Myanmar Đứng Dậy Trong
Cơn Bão
02/06/2021
https://vietbao.com/p301436a308287/myanmar-dung-day-trong-con-bao
Ngày 1.2.2021 quân đội Myanmar (Miến
Điện) đã lật đổ chính phủ do dân bầu và bắt giam bà Aung San Suu Kyi, Cố vấn quốc
gia, cùng một số cộng sự viên thân tín của bà trong đó có tổng thống Win
Myint chỉ vài giờ trước khi Quốc hội mới được triệu tập với mục đích là ngăn đảng
NLD (Liên minh Quốc gia vì Dân chủ) của bà Suu Kyi bắt đầu nhiệm kỳ mới. Tướng Min
Aung Hlaing tổng tư lệnh quân đội Myanmar cũng là người cầm đầu cuộc đảo
chánh, cách đây mấy năm, tháng 8 năm 2018, đã bị Hội đồng Nhân quyền
Liên Hiệp Quốc (UN HRC) lên án với cáo buộc tội "diệt chủng".
Quân đội Myanmar còn được gọi là Tatmadaw đã đàn áp bằng bạo lực hơn
một triệu người Hồi giáo thuộc nhóm dân tộc thiểu số Rohingya sống ở bang Rakhine.
Hàng ngàn người Rohingya bị giết, hàng ngàn phụ nữ bị hãm hiếp, hàng ngàn nhà cửa
bị đốt phá đưa đến thảm cảnh là nửa triệu người đã phải bỏ quê hương chạy trốn qua
biên giới sang Bangladesh.
Từ ngày có cuộc đảo chánh vào đầu tháng hai đến
giờ, những cuộc biểu tình đã nổ ra gần như mỗi ngày, dân chúng xuống đường, có
lúc đến cả trăm ngàn người, để đòi tái lập nền dân chủ, đòi trả lại chính
quyền dân sự do họ bầu ra và nhất là đòi thả bà Suu Kyi, lãnh tụ của đảng NLD.
Trong 50 năm, từ năm 1962 đến năm 2011, người dân Myanmar đã sống dưới
chế độ độc tài của bọn quân phiệt nên họ hiểu rất rõ thế nào là sống không có tự
do và sống trong sợ hãi. Với khẩu hiệu “Tự do hơn sợ hãi” họ đã mạnh dạn đứng
lên đòi lại nhân quyền của mình mặc dù họ đã bị đàn áp rất dã man.
Cho đến ngày 10 tháng 4 năm 2021, quân đội
đã bắn chết trên 700 người trong đó có 43 trẻ em. Phần đông những trẻ em dưới
16 tuổi bị bắn chết không phải vì đi biểu tình mà vì sự bắn bừa bãi của binh
lính và cảnh sát. Nạn nhân trẻ tuổi nhất là đứa bé gái 7 tuổi tên là Khin
Myo Chit bị bắn chết trong nhà, khi em đang ngồi trong lòng người
cha. Trên 3.000 người bị bắt, bị dẫn đi mất tích, bị bỏ tù và bị tra tấn,
trên 10.000 người đã phải trốn tránh qua nước ngoài vì sợ bị bắt bớ trả thù.
Ngày đẫm máu nhất là ngày thứ bảy 27.3.2021, chỉ trong một ngày hơn 100 người
đã bị bắn chết. Quân đội Myanmar đã bị cáo buộc dùng súng với đạn thật bắn thẳng
vào người dân khi họ không có một tấc sắt trong
tay và tàn bạo hơn nữa là đã dùng vũ khí nặng như súng phóng lựu, bom xăng
để dẹp biểu tình.
Ngày đẫm máu nhất cũng là ngày quân lực, kỷ niệm năm
thứ 66 cuộc nổi dậy của người dân Myanmar đứng lên chống lại sự chiếm đóng của
quân Nhật trong thời đệ nhị thế chiến do tướng Aung San lãnh đạo. Ông là
thân phụ của bà Aung San Suu Kyi. Năm 1947 Myanmar được người Anh trao trả độc
lập, trở thành một nước cộng hòa độc lập với tên Liên bang Myanmar. Cũng trong
năm đó tướng Aung San cùng với một số sĩ quan thân tín bị ám sát chết.
