Pháp
: Cuộc khủng hoảng chưa từng có của các hiệp hội thiện nguyện trong bối cảnh
nghèo khó gia tăng
Thùy Dương - RFI
Đăng
ngày: 04/10/2023 - 16:15
Trong
bối cảnh khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng, số người nghèo tại Pháp gia tăng
mạnh, nhu cầu được cứu trợ thực phẩm vì thế cũng tăng chóng mặt. Hiềm nỗi, các
tổ chức thiện nguyện mà họ đang phải « bấu víu » vào cũng « hụt hơi,
đuối sức ». Thu hút sự chú ý của công luận nhất là hồi chuông báo động và
lời kêu gọi lòng hảo tâm nhắm vào các doanh nghiệp và giới chính trị hôm
03/09/2023 của Patrice Douret, chủ tịch hiệp hội Les Restos du Cœur.
https://s.rfi.fr/media/display/723b31d2-4a9b-11ee-96a5-005056a90321/w:980/p:16x9/000_33U96H8.webp
Thực
phẩm tại một trung tâm phân phối của Hiệp hội Quán ăn tình thương (Les Resto du
cœur), Paris, ngày 23/11/2021. AFP - STEPHANE DE SAKUTIN
Sau
gần 40 năm Les Restos du cœur (Các quán ăn tình thương) hoạt động và được xem
là biểu tượng của các hiệp hội cứu trợ thực phẩm tại Pháp, trên kênh truyền
hình TF1, chủ tịch hiệp hội Les Restos du Cœur, Patrice Douret, gióng hồi
chuông báo động, theo đó những khó khăn, thiếu hụt tài chính nghiêm trọng hiện
nay khiến hiệp hội cứu trợ thực phẩm này có nguy cơ đóng cửa sau 3 năm nữa,
trong khi hàng năm trung bình Les Restos du Cœur đóng góp khoảng 35% tổng lượng
thực phẩm cứu trợ cho người nghèo trong cả nước. Trước mắt, Các quán ăn tình
thương phải tính đến việc cắt giảm hàng triệu bữa ăn cứu trợ.
Điều
đáng lưu ý là Les Restos du Cœur không phải là trường hợp cá biệt. Tiếp sau lời
kêu cứu khẩn thiết của chủ tịch hiệp hội này, một loạt hiệp hội khác cũng nêu
bật những khó khăn mà họ đang phải đối mặt, trong đó có La Croix-Rouge (Hồng
Thập Tự của Pháp), Les Secours populaires, Le Secours catholique, Les Banques
alimantaires (Các ngân hàng thực phẩm) ... Trên đài RFI Pháp ngữ ngày
05/09/2023, bà Laurence Champier, giám đốc Liên đoàn các Ngân hàng thực phẩm
(Banques alimentaires) giải thích :
«
Trước hết, tôi nghĩ rằng lạm phát tác động đến tất cả các hiệp hội, vì vậy đó
không phải là một trường hợp cá biệt. Tổ chức Banques alimentaires/Các ngân
hàng thực phẩm hiện giờ cũng đang gặp các khó khăn về nguồn cung, nhưng vấn đề
của chúng tôi không giống họ, bởi chúng tôi không theo mô hình kinh tế như của
Les Restos du Cœur. Các ngân hàng thực phẩm mua rất ít thực phẩm hoặc sản phẩm
vệ sinh. Mô hình của chúng tôi dựa vào các hoạt động quyên tặng hiện vật. Chính
các nhà phân phối lớn, ngành công nghiệp thực phẩm chế biến hoặc các nhà sản
xuất nông nghiệp quyên tặng sản phẩm cho chúng tôi, ngoài ra cũng có phần đóng
góp của cá nhân trong các đợt quyên tặng ».
Nhu cầu
tăng chóng mặt
Trung
bình hàng năm, Các ngân hàng thực phẩm quyên góp được 132.000 tấn thực phẩm,
tương ứng với hơn 2 triệu bữa ăn. Tuy nhiên, theo giám đốc của Les Banques
alimentaires, số người cần được hiệp hội này cứu trợ thực phẩm đã tăng mạnh.
Điều gây ngạc nhiên cho giám đốc Laurence Champier là nay kể cả nhiều người có
công ăn việc làm, có thu nhập ổn định hàng tháng, cũng phải cầu viện Les
Banques alimentaires :
«
Có 2 yếu tố : Chúng tôi thấy có sự gia tăng tình trạng mất an ninh lương thực.
Theo số liệu của Các ngân hàng thực phẩm, thì kể từ năm 2008, tình trạng này
liên tục xấu đi. Hồi năm 2008, có 780.000 người phải nhờ đến sự hỗ trợ của
chúng tôi. Hiện giờ, con số này là 2 triệu người. Như vậy, có thể thấy là có sự
gia tăng rất mạnh. Quả thực là có nhiều cuộc khủng hoảng nối tiếp nhau, sau
Covid-19 là chiến tranh Ukraina, rồi đến lạm phát, ảnh hưởng đến khả năng chi
tiêu của các hộ gia đình. Lạm phát khiến những người trước đây không trong tình
cảnh mất an ninh lương thực hoặc những người vừa đủ chi tiêu nay rơi vào tình
huống bấp bênh (…).
