Có bao nhiêu hệ thống luật pháp tại
Việt Nam?
J.B Nguyễn Hữu Vinh
Thứ
Ba, 10/31/2023 - 03:22 — nguyenhuuvinh
https://www.rfavietnam.com/node/7819
Tại
Việt Nam, luật pháp được định nghĩa là hệ thống quy định có nội dung thể hiện ý
chí, bản chất của giai cấp thống trị. Giai cấp thống trị ở đây, là Đảng Cộng sản
Việt Nam, một tổ chức tự nhận vai trò “lãnh đạo tuyệt đối” đối với đất nước,
dân tộc từ việc “Cướp chính quyền” năm 1945. Thế rồi, một nhà nước độc tài đã
ra đời và một hệ thống luật pháp chỉ nhằm phục vụ chế độ đó được hình thành với
mệnh danh là “Pháp quyền Xã hội Chủ nghĩa’.
Hình
như, cụm từ “Xã hội chủ nghĩa” – đã trở thành một cụm từ dùng để chỉ một khái
niệm trừu tượng nhất, quái gở nhất mà người ta không thể giải thích rành rẽ được
như chính cái khái niệm Xã hội Chủ nghĩa mà cả nước đã được hò hét “Tiến nhanh,
tiến mạnh, tiến vững chắc” từ cả gần thế kỷ trước, để rồi đến hôm nay ngay cả
các Tổng Bí thư vẫn còn cứ ú ớ Việt gian rằng: “Dần dần sẽ sáng tỏ” hoặc “đến
cuối thế kỷ vẫn chưa chắc đã nhìn thấy Chủ nghĩa xã hội”.
Điều
đó cũng có nghĩa là cả nước đã được cái gọi là trí tuệ, sáng suốt, tài tình của
đảng dẫn dắt đi qua gần một thế kỷ mà chẳng biết rồi sẽ đi đến đâu. Và đến bây
giờ, mới tá hỏa tam tinh rằng chưa rõ cái mặt ngang mũi dọc của nó là cái gì.
Và
cũng quái gở như cái mục tiêu mà nó hướng đến, những lĩnh vực nó liên quan,
cũng đầy rẫy những trái khoáy và ngược ngạo. Trong đó, hệ thống luật pháp, tư
pháp như một trò đùa mang tên “Nhà nước Pháp quyền Xã hội Chủ nghĩa”.
Một bộ luật, nhiều cách sử dụng
Có
thể thấy một điều: Trong hệ thống tư pháp Việt Nam, cùng một hành vi, nhưng sẽ
được xem xét, xử lý hoàn toàn khác nhau, không vì tính chất hay hậu quả vụ việc
mà là căn cứ vào nhiều yếu tố khác nhau, trong đó, yếu tố chính trị, nghĩa là sự
trung thành với chế độ, chủ nghĩa Lý lịch, ý chí cá nhân hoặc một yếu tố nào đó
từ sự lãnh đạo của đảng mà sự việc được xem xét hoàn toàn khác nhau, nhiều khi
là hoàn toàn ngược nhau trong cách hành xử.
Người
ta có thể thấy điều này hết sức rõ ràng trong những vụ án đối với những người đấu
tranh cho quyền con người, cho quyền lợi của người dân Việt, cho lãnh thổ của Tổ
Quốc đang dưới sự hăm he và xâm chiếm của bạn vàng của đảng, cho những người
cùng đinh, bần hàn trong xã hội đang bị chà đạp, cướp bóc bởi hệ thống chính trị
hiện tại. Những vụ án đó, thường là những vụ án bỏ túi, chóng vánh và vi phạm
luật pháp, vi phạm quy trình tố tụng một cách nghiêm trọng. Đặc biệt, những
hành vi tra tấn tàn bạo, rồi mớm cung, ép cung… bằng mọi cách để đạt được những
gì nhà cầm quyền muốn với họ, cứ nhìn những người dân Đồng Tâm trước Tòa án thì
sẽ rõ những điều này.
Rất
nhiều vụ án, thời gian xét xử chỉ vài tiếng đồng hồ cho mọt bản án cả chục năm
tù đối với những người yêu nước, hợp lòng dân nhưng trái ý đảng.
Không
chỉ với những người được liệt kê vào “thế lực thù địch”, mà ngay cả với những đảng
viên cộng sản, thậm chí thuộc “thế lực thân địch” hẳn hoi, cũng không tránh khỏi
sự tùy tiện của hệ thống luật pháp và tư pháp hiện nay. Đơn cử vài vụ án làm nổi
sóng dư luận, chúng ta sẽ thấy điều gì đằng sau.
