Bầu cử Mỹ: Cử tri và ứng
viên gốc Việt ở California
Bùi Văn Phú
Gửi
cho BBC từ Berkeley, California
28
tháng 10 2024
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cy4ggw9e7v4o
Cuộc
bầu cử Mỹ đã đến gần. Trong sân khấu chính trị khổng lồ ấy, lá phiếu của người
Việt có ý nghĩa gì?
Nước
Mỹ có 50 tiểu bang, nhưng trong vài tháng qua hai ứng viên Donald Trump và
Kamala Harris chỉ quan tâm đi vận động nhiều nơi tại bảy tiểu bang.
Đây
là những bang chiến địa, nghiêng ngả hay dao động (tiếng Mỹ là battle ground
state hay swing state), là những nơi mà kết quả bầu cử tổng thống trong những lần
trước giữa hai ứng viên Cộng hòa và Dân chủ đạt số phiếu sít sao, chỉ hơn kém
nhau chừng 1% hay vài chục ngàn trong số nhiều triệu phiếu bầu.
·
Hải đảo Hawaii có gì
khác và giống Việt Nam?4 tháng 7 năm 2022
·
Trump hay
Harris? Người Trung Quốc muốn gì từ cuộc bầu cử Mỹ 2024?14 tháng 10 năm
2024
·
Mỹ và Việt Nam
tăng cường quan hệ quốc phòng trong bối cảnh Biển Đông căng thẳng11
tháng 10 năm 2024
Các
chiến trường trọng điểm
Các
bang dao động và số phiếu đại cử tri (electoral vote) của từng bang gồm:
Pennsylvania (19), Georgia (16), Michigan (15), North Carolina (16), Wisconsin
(10), Arizona (11) và Nevada (6). Tổng cộng tất cả 93 phiếu đại cử tri trong số
538 phiếu của đại cử tri đoàn (electoral college).
Đại
cử tri đoàn là bộ phận sẽ bầu tổng thống vào thời điểm hai tuần trước khi tân tổng
thống tuyên thệ nhậm chức. Ứng viên nào được 270 phiếu đại cử tri sẽ là người
thắng cử.
Số
đại cử tri của mỗi tiểu bang tương đương với số dân biểu và nghị sĩ từ tiểu
bang đó trong Quốc hội Hoa Kỳ. Pennsylvania với
19 phiếu đại cử tri, có nghĩa là bang này hiện có 17 dân biểu và 2 nghị
sĩ trong Quốc hội. California có 52 dân biểu và 2 nghị sĩ vì thế có số đại cử
tri là 54.
Kết
quả bầu cử ở mỗi tiểu bang, ứng viên tổng thống nào được đa số phiếu thì sẽ được
toàn bộ số phiếu đại cử tri của bang đó. Có hai bang áp dụng cách tính khác, đó
là Maine và Nebraska: mỗi ứng viên thắng một khu vực bầu cử (congressional
district) sẽ được 1 phiếu đại cử tri; ứng viên thắng phiếu phổ thông toàn bang
sẽ nhận được 2 phiếu đại cử tri nữa.
Cựu
Tổng thống Donald Trump tiếp xúc cử tri gốc Việt tại nhà hàng Trường Tiền ở
trung tâm Eden, thành phố Falls Church, bang Virginia vào tháng 8/2024
Hai
ứng viên Trump và Harris không quan tâm đến các nơi khác vì nhiều tiểu bang đã
có truyền thống theo Dân chủ hoặc Cộng hòa trong quá khứ.
California,
New York, Illinois, Washington là những tiểu bang xanh và chắc chắn Harris sẽ
thắng ở đó. Texas, Florida, Mississippi, Missouri là bang đỏ, đa số cử tri sẽ
chọn Trump.
Với
2,3 triệu người Việt tại Hoa Kỳ, một nửa có đủ điều kiện tham gia bầu chọn, vậy lá phiếu của cử
tri gốc Việt có ảnh hưởng đến việc chọn tổng thống hay không?
