Phiên
tòa luận tội ông Trump: lý lẽ của hai bên như thế nào?
13/02/2021
.
https://gdb.voanews.com/28544AE1-1009-402D-90DF-C2AA0D65405C_w650_r1_s.jpg
Dân biểu Jamie
Raskin,
người vốn là giáo sư luật Hiến pháp, dẫn đầu nhóm công tố viên Hạ viện tại
phiên tòa luận tội ông Trump
Tính
hợp hiến của việc xét xử một tổng thống không còn tại vị, phát ngôn của ông
Donald Trump và vụ bạo loạn có liên quan với nhau hay không, là những điểm
chính mà các bên công tố và biện hộ tập trung vào trong phiên tòa luận tội ông
Trump đang diễn ra tại Thượng viện.
Các
dân biểu giữ vai trò công tố viên của Hạ viện và các luật sư ông Trump đều đã
hoàn thành phần trình bày của mình trước 100 thượng nghị sỹ giữ vai trò bồi
thẩm đoàn trong phiên tòa luận tội ông Trump lần thứ hai về tội ‘kích động bạo
loạn’ trong sự kiện người ủng hộ ông Trump tràn vào tấn công Điện Capitol hôm
6/1.
Sau
đây là những lý lẽ của hai bên buộc tội và biện hộ tại phiên tòa:
Trump
có hay không kích động phản loạn?
Để
kết tội ông Trump kích động bạo loạn, các dân biểu phụ trách luận tội của Hạ
viện đã tường thuật tỉ mỉ cách Trump kích động trong nhiều tuần chứ không phải
chỉ với bài diễn văn hôm 6/1, bắt đầu với việc ông Trump từ chối cam kết chuyển
giao quyền lực một cách hòa bình trước Ngày bầu cử và khẳng định trước rằng nếu
ông thua thì tức là cuộc bầu cử đã có gian lận.
Sau
đó, ông Trump đã hô hào ủng hộ viên của mình bằng các từ ngữ mang tính chiến
đấu như ‘cuộc bầu cử đã bị đánh cắp’, ‘hãy chặn đánh cắp bầu cử’ và ‘chiến đấu
đến cùng (fight like hell)’. Khi tất cả nỗ lực của ông Trump nhằm thay đổi kết
quả bầu cử đều không có kết quả - từ các vụ kiện ở tòa án cho đến gây sức ép
cho các quan chức bầu cử ở các bang chiến địa chủ chốt, ông nhắm đến ngày 6/1
vì ‘Trump đã hết tất cả phương cách phi bạo lực để tiếp tục nắm quyền’, Dân
biểu Ted Lieu, một trong những người phụ trách luận tội, lập luận.
Ông
Trump thậm chí còn gửi cái mà các công tố viên mô tả là thông điệp ‘hãy hành
động’ tới những người ủng hộ ông hơn hai tuần trước ngày 6/1, với dòng tweet:
“Hãy đến đó (Washington D.C.), sẽ rất dữ dội!”
Dân biểu Joaquin
Castro
nói với các thượng nghị sĩ rằng mục tiêu xuyên suốt của ông Trump là ‘đảm bảo
rằng những ủng hộ viên của ông ấy tức giận, giống như là cuộc bầu cử bị tước
khỏi tay họ.’
“Tất
cả chúng ta trong căn phòng này đều đã ra tranh cử - và không có gì vui nếu
chúng ta thua,” ông Castro nói. “Tôi là một đảng viên Dân chủ đến từ Texas.
Chúng tôi đã thua trong một vài cuộc bầu cử trong những năm qua. Nhưng quý vị
có thể tưởng tượng mình nói với ủng hộ viên của mình rằng cách duy nhất mà quý
vị thua là cuộc bầu cử bị gian lận và bị đánh cắp khỏi tay quý vị? Nhưng đó
chính xác là những gì Tổng thống Trump đã làm.”
