Vũ Ngọc Yên
05/10/2019
Tổng thống Mỹ Donald Trump đang đứng trước nguy
cơ bị Lưỡng viện luận tội truất quyền (impeachment). Ngày 24.9, Chủ
tịch Hạ Viện Nancy Pelosi thông báo, Quốc Hội sẽ tiến hảnh điều tra
luận tội Tổng thống vì Trump đã phản bội lời tuyên thệ khi nhậm
chức, phản bội an ninh quốc gia và vi phạm luật bầu cừ.
Theo thông tin của một người thổi còi báo động
(Whistleblower), trong một cuộc điện đàm vào ngày 25.07.2019 Trump đã
thúc ép Tổng thống Ukraine Wolodymyr Selensky xúc tiến điều tra Joe
Biden và con trai Hunter Biden. Hunter Biden nguyên là thành viên hội đồng
quản trị của công ty khí đốt Burisma tại Ukraine, bị tình nghi liên hệ
tham nhũng trong thời gian Joe Biden là Phó Tổng thống và Đặc ủy viên
cho Ukraine trong chính quyền Obama.
Nhiều bằng chứng cho thấy, Trump đã trì hoãn viện
trợ khoảng $400 triệu cho Ukraine để gây áp lực, buộc Ukraine điều tra đối thủ
chính trị Biden, là người có nhiều triển vọng sẽ được đảng Dân chủ đề cử để ra
tranh cử trong cuộc bầu cử Tổng Thống năm 2020.
Trước cáo buộc này, Rudy Giuliani, luật sư cố
vấn của Trump đã thừa nhận từng đề nghị chính quyền Ukraine điều tra
về gia đình Biden. Kurt
Volker, Đặc phái viên Mỹ về Ukraine từ chức. Thư ký Hội đồng An
ninh và Quốc phòng Ukraine, Oleksandr Danylyuk cũng thông báo rút lui.
Trên mạng xã hội Twitter, Tổng thống Trump đã
phản ứng gay gắt và gọi cuộc điều tra luân tội ông là “một cuộc săn
đuổi phù thủy”, hay giống như “một cuộc đảo chính”.
Hiến pháp Mỹ chỉ rõ, Tổng thống có thể bị bãi nhiệm
vì tội “phản quốc, nhận hối lộ và các tội nghiêm trọng khác”. Cuộc điều tra
luận tội dựa trên một đạo luật đã có từ lâu là một thể thức hợp
hiến và dân chủ. Cụm từ “đảo chính” chỉ dùng trong trường hợp thay
đổi chính quyền một cách không hợp hiến, hay bằng bạo lực, với sự
tham dự của quân đội.
Tiến trình điều tra luận tội truất quyền Tổng
Thống
Hiện tại các dân biểu Dân chủ đang bàn luận về
thủ tục điều tra và sẽ quy định nhân sự và thời biểu thẩm vấn. Chủ
tịch Hạ viện Pelosi cho biết, 6 ủy ban Hạ viện đang điều tra hành vi phạm
pháp của Tổng thống Trump. Dựa trên kết quả điều tra, Ủy ban Tư pháp có thể soạn
thảo và phê chuẩn các cáo buộc luận tội.
Cụ thể, các cáo buộc trong vụ Ukraine khả dĩ là:
Phản bội an ninh quốc gia, cản trở công lý, lạm dụng các cơ quan/ nhân sự thực
thi pháp luật, truy tố đối thủ chính trị, lạm dụng giới chức chính sách đối ngoại,
vi phạm luật bầu cử.
Nếu các cáo buộc được đa số dân biểu thông qua
trong cuộc biểu quyết ở Hạ viện thì cáo trạng chuyển qua Thượng viện và
Thượng viện tổ chức một phiên xét xử luận tội. Để kết án Tổng thống, cần có
2/3 số Thượng nghị sĩ bỏ phiếu thuận.
Trường hợp cuộc điều tra luận tội thành
công, Pence sẽ đảm nhận chức vụ Tổng Thống
Trong Hạ Viện, Đảng Dân chủ có 235 dân biểu,
Đảng Cộng hoà với 198 dân biểu. Với đa số dân biểu Dân chủ, Hạ viện
sẽ thông qua kiến nghị điều tra luận tội Tổng thống trễ nhất vào tháng
11.
Kế tiếp, Thượng Viện sẽ thảo luận về cáo
trạng của Hạ Viện và 100 Nghị sĩ sẽ biểu quyết tuyên án. Hiện tại
Cộng hoà chiếm đa số trong Thượng Viện với 53 Nghị sĩ, Dân chủ có 45
Nghị sĩ và 2 Nghị sĩ không đảng phái nhưng luôn ủng hộ Dân chủ.
