Ý
thức chống dịch: dân trí thấp hay quan trí lỏng?
Yên Khắc Chính - Luật
Khoa
16/09/2021
https://www.luatkhoa.org/2021/09/y-thuc-chong-dich-dan-tri-thap-hay-quan-tri-long/
Quy định phòng chống dịch dường như chỉ
để phạt dân.
https://2xjs7y10oiyz26vqxu2hok6y-wpengine.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/2021/09/image-17.jpeg
Hình ảnh hoạt động
của các lãnh đạo cấp cao Việt Nam trong thời kỳ dịch bệnh. Ảnh: VGP/ Nhật Bắc,
Vietnamnet, Báo Ấp Bắc, Cổng thông tin điện tử tỉnh Phú Thọ
Chính sách phòng chống dịch COVID-19 ở Việt
Nam, từ việc rào chốt nhốt chặt đến kiên quyết truy tố phạt tù những ai vi phạm,
có thể được xếp vào loại hà khắc nhất thế giới.
Lý do được viện dẫn nhiều nhất cho việc áp dụng
các quy định cực đoan là “dân trí thấp”, rằng người Việt Nam không có tinh thần
tự giác như ở các quốc gia phát triển, nên cần phải mạnh tay đưa vào khuôn khổ.
Dân trí của người Việt Nam thấp hay cao là đề
tài cần được đào sâu nghiên cứu. Tuy nhiên, đặt bên cạnh những biểu hiện ngồn
ngộn của “quan trí”, khó có lý do để tin rằng phần đông người dân lại có tư chất
thấp hơn các quan chức chính quyền, nhất là khi so sánh với những lãnh đạo đứng
đầu đất nước.
Thủ tướng: gặp người
lạ, kể cả trẻ em, vẫn bắt tay vỗ vai
Thủ tướng Phạm Minh Chính là một trong những
quan chức thường xuyên yêu cầu “các địa phương phải thực hiện
nghiêm quy định 5K”, liên tục nhấn mạnh tầm quan trọng của việc “nâng cao ý thức
trách nhiệm của người dân, động viên, tuyên truyền cho người dân thực hiện
nghiêm các quy định về phòng, chống dịch.” [1]
Ông cũng là một trong những quan chức hay bỏ
qua các quy định sơ cấp nhất về phòng chống dịch.
Trong chuyến tham quan tại Thái Nguyên vào
ngày 3/9 vừa qua của thủ tướng, có thể thấy hầu hết các quy định phòng chống dịch
đều bị phớt lờ.
Tại tất cả các cuộc gặp gỡ, từ nhân viên nhà
máy, học sinh cấp 2 cho đến các trẻ em mầm non, thủ tướng không những không giữ
khoảng cách mà còn chủ động có những cử chỉ va chạm, tiếp xúc trực tiếp với
người lạ. [2]
Các hoạt động của
Thủ tướng Phạm Minh Chính trong buổi tham quan tại Thái Nguyên vào ngày
3/9/2021. Ảnh: VGP/ Nhật Bắc.
Ông hồn nhiên vỗ vai nhân viên nhà máy, khoác
vai các học sinh, nắm tay thân mật những đứa trẻ.
Bản thân ông thủ tướng đã được tiêm vaccine
phòng covid (dù người dân không ai được biết cụ thể khi nào và loại gì). Nhưng
rất nhiều người bị ông tiếp xúc, thuộc nhóm đối tượng dưới 18 tuổi, chắc chắn
chưa được tiêm vaccine. Cho đến thời điểm hiện tại,
toàn tỉnh Thái Nguyên có tỷ lệ tiêm vaccine chỉ dưới 10%. [3]
Cũng trong chuyến tham quan trên, tại buổi họp
trong một phòng học của trường nội trú cấp 2, Thủ tướng Phạm Minh Chính là người
duy nhất gỡ khẩu trang khi phát biểu.
Thủ tướng Phạm Minh
Chính phát biểu trong cuộc họp với các quan chức Thái Nguyên vào ngày 3/9/2021.
Ảnh: VGP/ Nhật Bắc.
