Vụ
chuyến bay giải cứu: 200.000 nạn nhân nên khởi kiện chính phủ
19/07/2023
Số tiền
các nạn nhân bị truy thu lại một phần có thể bị sung công quỹ. Xét về mặt
logic, các bị cáo ép lấy tiền của các nạn nhân, bây giờ Nhà nước lại đưa vào
“công quỹ” là sai logic. Có thể xem đây cũng là một cách chiếm đoạt.
https://gdb.voanews.com/5A9F2A0A-F284-4E16-80CD-FA92DD0124D6_w650_r1_s.jpg
Một áp phích tuyên truyền cuộc chiến chống đại dịch
COVID-19 ở Việt Nam. (Ảnh chụp màn hình Tuổi Trẻ Online)
Ngày 11/7/2023, toà án nhân dân Hà Nội đã mở phiên xét xử đại án “chuyến
bay giải cứu”. Có 105 luật sư tham gia bào chữa cho 54 bị cáo. Báo chí được
tham dự và đưa tin khá thoải mái về các diễn biến phiên toà.
Đến ngày 17/7, trước khi Viện kiểm sát công bố bản luận tội đối với các bị
cáo, Hội đồng xét
xử tạm dừng phiên toà để các bị cáo “nộp thêm chứng từ khắc phục hậu
quả”.
Trong số 54 bị cáo thì có 21 bị cáo bị truy tố về tội “Nhận hối lộ”; 23 bị
cáo tội “Đưa hối lộ”, 4 bị cáo tội “Môi giới hối lộ”; 4 bị cáo “Lợi dụng chức vụ
quyền hạn trong khi thi hành công vụ” và 2 bị cáo phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt
tài sản”.
Có 18 bị cáo bị truy tố theo Khoản 4, Điều 354 của BLHS Việt Nam với
khung hình phạt ở mức cao nhất là tử hình nhưng khi luận tội, đại diện VKS chỉ
đề nghị một án tử hình và các mức án từ 2-20 năm, rất nhẹ, vì theo luật hình sự
thì chỉ cần nhận hối lộ lên đến 1 tỷ đồng là đã đối mặt với “20 năm,
chung thân hoặc tử hình”.
Hai quan to nhất bị truy tố là cựu thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng,
bị đề nghị mức án 12-13 năm tù, Cựu phó giám đốc công an TP Hà Nội: Nguyễn Anh
Tuấn, bị đề nghị mức án 6-7 năm tù. Trước đó, 2 phó thủ thướng là Vũ Đức Đam và
Phạm Bình Minh đã bị kỷ luật buộc rời khỏi chức vụ mà không chịu một trách nhiệm
hình sự nào.
Theo quy định của pháp luật thì kẻ có quyền lực đứng sau chỉ đạo luôn
luôn phải là đối tượng bị truy tố với mức hình phạt cao nhất, bởi những kẻ đó
là người được hưởng quyền lợi cao nhất, phải chịu trách nhiệm cao nhất.
Nhưng án
tử hình duy nhất chỉ được nêu ra cho ông Kiên vốn chỉ là một chuyên
viên được điều chuyển “mồm” từ chuyên viên của Vụ Trang thiết bị sang để “giúp
việc” cho thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên. Thứ trưởng Tuyên hiện vô can.
Đảng cộng sản hoạt động trên cơ sở “tập thể” và có chi bộ, đảng bộ của mình,
cho nên không thể nói một ai đó có thể “ăn mảnh” được. Tất cả phải có đường dây
và phải có sự đồng ý, dù công khai hay ngầm, của đảng. Một người “giúp việc”
không thể tách mình ăn riêng.
Phiên
toà chỉ có 2 nạn nhân chính là kẻ phạm tội
Trong vụ án này chỉ có 2 người bị truy tố ở tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”
là cựu điều tra viên Bộ công An – Hoàng Văn Hưng và Trần Minh Tuấn, công ty
Thái Hoà. Ông Hưng bị cáo buộc chiếm đoạt của bà Nguyễn Thị Thanh Hằng 2,65 triệu
USD và ông Tuấn chiếm đoạt của bà Phạm Bích Hằng 5,6 tỷ. Nạn nhân mất tiền ở
đây chính là 2 bà Thanh Hằng và Bích Hằng, họ là những người đã “đi hối lộ” và
tài sản hối lộ là do phạm tội mà có, hoặc sẽ có.
Thông thường các bản án về tội lừa đảo thì số tiền lừa đảo sẽ được tuyên
trao trả lại cho các nạn nhân. Nhưng tất cả các bên đều biết tiền đó sẽ đến từ
những người được “giải cứu”, thậm chí họ còn “bổ đầu” số tiền trên lên từng người.
