THẾ GIỚI HÔM NAY : 04/07/2023 (The Economist)

 

THẾ GIỚI HÔM NAY : 04/07/2023

The Economist

Đỗ Đặng Nhật Huy, biên dịch

04/07/2023

https://nghiencuuquocte.org/2023/07/04/the-gioi-hom-nay-04-07-2023/

 

Dùng máy bay không người lái và máy ủi bọc thép, quân đội Israel tiếp tục tấn công một trại tị nạn ở thành phố Jenin — một trong những cuộc xâm nhập lớn nhất vào Bờ Tây trong 20 năm qua. Có ít nhất tám người thiệt mạng và hơn 50 người bị thương kể từ đầu ngày thứ Hai, theo các quan chức Palestine. Quân đội Israel cho biết họ đang nhắm mục tiêu vào “cơ sở hạ tầng khủng bố” của nhóm dân quân Tiểu đoàn Jenin. Khu vực này đã chứng kiến bạo lực bùng phát trong những tháng gần đây. Ngoại trưởng Israel cho biết không có kế hoạch mở rộng chiến dịch ra khắp Bờ Tây.

 

Một lính cứu hỏa 24 tuổi thiệt mạng khi chiến đấu với ngọn lửa do bạo loạn ở Paris gây ra. Hiện bạo lực có giảm bớt, khi cảnh sát chỉ bắt giữ 157 người vào Chủ nhật, giảm so với 719 của đêm trước đó. Tổng thống Emmanuel Macron đã yêu cầu các bộ trưởng “làm mọi thứ có thể để thiết lập lại trật tự và khôi phục ổn định.” Bạo loạn bùng nổ sau vụ cảnh sát giết hại thiếu niên Nahel M ở Paris hôm 27 tháng 6.

 

Cảnh sát Hồng Kông treo thưởng 1 triệu đô la Hồng Kông (128.000 USD) cho mỗi người cung cấp thông tin dẫn đến việc bắt giữ 8 nhà hoạt động dân chủ đã trốn sang các nước phương Tây. Tám người bị cáo buộc phạm nhiều tội khác nhau theo luật an ninh quốc gia của lãnh thổ. Họ bao gồm Nathan Law, người đã chuyển đến Anh, và Dennis Kwok, người đang ở Mỹ. Đây là lần đầu tiên Hồng Kông đưa ra một phần thưởng tiền mặt như vậy.

 

Ả Rập Saudi và Nga, hai nhà xuất khẩu dầu hàng đầu, tuyên bố tiếp tục cắt giảm sản lượng. Ả Rập sẽ gia hạn cắt giảm 1 triệu thùng mỗi ngày tới tháng 8, còn Nga sẽ cắt giảm xuất khẩu 500.000 thùng dầu/ngày trong cùng tháng. Giá dầu tăng vọt sau khí tin ra, với dầu Brent tăng 1,73 đô la lên mức cao 76,55 đô la một thùng.

 

Các lực lượng Ukraine tuyên bố đã chiếm lại 37 km2 lãnh thổ từ Nga dọc theo các mặt trận phía đông và nam. Thứ trưởng bộ quốc phòng Hanna Mailar cho biết quân đội Ukraine đang tiến lên với “thành công phần nào” về phía Bakhmut, một thị trấn bị Nga chiếm giữ sau nhiều tháng đẫm máu. Song phía Nga lại tuyên bố đã đẩy lùi thành công một số cuộc tấn công gần Bakhmut và xa hơn về phía nam trong cuối tuần qua.

 

Apple được cho là đã cắt giảm mục tiêu sản lượng Vision Pro, kính thực tế hỗn hợp vừa trình làng. Theo Financial Times, Apple từng kỳ vọng bán được 1 triệu chiếc trong 12 tháng đầu tiên, nhưng đã phải kéo giảm mục tiêu hơn một nửa do các vấn đề thiết kế và sản xuất. Thiết bị được ra mắt vào ngày 5 tháng 6 và sẽ được bán vào đầu năm tới.

 

Việt Nam đã cấm chiếu bộ phim “Barbie” mới của Warner Bros vì có xuất hiện đường chín đoạn, thể hiện yêu sách lãnh thổ của Trung Quốc ở Biển Đông. Một tòa án quốc tế đã ra phán quyết bác bỏ tính hợp pháp của nó vào năm 2016. Việt Nam trước đây đã cấm các bộ phim và chương trình truyền hình khác mô tả đường này. “Barbie” dự kiến sẽ được phát hành vào ngày 21 tháng 7.

 

Con số trong ngày: 48 triệu tấn, là sản lượng nikel cần có hàng năm để đáp ứng mục tiêu khử carbon của thế giới vào năm 2040.

 

 

TIÊU ĐIỂM

 

 

Macron nỗ lực kiểm soát bạo loạn

 

Vào thứ Ba, tổng thống Pháp Emmanuel Macron sẽ tổ chức một cuộc họp có hơn 200 thị trưởng của các thị trấn và vùng ngoại ô đã bị tàn phá bởi bạo lực và bạo loạn trong tuần qua. Trong số đó có Vincent Jeanbrun, thị trưởng trung hữu của vùng ngoại ô nam Paris L’Haÿ-les-Roses, người mà cổng nhà riêng của ông đã bị thúc đổ bởi một chiếc xe cháy vào tối thứ Bảy. Vợ ông bị gãy chân khi cùng các con tháo chạy khỏi pháo hoa nhắm vào người họ.