Câu
trả lời là có. Nhưng không phải những lá phiếu từ tiểu bang California nơi có
đông người Việt nhất. Trong nhiều kỳ bầu tổng thống trước đây, đa số cử tri
California đã chọn tổng thống Dân chủ nên lá phiếu của người Việt ở đây không
thể làm thay đổi kết quả bầu chọn tổng thống.
Nhưng
ở tiểu bang Georgia nơi đang có tranh đua gay gắt giữa Trump và Harris, lá phiếu
của cử tri gốc Việt có ảnh hưởng hơn. Tại đây, trong cuộc bầu cử năm 2020,
Biden được 2.473.633 phiếu (49,50%) và Trump được 2.461.854 phiếu (49,26%), chỉ
thua Biden 11.779 phiếu.
VIDEO
: , "Bầu cử Mỹ 2024: Chuyện gì sẽ xảy ra nếu ông Trump tái đắc cử?",
Thời lượng 13,40
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cy4ggw9e7v4o
Ở
đây đã có người gốc Việt tham gia chính trường là Dân biểu tiểu bang Bee Nguyễn,
một người theo Đảng Dân chủ, phục vụ trong cơ quan lập pháp Georgia từ năm 2017
đến 2023. Năm 2022, bà ra tranh cử chức vụ Bộ trưởng Hành chánh tiểu bang
(Secretary of State) nhưng không thành công.
Theo
số liệu từ Apiavote.org, hiện có 64.547 người gốc Việt ở tiểu bang này, 47% đủ
điều kiện tham gia bầu cử. Như thế, cộng đồng Việt có 30.337 lá phiếu và họ có
thể giúp Harris đạt đa số phiếu, hay giúp Trump lật ngược thế cờ của 4 năm trước
để có 16 phiếu đại cử tri của Georgia trong ngày bầu cử sắp tới.
Với
công dân Hoa Kỳ, việc chọn đảng để ủng hộ cũng có nhiều thay đổi theo thời gian
vì việc đăng ký chỉ đơn giản với một tờ giấy tự mình điền vào, ký tên và gửi đến
văn phòng bầu cử của quận. Cũng có thể đăng ký vào đảng khi đi thi hoặc đổi bằng
lái xe. Không phải qua quá trình tìm hiểu, học cảm tình đảng hay tuyên thệ tuyệt
đối trung thành, không sinh hoạt đoàn, đảng. Nay theo đảng này, mai đổi đảng
khác hay muốn làm cử tri độc lập cũng chẳng sao.
Cho
dù đăng ký theo một đảng nào thì đến ngày tổng tuyển cử mọi cử tri sẽ được quyền
bầu chọn theo ý nguyện của mình.
·
Ông Donald Trump
được bảo vệ đến mức nào?17 tháng 9 năm 2024
·
Vì sao ông Trump
tuyên bố rằng người nhập cư ăn thịt thú cưng?16 tháng 9 năm 2024
·
Mỹ dưới thời
Donald Trump: Kinh tế ra sao so với hiện tại?3 tháng 9 năm 2024
Tạp
chí Forbes ngày 12/1/2024 đưa thông tin từ một khảo sát năm 2023 với 12.000 người
Mỹ trưởng thành trên toàn quốc, 27% xác định họ là Dân chủ, 27% là Cộng hòa và
43% tự xem là cử tri độc lập.
Tranh
luận trong mùa bầu cử thường thấy những đảng viên trung kiên của một đảng hết
lòng bênh vực chủ trương của đảng mà họ đã chọn. Có người còn cường điệu, hung
hăng chửi người không đồng ý với mình là ngu dốt. Trên 95% những người trung
kiên sẽ bầu cho ứng viên của đảng họ đã chọn.
Elon Musk ủng hộ
Trump, họ kêu gọi không mua xe Tesla. Taylor Swift ủng
hộ Harris, họ kêu gọi tẩy chay không đi nghe nhạc, mua sản phẩm của ca
sĩ này. Những cử tri này thường bầu chọn tất cả ứng cử viên của đảng mình có
trên lá phiếu.
Kết
quả bầu cử năm 2020 với 51% chọn Biden, 47% chọn Trump cho thấy nhiều cử tri vẫn
chọn đảng và chính sách và bỏ qua cá tính thô lỗ, ăn nói bỗ bã, cách đối phó với
Covid-19 trong bốn năm Donald Trump làm tổng thống.
