The
Economist
Đỗ Đặng Nhật Huy,
biên dịch
23/09/2021
http://nghiencuuquocte.org/2021/09/23/the-gioi-hom-nay-23-09-2021/
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ báo hiệu có thể “sớm” giảm mua trái phiếu, hiện ở mức 120 tỷ đô la một
tháng – có lẽ vào kì họp tháng 11 tới. Một nửa ủy ban hoạch định chính sách của
Fed đã thống nhất tăng lãi suất trong năm tới từ mức gần bằng 0 hiện tại. Ngoài
ra ngân hàng cũng hạ dự báo tăng trưởng GDP năm nay của Mỹ xuống 5,9%, đồng thời
nâng dự báo lạm phát lên 4,2%.
Pháp sẽ đưa đại sứ quay lại Mỹ
vào tuần tới sau khi tổng thống hai nước điện đàm hòa giải. Hiệp ước quốc phòng
mới Mỹ-Úc-Anh (AUKUS), vốn làm mất lòng Pháp, đáng lẽ được hưởng lợi từ
“các cuộc tham vấn cởi mở giữa các đồng minh”, như lời tuyên bố chung – dù Joe
Biden không xin lỗi. Hai nhà lãnh đạo sẽ gặp trực tiếp vào tháng tới.
Ngân hàng trung ương Trung Quốc đã bơm
90 tỷ nhân dân tệ (13,9 tỷ USD) vào hệ thống tài chính để xoa dịu những lo ngại
về Evergrande, một công ty bất động sản Trung Quốc mắc nợ nặng nề đang gây chấn
động thị trường chứng khoán. Trong một diễn biến khác, công ty cho biết sẽ trả
các khoản nợ bằng đồng nhân dân tệ đến hạn vào thứ Năm. Song họ không làm vậy với
nợ bằng đồng đô la.
Đài Loan nộp đơn xin gia nhập Hiệp
định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), gần một
tuần sau khi Trung Quốc nộp đơn, theo truyền thông địa phương. Bộ trưởng Kinh tế
Đài Loan Wang Mei-hua cho biết bà lo ngại về quyết định “đột ngột” của Trung Quốc
khi nộp đơn xin gia nhập CPTPP, một liên minh thương mại chiến lược từ lâu được
coi làm nhằm chống Trung Quốc.
Viện Nghiên cứu Kinh tế (Institute for
Economic Research) đã giảm 0,8% dự báo tăng trưởng GDP năm 2021 của Đức
xuống còn 2,5%, do gián đoạn chuỗi cung ứng và phục hồi hậu covid chậm hơn dự
kiến. Tăng trưởng GDP dự kiến tăng lên 5,1% trong năm 2022, dù chủ yếu là vì nền kinh tế lấy lại những gì đã
mất trong năm 2020.
Chính phủ Lebanon tăng giá nhiên liệu
lên 16%, lần tăng thứ hai trong vòng 5 ngày vì phải giảm dần trợ cấp. Theo Ngân
hàng Thế giới, cuộc khủng hoảng tài chính hiện tại của nước này thuộc vào hàng
tồi tệ nhất thế giới trong 150 năm qua. Khan hiếm nhiên liệu đã thổi bùng bạo lực
trong những tháng gần đây, và ngân hàng trung ương cho biết họ không còn đủ khả
năng để trợ cấp cho giá nhiên liệu nữa.
Một phụ tá hàng đầu của tổng thống Ukraine,
Volodymyr Zelensky, đã sống sót sau một vụ ám sát khi đang đi xe qua Lesnyky, một
ngôi làng gần thủ đô Kyiv. Ông Serhiy Shefir không hề hấn gì dù tài xế của ông
phải nhập viện. Tổng công tố viên Ukraine đã công bố một bức ảnh miêu tả các lỗ
đạn trên chiếc xe của ông Shefir.
Con số trong ngày:
Hơn 1 nghìn tỷ đô la, là tổng số giá trị mà các cổ đông bị mất trong năm nay,
khi Trung Quốc đàn áp sâu rộng các công ty công nghệ internet.
TIÊU
ĐIỂM
Hồ sơ nhân vật: ứng
viên thủ tướng Nhật Kono Taro
Kono Taro dường như là ứng viên số một để kế
nhiệm thủ tướng Suga Yoshihide làm người đứng đầu Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm
quyền và trở thành thủ tướng tiếp theo. Ông nội của ông từng là phó thủ tướng,
trong khi cha ông là chủ tịch hạ viện và chủ tịch LDP. Bản thân ông Kono cũng từng
là bộ trưởng ngoại giao và bộ trưởng quốc phòng, và hiện đang giám sát quá
trình triển khai vắc-xin của Nhật Bản.