Trong ngày Quân lực năm 2021, tướng Hlaing
đã tổ chức một cuộc diễn binh đình đám, theo Nikkei Asia có sự hiện
diện của 8 đại diện các quốc gia như Trung Quốc, Nga, Ấn Độ, Bangladesh,
Pakistan, Lào, Việt Nam và Thái Lan. Trong khi đó Liên Minh Châu Âu
đã lên tiếng cho đó là một ngày của “khủng bố và nhục nhã”. Đại sứ Mỹ Thomas
Vajda ở Myanmar lên án hành động của quân đội làm ”đổ máu kinh
hoàng”. Chính phủ Mỹ, Anh, Nhật Bản và Liên Minh Châu Âu đã liên tiếp đưa
ra lệnh trừng phạt tướng Hlaing và nhóm lãnh đạo quân đội bằng những biện
pháp như đóng băng tài sản và cấm nhập cảnh. Gần đây các nhà lãnh đạo Đông
Nam Á trong khối ASEAN cũng đã lên tiếng đòi chấm dứt bạo lực với
người biểu tình và thả các tù nhân chính trị.
Một nữ tu công
giáo, quỳ xuống trước đám cảnh sát võ trang (Ảnh GETTY IMAGE)
Ngày 8.3.2021, hình ảnh một nữ tu công giáo,
sơ Ann Rose Nu Tawng, quỳ xuống trước đám cảnh sát võ trang ở thành phố
Myitkyina để xin „Hãy bắn vào tôi và đừng bắn vào trẻ con“ đã trở thành một
trong những biểu tượng của cuộc phản kháng chống lại quân đội đảo chánh.
Trong một
quốc gia mà có 51 triệu dân với 90% theo Phật giáo và có khoảng 500.000
tăng ni, một nữ tu sĩ công giáo quỳ xuống trước bạo lực đã tạo được tiếng vang
lớn và mang lại sự phẫn nộ trên thế giới. Đức Giáo hoàng Phanxicô mấy
ngày sau đó cũng đã lên tiếng kêu gọi chấm dứt bạo động và tuyên bố
”Tôi cũng sẽ quỳ như thế trên đường phố ở Myanmar”. Nhiều sư sãi cũng đã đứng
lên cất tiếng nói phản kháng, xuống đường để hòa nhập với đoàn biểu tình.
Nhớ lại cuộc đàn áp vào những năm 1988 ,
2007. Năm 1988, vào ngày 8 tháng 8 chính phủ quân đội Myanmar đã thẳng tay đàn
áp người biểu tình, 5.000 người bị bắn chết trên đường phố, người ta gọi là biến
cố 8888. Năm 2007, 80.000 nhà sư đã xuống đường phản
kháng cùng với cả trăm ngàn người mặc dù bị đàn áp dã man. Biến cố
8888 năm 1988 đã buộc tướng Ne Win, người nắm quyền 26 năm từ cuộc đảo chánh
chính phủ dân sự năm 1962, phải từ chức. Myanmar từ một quốc gia sống dưới chế
độc tài quân phiệt từ từ chuyển đổi qua chế độ dân chủ.
Aung San Suu Kyi
Năm nay bà Suu Kyi được 75 tuổi. Năm
1988, đang sống ở bên Anh với chồng và hai con, nghe tin người mẹ bị đau nặng,
bà Suu Kyi về lại Myanmar và được chứng kiến biến cố 8888. Như định mệnh,
bà quyết định ở lại để tranh đấu chống lại chế độ quân phiệt. Bị cô lập tại gia
hơn 15 năm, đến năm 2010 bà Suu Kyi được trả lại tự do và cũng là năm
đầu tiên được tổ chức bầu cử sau mấy thập niên người dân phải sống trong “nhà
tù lớn”.
Bầu cử năm 2015, tuy đảng NLD của bà Suu
Kyi thắng lớn, nhưng các tướng lãnh vẫn nắm những chức vụ then chốt
và quan trọng như kinh tế và quân sự. Với chủ trương đấu tranh bất bạo động,
tránh đổ máu và tìm cách đối thoại, bà đã phải thỏa hiệp với nhóm quân phiệt với
hy vọng sớm mang lại tự do cho dân tộc sau bao nhiêu năm nội chiến tương tàn, đầy
đau thương và tang tóc. Tính đến năm 2007, đã có hơn 3.000 làng mạc bị phá hủy,
hơn triệu người phải bỏ đi ty nạn, trên trăm ngàn người bị cưỡng bách lao động
và Myanmar lúc đó đứng trên bờ vực thẳm kinh tế, chính trị bị cô lập, nguy cơ về
cuộc nội chiến bùng nổ và Trung Quốc đang mon men thừa cơ nhảy vào khuynh đảo đất
nước.