Hiện
tại, chọn lựa của cử tri tại 7 tiểu bang dao động qua thăm dò của Washington
Post và Schar School thực hiện từ 30/9 đến 15/10 cũng cho thấy điều đó:
·
Arizona:
Trump 49, Harris 46
·
North
Carolina: Trump 50, Harris 47
·
Michigan:
Harris 49, Trump 47
·
Pennsylvania:
Harris 49, Trump 47
·
Wisconsin:
Harris 50, Trump 47
·
Georgia:
Harris 51, Trump 47
·
Nevada:
Trump 48, Harris 48
Theo
mạng 270towin.com, nơi tổng hợp các số liệu thăm dò, bình quân của 15 kết quả
khảo sát cử tri trên toàn nước Mỹ, tính đến ngày 23/10 thì Harris được 48,9% và
Trump 47,5%.
Người
Việt chạy đua
Madison
Nguyễn và Betty Dương tranh chức giám sát viên ở San Jose
Chọn
ai làm lãnh đạo nước Mỹ trong bốn năm tới cũng là phân vân của cử tri gốc Việt.
Ở San Jose, cựu Đại tá Vũ Văn Lộc, tức nhà văn Giao Chỉ, Giám đốc Bảo tàng Thuyền
nhân – Việt Nam Cộng hòa, tâm tình với bạn bè rằng ông muốn phụ nữ gốc Phi-Á
làm nên lịch sử:
“Hoa
Kỳ là đất nước tiên phong của dân chủ, trải qua bao sóng gió, cũng chỉ tìm được
hai người. Dân sẽ chọn một trong hai. Hình tượng rõ ràng: Nửa nước chọn bên
này, nửa nước chọn bên kia. Bạn chọn đàn ông, tôi chọn đàn bà. Đâu có gì sai.”
Trong
khi đó, ông Hoàng Thưởng, Tổng Thư ký Lực lượng Sĩ quan Thủ Đức – Bắc
California, có lựa chọn khác: “Tôi chọn ông Trump, Make America Great Again, vì
ông đã có kinh nghiệm làm tổng thống 4 năm.”
Không
chỉ bầu chọn tổng thống Hoa Kỳ với những khác biệt về quan điểm mà ngay cả những
cuộc bầu cử địa phương, hai nhân vật cộng đồng của vùng San Jose cũng có chọn lựa
khác nhau.
Janet
Nguyễn và Frances Marquez tranh chức giám sát viên ở Quận Cam
Trong
hai ứng viên gốc Việt đang tranh chức giám sát viên Quận hạt Santa Clara Địa hạt
2 là Madison Nguyễn và Betty Dương, ông Hoàng Thưởng ủng hộ Nguyễn, ông Vũ Văn
Lộc chọn Dương.
Hai
phụ nữ Việt đã đánh bại 3 ứng viên khác trong bầu cử sơ bộ 5/3 vừa qua cho thấy
khả năng lãnh đạo của họ được nhiều cử tri tin tưởng.
Madison
Nguyễn là cựu nghị viên và phó thị trưởng San Jose, đã từng ứng cử thị trưởng
nhưng không thành công. Những năm trước, việc đặt tên khu thương mại Little
Saigon gây ra nhiều sóng gió trong cuộc đời chính trị nhưng bà đã vượt qua. Bà
hiện có sự ủng hộ của thị trưởng San Jose đương nhiệm Matt Mahan.
Betty
Dương chưa một lần tranh cử nhưng đã làm việc trong hệ thống công quyền quận hạt
nhiều năm. Bà là chánh văn phòng của Chủ tịch Hội đồng Giám sát Cindy Chavez và
được sự ủng hộ của bà Chavez trong cuộc tranh cử vào ghế giám sát viên thay bà.
Dù
ai thắng cũng sẽ làm nên lịch sử của cộng đồng người Việt ở thung lũng hoa
vàng, với một giám sát viên gốc Việt đầu tiên trong cơ quan chính quyền cao nhất
của Quận hạt Santa Clara, thủ phủ là San Jose, nơi có đông người Việt sinh sống
ở Bắc California.
