TRUMP hay HARRIS? NGƯỜI TRUNG QUỐC MUỐN GÌ TỪ CUỘC BẦU CỬ MỸ 2024? (Laura Bicker / BBC News)

 

Trump hay Harris? Người Trung Quốc muốn gì từ cuộc bầu cử Mỹ 2024?

Laura Bicker

Phóng viên phụ trách Trung Quốc, từ Bắc Kinh

14 tháng 10 2024, 15:37 +07

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cjr3ggn3dero

 

Người dân Trung Quốc đang theo dõi cuộc bầu cử Mỹ với sự quan tâm sâu sắc cùng đôi chút lo lắng. Họ sợ những gì có thể xảy ra trong và ngoài nước bất kể ai chiến thắng trong cuộc đua vào Nhà Trắng.

 

"Không ai trong chúng tôi muốn chiến tranh xảy ra," ông Hưởng nói trong lúc âm nhạc trong công viên lên khúc cao trào và một vũ công gần đó duyên dáng xoay bạn nhảy của mình.

Ông Hưởng tới công viên Nhật Đàn (Bắc Kinh) để học nhảy với những người cao tuổi khác.

Họ thường xuyên gặp nhau tại đây, nơi chỉ cách nhà của đại sứ Mỹ ở Trung Quốc khoảng vài trăm mét.

 

Bên cạnh những động tác nhảy mới, cuộc bầu cử Mỹ năm nay cũng phần nào chiếm lấy tâm trí họ.

 

Cuộc bầu cử diễn ra vào thời điểm quan trọng của hai siêu cường với căng thẳng về Đài Loan, thương mại và các vấn đề quốc tế khác đang ở mức cao.

 

"Tôi lo rằng quan hệ Mỹ - Trung sẽ trở nên căng thẳng," ông Hưởng, người đã ngoài sáu mươi tuổi, nói.

 

"Hòa bình là điều chúng tôi mong muốn," ông nói thêm.

 

Nhiều người đã tụ lại để nghe cuộc trò chuyện này. Hầu hết họ ngại tiết lộ họ tên đầy đủ vì họ sống ở một quốc gia mà việc nói về tổng thống Mỹ thì bình thường nhưng phê bình lãnh đạo trong nước lại có thể gây rắc rối cho họ.

 

Họ nói mình lo lắng về chiến tranh - không chỉ về một cuộc xung đột giữa Washington và Bắc Kinh mà còn về sự leo thang của các cuộc chiến hiện nay ở Trung Đông và Ukraine.

 

Đó là lý do vì sao ông Mạnh, ngoài 70 tuổi, hy vọng ông Donald Trump sẽ thắng cử.

 

"Dẫu ông ấy áp đặt lệnh trừng phạt đối với kinh tế Trung Quốc, nhưng ông ấy không muốn tiến hành chiến tranh. Ông Biden đã bắt đầu nhiều cuộc chiến hơn nên nhiều người dân không thích ông ấy. Chính ông Biden ủng hộ Ukraine trong cuộc chiến và cả Nga lẫn Ukraine đang phải chịu tổn thất lớn," ông Mạnh nói.

 

Vài người phụ nữ đang quay phim màn khiêu vũ để đăng lên trang mạng xã hội. "Donald Trump đã khẳng định trong cuộc tranh luận rằng ông ấy sẽ chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine trong vòng 24 giờ sau khi nhậm chức," một người nói.

 

"Còn bà Harris, tôi biết rất ít về bà ấy, chúng tôi nghĩ rằng bà ấy sẽ đi theo đường lối giống như Tổng thống Biden - người ủng hộ chiến tranh."

 

Ý kiến ​​của họ phản ánh một thông điệp chính đang được truyền bá trên truyền thông nhà nước Trung Quốc.

 

Trung Quốc đã kêu gọi cộng đồng quốc tế đàm phán ngừng bắn ở Gaza. Cùng lúc, họ liên minh với "những huynh đệ Ả Rập" ở Trung Đông để đổ lỗi cho Mỹ vì sự ủng hộ kiên định của nước này đối với Israel.

 

Về vấn đề Ukraine, Ngoại trưởng Vương Nghị nói với Liên Hợp Quốc rằng Trung Quốc đang đóng một "vai trò mang tính xây dựng" trong khi cáo buộc Washington "lợi dụng tình hình để trục lợi".