“Lời
nói của ông ấy,” Dân biểu Castro nói thêm, “đã trở thành hành động của các ủng
hộ viên”.
Các
dân biểu Dân chủ còn cho rằng ông Trump không hề tỏ thái độ ăn năn, không có
hành động gì ngăn chặn bạo loạn cũng như không bày tỏ thái độ lo lắng cho sinh
mạng của cựu phó Tổng thống Mike Pence và các thành viên Quốc hội sau khi cuộc
bạo loạn xảy ra mà vẫn tập trung vào việc yêu cầu các Thượng nghị sỹ Cộng hòa
phản đối kết quả bầu cử.
Các
luật sư bào chữa một mực cho rằng thân chủ của họ không kích động bạo loạn khi
ông phát biểu trước đám đông người ủng hộ hôm 6/1.
Họ
cáo buộc các công tố viên Hạ viện đã cố tình chọn lọc những phát ngôn của ông
Trump để chỉ nêu bật những gì có ích cho Đảng Dân chủ để buộc tội và liên tục
chỉ ra rằng ông Trump cũng đã nói với người ủng hộ rằng ‘hãy cất lên tiếng nói
của mình một cách ôn hòa và yêu nước’.
Họ
lập luận rằng ngay cả ngôn từ tai tiếng nhất của ông Trump – “Nếu quý vị không
chiến đấu hết mình, quý vị sẽ không còn đất nước nữa” – nên được hiểu theo
nghĩa bóng trong bối cảnh chung về an ninh bầu cử, chứ không phải là kêu gọi
bạo lực. Và họ cho rằng ông Trump không thể tự kích động bạo loạn vì trước ngày
6/1 các cơ quan thực thi pháp luật đã đánh đi các tín hiệu về khả năng xảy ra
bạo lực.
Quyền
tự do ngôn luận của ông Trump?
Đội
ngũ luật sư bào chữa của ông Trump lập luận rằng Trump được Tu chính án thứ
nhất trong mọi điều ông ấy nói với người ủng hộ mà họ gọi là ‘phát ngôn chính
trị’.
Trong
vụ Brandenburg kiện Ohio lên Tòa án Tối cao, các thẩm phán cho rằng chính phủ
có quyền bóp nghẹt các ngôn từ được nhằm châm ngòi cho hành động phi pháp. Tuy
nhiên, các luật sư của Trump nói rằng bài diễn văn của ông tại công viên
Ellipse không đến mức đó.
Tuy
nhiên, phía công tố bên Đảng Dân chủ cho rằng Tu chính án thứ nhất không thể
được dùng để biện hộ ở đây vì ông Trump không bị luận tội vì thể hiện ‘quan
điểm chính trị’ mà là do ông ‘chủ ý kích động nổi dậy chống chính phủ.’
“Quyền
tự do ngôn luận chẳng có ý nghĩa nhiều nếu Tổng thống có thể kích động hành
động vô pháp sau khi ông ấy thua trong cuộc bầu cử,” lập luận trong hồ sơ tranh
tụng của Đảng Dân chủ được AP dẫn lại cho biết.
Tính
hợp hiến của phiên tòa
Các
học giả pháp lý bất đồng về tính hợp hiến của phiên tòa xét xử một tổng thống
đã mãn nhiệm. Các luật sư bào chữa cho ông Trump cũng cho rằng bản thân phiên
tòa là vi hiến vì ông không còn tại vị. Họ nói rằng Hiến pháp không mở rộng
quyền luận tội đối với một ‘thường dân’.
Họ
nhấn mạnh rằng việc kết án tại phiên tòa luận tội yêu cầu phải dẫn đến quyết
định cách chức đương sự. Họ nói rằng do giờ đây ông Trump đã ra khỏi Nhà Trắng,
không có cơ sở pháp lý nào cho một phiên tòa như vậy cả.