Derek
Trần và Michelle Steel tranh chức vào Quốc hội
Tranh
chức dân biểu Quốc hội, Địa hạt 16 là Dân biểu tiểu bang Evan Low và cựu Thị
trưởng San Jose Sam Liccardo, cả hai đều là người Đảng Dân chủ.
Cô
Vân Lê, Ủy viên Hội đồng Giáo dục Trung học East Side Union, chọn Low vì ông đã
ủng hộ cho nghị quyết cờ vàng được chấp thuận tại Sacramento, ủng hộ môn học về
sắc tộc tại trung học phổ thông và công nhận ngày tết trong tiểu bang. Còn ông
Hoàng Thưởng chọn cựu thị trưởng Liccardo vì là người có nhiều kinh nghiệm
chính trường.
Bắc
California, trong Địa hạt 12 bao gồm các thành phố Oakland, Berkeley, Alameda
có Tiến sĩ Jennifer Trần về nhì trong kỳ bầu sơ bộ 5/3 và sẽ tranh đua vào Quốc
hội với bà Lateefa Simon để thay thế Dân biểu Barbara Lee nghỉ hưu. Cả hai ứng
viên Simon và Trần, đều thuộc Đảng Dân chủ, đã đánh bại 7 ứng viên khác để vào
chung kết.
Tại
Nam California với Quận Cam, thủ phủ của người Việt tị nạn, năm 1992 đã có vị
dân cử gốc Việt đầu tiên tại Hoa Kỳ là ông Tony Lâm Quang trúng cử vào hội đồng
thành phố Westminster. Từ đó đến nay trong mỗi kỳ bầu chọn đều có ứng viên gốc
Việt ra tranh cử.
Những
ứng viên và dân cử gốc Việt quen thuộc trong cộng đồng trước nay có cả Cộng hòa
và Dân chủ: Janet Nguyen, Kimberly Ho, Long Phạm, Chi Charlie Nguyen, Ted Bui,
Joe DoVinh, Deidre Thu-Ha Nguyen, Chris Phan, Michael Vo, John Tran, Trung
Nguyen, Lan Nguyen, Van Tran, Tan Nguyen, NamQuan Nguyen, Tri Tạ, Andrew Do,
Tyler Diep, Dina Nguyen, Bảo Nguyen, Amy Phan West, Thai Viet Phan, Kim Bernice
Nguyen-Penaloza, v.v…
Báo
Người Việt ngày 8/9/2024 cho biết có 34 ứng cử viên gốc Việt, cùng với các ứng
viên khác tranh đua cho 21 chức vụ công quyền tại Quận Cam trong ngày tổng tuyển
cử 5/11.
Đáng
chú ý nhất là cuộc đua tại Địa hạt 45, giữa Dân biểu Cộng hòa đương nhiệm
Michelle Steel, người gốc Hàn và Luật sư Derek Trần, người gốc Việt tị nạn,
theo Đảng Dân chủ.
Ông
Trần, một cựu chiến binh từng phục vụ ở Iraq, có nhiều hy vọng vì nơi đây một
thời là thành trì của Cộng hòa, nhưng từ năm 2018 đến 2022 đã chuyển sang Dân
chủ.
·
Bầu cử Mỹ: người
Việt vẫn chia rẽ sâu sắc vì Donald Trump3 tháng 10 năm 2024
·
Xem phim Việt ở
Nam California: từ chấn thương hậu chiến tới mối đồng cảm của người trẻ21
tháng 10 năm 2024
·
Hội thảo
Oregon: Các thế hệ người Việt hải ngoại nhìn VN có khác nhau2
tháng 11 năm 2023
Kết
quả bầu cử tại Quận Cam trong những lần trước cho thấy điều đó. Các ứng viên Cộng
hòa: 1984 Reagan được 73% số phiếu, 1988 Bush (cha) được 65%, 2000 Bush (con)
được 55% và 2012 Romney được 52%. Qua kỳ bầu cử 2016, Hillary Clinton đạt 51%;
năm 2020 Biden đạt 53% là các ứng viên Dân chủ.