Lạm
phát không phải là lý do dẫn đến mọi chuyện, nhưng tôi nghĩ rằng đó là yếu tố
khiến tình hình thêm nghiêm trọng, đè nặng lên ngân sách của chúng tôi. Đối với
Các ngân hàng thực phẩm, chúng tôi đã kiểm lại tình hình năm ngoái, có tính đến
giá năng lượng tăng, và thấy là chi phí của chúng tôi đã tăng thêm 1,6 triệu
euro. Làm sao chúng tôi gánh vác được khoản tăng này ? Phải tìm thêm nguồn tài
chính ở đâu để có thể đối phó với các chi phí đã bị đẩy lên cao ?
(…)
Khủng hoảng Covid-19 là yếu tố đầu tiên. Chúng tôi có thêm nhiều nhóm đối tượng
mới đến xin viện trợ lương thực. Trong giai đoạn khủng hoảng Covid-19, chúng
tôi đã nhiều lần nói đến giới sinh viên. Ngoài ra, phải kể đến những người đã
nghỉ hưu. 17% những người được hưởng trợ cấp lượng thực của chúng tôi là người
đã nghỉ hưu. Chúng tôi biết rất rõ rằng họ là nhóm đối tượng người mà chúng tôi
cần hỗ trợ đến hết cuộc đời. Cũng có nhiều người tự kinh doanh, nhiều phụ nữ và
các gia đình không còn người thân thích, nhưng cũng có cả những người có hợp
đồng lao động dài hạn. Đó là điều làm tôi vô cùng bất ngờ. Vậy đấy, có những
người có việc làm, có nhà ở, có hợp đồng lao động dài hạn nhưng vẫn cần đến Các
ngân hàng thực phẩm ».
Số
người cần được cứu trợ thực phẩm gia tăng mạnh trong thời gian qua là một thực
tế không thể phủ nhận, nhất là trong bối cảnh hiện nay,trong cả nước có 9,2
triệu người nghèo (15% dân số Pháp), theo số liệu của Viện Thống Kê Quốc Gia
Pháp INSEE.
Trả
lời phỏng vấn báo Le Figaro ngày 09/09/2023, ông Patrice Douret, chủ tịch hiệp
hội Các quán ăn tình thương, cho biết trong năm 2023, hiệp hội đã phục vụ 170
triệu bữa ăn, so với con số 142 triệu hồi năm ngoái. Vào năm 2022, số người
được cứu trợ là 1,1 triệu người, năm nay số này là 1,3 triệu. Chỉ sau vài
tháng, số người cầu viện thực phẩm đã tăng gần 25%, mức tăng nhanh chưa từng
có. Cứ với đà tăng này, có lẽ chả lâu nữa nhu cầu sẽ lên thành 200 triệu, 250
triệu bữa ăn tình thương/năm. 38% số người cầu viện sự giúp đỡ của hiệp hội này
chẳng còn đồng nào trong túi sau khi đã thanh toán tiền thuê nhà, hóa đơn điện
nước, chất đốt. 50% số người được Les Restos du Cœur phục vụ bữa ăn là người
dưới 25 tuổi.
Trong
khi đó, trang mạng đài France Bleu hôm 05/09 trích dẫn bà Nathalie Smirnov,
giám đốc điều hành Hồng Thập Tự, chi nhánh Pháp, theo đó số người cần được hiệp
hội cứu trợ trong quý 1/2023 đã tăng 7% so với cùng kỳ năm 2022, trong khi con
số của năm 2022 đã tăng 22% so với năm trước đó. Số người cần được cứu trợ tăng
không ngừng, trong khi chi phí về năng lượng của hiệp hội cũng tăng chóng mặt,
phát sinh 45 triệu euro trong năm nay khiến hiệp hội thiếu hụt 25 triệu euro,
chỉ riêng để thanh toán hóa đơn năng lượng.
Tương
tự, cũng theo France Bleu, Le Secours Populaire cũng đang lâm cảnh « thiếu
phương tiện » bởi nhu cầu được cứu trợ tại các địa phương đều tăng 20-40%.
Chính phủ
và doanh nghiệp chung tay góp sức
Ít
giờ sau phát biểu đáng chú ý của chủ tịch hiệp hội Các quán ăn tình thương hôm
03/09/2023, chính phủ Pháp đã có hành động. Bộ trưởng bộ Tương Tế - Đoàn Kết,
Aurore Bergé, cũng trên đài TF1 thông báo trong những ngày tiếp theo đó sẽ giải
ngân 15 triệu euro để tài trợ thêm cho hiệp hội. Chính phủ cũng hứa cung cấp 6
triệu euro cho các hiệp hội giúp đỡ trẻ em, đồng thời kêu gọi công ty lớn đóng
góp.