Đó không phải
là lần duy nhất các quy định phòng chống dịch bị người đứng đầu chính phủ bỏ
qua. Trong những chuyến thị sát làm việc tại địa
phương của ông, những người tham gia đứng túm tụm sát rạt nhau, [4] còn ông thủ tướng lúc thì vô tư nắm tay đứa trẻ gặp ngoài đường, [5] khi lại hồn nhiên vỗ vai nhân viên y tế trong lúc mình đeo khẩu
trang ngược. [6]
Ý thức bản thân thì như vậy, nhưng Thủ tướng
Phạm Minh Chính vẫn không ngừng ra các mệnh lệnh yêu cầu “xử lý nghiêm theo pháp luật các trường
hợp vi phạm quy định về phòng, chống dịch bệnh.” [7]
Tổng bí thư: Khẩu
trang thích thì đeo, không thích thì gỡ
Trong thời kỳ dịch bệnh, Tổng bí thư Nguyễn
Phú Trọng không xuất hiện nhiều trước công chúng như các lãnh đạo khác,
nhưng những lần ông lộ diện người dân đều thấy được các ngoại lệ.
Lần gần nhất, vào ngày 2/9 vừa qua, trong chuyến
tham quan Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch ở Hà Nội, các hình ảnh
cho thấy tổng bí thư đã không tuân thủ các quy định phòng chống dịch. [8]
Ông đeo khẩu trang lúc tham quan bên ngoài,
nhưng khi ở trong căn phòng tưởng niệm lại tháo khẩu trang ngồi xuống ghế trò chuyện với các cán
bộ đi cùng. [9]
Những bức ảnh ông tổng bí thư không đeo khẩu
trang đã bị xóa khỏi các trang tin tức chính. Riêng đoạn video hiện vẫn còn lưu giữ. [10]
Tổng bí thư Nguyễn
Phú Trọng trong chuyến tham quan Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh vào ngày
2/9/2021. Ảnh: VOV TV, Báo Ấp Bắc.
Đó không phải lần đầu tiên người đứng đầu Đảng
Cộng sản phớt lờ các quy định phòng chống dịch.
Vào đầu tháng 2/2021, tại một hoạt động chúc Tết,
trong suốt hành trình từ lúc gặp gỡ các quan chức cho đến các đại diện người
dân, ông Trọng đều không đeo khẩu trang. [11]
Đáng chú ý là trong sự kiện đó, hầu hết các
quan chức đi cùng ông, bao gồm Vương Đình Huệ (vào thời điểm trên vẫn còn giữ
chức bí thư Thành ủy Hà Nội) và Chu Ngọc Anh (chủ tịch thành phố Hà Nội) cũng
không chấp hành quy định đeo khẩu trang và giữ khoảng cách nơi công cộng.
Tổng bí thư Nguyễn
Phú Trọng và các quan chức đi cùng trong hoạt động chúc Tết vào ngày 11/2/2021.
Ảnh: Vietnamnet.
Một tuần sau đó, trong chương trình trồng cây
tại Khu di tích Hoàng thành Thăng Long, ông Trọng cũng là một trong số ít người không đeo khẩu trang, kể cả khi va chạm tiếp xúc gần với rất
nhiều người xung quanh. [12]
Trong khoảng thời gian trên, đầu tháng 2/2021,
trên khắp cả nước, từ Hà Nội, [13] Huế, [14] Đà Nẵng đến Đà Lạt hay Vũng Tàu, [15] [16] [17] rất nhiều người dân đã bị xử phạt
vì hành vi không đeo khẩu trang nơi công cộng.
Quy định phòng chống
dịch: Quan thì miễn nhiễm?
Thủ tướng và tổng bí thư không phải là những
quan chức cấp cao duy nhất xem thường các quy định phòng chống dịch.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc không ít lần đặt
mình làm ngoại lệ trong các hoạt động thu hút đông người.
Ông không đeo khẩu trang, tiếp xúc va chạm trực
tiếp với nhiều người, kể cả khi đó là trẻ em hay người lớn tuổi.