Khảo
sát mới đây của AAPI, Trung tâm Nghiên cứu về người Mỹ gốc châu Á – Thái Bình
dương tại Đại học U.C. Berkeley, cho thấy 42% cử tri gốc Việt có khuynh hướng ủng
hộ Dân chủ, 37% ủng hộ Cộng hòa và 19% độc lập.
Khi
được hỏi sẽ bầu chọn ai làm tổng thống, 71% chọn Harris và 20% chọn Trump. Bầu
cử năm 2020 đã có 48% cử tri gốc Việt chọn Trump, cao nhất trong số các sắc dân
châu Á.
California
đã một thời là tiểu bang của Cộng hòa, từ 1968 đến 1988, là đất của của Nixon,
của Reagan. Từ 1992 đến nay, tiểu bang vàng là của Clinton, Obama, Biden và
ngày càng xanh hơn. Năm 2000 có 53,5% cử tri California bầu cho Al Gore, năm
2012 với 60,2% chọn Obama và năm 2020 với 63,5% chọn Biden.
Sự
kiện có những chuyển đổi quan điểm từ Cộng hòa sang Dân chủ cũng đã thể hiện
trong cộng đồng người Việt ở Quận Cam.
Bảng
vận động tranh cử ở Little Saigon, Quận Cam
Trong
mấy kỳ bầu quốc hội vừa qua, Địa hạt 45 của Quận Cam đã trở thành dao động vì bản
đồ khu vực cử tri đã được phân chia lại nên không còn đa số Cộng hòa nữa và Dân
chủ thắng ở đây, từ 2018 đến 2022, sau đó Michelle Steel chiếm lại, đạt 52,4% số
phiếu trong bầu cử 2022.
Cư
dân châu Á trong địa hạt này là 38%, Hispanic 30% và da trắng 25%. Nếu đại đa số
người Việt bỏ phiếu cho Derek Trần, ông có nhiều hy vọng trở thành dân biểu gốc
Việt đầu tiên đến từ thủ phủ của người Việt tại Mỹ, nơi có đông người Việt nhất
tại Hoa Kỳ mà đến nay vẫn chưa có đại diện trong Quốc hội.
Trước
đây có Dân biểu Joseph
Cao Quang Ánh từ
bang Louisiana, thuộc đảng Cộng hòa, đắc cử năm 2008 và chỉ phục vụ được một
nhiệm kỳ và không thành công khi tái tranh cử năm 2010.
Dân
biểu gốc Việt thứ hai là bà Stephanie
Murphy –
tên Việt là Đặng Thị Ngọc
Dung –
theo Đảng Dân chủ, từ tiểu bang Florida, được bầu vào Hạ viện năm 2016 và thắng
cử hai lần nữa vào năm 2018 và 2020. Năm 2022, bà không ra tranh cử, sau 6 năm
phục vụ trong Quốc hội.
Cuộc
đua vào Hội đồng Giám sát Quận Cam, Địa hạt 1 cũng đang sôi nổi. Trong kỳ bầu
sơ bộ có tất cả 5 ứng viên là Frances Marquez và 4 gốc Việt là Văn Trần,
Kimberly Hồ, Michael Võ và Janet Nguyễn.
Kết
quả Janet Nguyễn về nhất và Frances Marquez, nghị viên thành phố Cypress, về
nhì.
Từ
năm 2007 đến nay, ghế giám sát viên Địa hạt 1 do người Việt nắm giữ, từ Janet
Nguyễn rồi đến Andrew Đỗ.
Ngày
22/10, ông Đỗ đã phải từ chức vì bị cơ quan chức năng điều tra và cáo buộc ông
tham nhũng công quĩ và nhận hối lộ lên đến nhiều triệu đô la. Ông nhận tội và
đang chờ ngày ra tòa.
Sự
việc sẽ ảnh hưởng đến kết quả bầu chọn giữa Janet Nguyễn và Frances Marquez,
nhiều hay ít thì phải chờ xem.
Nhìn
vào số ứng cử viên gốc Việt tham gia tranh cử và những vận động cho thấy lá phiếu
của cử tri gốc Việt có ảnh hưởng nhiều đến kết quả bầu cử các chức vụ dân cử địa
phương như dân biểu, thị trưởng, giám sát viên quận hạt, nghị viên thành phố.
