Lê Thiếu Nhơn, nhà văn ở Sài Gòn
8 tháng 8 2017
Một
nhà văn ở Sài Gòn có ý kiến về thực trạng nghề báo tại Việt Nam sau vụ hai
phóng viên vừa bị bắt với cáo buộc tống tiền doanh nghiệp.
Thực sự, tôi không ngạc nhiên chút nào, khi nghe tin
cùng lúc hai nhà báo bị bắt. Công an Cần Thơ bắt một nữ nhà báo của tạp chí Hướng
Nghiệp & Hòa Nhập, còn công an Đắk Lăk bắt một nhà báo của Đài tiếng nói Việt
Nam, cùng một hành vi: tống tiền!
Tôi tin, nếu các doanh nghiệp can đảm tố cáo hơn,
thì con số nhà báo bị bắt giữ vì hành vi ấy sẽ lên đến hàng trăm, chứ không phải
hàng chục!
Một loại gạo nuôi vạn loại người, nghề nào cũng có đối
tượng xấu xa và bẩn thỉu. Thế nhưng, nghề báo trong giai đoạn này, đáng lo ngại
nhất. Vì sao? Vì hiện trạng báo chí hôm nay là hệ lụy của cả quá trình quản lý
bất cập!
'Giá
trị hỗn mang'
Thứ nhất, ở góc độ quản lý nhà nước: Đã bổ nhiệm nhiều
người không có năng lực làm báo vào vị trí lãnh đạo báo chí. Họ cũng có ưu điểm
là thích học nghị quyết, siêng họp hành và ưa xu nịnh. Còn nhược điểm của họ là
chẳng mấy hứng thú phân biệt báo chí và... báo cáo!
Họ xem cái ghế lãnh đạo báo chí cũng giống như một
chức vụ hành chính, và chỉ nghĩ đến việc tìm kiếm đặc quyền, đặc lợi cho bản
thân. Thật khủng khiếp, khi quy hoạch những cán bộ chủ chốt, không còn chỗ cho
ai thì đưa họ sang ngồi chễm chệ ở cơ quan truyền thông!
Thứ hai, ở góc độ quản lý tòa soạn: Người đã không
chấp nhận hoặc miễn cưỡng chấp nhận gánh vác sứ mệnh nhà báo, thì khi làm lãnh
đạo sẽ không chú trọng đến yếu tố chuyên môn và càng không chú trọng nhân lực
chuyên nghiệp.
Một tờ báo chủ trương đặt người biết viết báo và người
biết làm báo xuống dưới người biết phát hành và người biết xin quảng cáo, thì tạo
ra một thứ trật tự lố bịch và một thứ giá trị hỗn mang!
Chính hai nguyên nhân trên đã làm suy sụp chất lượng
báo chí và đảo lộn đạo đức báo chí. Khi những tờ báo không trân trọng những cây
bút mà tôn thờ những tay xôi thịt suốt ngày moi móc đầu nọ đầu kia để nộp vào
tài khoản cơ quan, thì đó là một mệnh lệnh cho tất cả nhốn nhào đi kiếm tiền.
Nhà báo kiếm tiền bằng cách nào, nếu không dựa vào
ngòi bút? Những kẻ được gọi là nhà báo mà không viết được, thì chỉ có hai
phương pháp kiếm tiền. Hoặc đi van nài doanh nghiệp, như một dạng cái bang tám
túi. Hoặc đi đe dọa doanh nghiệp, như một dạng lưu manh mạt hạng. Cả hai phương
pháp, đều quy về một mục đích: tống tiền!
Một nền báo chí lành mạnh, phải được xây dựng trên nền
tảng những nhà báo sống bằng nhuận bút, sống bằng sản phẩm báo chí. Đáng tiếc
thay, hơn một thập niên qua, không thấy thế hệ cầm bút mới trưởng thành, mà thấy
nhan nhản những tên trâng tráo làm báo kiểu... làm tiền!
Lỗi tại đâu? Băng tuyết đóng dày ba tấc, không phải
do cái lạnh ba giây hoặc ba phút. Những vụ bắt giữ nhà báo tống tiền sẽ còn dài
dài, nếu làng báo vẫn tiếp tục thu nạp và dung dưỡng những người không biết làm
gì thì đi... làm báo!
*
Bài thể hiện quan điểm và cách hành văn của tác giả,
một nhà văn ở Sài Gòn. Bài đã đăng trên trang cá nhân của ông.
No comments:
Post a Comment