 

Mặc dù hầu hết các nhà phân tích tin rằng Bắc Kinh không yêu thích bên nào trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay, nhưng nhiều người đồng tình rằng bà Kamala Harris đang là một ẩn số đối với cả người Trung Quốc lẫn các lãnh đạo nước này.

 

Một số người tin bà Harris sẽ ổn định hơn ông Trump khi nói đến một trong những điểm nóng lớn nhất giữa Mỹ và Trung Quốc: Đài Loan.

 

"Tôi không thích Trump. Tôi không nghĩ rằng có một tương lai tốt đẹp giữa Mỹ và Trung Quốc khi đang tồn tại quá nhiều vấn đề, chẳng hạn như nền kinh tế toàn cầu và cả vấn đề Đài Loan nữa," một người cha của một cậu bé bốn tuổi chia sẻ quan điểm trong một ngày đi chơi cùng gia đình ở công viên này.

 

Người cha này lo ngại rằng sự khác biệt quan điểm về Đài Loan có thể dẫn đến xung đột.

 

"Tôi không hề muốn điều đó. Tôi không muốn con trai mình phải đi lính," ông nói, trong khi cậu con trai đang nài nỉ được quay lại cầu trượt.

 

Trung Quốc tuyên bố hòn đảo tự trị Đài Loan là của họ và Chủ tịch Tập Cận Bình đã nói “thống nhất là không thể tránh khỏi”, thề rằng sẽ chiếm lại bằng vũ lực nếu cần thiết.

 

Mỹ duy trì quan hệ chính thức với Trung Quốc, công nhận chính phủ ở Bắc Kinh là chính phủ hợp pháp duy nhất của Trung Quốc cũng như chính sách "Một Trung Quốc". Tuy vậy, Mỹ vẫn là bên ủng hộ quan trọng nhất của Đài Loan trên trường quốc tế.

 

Washington bị ràng buộc về mặt pháp lý là phải cung cấp vũ khí phòng thủ cho Đài Loan và Tổng thống Joe Biden đã nói rằng Mỹ sẽ bảo vệ Đài Loan về mặt quân sự. Điều này phá vỡ một lập trường vốn được xem là sự mơ hồ có chiến lược mà Mỹ theo đuổi.

 

Bà Harris chưa đi xa đến thế. Thay vào đó, khi được hỏi trong một cuộc phỏng vấn gần đây, bà đã tuyên bố "cam kết về an ninh và thịnh vượng cho tất cả các quốc gia".

 

Ông Trump thì lại tập trung vào một thương vụ - chứ không phải ngoại giao. Ông yêu cầu Đài Loan trả tiền để được Mỹ bảo vệ.

 

"Đài Loan đã lấy đi việc kinh doanh chip của chúng ta. Ý tôi là chúng ta ngu ngốc đến mức nào vậy? Họ vô cùng giàu có. Đài Loan nên trả tiền để được chúng ta bảo vệ," ông Trump nói trong một cuộc phỏng vấn.

 

Một trong những nỗi lo lớn nhất của người Trung Quốc khi nói tới ông Trump là cựu tổng thống Mỹ từng nhấn mạnh ông có kế hoạch áp thuế 60% đối với hàng hóa Trung Quốc.

 

Đây là điều mà các doanh nghiệp Trung Quốc không muốn thấy ngay lúc này khi mà đất nước đang đẩy mạnh sản xuất hàng hóa để xuất khẩu nhằm thoát khỏi sự đi xuống của kinh tế.

 

Các bộ trưởng Trung Quốc tức giận với thuế quan thương mại do Mỹ dẫn đầu - điều được ông Trump khởi xướng.

 

Tổng thống Biden cũng đã áp thuế, nhằm vào xe điện và tấm năng lượng mặt trời của Trung Quốc. Bắc Kinh tin rằng những động thái này là nỗ lực kiềm chế sự trỗi dậy của Trung Quốc với tư cách là một cường quốc kinh tế toàn cầu.

 

https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/800/cpsprodpb/1c59/live/76d0e950-89ea-11ef-81f8-1f28bcc5be15.png.webp

Ông Trump gặp ông Tập vào năm 2017

 

"Tôi không nghĩ việc áp đặt thuế lên Trung Quốc sẽ có lợi gì cho Mỹ," ông Hưởng nói, tương tự quan điểm của nhiều người mà BBC phỏng vấn. Ông nói thêm rằng thuế quan sẽ ảnh hưởng đến người Mỹ, tăng sinh hoạt phí cho dân thường.