Chủ
tịch Hạ viện Tip O’Neil đã có nhận định phản ánh đúng về sinh hoạt chính trị Mỹ:
“All politics is local” – mọi sinh hoạt chính trị đều mang tính địa phương.
Theo
Dân chủ hay Cộng hòa thì các ứng cử viên đều phải biết rõ nhu cầu và quyền lợi
của cử tri địa phương nơi mình phục vụ.
------------------
·
Tác giả Bùi Văn Phú là giảng viên đại học cộng đồng và là
một nhà báo tự do từ vùng Vịnh San Francisco, California
Play
video, "Hiểu về bầu cử Mỹ trong 7 phút", Thời lượng 7,41
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cy4ggw9e7v4o
========================================================
Bầu cử Mỹ: Phía sau
cuộc chiến giữa đàn ông và phụ nữ
Katty Kay
Phóng
viên đặc biệt ở Mỹ
27
tháng 10 2024
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/crmzzd4d4gpo
=========================================================
Trump tổ chức mít
tinh tại nhà thi đấu Madison; Harris vận động cử tri ở Philadelphia
27/10/2024
=======================================================.
.
.
Đa số cử tri Mỹ cho rằng
nền dân chủ ‘đang lâm nguy’
Người Việt Online
October
27, 2024 : 3:39 PM
WASHINGTON,
DC (NV) – Hơn ba phần tư người Mỹ nghĩ rằng nền
dân chủ đang bị đe dọa, theo kết quả thăm dò mới nhất của New York Times/Sienna
College công bố hôm Chủ Nhật, 27 tháng Mười.
Trong
số cử tri sẽ đi bầu năm nay, có đến 67% cho rằng nền dân chủ Mỹ “đang lâm
nguy,” chỉ có 20% không cảm nhận thấy rủi ro nào. Khoảng 4% thì bảo là không rõ
hoặc từ chối trả lời câu hỏi thăm dò.
Tuy
nhiên, khi được hỏi mối nguy là gì, thì người Mỹ có nhiều ý kiến khác nhau.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2024/10/GettyImages-2179476933-1536x1024.jpg
Quang
cảnh thủ đô Washington, DC, ngày 22 Tháng Mười, 2024 (Hình: SAUL LOEB/AFP/Getty
Images)
Có
21% cho rằng cựu Tổng Thống Donald Trump là mối nguy chực chờ đối với nền dân
chủ; 14% lo ngại về nguy cơ tham nhũng trong chính quyền; 7% lo lắng vấn đề di
dân hoặc di trú; 6% sợ mất quyền tự do hiến định hoặc các định chế bị phá hỏng;
5% e rằng sẽ có bất ổn hoặc những mối lo chung chung về những gì tệ hại có thể
xảy đến; 5% cho rằng phe Dân Chủ là mối nguy; 3% cho rằng Kamala Harris là mối
nguy; 3% nghĩ Joe Biden là nguy hiểm; 3% lo về các chính sách đối ngoại cũng
như chiến tranh; 3% sợ những tin giả hoành hành hoặc ngại kẻ thua cuộc sẽ chối
bỏ kết quả bầu cử; 3% nghĩ xã hội chia rẽ vì chính trị là đáng sợ; và 2% không
nêu ra lý do nào.
Cử
tri cũng có nhiều ý kiến trái ngược khi được hỏi đảng phái nào tốt cho nền dân
chủ. Khoảng 45% nói mỗi đảng đều tốt cho nền dân chủ. Có 29% nói Đảng Dân Chủ
không tốt cho nền dân chủ trong khi 23% thì không khen chê tốt xấu. Về phía Đảng
Cộng Hòa thì có 26% bảo rằng không tốt cho nền dân chủ, còn 25% thì cũng không
có ý kiến khen chê.
Cuộc
thăm dò được thực hiện trong những ngày cuối cùng dẫn tới tổng tuyển cử, với
2,516 cử tri tham dự từ ngày 20 tới 23 Tháng Mười. Tỷ lệ sai biệt là 2.2%.
(TTHN)
No comments:
Post a Comment