Nhưng ông cũng là một nhân vật khác thường. Với
2,4 triệu người theo dõi, ông là chính trị gia nổi tiếng nhất trên Twitter ở Nhật
Bản. Ông học đại học ở Mỹ và nói tiếng Anh trôi chảy. Theo tiêu chuẩn của chính
trị Nhật Bản, ông khá trẻ khi chỉ mới 58 tuổi. Ông nổi tiếng khác biệt với những
quan điểm rất không chính thống, chẳng hạn như kêu gọi Nhật Bản chấm dứt phụ
thuộc vào năng lượng hạt nhân từ rất lâu trước khi thảm họa Fukushima xảy ra
năm 2011.
Tính cách độc đáo giúp ông trở thành người dẫn
đầu cuộc bầu cử chức chủ tịch LDP, diễn ra vào ngày 29 tháng 9. Không như các đối
thủ chính, Kishida Fumio và Takaichi Sanae, ông thực sự có sức hút với cử tri,
và hiện đang dẫn đầu các cuộc thăm dò dư luận với khoảng cách lớn. Nhiều nhà lập
pháp trẻ coi ông như niềm hy vọng để giúp họ giữ ghế trong cuộc tổng tuyển cử
tháng 11 và đã quyết định ủng hộ ông.
Nhưng nếu ông Kono không thể thắng đa số trong
vòng đầu, tức vòng của các đảng viên, ông sẽ phải đối mặt với vòng hai, nơi các
nghị sĩ có tiếng nói hơn. Dù được người dân ủng hộ, một số người cánh hữu trong
đảng nghi ngờ ông quá tự do. Họ sợ ông có thể theo chân cha mình, người vào năm
1993 đã làm một việc chưa từng có là xin lỗi các “phụ nữ giải khuây” (comfort
women) bị buộc phải làm việc trong các nhà thổ thời chiến của Nhật Bản trên khắp
châu Á.
Đối với nhiều nhân vật lâu năm trong đảng, ông
Kono dường như cũng quá khó kiểm soát. Ông đã cố gắng xoa dịu họ bằng cách làm
dịu một số lập trường trước đây của mình, chẳng hạn như phản đối năng lượng hạt
nhân. Đối với một số người, điều đó thể hiện một chính trị gia không có bản
lĩnh. Nhưng đối với nhiều người khác, nó cho thấy sự thực dụng chín chắn của một
chính trị gia nghiêm túc.
Liên Hợp Quốc họp
bàn lạm phát giá lương thực
Hội nghị Thượng đỉnh về Hệ thống Lương thực của
Liên Hợp Quốc, tổ chức vào thứ Năm này, dù chỉ kéo dài một ngày nhưng có mục
tiêu đầy tham vọng – “kích hoạt chuyển đổi các hệ thống lương thực trên toàn thế
giới.” Hội nghị hy vọng sẽ làm cho chuỗi cung ứng thực phẩm toàn cầu trở nên
công bằng, xanh và lành mạnh hơn.
Mục tiêu tham vọng là cần thiết. Giá lương thực
đã tăng trong 13 trên 15 tháng qua, tiến gần tới đỉnh của năm 2011. Chi phí
tăng cao một phần do các yếu tố nhất thời, chẳng hạn như việc Trung Quốc mua
ngô và đậu nành làm thức ăn chăn nuôi để tái đàn sau dịch cúm lợn 2018. Và cuối
cùng là việc covid-19 tàn phá vận chuyển toàn cầu, trong khi hạn hán gây mất
mùa ở nhiều nơi.
Không có vấn đề nào trong số này có thể giải
quyết ngay lập tức, và tất cả đều có thể lặp lại. Nóng lên toàn cầu cũng khiến
chuỗi cung ứng chịu rủi ro, và nỗ lực hạn chế rủi ro có thể khiến thị trường
kém hiệu quả hơn, từ đó làm tăng chi phí.
Thổ Nhĩ Kỳ kiên
quyết không tăng lãi suất
Sahap Kavcioglu, thống đốc ngân hàng trung
ương Thổ Nhĩ Kỳ kể từ tháng 3, từng hứa sẽ giữ lãi suất cho vay cao hơn lạm
phát để giúp giá cả không tăng. Với lạm phát hiện ở mức 19,25%, cao hơn lãi suất
cơ bản 19% của ngân hàng, ông Kavcioglu nên xem xét tăng lãi suất vừa phải tại
cuộc họp hội đồng chính sách tiền tệ của ngân hàng vào thứ Năm.
Thay vào đó ông dường như quyết tâm nới lỏng –
nếu không bây giờ cũng là vài tuần tới. Dấu hiệu gần nhất đến vào đầu tháng 9
khi thống đốc cho biết sẽ đưa ra quyết định dựa trên lạm phát cơ bản 16,76% vào
tháng trước, tức bỏ qua giá thực phẩm và năng lượng. Đồng lira giảm ngay sau
tuyên bố của ông. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan rất ghét lãi suất
cao, và kể từ đầu mùa hè đã hứa giảm lãi suất. Ông có thể toại nguyện. Nếu
không ông Kavcioglu sẽ mất chức.
No comments:
Post a Comment