Đảng
Dân chủ thì cho rằng thực sự đã có tiền lệ lịch sử để xét xử một người đã không
còn nắm chức vụ - mặc dù không phải là tổng thống - vì những tội mà người đó đã
gây ra khi còn đương chức. Họ lập luận rằng không có ‘ngoại lệ tháng Giêng’ cho
những ngày cuối cùng tại vị của một tổng thống.
Nhiều
học giả cũng tin rằng do Hiến pháp quy định rõ rằng việc luận tội có thể dẫn
đến kết quả là ngăn đương sự không giữ chức vụ trong tương lai, nên việc luận
tội ông Trump vẫn còn nguyên hiệu lực mà Thượng viện phải giải quyết để tránh
việc người có tội giữ chức vụ trong tương lai.
‘Beyond
reasonable doubt’
Trao
đổi với VOA từ vùng Little Saigon, bang California, ông Nguyễn Quốc Lân, một luật sư từng hỗ trợ cho các ứng cử viên
gốc Việt ra tranh cử, lập luận rằng ‘ông Trump có quyền nói những gì ông ấy
nói’ còn ‘người khác hành động như thế nào là chuyện của họ’.
“Ông
Trump đâu có nói rằng quý vị hãy đi phá hàng rào cảnh sát, hãy đi vô đập phá đi
mà chỉ nói là chúng ta phải chiến đấu đến cùng để bảo vệ đất nước chúng ta,”
ông lập luận.
“Tất
cả các vị dân cử Quốc hội khi ra tranh cử đều nói như vậy hết,” ông khẳng định.
Cho
nên, ông Lân cho rằng nếu dựa vào lời nói để kết tội thì ‘đa số các vị dân cử
trong Quốc hội đều có thể bị kết án hết’. “Sau đó ai đó làm cái gì, có xách
súng bắn người khác không là chuyện của họ,” ông nói thêm.
Theo
giải thích của ông thì theo tiêu chuẩn luật pháp Mỹ, một người chỉ bị xem là có
tội nếu như không còn bất cứ nghi ngờ hợp lý nào nữa (beyond reasonable doubt).
Trong trường hợp của ông Trump, lời nói của ông Trump ‘có mang tính cổ vũ nhưng
có cổ vũ bạo loạn ở mức không còn nghi ngờ hợp lý nào nữa không?’, ông phân
tích.
Vị
luật sư này cũng không cho rằng có thể dựa vào lời khai của những người bạo
loạn bị bắt rằng họ làm như vậy ‘là nghe theo lời của ông Trump’ để làm căn cứ
kết tội ông: “Cũng có hàng trăm, hàng ngàn người cũng nghe câu nói đó mà họ có
làm gì đâu? Họ chỉ đứng ở ngoài biểu tình thôi.”
Ông
cho rằng còn phải xem xét động cơ của những lời khai như vậy: “Những người này
khai như vậy có phải muốn được giảm sự truy tố hay không?”
Trên
phương diện Hiến pháp, luật sư Lân cho rằng Hiến pháp chỉ ghi là ‘Thượng viện
có trách nhiệm xét xử một tổng thống’ chứ không hề ghi là ‘cựu tổng thống’.
Tuy
nhiên, ông cho rằng đọc Hiến pháp ‘không chỉ đọc trên câu chữ’ mà còn phải tìm
xem ‘có ngôn ngữ nào khác ám chỉ hành động đã phạm tội trong quá khứ cũng có
thể bị xét xử hay không’.
Cho
nên, trên vấn đề này, ông nói ‘Hiến pháp không nói rõ’ nên không thể khẳng định
phiên tòa xét xử ông Trump là hợp hiến hay vi hiến. Ông cũng chỉ ra là ‘đã có
tiền lệ về việc xét xử người đã rời nhiệm sở’.
Hiến
pháp cũng quy định là một khi Hạ viện đã luận tội một tổng thống rồi và chuyển
sang Thượng viện thì ‘Thượng viện có trách nhiệm phải xét xử chứ không có quyền
nói rằng tôi không muốn xét xử người này’, cũng theo lời ông Lân.