Nạn nhân thực sự là hơn 200.000 người chứ không phải chỉ có 2 người vốn là
2 tội phạm.
Số tiền các nạn nhân bị truy thu lại một phần có thể bị sung công quỹ.
Xét về mặt logic, các bị cáo ép lấy tiền của các nạn nhân, bây giờ Nhà nước lại
đưa vào “công quỹ” là sai logic. Có thể xem đây cũng là một cách chiếm đoạt.
Cần
khởi kiện chính phủ Việt Nam
Những công dân đã bị “móc túi” có thể tập trung lại để làm một đơn kiện tập
thể lên Chính phủ của Nước Cộng hoà XHCN Việt Nam theo các thủ tục dân sự, hành
chính và cả hình sự.
Về dân sự thì có thể dựa vào điều 186 của Bộ Luật tố tụng dân sự để tự
mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp đòi lại tiền mình đã bị thiệt hại,
phải chi trả không đúng với bản chất của sự việc, có thể trong hoặc ngoài hợp đồng.
Đối với tố cáo hình sự thì cần nhắm vào thủ tướng chính phủ để đảm bảo
đúng nguyên tắc cá nhân hoá trách nhiệm hình sự. Cần tố cáo về “Các tội xâm phạm
sở hữu” nằm tại Chương XVI của Bộ luật hình sự, với ít nhất một loạt tội danh
như “Công nhiên chiếm đoạt tài sản”, theo Điều 172; tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài
sản”, theo Điều 174 BLHS và tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” quy định
tại điều 175 BHLS.
Các nạn nhân có thể dựa vào Quyết
định thành lập “Tổ công tác 5 bộ” cho phép tiến hành việc cấp phép các
chuyến bay giải cứu đưa công dân. Cá nhân này đã được chính phủ trao cho “quyền
lực” và họ đã “nhân danh quyền lực đã được chính phủ trao ban” để phân bổ tiền,
chia theo dây, theo chuỗi. Bản thân Chính phủ, mà cụ thể là thủ tướng chính phủ
phải là người chịu trách nhiệm cuối cùng về việc các thành viên của mình tổ chức,
thực hiện việc ăn tiền của các nạn nhân.
Sẽ rất khó có một kết quả như mong muốn nhưng chỉ khi các nạn nhân đã đi
trên các chuyến bay đó tập hơp cùng nhau, làm đơn khiếu kiện tập thể và kiện
chính phủ thì mới đủ áp lực để nhà nước xem xét giải quyết. Toà án ở Việt Nam
thường xử theo công luận, cho nên áp lực càng lớn thì đảng càng phải chỉ đạo để
sao cho hài hoà.
Về việc nộp đơn kiện thì các nạn nhân nên uỷ quyền cho một số văn phòng
luật sư ở nước ngoài tiến hành xem xét các đơn kiện. Do hàng trăm ngàn người
thì có hàng ngàn trăm tình tiết bị “móc túi” khác nhau, cho nên các luật sư sẽ
phải phân loại theo từng nhóm hành vi: khởi kiện dân sự, hành chính hay tố cáo
hình sự, khởi kiện ở trong nước hay ngoài nước, khởi kiện chính phủ hay thủ tướng
chính phủ.
Đồng thời các luật sư sẽ tìm kiếm ảnh hưởng của những quốc gia có công
dân song tịch hoặc mang quốc tịch nước ngoài là nạn nhân của các chuyến bay giải
cứu để tác động chính trị đến Nhà nước Việt nam nhằm tìm kiếm sự bồi thường cho
công dân của mình.
Trước mắt, theo tôi để tránh hệ luỵ nguy hiểm xảy ra với Nhà nước
CHXHCNVN, toà án cần lập ngay một quỹ riêng để dành các khoản tiền truy thu được
mà chưa vội sung công quỹ. Điều này cũng tránh khả năng bị dân nói là “cướp của
kẻ đi cướp”. Nếu Toà quyết định sung công quỹ ngay, rất có thể sẽ dẫn đến những
hệ luỵ lớn hơn cho nhà nước sau này.
Không
thể tử tế trong một cơ chế bất lương
Xã hội nào cũng có người tốt người xấu, quốc gia nào cũng có tham nhũng.
Thế nhưng, khi viết những dòng chữ này tôi cứ nhớ đến Chí Phèo với câu “ai cho
tao làm người lương thiện”. Dù chưa được gặp 2 phó thủ tướng Vũ Đức Đam và Phạm
Bình Minh nhưng một thời thấy họ trên truyền thông, tôi cũng có lòng yêu quý họ.