 

Nhiều người trẻ dù yêu nước cũng tìm tới Mỹ khi tìm các xu hướng thịnh hành và các yếu tố văn hóa. Điều đó có lẽ mang sức mạnh hơn bất kỳ sứ mệnh ngoại giao nào.

 

Trong công viên, Lily và Anna, 20 và 22 tuổi, những người hay xem tin trên TikTok, đã lặp lại một số thông điệp về niềm tự hào quốc gia mà truyền thông nhà nước Trung Quốc truyền bá khi nói đến mối quan hệ cạnh tranh giữa hai nước.

 

"Nước chúng tôi là một đất nước thịnh vượng và hùng mạnh," họ nói, trong bộ trang phục truyền thống. Họ nói rằng mình yêu Trung Quốc dù cũng rất thích phim Avengers (Biệt đội siêu anh hùng) và đặc biệt là Captain America (Đội trưởng Mỹ).

 

Taylor Swift cũng nằm trong danh sách âm nhạc của họ.

 

https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/800/cpsprodpb/6a39/live/801f8050-89ec-11ef-81f8-1f28bcc5be15.png.webp

Lily và Anna

 

Những người khác, chẳng hạn như Lucy, 17 tuổi, mong một ngày nào đó sẽ du học Mỹ.

Ngồi trên một chiếc xe đạp tập thể dục mới được lắp trong công viên, Lucy mơ về cảnh đến thăm Universal Studios một ngày nào đó sau khi tốt nghiệp.

 

Cô cho biết mình rất vui khi thấy có ứng viên tổng thống nữ.

 

"Việc bà Harris là ứng viên cho thấy một bước tiến quan trọng về bình đẳng giới. Nhìn bà ấy tranh cử tổng thống khiến tôi cảm thấy như được truyền cảm hứng."

 

Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa chưa từng có một nữ lãnh đạo nào và hiện không có một người phụ nữ nào trong số 24 thành viên của bộ chính trị - nhóm gồm các thành viên cấp cao nhất của Đảng Cộng sản Trung Quốc.

 

Lucy cũng lo lắng về sự cạnh tranh khốc liệt giữa hai nước và tin rằng cách tốt nhất để Trung Quốc và Mỹ cải thiện mối quan hệ là tăng cường trao đổi giữa nhân dân hai nước.

 

Cả hai bên đều đã cam kết sẽ nỗ lực hướng tới mục tiêu này. Tuy nhiên, số lượng sinh viên Mỹ học tập tại Trung Quốc đã giảm từ khoảng 15.000 vào năm 2011 xuống còn 800 người.

 

https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/800/cpsprodpb/fac9/live/b2506980-89f2-11ef-8936-1185f9e7d044.png.webp

Một quầy hàng tại công viên Nhật Đàn

 

Chủ tịch Tập Cận Bình hy vọng sẽ mở cửa cho 50.000 sinh viên Mỹ đến Trung Quốc trong năm năm tới. Nhưng trong một cuộc phỏng vấn gần đây với BBC, Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc Nicholas Burns cho rằng một số bộ phận của chính phủ Trung Quốc không coi trọng lời cam kết này.

 

Ông Burns cho biết đã có hàng chục lần lực lượng an ninh hoặc một bộ của chính phủ ngăn cản công dân Trung Quốc tham gia vào hoạt động ngoại giao công khai do Mỹ tổ chức.

 

Phía bên kia, sinh viên và học giả Trung Quốc đã báo cáo rằng họ bị nhân viên hải quan Mỹ phân biệt đối xử.

 

Tuy nhiên, Lucy vẫn lạc quan rằng một ngày nào đó cô sẽ có thể đến Mỹ để quảng bá văn hóa Trung Quốc. Giữa tiếng nhạc vang lên gần đó, cô kêu gọi người Mỹ đến thăm và trải nghiệm Trung Quốc.

 

"Đôi khi chúng tôi có thể hơi dè dặt và không thoáng hoặc hướng ngoại như người Mỹ, nhưng chúng tôi sẽ chào đón rất nhiệt thành," Lucy nói và đi về phía gia đình mình.