Trong trường hợp 20 Nghị sĩ Cộng hoà và 2
Nghị sĩ không đảng phái ủng hộ 45 Nghị sĩ Dân chủ vì các bằng chứng
luận tội Trump quá rõ ràng, thì con số 2/3 Nghị sĩ Thượng viện coi như
đủ để tuyên án vả bãi nhiệm Tổng thống Donald Trump.
Đây là kịch bản xấu nhất cho Trump. Đảng Cộng
hoà bỏ Trump vì dư luận trong dân chúng và cử tri chống quá mạnh.
Trong quá khứ, kịch bản này đã xảy ra với Tổng thống Richard Nixon
vào năm 1974. Nixon rất được dân chúng yêu chuộng, nhưng sau đó ông mất
mọi hậu thuẫn vì cuộc điều tra Watergate trong Quốc hội mỗi lúc cho
thấy Nixon đã gian dối và bịp bợm quá nhiều. Cáo buộc chống lại Tổng thống
Richard Nixon đã được thông qua, nhưng ông từ chức năm 1974 trước khi bị luận tội
tại Thượng viện.
Trump ra đi, Phó Tổng thống Pence đương nhiên
trở thành tân Tổng thống. Vì Pence là một người cực kỳ bảo thủ,
không có nhiều hậu thuẫn, nên một cuộc đấu tranh trong nội bộ Đảng
Cộng hoà sẽ xảy ra và cuối cùng Đảng sẽ chọn ra một ứng cử viên
khác thay thế Pence. Nhiều đảng viên có uy tín sẽ ra tranh cử như bà
Nikki Haley hay Mitt Romney, Nghị sĩ tiểu bang Utah.
Trường hợp Trump không bị kết án trong phiên
xử luận tội
Nghị sĩ Cộng hoà Mitch McConell, lãnh tụ đa số
Cộng hòa trong Thượng viện có một vai trò quan trọng trong cuộc điều
tra luận tội. Với lý do không thể làm khác được, McConell tuyên bố
tiếp nhận cáo trạng của Hạ viện và tổ chức phiên họp luận tội cho
có hình thức. Trong trường hợp này các Nghị sĩ Dân chủ cuối cùng
không đạt được 2/3 phiếu cần thiết trong Thượng viện để kết án và
bãi nhiệm Trump. Ngay khi đã có 10 hay 15 số Nghị sĩ Cộng hoà nhảy rào
ủng hộ Dân chủ.
Kịch bản này xảy ra tương tự ở cuộc điều tra
luận tội Tổng thống dân chủ Bill Clinton vào năm 1998. Clinton bị Cộng
hoà cáo buộc cản trở công lý và gian dối trong lời khai về bê bối tình ái với
thực tập sinh Tòa Bạch Ốc Monica Lewinsky. Nhưng Bill Clinton đã không bị
kết án tại Thượng viên. Nỗ lực luận tội ông Bill Clinton của đảng Cộng hòa
phản tác dụng: tỷ lệ ủng hộ Tổng thống sau cuộc điều tra luận tội tăng, còn
Cộng hòa chịu tổn thất nặng nề trong cuộc bầu cử sau đó.
Kịch bản này có thể hỗ trợ nhiều cho Trump
trong cuộc tranh cử 2020?
Trong tiến trình điều tra, công luận sẽ được
thông tin nhiều về vụ Ukraine. Quốc hội sẽ công bố kết quả điều tra
và dân chúng sẽ cảm nhận Trump là nhân vật ngạo mạn, độc đoán, phỉ
báng đối thủ chính trị, nói dối quá đáng, lạm dụng quyền hành và
vi phạm nhiều lỗi lầm. Thêm vào đó, các dự báo về tăng trưởng kinh tế
trong thời gian tới sẽ chậm lại. Tất cả đang tạo nhiều áp lực cho
việc tranh cử của Trump và Đảng Cộng hòa.
Cuộc điều tra luận tội thất bại cho Đảng dân chủ?
Hiện tại sự việc phát triển thuận lợi cho
Đảng dân chủ. Trump và những guồng máy vận động bầu cử Cộng hoà gặp
nhiều khó khăn trong việc biện hộ cho các hành vi của Trump. Dư luận
phải chứng kiến hàng ngày về nhửng vụ bê bối của chính quyền. Các
cuộc thăm dò dân ý, cho thấy đa số dân tán thành cuộc điều tra luận
tội.
Để tìm lợi thế chính trị, Trump và Đảng Cộng
hòa đang tìm cách khai thác hồ sơ gia đình Joe Biden. Sau vụ Ukraine, Trump
lên tiếng nhờ Trung Cộng cung cấp hồ sơ của Hunter Biden liên hệ đến
chuyện đầu tư vào một Quỹ cổ phiếu ở Trung quốc.