Tôi tự nghĩ họ như những giọt nước trong, đã hoà tan vào trong lọ mực đen. Họ
đã trở thành đen, trở thành tội phạm.
Hàng loạt các quan chức khác cũng vậy. Nếu muốn trở nên lương thiện, họ
phải thoát ra khỏi cơ chế tội lỗi đã sản sinh và nuôi dưỡng họ. Không một ai có
thể nắm được một chức vụ hành chính trung và cao cấp nếu không phải là đảng
viên, không phải nằm trong “phe phái” thuộc “xâu chuỗi” nào đó, cùng ăn chia lợi
ích với nhau.
Họ không thể trở nên một mình tử tế trong một tổ chức bất lương. Do học
ngành luật, tôi cũng có nhiều bạn là thẩm phán. Họ tốt về mặt cá nhân nhưng cả
hệ thống toà án Việt Nam đang hành xử như một cái chợ và họ đã trở thành một mắt
xích trong đó. Họ dùng quyền lực nhà nước để mặc cả, trao đổi và hưởng lợi. Đối
với các vụ án hình sự nhỏ thì xử theo quyền lợi cá nhân. Đối với các vụ án
chính trị, vụ án điểm thì xử theo chỉ đạo của tổ chức, của phe phái mình.
Trong một cơ chế tù mù và đầy cạm bẫy, những tham vọng cá nhân luôn luôn
trỗi dậy và sinh sôi. Đó chính là nguồn gốc của mọi loại tham nhũng. Bởi vậy,
chỉ có một chính quyền thực sự dân chủ, tự do và có đối trọng quyền lực mới
ngăn chặn được phần nào tham nhũng và đảm bảo việc tham nhũng bị truy đuổi đến
tận cùng khi nó xảy ra.
=========================================
.
Nhìn
lại ‘tấn trò đời’ ‘chuyến bay giải cứu’
18/07/2023
https://www.voatiengviet.com/a/nhin-lai-tan-tro-doi-chuyen-bay-giai-cuu-/7184449.html
Sau tuần
đầu, giờ là lúc có thể nhìn ngang và nhìn dọc những nhân vật chính của “Tấn Trò
Đời” – sẽ còn diễn trong nhiều tuần tới tại Tòa Hà Nội – để thử tìm một điểm
quy chiếu trước khi tuyên án gia hình “những phường bạc ác tinh ma” …
https://gdb.voanews.com/01000000-0a00-0242-923c-08db86d5d710_w650_r1_s.png
Phạm Trung Kiên, thư ký của thứ trưởng Đỗ Xuân
Tuyên, tại phiên toà "chuyến bay giải cứu".
Trong vụ án “chuyến
bay giải cứu” đang xét xử, chỉ có một bị cáo bị Viện Kiểm sát đề nghị
mức án tử hình, vì hành vi nhận hối lộ trắng trợn nhất, đó là Phạm Trung Kiên,
cựu Thư ký cho Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên. Theo tờ “Tuổi Trẻ”, sáng
17/7/2023, VKSND đề nghị 21 người ở nhóm “Nhận hối lộ” mức án từ 2 đến 20 năm
tù. Trong nhóm ở Bộ Ngoại giao, VKS đề nghị phạt Nguyễn Quang Linh, Trợ lý của
Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh 7 – 8 năm; Tô Anh Dũng, cựu Thứ trưởng Ngoại giao
12 – 13 năm; Nguyễn Hương Lan, cựu Cục trưởng Lãnh sự 18 – 19 năm; Đỗ Hoàng
Tùng, cựu Cục phó Lãnh sự 9 – 10 năm. Ở nhóm “Chạy án”, Nguyễn Anh Tuấn, cựu
Phó giám đốc Công an Hà Nội, bị đề nghị 6 – 7 năm; Hoàng Văn Hưng, cựu Trưởng
phòng 5, Cơ quan An ninh Điều tra, Bộ Công an 19 – 20 năm. Phiên xử sơ thẩm còn
tiếp tục.