 

Bạo loạn bùng nổ sau khi một tài xế tuổi teen bị cảnh sát bắn chết trong khi kiểm tra giao thông hôm 27 tháng 6, và dường như đã lên đến đỉnh điểm. Nó buộc ông Macron phải hủy chuyến thăm cấp nhà nước tới Đức để quản lý khủng hoảng và gặp các nhà lãnh đạo của hai viện quốc hội. Tổng thống hy vọng việc triển khai hàng chục nghìn cảnh sát sẽ giúp ổn định tình hình. Chính phủ ông giờ đây sẽ đi giải quyết nguyên nhân gây ra biến động xã hội đột ngột.

 

 

Putin dự thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải

 

Vào thứ ba, Vladimir Putin sẽ lần đầu gặp các nhà lãnh đạo nước ngoài kể từ khi cuộc nổi dậy Wagner làm rung chuyển chế độ của ông. Tổng thống Nga sẽ tham dự hội nghị thượng đỉnh trực tuyến của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) cùng với các nhà lãnh đạo của Trung Quốc, Ấn Độ, Pakistan và các nước Liên Xô cũ ở Trung Á. Về lý thuyết, diễn đàn thảo luận khu vực này là cơ hội cho ông Putin đảm bảo với những người đồng cấp rằng mọi việc ở Điện Kremlin đều ổn. SCO là một trong số ít các nhóm quốc tế nơi Nga vẫn nhận được một số hỗ trợ.

 

Nhưng trước mặt ông Putin là một số câu hỏi khó xử. Ví dụ, Ấn Độ, chủ nhà của thượng đỉnh năm nay, đang hướng về phương Tây, với việc thủ tướng Narendra Modi vừa kết thúc chuyến thăm cấp nhà nước tới Mỹ. Tại hội nghị thượng đỉnh SCO năm ngoái, ông Modi từng thúc giục nhà lãnh đạo Nga theo đuổi hòa bình ở Ukraine, trong khi nhà lãnh đạo Kazakhstan thậm chí còn đi xa hơn khi trực tiếp chỉ trích chiến tranh. Ông Putin sẽ không muốn để cuộc xâm lược của mình làm Nga bị mất đồng minh.

 

 

Triển vọng kinh tế của Đức qua dữ liệu thương mại

 

Vào thứ ba, Đức sẽ công bố số liệu thương mại nước ngoài của tháng 5. Cũng như tháng trước, triển vọng có vẻ khả quan hơn. Hồi tháng 4, cơ quan thống kê quốc gia Destatis đã ghi nhận mức tăng 1,2% dù thị trường dự đoán giảm 2,5%. Đáng chú ý nhất là trong tháng 4, xuất khẩu sang Trung Quốc tăng 10,1% lên 8,5 tỷ euro (9,3 tỷ USD). Điều đó cũng giúp cải thiện tình trạng thâm hụt thương mại kéo dài của Đức với đối tác thương mại lớn nhất của mình. Xuất khẩu của Đức sang Mỹ, thị trường lớn nhất, cũng tăng 4,7% so với tháng 3. Bấy nhiêu là đủ bù đắp cho thương mại sụt giảm với Anh và đặc biệt là với Nga.

 

Dữ liệu mới được công bố giữa lúc các nhà đầu tư trở nên bi quan hơn về cuộc suy thoái kỹ thuật của Đức (được tính là hai quý tăng trưởng âm liên tiếp). Lĩnh vực sản xuất đã suy thoái trong tháng 6 khi cả đơn đặt ang mới và sản xuất đều giảm. Do đó, một tin tốt từ văn phòng thống kê sẽ giúp xoa dịu phần nào.

 

 

Quyết định quan trọng của ngân ang trung ương Úc

 

Có những dấu hiệu cho thấy lãi suất đang bắt đầu giảm xuống ở Úc. Lạm phát năm đã giảm xuống mức thấp nhất trong 13 tháng là 5,6% trong tháng 5, từ mức 6,8% của tháng 4. Nhưng tăng trưởng GDP cũng đang chậm lại. Liệu điều này có thuyết phục được Ngân hàng Dự trữ Úc giữ nguyên lãi suất ở mức 4,1% trong cuộc họp vào thứ Ba hay không?

 

Giới phân tích mong đợi ít nhất một lần tăng nữa trong những tháng tới. Lạm phát cơ bản (không tính giá thực phẩm, nhiên liệu, và du lịch trong kỳ nghỉ) vẫn cao hơn mục tiêu 2-3% của ngân hàng trung ương. Thị trường lao động vẫn thắt chặt và giá nhà đang tăng trở lại.

Thống đốc Philip Lowe nói ông muốn “giữ cho nền kinh tế ổn định.” Nhưng tiếp tục thắt chặt sẽ đánh gục nền kinh tế. Đó hứa hẹn là một trải nghiệm mới lạ cho nhiều người Úc. Ngoại trừ một đợt suy thoái ngắn trong đại dịch, Úc chưa trải qua cuộc suy thoái kinh tế nào trong hơn 30 năm qua.