Hạ
viện luận tội ông Trump với tội danh ‘kích động phản loạn’ hôm 13/1 khi ông vẫn
đang là tổng thống. Tuy nhiên, khi chuyển điều khoản luận tội này sang Thượng
viên thì ông đã hết nhiệm kỳ.
Luật
sư Nguyễn Quốc Lân cũng lưu ý rằng Hiến pháp không có ghi là ‘Thượng viện phải
xét xử khi tổng thống đã hết nhiệm kỳ’.
Do
đó, trên vấn đề này, do Hiến pháp không rõ ràng nên ông Lân cho là ‘tùy thuộc
vào cách diễn giải của mỗi bên theo hướng chính trị’. “Phe nào đông hơn, mạnh
hơn thì phe đó thắng,” ông nói.
“Cả
hai bên đều có lý của họ. Lập luận của họ ngang ngửa nhau,” ông đánh giá.
“Về
phương diện pháp lý đối với công chúng thì lập luận bên truy tố rất là có lý,
rất thuyết phục,” ông nhìn nhận nhưng cho rằng ‘chưa đến mức vượt quá nghi ngờ
hợp lý theo tiêu chuẩn pháp lý tại tòa’.
Ông
cho rằng cho dù ông Trump có được phe Cộng hòa giúp cho trắng án tại phiên xử
luận tội này, vẫn có khả năng Bộ Tư pháp ‘lôi ông Trump ra truy tố ở các tòa
hình sự về tội sách động bạo lực hay bất cứ việc làm phạm tội gì của ông Trump
khi còn tại vị.
--------------------------------------------------
.
Luật
sư ông Trump gọi vụ luận tội là đòn thù chính trị
13/02/2021
https://gdb.voanews.com/A10F3158-FA3A-4920-A326-DD182415AC23_w650_r1_s.jpg
Toán
luật sư của cựu Tổng thống Donald Trump, đến Điện Capitol vào ngày thứ ba của
phiên xử luận tội ông Trump tại Thượng viện, ngày 11/2/2021.
Luật
sư ông Trump mở đầu biện hộ vụ luận tội thân chủ mình ngày 12/2 bằng cách phủ
nhận ông đóng vai trò xúi dục bạo động gây chết người tại Điện Capitol, cho
rằng vụ luận tội chống ông là “thù ghét có động cơ chính trị và một phần của
một vụ “truy bức chính trị” của phe Dân chủ kéo dài cả năm nay.
Luật
sư của cựu tổng thống Donald Trump nói với các thượng nghị sĩ là ông Trump có
quyền thách thức về kết quả bầu cử năm 2020 và ông đã làm như vậy, kể cả đọc
một bài diễn văn trước vụ tấn công vào Điện Capitol, không lên đến mức xúi dục
bạo động tiếp theo đó.
Các
luật sư tìm cách qui kết cho các công tố viên bằng cách so sánh nghi vấn của
Đảng Dân chủ về tính chính đáng của chiến thắng của ông Trump năm 2016 với sự
thách thức của ông về thất bại của ông năm nay.
Khi
ông Trump nói với người ủng hộ “hãy chiến đấu hết mình” vào ngày 6/1, thì cũng
không có gì khác biệt so với những từ ngữ tấn công của đảng Dân chủ có nguy cơ
gây nên bạo động.
“Đây
là những ngôn từ chính trị bình thường không có gì khác biệt so với lời lẽ
thường được dùng trong quan điểm chính trị hàng trăm năm nay,” ông Michael van
der Veen, một trong những luật sư của ông Trump nói. “Vô số chính trị gia đã
lên tiếng về việc chiến đấu cho những nguyên tắc của chúng ta.”
