấy lên sự
ngờ vực “khai hoá” chỉ là chiêu bài không khác chiêu bài của nước Anh khi mang
hạm đội đến “khai hoá” Ấn Độ, của Hoà Lan “khai hoá” Indonesia, của Pháp khai
hoá “Việt Nam”, của Tây Ban Nha “khai hoá” Phi Luật Tân trong các thế kỷ trước.
Chính Pakistan đã chứa chấp Bin Laden, tại sao
Mỹ không đánh, chiếm Pakistan và lập chính quyền “tự do, dân chủ” thân Tây
Phương? Còn bao nhiêu nước Hồi Giáo khắc nghiệt, vi phạm nhân quyền liên tục
như Iran, Saudi Arabia… tại sao Mỹ và Nato làm ngơ? Hàng chục nước Phi Châu độc
tài, áp bức, lạc hậu, nghèo đói…tại sao Mỹ và Nato không mang binh lực đến giải
phóng, khai hoá? Tại sao lại chọn A Phu Hãn?
Người ta có quyền suy luận Mỹ dám mang lực lượng
đến lật đổ chính quyền Taliban năm 2001 và dựng lên một nước A Phu Hãn mới vì
lúc ấy chính quyền của tổng thống Bush (con) tự tin nước Mỹ là siêu cường duy
nhất trên thế giới, muốn làm gì thì làm, không ai có thể ngăn cản. Chẳng hạn,
nước Nga vẫn chưa đứng vững trên đống tro tàn của đế quốc Liên Xô. Nước Tầu với
qui mô kinh tế GDP nhỏ bằng 1/4 hay 1/5 của Mỹ còn đang rất nhũn nhặn với
Mỹ theo lời căn dặn “giấu mình, chờ thời” của Đặng Tiểu Bình. Các nước Nato thì
sẵn lòng sắp hàng theo gậy chỉ huy của Mỹ. Hơn thế nữa, chính quyền Taliban đơn
độc không có đồng minh. Nước A Phu Hãn, nghèo nàn, lạc hậu “dường như” là một mục
tiêu dễ dàng…
Người ta cũng có quyền suy luận Bin Laden, Al
Qaeda, Taliban chỉ là cái cớ, tiềm năng quặng mỏ phong phú và nhất là vị trí
chiến lược của A Phu Hãn ở Trung Á án ngữ con đường nối Âu, Á và Trung Đông, lại
nằm sát Nga, Tầu, Ấn Độ, Iran, Pakistan mới là lý do thực sự Mỹ đến A Phu Hãn
và muốn ở lại đây. “Lý tưởng” là một nước A Phu Hãn “tân tiến” khác hẳn các nước
Hồi Giáo khác – thân Mỹ, có hiệp ước an ninh với Mỹ, chấp nhận sự hiện diện
quân sự thường trực của Mỹ, cho Mỹ bố trí hoả tiễn mang đầu đạn hạt nhân trên
những vùng cao nguyên chót vót có khả năng khống chế toàn vùng… Mỹ sẽ giữ được
ngôi vị bá chủ lâu dài trên toàn thế giới…
Tuy nhiên, tất cả đã là “lâu đài xây trên
cát”.
Nhân danh việc tìm công lý cho gần 3 ngàn người
chết oan trong vụ khủng bố 9/11 nước Mỹ đã ném mình vào một cuộc chiến tranh
sai lầm và không cần thiết khiến có thêm hơn 200 ngàn người nữa chết oan, chưa
kể 2000 tỉ đô la ném xuống sông, xuống biển trong khi số tiền khổng lồ
này đáng lẽ có thể dùng để tăng cường nước Mỹ về mọi mặt, chuẩn bị cho cuộc thư
hùng không tránh được với nước Tầu cộng sản.
“America first” cũng được đi, nhưng đến bao giờ
thì các chính trị gia và cả các chiến lược gia của nước Mỹ mới hết chủ quan, mới
hết “ngây thơ vô… số tội”?
24/ 8/2021
Trẻ em Afghanistan
chạy đến trường tại một ngôi làng trên đường đến Naghlu, gần căn cứ quân đội
Pháp (ngày 24 tháng 9 năm 2012). Jeff Pachoud/AFP/Getty Images
Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ
DCVOnline.net”
Nguồn: Bài
do tác giả gởi, DCVOline minh họa
No comments:
Post a Comment