Bài
Học Về Đồng Minh Từ Cuộc Chiến Việt Nam và Afghanistan
03/09/2021
https://vietbao.com/a309375/bai-hoc-ve-dong-minh-tu-cuoc-chien-viet-nam-va-afghanistan
https://vietbao.com/images/file/UXX5Dwhv2QgBALgh/w600/my-rut-khoi-afghanistan.jpg
Trong hình do Bộ Quốc
Phòng Mỹ cung cấp cho thấy một chiết vận tải cơ CH-47 Chinook từ Lữ Đoàn Hàng
Không Tác Chiến 82, Sư Đoàn Dù 82 đưa chiếc U.S. Air Force C-17 Globemaster III
vào vận tải cơ tại Phi Trường Quốc Tế Hamid Karzai tại Kabul, Afghanistan, hôm
Thứ Bảy, 28 tháng 8 năm 2021. (nguồn: https://apnews.com)
*
Bài viết này được nhìn dưới lăng kính của một
người Mỹ gốc Việt, về các bài học rút tỉa được từ hai cuộc chiến Việt Nam và A
Phú Hãn mà Hoa Kỳ - cường quốc số 1 thế giới đã lãnh đạo và thua trận, rút lui,
để lại những vết tích u buồn trong lịch sử và hình ảnh mất uy tín trên trường
quốc tế. Tuy nhiên, bài viết không nhằm phân tích về những thất bại quân sự, hệ
lụy hay bối cảnh chính trị của cuộc chiến, cũng không so sánh những tương đồng
hay dị biệt giữa hai cuộc chiến, hoặc nhận định của một người Mỹ, mà là cái
nhìn thực tế của một người tranh đấu cho nhân quyền Việt Nam, đã có cơ hội sống
và hiểu rõ hơn bối cảnh chính trị của Hoa Kỳ, mong rút ra những bài học hữu ích
cho cuộc đấu tranh của dân tộc.
Những bài học xương máu
Những bài học này không chỉ áp dụng cho người
Việt, mà còn cho cả bất cứ dân tộc nào trên thế giới khi phải nhận sự hỗ trợ từ
các cường quốc để chống lại một thể chế bạo lực, nhất là trong bối cảnh toàn cầu
hóa ngày nay.
1. Lấy sức mình làm chính - Chỉ có người Việt mới yêu người Việt để
có thể hy sinh suốt đời hay cả sinh mạng của mình cho đất nước. Không thể đòi hỏi
người khác làm điều này thay mình.
2. Không ai giúp mình mãi được - Mọi giúp đỡ từ người ngoài đều
có giới hạn về tiền bạc, công sức, nhân mạng và thời lượng.
3. Không có “bữa ăn trưa nào là miễn phí” - Chỉ nên vận động sự hỗ trợ
trên căn bản tương quan quyền lợi và không chờ đợi sự giúp đỡ một chiều. Có vậy
ta mới giữ vững được nền độc lập và tự chủ dân tộc, mới bảo vệ được quyền lợi của
đất nước.
[Hiện tượng “lụy Trung” ngày nay của chế độ Cộng
sản Việt Nam (CSVN) chính là vì đã đặt trọng tâm của quyền lực Chủ Nghĩa và đảng
lên trên quyền lợi của quốc gia, dân tộc].
4. Sức mạnh quân sự không là yếu tố quyết định chiến thắng, và chiến tranh
đem lại nhiều tàn phá, hủy hoại cho đất nước. Đấu tranh “bất bạo động” hay phi
bạo lực vừa thành công hơn đấu tranh bằng bạo lực (75% các cuộc đấu tranh thành
công trên thế giới là phi bạo lực so với 25% bạo lực), vừa giúp tiết kiệm
xương máu và tài nguyên cho giai đoạn xây dựng lại đất nước.
5. Phải tranh thủ được sự ủng hộ lâu dài và ý thức chủ động của toàn dân.
Một quốc gia – dù có chính nghĩa như Việt Nam Cộng Hòa hay chính phủ
Afghanistan trong 20 năm qua - nhưng đã không vận động được ý thức đấu tranh chống
Cộng hay chống Taliban để bảo vệ quyền sống trong nhân phẩm và an lành của người
dân; trái lại đa số đã coi việc này là trách nhiệm của chính phủ hay quân đội,
thậm chí còn là một cuộc đấu tranh ủy nhiệm cho đồng minh (sự lầm tưởng VNCH là
tiền đồn chống Cộng và Afghanistan là tiền đồn chống khủng bố nên sẽ không bị đồng
minh bỏ rơi), từ đó dễ bị kẻ địch lũng đoạn, tuyên truyền, mua chuộc, thao túng
và đi đến sụp đổ dễ dàng khi không còn lực lượng đồng minh bảo trợ.