Sau
phần trình bày của công tố viên bằng hình ảnh vụ bao vây Điện Capitol, vụ xử
luận tội chuyển sang cho các luật sư biện hộ đã có một nhượng bộ căn bản: Bạo
động là một thảm họa, không chấp nhận được và bất hợp pháp, như phe Dân chủ
nói, nhưng ông Trump không ra lệnh việc này. Ông Van der Veen nói vụ bao vây
được thực hiện bởi những người “đánh cướp” cho những mục tiêu của họ mà lẽ ra
là một sự kiện ôn hòa và đã có kế hoạch bạo động trước khi ông Trump phát biểu.
“Bạn
không có thể xúi dục về những điều sắp xảy ra,” ông nói.
Công
nhận sự khủng khiếp của ngày tháng Giêng có nghĩa là làm cùn đi ảnh hưởng dựa
trên cảm giác, không dựa trên lý trí, của vụ luận tội của phe Dân chủ trong Hạ
viện và nhanh chóng được các luật sư của ông Trump xoay trục về một vấn đề cốt
lõi với xác xuất thắng cao hơn: Liệu ông Trump có thể bị qui trách vì xúi dục
vụ bạo loạn gây chết người ngày 6/1 hay không?
Luận
điểm dường như là kêu gọi các thượng nghị sĩ Cộng hòa lên án bạo động nhưng
không buộc tội tổng thống.
“Những
người này không có cách nào kết nối việc này với ông Trump,” ông David Schoen,
một trong những luật sư của tổng thống nói với phóng viên gần lúc kết thúc hai
ngày lập luận của phe Dân chủ, nhằm chỉ làm đúng mỗi một việc này.
Ông
duyệt lại căn bản của luận điểm của ông ngày 9/2 khi nói với các hội thẩm
Thượng viện rằng “Họ không cần phải đưa ra các phim ảnh cho thấy bạo loạn xảy
ra tại đây. Chúng tôi sẽ đề cập đến là chuyện này xảy ra, và quí vị đều biết
việc này.”
Trong
cả hai việc, đệ trình văn bản pháp lý và trong những lập luận tuần này, luật sư
của ông Trump nói rõ lập trường của họ là những người chịu trách nhiệm bạo loạn
không là những người thực sự xông vào tòa nhà Quốc hội và hiện đang bị Bộ Tư
pháp truy tố.
Dự
kiến trước về những nỗ lực biện hộ tách biệt những ngôn từ của ông Trump với
các hành vi của người bạo loạn, các công tố viên Hạ viện trải qua nhiều ngày nỗ
lực kết nối những sự kiện lại với nhau qua việc tái lập những đoạn video chưa
từng thấy cùng với những đoạn video khác về nhiều tháng tổng thống thúc đẩy
những người ủng hộ đảo ngược kết quả cuộc bầu cử.
Phe
Dân chủ kết thúc việc trình bày vào ngày 11/2, dùng chính băng video của những
người bạo loạn và lời lẽ từ ngày 6/1 để cố gán trách nhiệm cho ông Trump.
“Chúng
tôi được mời đến đây,” một người xâm nhập Điện Capitol nói. “Ông Trump gởi
chúng tôi đến,” một người khác nói. “Ông sẽ sung sướng. Chúng tôi đang chiến
đấu cho ông.”
Mục
đích của các công tố viên là làm cho ông Trump không phải là một người ngoài
cuộc, trái lại, là “tổng tư lệnh xúi dục’ lan tỏa sai lầm về bầu cử, sau đó
khuyến khích người ủng hộ đến thách thức cuộc bầu cử tại Washington và lên
tiếng bất đồng về cuộc chiến để lấy lại đất nước.
Phe
Dân chủ cũng đòi hỏi ông bị cấm giữ những chức vụ liên bang trong tương lai.
“Cuộc
tấn công này đã không bao giờ xảy ra nhưng vì ông Donald Trump,” Dân biểu
Madeleine Dean, một trong những công tố viên luận tội, nói vào ngày 11/2 giữa
lúc bà kìm chế xúc động.
“Và
họ đã đến, choàng cờ ông Trump và dùng cờ của chúng ta, cờ nước Mỹ, để gây
thương tích và đánh đập.”
