NHỮNG SAI LẦM CŨ ÁM ẢNH GIA TỘC SHINAWATRA (Francesca Regalado | Nikkei Asia)

 

Những sai lầm cũ ám ảnh gia tộc Shinawatra

Francesca Regalado  |  Nikkei Asia

Nguyễn Thị Kim Phụng, biên dịch

22/10/2024

https://nghiencuuquocte.org/2024/10/22/nhung-sai-lam-cu-am-anh-gia-toc-shinawatra/

 

Con đường của nhà Shinawatra đã làm nổi bật quan hệ căng thẳng giữa tiền bạc và quyền lực ở Thái Lan.

 

Sự sụp đổ và trỗi dậy của hai thủ tướng mới nhất của Thái Lan có thể được minh họa thông qua mức giá cổ phiếu của các công ty của gia đình họ trong tuần định mệnh tháng 8 khi Srettha Thavisin bị lật đổ và Paetongtarn Shinawatra được bầu làm người kế nhiệm.

 

Trước khi Tòa án Hiến pháp kịp đọc xong phán quyết chống lại Srettha, cổ phiếu của Sansiri, công ty phát triển bất động sản niêm yết tại Bangkok của ông, đã bắt đầu giảm và kết thúc ngày với mức giảm 3%. Nhưng giá cổ phiếu của một công ty phát triển bất động sản khác, SC Asset, đã tăng 7,8% vào cuối tuần.

 

SC Asset là công ty cuối cùng do gia tộc Shinawatra kiểm soát được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Bangkok, với vốn hóa thị trường là 13,2 tỷ baht (397 triệu đô la). Tài sản của gia tộc này ước tính cao gấp năm lần con số đó, ở mức 2,2 tỷ đô la, đưa họ lên vị trí thứ 11 trong danh sách những gia tộc giàu nhất Thái Lan của Forbes.

 

Ở một đất nước nơi các gia đình giàu có thống trị các đảng phái chính trị, những mối liên hệ kinh doanh của gia tộc Shinawatra chính là đại diện cho quan hệ căng thẳng giữa quyền lực và tiền bạc. Trước khi Đảng Move Forward bất ngờ giành chiến thắng vào năm ngoái, các cuộc tổng tuyển cử đều do các chính trị gia giàu có thắng – nhưng đôi khi tài sản lại là thứ hủy hoại họ.

 

Việc phớt lờ những lời cáo buộc tham nhũng trong quá khứ nhắm vào gia đình bà sẽ là một thách thức đối với thủ tướng trẻ nhất của Thái Lan. Vấn đề càng phức tạp hơn khi cha bà, cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra, có ảnh hưởng lớn đến chính phủ của bà.

 

https://www.ft.com/__origami/service/image/v2/images/raw/https%3A%2F%2Fwww.ft.com%2F_. . . .width=780&fit=cover&gravity=faces&dpr=2&quality=medium&source=nar-cms&format=auto

Cổ phiếu SC Asset được lợi khi Paetongtarn được bầu.

 

Paetongtarn, 38 tuổi, đã từ chức khỏi 20 công ty của gia đình mình vào ngày 15/08, một ngày trước khi bà được quốc hội bầu làm thủ tướng, đồng thời thoái vốn khỏi SC Asset, nơi bà là cổ đông lớn nhất – tiếp theo là chị gái, mẹ, anh trai, và cậu của bà.

 

Tuy nhiên, các bản kiến nghị nêu lý do xung đột lợi ích đã được đệ trình chống lại Paetongtarn ngay sau khi bà được bầu, như cách chúng từng được sử dụng để chống lại Thaksin khi ông còn là Thủ tướng Thái Lan từ năm 2001 đến năm 2006. Nhà hoạt động chính trị Sondhi Limthongkul tuyên bố rằng ông đang để mắt đến các hành vi sai trái đạo đức trong chính phủ Thaksin mới nhất này, gợi nhớ đến những cuộc biểu tình quần chúng do ông lãnh đạo vào năm 2006, vốn đã leo thang và dẫn đến việc Thaksin bị cách chức.

 

Thaksin đã xây dựng khối tài sản cá nhân từ việc bán và cho thuê máy tính trước khi mở rộng sang lĩnh vực viễn thông. Cho rằng các cơ quan quản lý viễn thông đang gây bất lợi cho doanh nghiệp của mình, Thaksin đã chuyển hướng sang chính trị vào những năm 1990. “Thaksin quyết định tham gia chính trường để bảo vệ doanh nghiệp viễn thông của mình,” Ukrist Pathmanand, giáo sư nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Châu Á thuộc Đại học Chulalongkorn và là người ghi chép lại sự nghiệp kinh doanh và chính trị của Thaksin, nói.

“Ông ấy thực sự thông minh. Ông ấy đã mời các tập đoàn khác đầu tư vào Thai Rak Thai,” đảng đầu tiên do Thaksin thành lập và là tiền thân của Đảng Pheu Thai của Paetongtarn, Ukrist cho biết.

 

Ngay từ năm 2001, năm đầu tiên làm thủ tướng, Thaksin đã bị cơ quan chống tham nhũng của đất nước cáo buộc che giấu khối tài sản trị giá 2,37 tỷ baht trong các cổ phiếu chuyển nhượng cho nhân viên trong gia đình. Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh viễn thông đã tăng từ 4 tỷ baht năm 2001 lên 18 tỷ baht năm 2003, trong lúc các đối thủ cạnh tranh bị tụt hậu.

 

Rắc rối của gia tộc Shinawatra bắt đầu từ việc bán 49% cổ phần của họ tại Shin Corp. cho Temasek của Singapore vào tháng 1/2006, trong một giao dịch cổ phiếu không phải chịu thuế thu nhập trị giá 2,2 tỷ đô la. Giao dịch này kết thúc ba ngày sau khi một luật mới – giúp tăng giới hạn sở hữu của nước ngoài trong một liên doanh viễn thông Thái Lan lên 49% – có hiệu lực. Nhiều tháng biểu tình lớn đã nổ ra, kết thúc bằng một cuộc đảo chính của quân đội tám tháng sau đó.

 

XEM TIÊP >>>>  

 

Nguồn: Francesca Regalado, “Old missteps haunt Thailand’s billionaire Shinawatras,” Nikkei Asia, 15/10/2024