Trong một bức ảnh chụp khi đi thăm và tặng quà
gia đình chính sách trên địa bàn Hà Nội vào ngày 29/4/2021, ông Phúc không đeo khẩu trang mà ngồi cạnh bắt tay, vỗ vai một
cụ bà. [18] Bà cụ và các cán bộ đi cùng, bao gồm Chủ tịch thành phố Hà Nội Chu
Ngọc Anh, cũng không đeo khẩu trang.
Trước đó, vào ngày 21/4/2021, nhân dịp giỗ tổ
Hùng Vương, rất đông cán bộ và người dân đã tụ tập xung quanh khi ông Phúc đến xã Tứ Xã, huyện Lâm
Thao, tỉnh Phú Thọ. [19] Trong hàng trăm người chen chúc khi đó, số người đeo
khẩu trang chỉ đếm trên đầu ngón tay (trong đó không có ông chủ tịch nước).
Chủ tịch nước Nguyễn
Xuân Phúc tại xã Tứ Xã, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ vào ngày 21/4/2021 (ảnh
trên), và tại Hà Nội vào ngày 29/4/2021 (ảnh dưới). Nguồn: Cổng thông tin điện
tử tỉnh Phú Thọ, Báo Hà Nội Mới.
Ở cùng thời điểm, vào ngày 26/4/2021, trang
thông tin của Chính phủ đăng bài viết với tiêu đề “Lễ hội đông người nếu không đeo khẩu trang cần
quyết liệt xử phạt”. [20] Chính quyền các địa phương ở Hà Nội lẫn TP. Hồ Chí Minh khi đó đều “thẳng tay” xử phạt những
người không đeo khẩu trang. [21] [22]
Nhìn vào tấm gương ý thức của các lãnh đạo cao
nhất nước, không có gì ngạc nhiên khi cán bộ chính quyền các cấp đều xem thường
những quy định phòng chống dịch mà chính họ áp đặt xử phạt người dân.
Tại TP. Hồ Chí Minh thời gian qua, khi các hoạt
động giao hàng bị hạn chế nghiêm ngặt, các shipper phải xét nghiệm thường xuyên
và tuân thủ yêu cầu giao hàng không tiếp xúc, thì những hoạt động có tính chất
tuyên truyền của chính quyền lại không cần tuân theo những quy định chống dịch
tương tự.
Các hình ảnh trao
nhận quà của các tổ chức chính quyền. Ảnh trên: Vietnamnet (trái), Pháp Luật. Ảnh
dưới: Tuổi Trẻ.
Bất kể đó là khi bộ đội “đi chợ hộ” hay cán bộ địa phương giao hàng, [23] [24] khi Thành đoàn tặng quà cho sinh viên ở ký túc xá hay
lúc Thành đoàn nhận quà tặng từ cơ quan báo chí, các quy tắc
nghiêm ngặt áp đặt cho thường dân đều trở nên vô nghĩa. [25] [26]
Trong khi đó, các phương tiện truyền thông của
nhà nước ngày ngày vẫn tuyên truyền về tình trạng “thiếu ý thức” của người
dân, cho đó là nguồn cơn làm lây lan dịch bệnh. [27]
Chú thích
1. Sự B. T. (2021, August 11). Thủ
tướng: Tập trung ưu tiên cho chống dịch. BAO DIEN TU VTV.
2. Dũng – T. (2021, September 3). Chùm
ảnh Thủ tướng thăm và làm việc tại Thái Nguyên. Nhịp sống kinh tế Việt Nam
& Thế giới.
3. VnExpress. (2021, June 23). Số
liệu tiêm vaccine ở Việt Nam. Tin nhanh VnExpress.
https://vnexpress.net/covid-19/vaccine
4. Chiến H. A. (2021, August 27). Thủ
tướng kiểm tra công tác phòng chống dịch COVID-19 tại Đồng Nai. Tin tức mới
nhất 24h – Đọc Báo Lao Động online – Laodong.vn.
5. VnExpress. (2021b, August 27). Thủ
tướng: Người dân còn lúng túng chưa biết gọi ai khi cần.
vnexpress.net.
6. Thủ tướng Phạm Minh Chính kiểm
tra, chỉ đạo, động viên công tác chống dịch tại Bình Dương. (2021). Bộ Y tế.
7. Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế.