Thật là một “Tấn trò đời”! Hồi một của “Tấn trò đời” này do các quan phụ
mẫu và các bị cáo cùng nhau “diễn” trong một tuần qua tại Tòa án Nhân dân Hà Nội
tất nhiên không phải là “La Comédie Humaine” của Balzac. 100% câu chuyện ở đây
là Việt Nam, là của chính đất nước này, từ chất liệu đến nhân vật, vừa qua hồi
cao trào nhất là đề nghị các mức án. “Vở kịch” đang diễn có thể được xem là một
trong những công trình “bát ngát mênh mông” nhưng lại do một thực thể đơn nhất
chủ công dàn dựng. Thực thể đơn nhất ấy không ai khác là cái thể chế “công an
trị” hiện đang bao trùm lên tất cả mọi ngóc ngách của cuộc sống người dân trên
giải đất hình chữ S. Đây sẽ là câu chuyện tả thực, một câu chuyện chẳng cần
thêm bớt, tuy có thể có vài yếu tố bất ngờ, vể một xã hội đang hỗn loạn và đang
rạn nứt.
Để tìm được điểm quy chiếu khả dĩ về vụ án, hãy nhìn ngang và nhìn dọc một
số “tuyến nhân vật” và “tuyến sự kiện” xem chúng đã được cấu tứ bằng cách nào?
Nghe các ông Công an cùng bà Phó Tổng Giám đốc đối chất với nhau tại tòa là có
thể đoán chừng ra được các kịch bản. Phó giám đốc Công an Hà Nội Nguyễn Anh Tuấn
nghẹn ngào, Phó TGĐ công ty Bluesky khóc nức nở… Còn Trưởng phòng 5 Cơ quan An
ninh điều tra Bộ Công an, đồng thời là Điều tra viên thụ lý chính vụ án Hoàng
Văn Hưng thì lại trình diễn một “ngôn ngữ cơ thể” đầy bản lĩnh; cãi phăng phăng
để tòa tin rằng, ông bị hai người kia vu oan, và rằng trên thực tế ông không hề
đòi tiền, không hề nhận bất cứ một cent nào từ hơn 2 triệu USD ông
Tuấn “tố” là đã đưa cho ông qua nhiều đợt, với mục đích để “chạy án”.
Có thể thấy gì đằng sau những giọt nước mắt nghẹn ngào của một Thiếu tướng
Công an Nguyễn Anh Tuấn với 44 năm công tác, từng là Thủ trưởng Cơ quan Điều
tra (CQĐT), từng là người am tường pháp luật? Phải chăng vì ông Thiếu tướng
này, không giống với các ông thiếu tướng khác, thực sự thương người và quá tin
người, nên vô tình thành trung gian môi giới cho hành vi hối lộ… và nay bị cáo
đang rất ân hận? Lời khai này có lẽ ông Thiếu tướng nói cho một mình ông nghe
(Sau khi đã thống nhất đâu đó cách trình bày trước tòa để “chạy tội”), chứ thực
ra ai mà tin được. “Đầu có sạn” của một vị tướng an ninh như ông mà lại dễ mủi
lòng đến vậy!
Bị cáo Thứ trưởng Ngoại giao Tô Anh Dũng đã 37 lần nhận tiền của 13 đối
tác, được cáo trạng xác định, cầm tất cả 21,5 tỉ VND từ các doanh nghiệp thực
hiện các chuyến bay giải cứu. Bị cáo Dũng nhiều lần lặp lại lời khai, không ra
điều kiện với doanh nghiệp, không gây khó khăn gì cho họ cả. Về những lần nhận
tiền, ông Dũng nói, doanh nghiệp chủ động đến gặp ông để cám ơn. Trước tòa, ông
Dũng khai không
nhớ được hết mọi chuyện và xin thành khẩn nhận lỗi, “lúc đó bị cáo không
nghĩ là làm sai, vì bị cáo không liên kết, bàn bạc với ai, không gây khó khăn,
đòi hỏi. Bây giờ bị cáo đã nhận thức được sai phạm”, ông Dũng nói. Trình độ một
Thứ trưởng Ngoại giao, đã cầm trong tay quyết định do Chủ tịch nước bổ nhiệm
chuẩn bị bay sang Tokyo để thay mặt cho ĐCSVN làm đại sứ đặc mệnh toàn quyền tại
xứ mặt trời mọc mà “ngây thơ cụ” đến như vậy, hỏi có ai tin?
Từ Tô Anh Dũng, cử tọa có thể nghĩ về một đương kim Thứ trưởng khác đầy
quyền lực bên Bộ Y tế là Đỗ Xuân Tuyên. Theo luật định, ông Tuyên này đáng ra
phải có mặt tại phiên tòa, vì Thư ký Phạm Trung Kiên của ông đã nhận hơn 42,6 tỷ
VND, sau 253 lần gặp gỡ các doanh nghiệp. Nếu không xảy ra đại dịch Covid, theo
hoạch định từ Bộ Chính trị, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên sẽ được “cơ cấu” vào ghế Bộ
trưởng Y tế. Trong đại dịch, các cơ quan chức năng đã phải thông qua Thư ký Phạm
Trung Kiên để trình ông xem xét, ký duyệt văn bản trả lời các doanh nghiệp.