6. Trong đấu tranh, sự kiên trì là nền tảng của thành công – Chân lý
này đã được lịch sử hào hùng của dân tộc ta chứng minh sau những thời kỳ Bắc
thuộc dài hằng mấy trăm năm, nhưng người Việt Nam vẫn quật khởi và giành lại đất
nước. Một tù nhân Taliban cũng đã hiểu được tầm quan trọng của sự kiên trì
trong đấu tranh khi tuyên bố: “Quý vị có đồng hồ, nhưng chúng tôi có thời
gian.”
[Taliban và CSVN tuy thiếu yếu tố chính nghĩa,
nhưng họ đã duy trì được tính kiên trì bằng hạ sách lừa mị, thúc đẩy sự hận
thù, cực đoan, và niềm tin mù quáng vào tôn giáo hay chủ nghĩa; đồng thời dùng
sự đe dọa và bạo lực để ngăn chặn và trừng phạt những người thức tỉnh. Khi đồng
minh trong khối tự do mỏi mệt, thì CSVN và Taliban đã đạt được chiến thắng.
Nhưng chiến thắng của họ chỉ là ngắn hạn so với chiều dài của lịch sử dân tộc.
Người Việt và A Phú Hãn sẽ đạt được chiến thắng sau cùng của chính nghĩa, đó là
chấm dứt bạo lực và độc tài để xây dựng một cuộc sống ấm no, hạnh phúc theo ý
nguyện của người dân].
Trong cuộc đấu tranh chống bạo lực và độc tài
(CSVN,Taliban, Trung Quốc…), người dân phải kiên trì hơn đối thủ, và luôn nhớ rằng
lịch sử nhân loại đã chứng minh “không một chế độ tàn ác nào có thể tồn tại
mãi”.
Sáu bài học nói trên là những kinh nghiệm mà
người viết đã được học hỏi từ khi tham gia vào hàng ngũ Mặt Trận/Việt Tân cách
nay 4 thập niên để đấu tranh cho một đất nước Việt Nam tự do, dân chủ và nhân bản.
Qua thời gian và những kinh nghiệm vận động chính giới Mỹ về những vấn đề của
Việt Nam, người viết có thể khẳng định rằng những phương châm chỉ đạo nói trên
càng ngày càng có giá trị.
Cộng hòa mạnh hơn
Dân chủ trong chính sách quân sự đối ngoại?
Nếu năm 1975 có nhiều người Việt Nam phẫn nộ về
việc người Mỹ đã bỏ rơi miền Nam dẫn đến thảm kịch sụp đổ Việt Nam Cộng Hòa vào
ngày 30 tháng Tư, 1975, thì ngày hôm cũng có hàng triệu người dân A Phú Hãn
nguyền rủa Washington đã bỏ rơi Kabul. Trong những cảm xúc tuyệt vọng đó, đã nảy
sinh một số những ngộ nhận rằng “Đảng Cộng Hòa (R) mới hùng mạnh về quân sự
trong chính sách đối ngoại diều hâu, và mới chống Cộng mãnh liệt; còn đảng Dân
Chủ (D) là bồ câu và thân Cộng.”
Trong thực tế, có 5 tổng thống Mỹ liên can tới
cuộc chiến Việt Nam (1954-1975) và nếu tính luôn cả TT Harry Truman (D) đã giúp
thực dân Pháp về vũ khí và tài chánh để ngăn chặn làn sóng đỏ (1950), thì có tổng
cộng 6 tổng thống Mỹ liên hệ đến cuộc chiến tại Việt Nam: 3 đời Tổng thống thuộc
Cộng Hòa và 3 đời Tổng thống thuộc Dân Chủ.
Tổng Thống Kennedy (D) là người đã gia tăng
quân số Mỹ ở Việt Nam, và Tổng Thống Nixon (R) là tác giả chính sách “Việt Nam
Hóa” (Vietnamization) cuộc chiến (1969) để rút quân, dẫn đến thảm kịch “Hiệp Định
Paris” năm 1973, đồng thời bắt tay với Trung Cộng năm 1972 để chia rẽ khối Cộng
sản Nga-Hoa.