(2021). Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 1108/CĐ-TTg yêu cầu
UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường phòng, chống dịch
COVID-19 trong kỳ nghỉ lễ Quốc khánh 2/9.
8. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh. (2021). Báo Ấp Bắc.
9. V. (2021). Tổng Bí thư Nguyễn
Phú Trọng dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh. Copyright (c) by
Http://Truyenhinhvov.Vn
10. Sự B. T. (2021, September 2). Tổng
Bí thư Nguyễn Phú Trọng dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh. BAO DIEN
TU VTV.
11. V. (2021, February 11). Tổng
Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng chúc Tết nhân dân bên Hồ Gươm.
VietNamNet.
12. Hải P. H. (2021, February 17). Tổng
Bí thư, Chủ tịch nước trồng cây tại Hoàng Thành Thăng Long. VietNamNet.
13. 5 người không đeo khẩu trang
bị phạt 9 triệu đồng. (2021, February 3). Báo Sài Gòn Giải Phóng.
https://www.sggp.org.vn/5-nguoi-khong-deo-khau-trang-bi-phat-9-trieu-dong-712333.html
14. Cổng thông tin của Bộ Y tế về đại dịch
COVID-19. (2021). Công an Huế xử phạt nhiều trường hợp không đeo khẩu
trang trong mấy ngày Tết.
15. ncov.vnanet.vn. (2021). Đà Nẵng
quyết liệt phòng, chống dịch COVID-19. Copyright © 2020 by
ncov.vnanet.vn.
16. Báo Công an Nhân Dân. (2021,
February 19). Lập chốt phạt hàng chục người không đeo khẩu trang.
https://cand.com.vn/doi-song/Lap-chot-phat-hang-chuc-nguoi-khong-deo-khau-trang-i597551/
17. Tin, ảnh: Ng.Giang – Kha San. (2021,
February 10). Nhiều người bị xử phạt 2 triệu đồng vì không đeo khẩu
trang khi đến TP biển Vũng Tàu. https://nld.com.vn.
18. Chủ tịch nước Nguyễn Xuân
Phúc thăm, tặng quà gia đình chính sách trên địa bàn Hà Nội. (2021).
Hanoimoi.Com.Vn.
19. Chủ tịch nước Nguyễn Xuân
Phúc thăm khu dân cư mới xã Tứ Xã, huyện Lâm Thao. (2021). Cổng Thông Tin
Điện Tử Phú Thọ.
https://phutho.gov.vn/vi/chu-tich-nuoc-nguyen-xuan-phuc-tham-khu-dan-cu-moi-xa-tu-xa-huyen-lam-thao
20. Lễ hội đông người nếu không
đeo khẩu trang cần quyết liệt xử phạt. (2021). Baodientu.Chinhphu.Vn.
21. Tuổi Trẻ. (2021). Hà Nội ‘thẳng
tay’ phạt người không đeo khẩu trang 2 triệu đồng.
22. Tuổi Trẻ. (2021). TP.HCM: Lập
biên bản xử phạt 6 người không đeo khẩu trang.
https://tuoitre.vn/tp-hcm-lap-bien-ban-xu-phat-6-nguoi-khong-deo-khau-trang-20210427113548949.htm
23. Vietnamnet. (2021). Người
dân xóm trọ ở TP.HCM rưng rưng nhận cứu trợ từ bộ đội.
24. ĐăNg, H. L. N.-. (2021, August
23). TP.HCM: Bộ đội cùng cán bộ phường xã đi chợ hộ, trao quà tận nhà
cho người dân. PLO.
25. Tuổi Trẻ. (2021). ATM việc
làm, nhà trọ sẻ chia với người dân trong dịch COVID-19 ở TP.HCM.
26. Tuổi Trẻ. (2021). Phòng chống
dịch là nhiệm vụ hàng đầu.
https://tuoitre.vn/phong-chong-dich-la-nhiem-vu-hang-dau-20210817214500176.htm
27. Báo An Ninh Thế Giới. (2021, August
3). Cần lắm một liều “vaccine ý thức.”
https://antg.cand.com.vn/Phong-su/can-lam-mot-lieu-vaccine-y-thuc–i622672/
No comments:
Post a Comment