Trong quá trình “trung gian” đó, theo lời khai của một doanh nhân tại tòa, Thư
ký Kiên của ông đã quát tháo các doanh nghiệp, đòi họ phải chi số tiền rất lớn
để “bôi trơn”. Vậy mà Thứ trưởng Tuyên không hề biết, thậm chí ông đã “nuông
chiều” cậu thư ký quá mức, để
cho cậu ta một mình nuốt trọn 42,6 tỷ VND (!?)
Từ các ông Thứ trưởng này, dư luận quốc tế đã nhìn lên “đỉnh chóp” quyền
lực ở Việt Nam và bình luận: “Đại án chuyến bay giải cứu có liên quan đến quan
chức ngoại giao cấp cao, điều này đã làm xấu đi rất nhiều hình ảnh của Bộ Ngoại
giao Việt Nam,” Giáo sư Zachary Abuza từ Đại học National War College (Mỹ) nói với BBC News Tiếng
Việt. Chẳng rõ, vị Giáo sư này có đi quá xa không, khi ông cho rằng, tất cả
câu chuyện này tạo nhiều áp lực sau hậu trường và có thể nhằm hạn chế tầm ảnh
hưởng của Bộ Ngoại giao trước Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ 14, dự kiến
được tổ chức vào đầu năm 2026? Nếu quá trình hoạch định chính sách của ĐCSVN có
tầm nhìn xa như thế thì dân Việt Nam đã được nhờ to. Tuy nhiên, Giáo sư Abuza
có phần đúng, khi ông chọn điểm quy chiếu của vụ án là đấu tranh quyền lực
trong nội bộ Đảng.
Phải chăng, nếu có một cơ chế “kiểm soát và cân bằng” (check and balance)
như ở các nước dân chủ, thảm trạng Covid-19 ở Việt Nam vừa qua không đến mức
tang thương như đã thấy, và biết đâu, hoàn toàn có thể tránh được những vụ án
như hiện nay? Vụ đang xử không chỉ là một “vụ án điểm” (từ của ông Trọng dùng).
Nó còn là một vụ án “test”. Thử nghiệm cái gì? Theo rò rỉ từ nội bộ, nếu tuyên
án vụ này xong mà dân chúng không xuống đường thì mới cho “diễn” tiếp vụ Việt
Á! Chính quyền quá lo xa, dân chúng lấy đâu ra sức lực cho những chuyện “bao đồng”
như xử quan chức tham nhũng! Dù vụ án “ngoáy mũi” tiếp theo dã man hơn nhiều! Dẫu
sao, “chuyến bay giải cứu” này họ ăn tàn bạo thật đấy, nhưng là ăn đa phần của
những người còn có tiền. Chứ còn vụ “trói giật cánh khủy để ngoáy mũi” thì ăn cả
của “những người khốn khổ”, những người nằm chờ chết và làm cho nhiều người chết
theo!
Vụ án đang xử quả thật ngồn ngộn chất liệu, với đầy đủ những “hỉ – nộ –
ái – ố” của kịch bản. Liệu rồi đây sẽ có nhà văn nào đủ sức sáng tạo ra tác phẩm
để lại cho đời sau? Một khi dân tộc này, đất nước này thoát khỏi họa “toàn trị”,
con cháu sẽ nhìn lại và biết đau xót cho một kỷ nguyên đất nước “chưa bao giờ
có được… như hôm nay”. Người viết muốn mượn một ‘tứ’ khá đắt của Facebooker
Lê Huyền Ái Mỹ khi chị nhìn thấy “bữa tiệc của phiên tòa ‘chuyến bay
giải cứu’ mấy hôm nay được ‘thết’ từ nước mắt cùng khổ, sợ hãi của dân tôi, của
máu mủ đồng bào tôi”. Câu hỏi đưa ra như một thách thức: “Những ‘thư ký thời đại’
đang ở đâu, họ có đang mở trừng mắt mà nhìn thẳng vào cái hiện thực phơi trần
trong từng lời khai mạch lạc, giọt nước mắt ‘trong sáng’, lời thú nhận ‘ngô
nghê’, hay đang ngoảnh mặt quay lưng, che mắt, bịt tai để say sưa ngợi ca những
niềm tin bất diệt?”. Vào giờ phút này, câu hỏi ấy giường như vẫn đang còn tan
biến trong thinh không…
No comments:
Post a Comment