Vụ
án Cô giáo Lê Thị Dung, là đảng viên, bí thư chi bộ hẳn hoi, hoàn toàn không phải
là “thế lực thù địch”, nhưng sự hành xử của hệ thống luật pháp đã làm dậy sóng
dư luận xã hội.
Đó
là việc TAND huyện Hưng Nguyên (tỉnh Nghệ An) đã tuyên án 5 năm tù cho bà Lê Thị
Dung (cựu giám đốc Trung tâm Giáo dục thường xuyên của huyện) về tội lợi dụng
chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Bà Dung bị quy kết gây thiệt hại
cho Nhà nước số tiền 45 triệu đồng trong 6 năm. Đây là những khoản tiền thanh
toán dạy thêm và các chi tiêu khác từ ngân sách nhà nước cấp.
Viện
kiểm sát cho rằng do bà Dung thanh toán nhiều lần trong nhiều năm nên rơi vào
trường hợp "phạm tội nhiều lần" và bị truy tố ở khung hình phạt 5 -
10 năm tù. Sau đó bà Dung bị TAND huyện Hưng Nguyên xét xử sơ thẩm và tuyên phạt
5 năm tù về tội danh trên.
Dư
luận phản ứng dữ dội, vì sự khắc nghiệt của bản án có “mùi” không bình thường.
Thế
rồi, trước dư luận xã hội phản ứng, ngày 13/6/2023, hội đồng xét xử TAND tỉnh
Nghệ An đã tuyên bị cáo Lê Thị Dung 15 tháng tù về tội lợi dụng chức vụ, quyền
hạn trong khi thi hành công vụ với cáo buộc chiếm đoạt gần 45 triệu đồng. Mức
án này đã giảm 45 tháng tù so với bản án của phiên tòa cấp sơ thẩm TAND huyện
Hưng Nguyên tuyên ngày 24/4.
Như
vậy, có nghĩa là việc xử án này không căn cứ vào Luật quy định, mà căn cứ vào
văn bản của Tỉnh ủy Nghệ An rằng phải xử lại để trấn an dư luận nhân dân. Điều
đó cũng có nghĩa là luật pháp chẳng có ý nghĩa gì với việc xét xử, tất cả phụ
thuộc vào Tỉnh ủy.
Người
ta đặt câu hỏi: Tại sao rõ ràng cô giáo Lê Thị Dung có sai phạm, trong hành động
về tiền bạc, về chứng từ, về sử dụng tiền nhà nước với chứng cứ cụ thể hẳn hoi,
mà khi Tòa tuyên án mức án nghiêm khắc, lại tạo nên dư luận xã hội không đồng
tình, dù xã hội đã quá chán ngán với nạn tham nhũng của quan chức cộng sản?
Xin
thưa, đơn giản là vì ở đó, người ta thấy sự hài hước của luật pháp, người ta thấy
rằng luật pháp được sử dụng tùy tiện như một phương tiện để trả thù cá nhân. Và
người ta so sánh với những vụ án tày trời khác, quan chức được xử cứ như chuyện
đùa.
Người
ta chưa quên rằng: Vài năm trước, vụ án Đô đốc hải quân Nguyễn Văn Hiến, cựu thứ
trưởng Bộ Quốc phòng, đã bị tòa tuyên phạt 3 năm 6 tháng tù vì tội dẫn đến việc
mất quyền quản lý 3 lô đất ở đường Tôn Đức Thắng, gây thất thoát cho nhà nước
hơn 939 tỉ đồng.
Vâng,
gần 1.000 tỷ đồng của nhà nước, là tiền dân chỉ có hình phạt 3 năm rưỡi tù
giam, trong khi đó nhiều sự hài hước đã diễn ra tại những phiên tòa này, đó là
phạm nhân đã trưng ra nào là giấy của Phường, của xóm để giảm tội, hoặc là công
lao của gia đình để xóa tội…
Hài
hước hơn nữa, đó là chính nạn nhân bị hại là quân chủng Hải Quân, lại đề nghị
tha tội cho thủ phạm là Đô Đốc Nguyễn Văn Hiến. Chỉ đơn giản vì đó là của dân
chứ quân chủng Hải Quân chẳng là của riêng ai.
Không
chỉ một vụ án đó, người ta còn thấy nhiều điều trắng trợn trong các vụ án tương
tự.
Chẳng
có một lý do nào, để Tòa quyết định bỏ qua tội nhận hối lộ của Trung tướng Công
an Phan Văn Vĩnh, khi mà trước tòa, Phan Sào Nam đã khai rõ ràng hàng tháng phải
cống nộp cho Vĩnh hàng trăm ngàn đôla, chưa kể các loại vật dụng đắt tiền như đồng
hồ tiền tỷ…
Cũng
như mới đây, tòa bỏ qua tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” của Thiếu tướng Công
an Nguyễn Anh Tuấn, là Phó Giám đốc Công an Hà Nội khi nhận 2,85 triệu đola để
chạy án trong vụ “Chuyến bay Giải cứu”, nhưng chỉ bỏ ra mấy trăm ngàn, còn lại
thì đút túi cho đến khi xộ khám mới đưa nộp tiếp.