Guồng máy tuyên truyền Cộng hoà xuyên tạc ý
nghĩa của cuộc điều tra luận tội Trump là một âm mưu đảo chính do Dân
chủ khởi động. Không ít cử tri ở những vùng nông thôn vẫn còn tín
nhiệm Trump.
Đảng Dân chủ có thể thất bại ngay ở cuộc bỏ
phiếu ở Hạ Viện vì không đạt đươc đa số phiếu như dự kiến. Hoặc
Nghị sĩ Cộng hoà McConell tuyên bố Thượng viện ngưng cuộc luận tội
Trump vì đa số Nghị sĩ Cộng hoà biều quyết bác bỏ phiên xử, mà theo
họ cuộc luận tội là vô giá trị. Ngoài ra Dân chủ còn có nguy cơ mất
mặt trong các cuộc biểu quyết vì Nghị sĩ Dân chủ bỏ phiếu cho kiến
nghị của Cộng hòa.
Đây là kịch bản xấu cho Dân chủ. Trong trường
hợp này Trump có hy vọng tái thắng cử trong cuộc bầu năm 2020.
Thay lời kết
Cũng như vụ điều tra Nga, Quốc hội đã cáo
bụôc Trump thắng cử nhờ sự tiếp tay của chính quyền nuớc ngoài vào
cuộc bầu cử 2016. Lần này Trump cũng bị Dân chủ kết án là lạm dụng
chức vụ và ngân sách để nhờ vả Ukraine cung cấp hồ sơ liên quan đến
ứng cử viên sáng giá của Đảng Dân chủ, hầu giành lợi thế chính
trị.
Đảng dân chủ tin chắc những vi phạm nghiêm
trọng của Trump trong vụ Ukraine đủ lý do để thực hiện một cuộc điều
tra luận tội Tổng thống theo Hiến pháp. Cuộc điều tra này sẽ là đe
dọa bãi nhiệm đối với Trump, nhưng cũng có thể mang lại nguy cơ cho
Dân chủ trong cuộc bầu cử Tổng thống diễn ra vào năm 2020. Hiến pháp quy
định, phải có 2/3 trên tổng số 100 Nghị sỹ hay 67 Nghị sỹ tán thành thì việc luận
tội mới thành công. Với tình hình hiện nay thì việc này sẽ không xảy ra vì Cộng
hòa hiện chiếm đa số ghế trong Thượng viện.
Chủ tịch
Hạ viện Nancy Pelosi nói rằng, công luận đòi hỏi phải mở cuộc điều
tra các sai phạm nghiêm trọng của Trump. Đảng Dân chủ không thể không
xúc tiến cuộc điều tra luận tội Tổng thống dù có thể bị rủi nhiều
hơn may trong chính trị. Pelosi đánh giá các cáo buộc Trump là quả
banh đá nằm trước gôn (goal template), chưa hẳn sẽ tung lưới. Bà nhấn
mạnh Đảng Dân chủ mở cuộc điều tra là thể hiện nghĩa vụ Quốc gia.
Tờ Washinton Post phỏng đoán, Trump cũng như
Nixon sẽ phải từ chức vì áp lực trong và ngoải Đảng Cộng hòa quá
lớn. Phó tổng thống Mike Pence sẽ là tân Tổng thống và bà Nikki
Haley, cựu Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp quốc sẽ là Phó Tổng thống.
Trong trường hợp Trump và Pence cùng từ chức,
Bà Nancy Pelosi cũng có thể trở thành Tân Tổng Thống. Theo một Đạo
Luật ban hành năm 1947, Chủ tịch Quốc hội là nhân vật lãnh đạo quốc
gia quan trọng đứng hàng thứ ba sau Tổng thống và Phó Tổng thống.
-----------------------------------
Sơn
Trần -
Zing.vn
20:00 05/10/2019
VOA
Tiếng Việt
Oct 4, 2019
Trung Quốc tuần này bác tố cáo của Tổng thống Mỹ
Donald Trump rằng các công ty quốc doanh Trung Quốc trước đây đã chi bộn tiền
cho ông Hunter Biden, con trai cựu Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden.
Phát biểu tại cuộc họp báo đầu tuần này, phát ngôn
nhân Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng tuyên bố cáo buộc của ông Trump là
vô căn cứ.
Tổng thống Trump hôm 3/10 một lần nữa mời gọi sự can
dự của nước ngoài vào bầu cử Tổng thống Mỹ khi kêu gọi Trung Quốc điều tra đối
thủ chính trị của ông bên phe Dân chủ là ông Joe Biden.
Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện, dân biểu Dân chủ
Adam Schiff, tố cáo lời kêu gọi của ông Trump là vi phạm căn bản lời tuyên thệ
nhậm chức của Tổng thống.
No comments:
Post a Comment