Cộng
đồng, nhất là giới doanh nghiệp đã có hành động hồi đáp. Đặc biệt, gia đình tỉ
phú Bernard Arnault, chủ tịch - tổng giám đốc của LVMH, tập đoàn hàng đầu thế
giới về hàng xa xỉ, cao cấp, thông báo tài trợ 10 triệu euro cho Les Restos du
Cœur. Ngân hàng Crédit Mutuel đóng góp 12,5 triệu euro cho hai hiệp hội Hồng
Thập Tự (7,5 triệu euro) và Các Ngân hàng thực phẩm (5 triệu euro). Các hệ
thống phân phối hàng lớn tại Pháp như siêu thị Auchan, Carrefour, Leclerc, Lidt
cũng tích cưc « chung tay góp sức »
Trên
đài RFI Pháp ngữ, bà Laurence Champier, giám đốc Liên đoàn các Ngân hàng thực
phẩm, cũng hy vọng sẽ được Nhà nước tài trợ thêm, cũng như huy động được thêm
những đóng góp từ cộng đồng :
«
Chúng tôi rất trông chờ vào điều đó. Có một quỹ do thủ tướng lập ra và được
công bố hồi tháng 11 năm ngoái. Đó là quỹ có tên gọi « Mieux manger pour tous »
(kế hoạch cứu trợ lương thực cho những người có hoàn cảnh bấp bênh), sẽ được
triển khai trong những tuần sắp tới. Chúng tôi mong đợi rất nhiều từ quỹ này vì
sẽ có 60 triệu euro dành cho các hiệp hội cứu trợ lương thực. Nhưng thế cũng sẽ
không thể đủ cứu trợ và đó là lý do tại sao chúng tôi cũng đang kêu gọi cộng
đồng quyên tặng tiền, hỗ trợ cho hoạt động của Các ngân hàng thực phẩm và các
hiệp hội thiện nguyện. »
Lòng hảo
tâm của các cá nhân khi phải « thắt lưng buộc bụng »
Riêng
về sự đóng góp của các cá nhân, bối cảnh kinh tế khó khăn khiến người dân Pháp,
dù hàng năm rất hảo tâm đóng góp cho các tổ chức thiện nguyện, nay « lực bất
tòng tâm », dù muốn cũng không thể hào phóng như trước. Về điều này, bà
Laurence Champier, giám đốc Liên đoàn các Ngân hàng thực phẩm cho biết thêm
trên đài RFI Pháp ngữ :
«
Quý vị thấy đấy, thực phẩm vốn chiếm vị trí quan trọng thứ hai trong các khoản
chi tiêu của các hộ gia đình, nhưng nay đã thành khoản chi tiêu cần điều chỉnh.
Quả thực, người ta sẽ mua ít thực phẩm hơn, mua những sản phẩm rẻ tiền hơn, mọi
người sẽ phải kìm chế nhu cầu của bản thân. Chúng tôi thấy đang có những thay
đổi trong cách mua sắm, chẳng hạn như kể từ một ngày nhất định nào đó trong
tháng trở đi, nhiều người sẽ không mua các sản phẩm vệ sinh nữa, vì như thế là
quá tốn kém, hoặc họ sẽ ngừng không mua các mặt hàng không phải là thực phẩm.
Quả thực là điều đó cũng ảnh hưởng đến khả năng mọi người có thể quyên góp cho
Các ngân hàng thực phẩm.
Trước
tiên có sự thay đổi trong hành vi, nhiều người nói với chúng tôi rằng trước đây
họ có thể tặng thực phẩm cho chúng tôi nhưng giờ thì họ không thể. Hoặc trước
đây họ đóng góp cho chúng tôi 3 gói mì ống hoặc 3 hộp thức ăn chế biến sẵn,
nhưng nay họ chỉ có thể quyên góp 1 thôi. Họ xin lỗi là chỉ có thể góp như vậy.
Đó là sự thay đổi đầu tiên trong hành vi. Chúng tôi cũng thấy rằng có ít người
đến cửa hàng mua sắm hơn. Về mặt toán học, khi có ít người đến cửa hàng hơn,
thì lượng người mua hàng cũng ít hơn, lượng thực phẩm quyên tặng cũng giảm đi
».
France
Générosité, nghiệp đoàn của các hiệp hội tổ chức từ thiện, đang đề nghị Nhà
nước có biện pháp giải quyết các vấn đề mang tính cấu trúc để các tổ chức thiện
nguyện có nguồn lực tốt hơn, đồng thời phát triển các hình thức quyên tặng mới,
như qua tin nhắn SMS, chuyển đổi ngày nghỉ RTT hay ngày nghỉ phép năm …
No comments:
Post a Comment