Nobel
Văn Chương 2024 trao cho nữ văn sĩ Nam Hàn, viết thay tiếng nói những người mưu
cầu dân chủ
Người Việt Online
October
10, 2024 : 8:58 AM
STOCKHOLM,
Thụy Điển (NV) –
Giải Nobel Văn Chương 2024 vinh danh Han Kang, một tác giả Nam Hàn, vì thành tựu
“văn xuôi tràn trề sức sống đầy chất thi ca, đối chọi với những thương đau
trong lịch sử và phơi bày cuộc sống mong manh của con người.”
Han,
53 tuổi, khởi đầu sự nghiệp bằng một tập thơ trên một tạp chí Nam Hàn, trước
khi ra mắt tác phẩm văn xuôi đầu tay năm 1995 cùng một tập truyện ngắn, theo
CNN.
Sau
đó, bà bắt đầu sáng tác những tác phẩm văn xuôi dài hơn, đáng chú ý nhất là
“The Vegetarian” (Người Ăn Chay) một trong những tựa sách đầu tiên được dịch
qua Anh ngữ. Cuốn tiểu thuyết giành được Giải Thưởng Man Booker Quốc Tế năm
2016, kể về nghị lực của một phụ nữ trẻ sống trong một cuộc đời “chay tịnh” sau
khi gánh chịu những cơn ác mộng ám ảnh về thói tàn ác của con người.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2024/10/GettyImages-2177775423-1536x1024.jpg
Một
màn hình TV ở trạm xe điện chiếu hình văn sĩ Han Kang, người đoạt giải Nobel
Văn Chương 2024, tại Seoul, Nam Hàn, ngày 10 Tháng Mười, 2024 (Hình: Chung
Sung-Jun/Getty Images)
Han là tác
giả Nam Hàn đầu tiên giành giải thưởng và là người phụ nữ thứ 18 trong tổng số
117 giải thưởng từ lúc bắt đầu vinh danh lãnh vực văn chương năm 1901. Giải thưởng
được công bố tại Thụy Điển hôm Thứ Năm, 10 Tháng Mười, với 11 triệu kronor Thụy
Điển ($1 triệu).
Trong
tiểu thuyết “Europa” xuất bản năm 2019, nhân vật chính bị những cơn ác mộng ám ảnh
đồng thời đại diện cho một câu hỏi xuất hiện trong phần lớn tác phẩm của Han:
“Nếu một ai đó có thể sống một cuộc đời như ý muốn, người ta sẽ làm gì với nó?”
Mặc
dù đa số nhân vật chính của Han là phụ nữ, các tác phẩm văn xuôi của bà thường
được kể theo góc nhìn của đàn ông.
“Trước
khi vợ tôi chuyển qua ăn chay, tôi luôn luôn nghĩ cô ấy hoàn toàn chả có gì nổi
bật,” trích dẫn đoạn mở đầu trong tiểu thuyết “The Vegetarian.” “Dẫu vậy, nếu
chả có điều gì đặc biệt làm chúng tôi hấp dẫn nhau, cũng không có mặt tối nào
hiện ra, thì không có lý do gì mà hai chúng tôi không thể tiến tới hôn nhân.”
Ban
đầu, tác phẩm được viết và xuất bản bằng Hàn ngữ, sau đó “The Vegetarian” được
Deborah Smith, lúc đó 28 tuổi, chuyển ngữ. Smith, như chính bà thừa nhận, “chỉ
nói được một thứ tiếng cho tới năm 21 tuổi” và quyết định theo đuổi Hàn ngữ vì
thiếu thông dịch viên Anh-Hàn.
Viện
Hàn Lâm Thụy Điển ca tụng tác phẩm của Han nhờ “hiểu biết độc đáo về mối liên hệ
giữa thể xác và tâm hồn, giữa người sống và kẻ chết.” Thông qua “cung cách thi
ca và thể nghiệm” của mình, Han “trở thành một nhà cải cách trong văn xuôi
đương đại,” Viện Hàn Lâm cho biết.
Anna-Karin
Palm, thành viên Ủy Ban Nobel Văn Chương, cho biết độc giả nào chưa từng khám
phá tác phẩm của Han nên bắt đầu với “Human Acts” (Hành Động Của Loài Người), một
tiểu thuyết năm 2014 phản ảnh Cuộc Binh Biến Gwangju năm 1980, thời điểm hơn
100 thường dân thiệt mạng trong các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ do sinh viên
dẫn đầu tại thành phố Nam Hàn.
“Human
Acts” cho thấy “người sống và kẻ chết luôn luôn đan xen lẫn nhau đồng thời những
tổn thương giữa sự sống và cái chết tồn tại ra sao trong một cộng đồng nhiều thế
hệ,” Palm phát biểu tại sinh hoạt trao giải hôm Thứ Năm.
Nhưng
Palm cũng nói thêm rằng “văn phong trữ tình, tràn trề sức sống” của Han gần như
đóng vai trò như một lời an ủi trước tình trạng bạo lực trong lịch sử. Bà cho
biết, “Chính cung cách sáng tác văn xuôi dịu dàng, chuẩn mực của bà gần như trở
thành một lực lượng đối chọi với các thế lực cầm quyền bấn loạn và tàn bạo.”
Trước
khi công bố, Ellen Mattson, một thành viên khác thuộc Ủy Ban Nobel Văn Chương,
từng trình bày chi tiết cách thức ban giám khảo tuyển lựa người đoạt giải văn
chương mỗi năm.
“Chúng
tôi cân nhắc từ một danh sách dài thườn thượt khoảng 220 tên tuổi,” Mattson cho
biết. “Sau đó, chúng tôi tiếp tục chọn lọc từ những tên tuổi đồ sộ đó – tiếp
theo chúng tôi phải nhờ các chuyên gia từ nhiều nơi trên thế giới giúp đỡ.”
Cuối
cùng, ủy ban lọc ra được “khoảng 20 tên tuổi,” sau đó rút lại thành danh sách gồm
có năm văn sĩ. “Lúc đó mọi chuyện chỉ mới thực sự bắt đầu,” Mattson cho biết.
Sau
đó, mỗi thành viên trong ủy ban phải “đọc tất tần tật các tác phẩm của năm văn
sĩ này” để tập trung chọn ra người chiến thắng duy nhất.
Khi
công bố giải thưởng, Mats Malm, thư ký thường trực tại Viện Hàn Lâm Thụy Điển,
cho biết Han “đang sinh hoạt như mọi ngày” và “vừa xong bữa tối với con trai”
thì ông gọi điện thoại chúc mừng bà.
“Han
chưa thực sự chuẩn bị tinh thần cho tin vui này, nhưng chúng tôi cũng đã thảo
luận các bước nhằm chuẩn bị cho Tháng Mười Hai,” Malm nói. Lễ trao Giải Nobel sẽ
diễn ra tại Stockholm vào ngày 10 Tháng Mười Hai, tưởng nhớ ngày Alfred Nobel
ra đi vào năm 1896. (TTHN)
-------------------------------------
Chi Phương - RFI
Đăng
ngày: 10/10/2024 - 14:47
.
Giải
Nobel Văn học 2024 thuộc nữ văn sĩ Hàn Quốc Han Kang
RFA
2024.10.10
.
No comments:
Post a Comment