Có
thể kể rất nhiều trường hợp tương tự trong hệ thống các vụ án tại Việt Nam.
Đến việc đối xử sau kết án
Ngày
13/3/2023, Viện kiểm sát nhân dân tối cao vừa có lệnh khởi tố, bắt tạm giam đối
với Nguyễn Đình Cương - giám định viên, giám đốc Trung tâm Pháp y tỉnh Quảng Trị.
Ông Cương bị khởi tố về hành vi "giả mạo công tác" liên quan đến việc
làm sai lệch kết quả giám định pháp y, dẫn đến việc bỏ lọt tội phạm.
Điều
lạ là dù đã bị bắt giam, nhưng 8 tháng sau, ông ta vẫn là Giám đốc Trung tâm
Pháp y và vẫn hưởng lương, phụ cấp như thường. Lý giải điều này, cán bộ có
trách nhiệm nói rằng: “Căn cứ nghị định 112/2020 của Chính phủ quy định về
xử lý kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức thì cơ quan có thẩm quyền chưa có
quyết định tạm đình chỉ chức vụ đối với ông Nguyễn Đình Cương do chưa có kết luận
của cơ quan điều tra”.
Và
như vậy, thì vẫn có nghĩa là ông ta đang là Giám đốc và đương nhiên được hưởng
mọi quyền lợi mà không ai thay thế được.
Điều
người ta băn khoăn tự hỏi: Liệu có đất nước nào, có thể chế nào nhân đạo hơn thể
chế Việt Nam hay không?
Và ở
trong tù gần một năm qua, ông ta có sinh hoạt đảng, vẫn là bí thư chi bộ điều
hành hoạt động của chi bộ bình thường, để lại ra các kết quả giám định tương tự
hay không?
Và một
điều nữa, là so sánh với các vụ án vi phạm luật tố tụng hình sự như bắt người rất
lâu mới thông báo cho gia đình, và thậm chí là tính thời gian lùi lại rất lâu
so với ngày bắt giữ đối với những người hoạt động nhân quyền, thì chính quyền
giải thích ra sao?
Không
chỉ một trường hợp vừa nêu, lấy lý do là mới chỉ khởi tố chưa thành án, chưa có
tội. Mới đây, dư luận ngỡ ngàng khi biết được rằng Trần Văn Tân, nguyên Phó Chủ
tịch UBND Tỉnh Quảng Nam, ủy viên HĐND Tỉnh Quảng Nam đã bị tuyên án ngày 27/7
với mức án 6 năm tù vì tội nhận hối lộ 5 tỷ đồng. Trước tòa, Trần Văn Tân còn lẩy
Kiều: “Trót đà gây việc chông gai”.
Thế
nhưng, đến tận 3 tháng sau thì Trần Văn Tân vẫn nguyên chức vụ là Phó Chủ tịch
Tỉnh và là Ủy viên HĐND Tỉnh. Nguyên nhân, chỉ vì theo lý luận của các quan chức
tỉnh này, thì Trần Văn Tân đang kháng án, nghĩa là chưa có tội. Và phải chờ sau
phiên phúc thẩm mới có thể kết luận có tước chức vụ hay không?
Điều
người ta thấy lạ, là với cái sự bình đẳng trước pháp luật, tại sao có hiện tượng
kỳ lạ này?
Vậy
thì sau phiên phúc thẩm, nếu Trần Văn Tân cũng tiếp tục gửi đơn kháng cáo lên
Giám đốc thẩm, thì chờ đến khi nào thôi trả lương và phụ cấp cho tội phạm này?
Và nếu
như, tất cả tù nhân đều kháng cáo, thì có khi nào bị các hình thức cách chức, kỷ
luật, thi hành án khi chưa có bản án Giám đốc thẩm hay không?
Câu
hỏi không khó trả lời.
Cái
khó trả lời nhất, là ở chỗ: Đối tượng đó là ai, và nói theo ngôn ngữ dân gian
ngày nay thì: “Mày biết bố mày là ai không”?
Bởi
dù có một hệ thống luật pháp, nhưng có muôn vàn cách hành xử với hệ thống đó.
Và
đó là cái gọi là “Mọi người đều bình đẳng trước pháp luật” trong chế độ Cộng sản.
30.10.2023
J.B Nguyễn Hữu Vinh
nguyenhuuvinh's blog