Với
ít hy vọng kết tội bằng hai phần ba Thượng viện, phe Dân chủ đưa ra một trường
hợp có hình ảnh cho công chúng Mỹ, mô tả bằng những hình ảnh mạnh mẽ, về sự
khủng khiếp trong ngày đó—một số là trong phòng họp Thượng viện nơi các Thượng
nghị sĩ đang ngồi như là các hội thẩm. Họ dùng video an ninh về người bạo loạn
tìm kiếm một cách đe dọa Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và Phó Tổng thống Mike
Pence, đập phá để xông vào tòa nhà, và tấn công mặt đối mặt với cảnh sát gây đổ
máu.
Họ
trưng nhiều chỉ thị công khai và rõ ràng của ông Trump cho người ủng hộ, có từ
trước cuộc tập họp tại Tòa Bạch Ốc làm phát sinh cuộc tấn công vào Điện Capitol
gây chết người vào lúc Quốc hội đang phê chuẩn chiến thắng của ông Joe Biden
đảng Dân chủ. Có 5 người chết trong và sau vụ xáo trộn.
“Điều
gì khiến bạn nghĩ là cơn ác mộng với ông Donald Trump và đám côn đồ bạo động
phá vỡ luật lệ của ông ấy đã qua đi?” Dân biểu Jamie Raskin, Dân chủ, bang
Maryland hỏi. Ông nói trước đây, “Khi ông Donald Trump nói với đám đông, như
ông đã nói ngày 6/1, ‘Chiến đấu hết mình nếu không các bạn không còn đất nước
nữa’ ông có ý nói với họ là ‘chiến đấu hết mình.’”
Tại
Tòa Bạch Ốc, ông Biden nói ông tin rằng “một số ý kiến có thể thay đổi” sau khi
các thượng nghị sĩ xem video an ninh, dù ông trước đây công nhận là việc buộc
tội khó xảy ra.
Vào
ngày 11/2 nhiều người dường như chuẩn bị tiến tới.
“Tôi
nghĩ ngày hôm nay thực sự lập lại nhiều. Ý của tôi là không có gì mới. Tôi thực
sự thất vọng là họ không đối đầu nhiều với những tiêu chuẩn pháp lý,” Thượng nghị
sĩ Công hòa Josh Hawley bang Missouri nói.
Một
vài Thượng nghị sĩ Cộng hòa trong đó có ông Ted Cruz, bang Texas và Mike Lee,
Utah, ngày 11/2 tham khảo với luật sư ông Trump.
Ông
Cruz nói với phóng viên là các thượng nghị sĩ đang thảo luận về chiến lược pháp
lý—điều sẽ không bao giờ được phép trong một vụ hình sự.
Không
có luật lệ chống lại các hội thẩm Thượng viện thảo luận chiến lược với luật sư
trong một vụ xử luận tội, dù phe Dân chủ có thể dùng việc này để nêu nghi vấn
về vấn đề có hay không có thiên vị.
Việc
trình bày của các luật sư ông Trump không mang nhiều rủi ro, vì người ta tin là
cựu tổng thống sẽ được tha bổng.
Vào
ngày 11/2, các nghị sĩ trong ngày thứ hai tranh luận dường như đã mệt mỏi, ngã
người trên ghế, vòng tay và đi vòng vòng để thư giãn.
Một
Thượng nghị sĩ Cộng hòa, ông Jim Inhofe, bang Oklahoma nói, trong lúc nghỉ họp:
“Đối với tôi, họ mất tín nhiệm khi họ thảo luận càng lâu.”
Thượng
nghị sĩ Cộng hòa Marco Rubio nói sự kiện ngày 6/1, dù “không ái quốc” và ngay
cả “phản quốc” không phải là quan tâm chính của ông. Thay vào đó ông nói ngày
11/2, là xử luận tội một người không còn giữ chức vụ nữa “tạo ra một tiền lệ
nguy hiểm.”
No comments:
Post a Comment