Trong cuộc chiến A Phú Hãn, có 2 Tổng Thống
thuộc đảng Dân Chủ và 2 Tổng Thống thuộc đảng Cộng Hòa can dự. Tổng Thống Bush
con (R) khai mở cuộc chiến truy lùng khủng bố Al Qaeda năm 2001 tại
Afghanistan, rồi Tổng Thống Obama (D) tiếp tục cuộc chiến, nhưng Tổng Thống
Trump (R) đã ký kết thỏa thuận rút lui với Taliban năm 2020 và sau đó Tổng Thống
Biden (D) thực hiện cuộc triệt thoái và di tản toàn bộ vào ngày 31 tháng Tám,
2021.
Nhìn vào tinh hình chính trị của nước Mỹ với sự
can dự của các đời Tổng Thống thuộc lưỡng đảng Cộng Hòa và Dân Chủ qua hai cuộc
chiến, cho chúng ta thấy rằng không thể nói đảng nào hiếu chiến hay chủ hòa hơn
đảng nào. Tất cả đều đặt quyền lợi của nước Mỹ lên trên hết để đưa ra các giải
pháp tối ưu cho nước Mỹ, chứ không phải cho người dân hay chính quyền quốc gia
liên hệ.
Vì thế, đặt mình trong bối cảnh đấu tranh cho
sự tự do dân chủ tại Việt Nam, người viết thấy rằng người đáng trách đầu tiên
phải chính là lãnh đạo và dân tộc của nước mình, và là chính mỗi chúng ta đã
không nhìn ra vấn đề. Từ đó, dựa trên 6 bài học cốt lõi nói trên, chúng
ta có thể khai triển thành một số kim chỉ nam cho công cuộc đấu tranh chống lại
ách độc tài Cộng sản tại Việt Nam như sau:
Một, cần khai dụng nhu cầu cộng tác của nước
khác để phục vụ mục tiêu chung, nhưng song song phải xây dựng nội lực để đứng vững
trên đôi chân của chính mình và không bị lệ thuộc hay lụy ngoại bang.
Hai, đấu tranh chống độc tài, chuyên chế và
xây dựng một xã hội tốt đẹp là bổn phận chung của mọi người từ già đến trẻ,
không chỉ riêng ai. Do đó, sách lược chung là vận động thế “toàn dân, toàn
diện” để tạo sức mạnh tổng hợp cho nỗ lực canh tân con người và đất nước.
Ba, chấm dứt độc tài là mục tiêu ngắn hạn so với
nỗ lực canh tân miên viễn để luôn cải thiện con người và đất nước theo nhu cầu
của thời đại. Nỗ lực canh tân cần bắt đầu ngay từ bây giờ vì sẽ giúp đẩy nhanh
tiến trình chấm dứt độc tài, và xây dựng cùng bảo vệ nền tự do. Chiêm nghiệm mục
tiêu canh tân sẽ cho ta ý thức “trường kỳ” và nỗ lực bền bỉ, thấy được nhu cầu
cải thiện chính mình mỗi ngày - từ tư duy tới hành động - để góp phần đem lại
những thay đổi tốt đẹp trong đời sống và xã hội.
Tóm lại, Hoa Kỳ là siêu cường số một của thế
giới tự do, và đang tích cực giúp các quốc gia tự do ngăn chận và triệt hạ làn
sóng đỏ cũng như các chế độ chuyên chính. Nhưng Hoa Kỳ cũng có những giới hạn về
tiềm lực và những ưu tiên chiến lược phải giải quyết, buộc chính quyền dù là Cộng
Hòa hay Dân Chủ phải chấm dứt các cuộc phiêu lưu quân sự ở bên ngoài để quay về
củng cố nội lực, hoặc chuyển trọng tâm vào những mục tiêu cần thiết và khẩn cấp,
mà hiện nay chính là chiến lược cạnh tranh với Trung Quốc tại khu vực Ấn Độ
- Thái Bình Dương.
Trước những nghi ngại “Hoa Kỳ có còn là đồng
minh đáng tin cậy hay không?” thì chúng ta có thể khẳng định rằng Mỹ hay bất kỳ
quốc gia nào trong khối tự do đều vẫn là những người bạn đồng hành tốt trong
hành trình đi tìm tự do và canh tân đất nước, miễn là chúng ta không quên những
bài học đã nêu để phát huy tiềm năng của chính mình, bảo vệ quyền lợi quốc gia,
và đạt tới mục tiêu tự do, ấm no, hạnh phúc cho dân tộc.
Trần Diệu Chân
Ngày 3 tháng 9, 2021
Tác giả: Trần Diệu Chân, tiến sĩ kinh tế, hoạt động nhân quyền và truyền thông tại Mỹ từ 1980 -2021.
No comments:
Post a Comment