Năm 2018 Win Myint cộng sự viên của bà
Suu Kyi trong đảng NLD được bầu làm tổng thống, bà Suu Kyi trở thành cố vấn quốc
gia có quyền lực tương đương với thủ tướng vì theo hiến pháp Myanmar do quân đội
áp đặt, bà không được ứng cử vì có chồng con mang quốc tịch ngoại quốc. Sự thỏa
hiệp với quân đội mang một ước mong sớm đem lại hòa bình, tự do cho dân tộc, bà
đã phải trả cái giá thật đắt là danh tiếng trên thế giới của bà đã bị tổn
thương và mất mát. Bà bị chỉ trích vì đã im lặng và bao che nhóm quân phiệt
trong vấn đề đàn áp dân tộc thiểu số Rohingya. Nhưng nếu muốn bảo vệ nền
dân chủ son trẻ của Myanmar, muốn cứu vớt một đất nước với nhiều sắc tộc khác
nhau qua khỏi vực thẳm đổ vỡ, muốn xóa đi nghèo đói để mang lại cơm ăn áo mặc
cho người dân và trong khi đó quân đội vẫn còn nắm giữ thực quyền, bà không còn
sự lựa chọn nào khác hơn là phải tự chuyển mình từ một nhà đấu tranh quyết
liệt với trên 15 năm giam cầm để trở thành một nhà chính trị thực dụng. Người
dân Myanmar biết như thế và hiểu như thế nên vẫn một lòng quý trọng và ủng
hộ bà.
Tự do hơn là
sợ hãi
Trên trang mạng của PEN International (Hội Văn
bút Quốc tế) tháng 3 năm 2021 có đăng tin về hai nhà thơ Myanmar tên là Myint
Myint Zin và K Za Win. Cô Myint Myint Zin còn có tên là Kyi Lin Aye
là một nhà giáo và nhà thơ. Cô có ghi trên cánh tay của mình về nhóm máu cũng
như các chi tiết khác như có ý nói lên sự hiến tặng cơ thể của mình cho những
ai cần đến nếu một ngày nào đó cô phải nằm xuống trong lúc chiến đấu cho tự do.
Anh K Za Win là một nhà thơ trẻ đã từng bị giam cầm nhiều lần và
trong tù anh đã viết một bài thơ nổi tiếng gởi cho cha là “Thơ từ trong phòng
giam”. Cả hai nay đã không còn nữa, Myint Myint Zin và K Za Win đã bị quân đội
bắn chết cùng một ngày, vào ngày 3.3.2021.
Bà Naw là lãnh đạo của Ủy ban Tổng
đình công của người Sắc tộc. Bà tham gia vào cuộc tổng đình công vì muốn
tranh đấu một tương lai tốt đẹp hơn cho đứa con gái một tuổi. Bà không muốn đứa
con lớn lên dưới chế độ độc tài như bà. Mỗi lần bà Naw xuống đường, bà đều dặn
chồng nếu chẳng may bà không còn nữa hãy cố nuôi con, không được buồn mà
hãy vui và hãnh diện. Cô Htet Htet Hlaing, 22 tuổi, mặc dù rất sợ hãi,
nhưng cô vẫn tham gia biểu tình vì cô muốn sống và thở trong không khí tự do và
được tự tạo cho mình một tương lai, cô nói thêm “mẹ tôi biết điều đó nhưng
không ngăn cản, bà chỉ nói tôi hãy cẩn thận”.
Trong đêm chung kết của cuộc thi hoa hậu “Miss
Grand International 2020” diễn ra ngày 28.3.2021 tại Thái Lan, hoa hậu
Myanmar cô Han Lay 22 tuổi đã phát biểu là đất nước Myanamar hiện giờ có
quá nhiều người chết và yêu cầu sự giúp đỡ của quốc tế. Cô tỏ ra không sợ hãi mặc
dù đang bị quân đội Myanmar truy nã, sinh mạng cô và gia đình cô có thể bị
nguy khốn. Trước đó mấy tuần lễ khi còn ở quê hương, cô đã xuống đường ở thành
phố Yangon, thành phố lớn nhất Myanmar, hòa nhập vào đoàn biểu tình để
phản đối cuộc đảo chính của quân đội.
Phong trào xuống đường ở Myanamar chuyển qua
“bất tuân dân sự”. Công nhân thợ thuyền, công tư chức, y tá bác sĩ cùng nhau
đình công, chợ búa, trường học, bệnh viện, ngân hàng đều một loạt đóng cửa, mọi
sinh hoạt đều bị ngưng lại hoàn toàn bị tê liệt. Dân chúng đông đảo tham gia
vào phong trào “bất tuân dân sự” mặc dù biết rằng sẽ mất đi nguồn tài chánh vốn
đã ít ỏi mang lại cơm áo cho họ và gia đình họ. Kinh tế Myanmar đang lao xuống
dốc hay đúng hơn Myanmar đang đứng trước một nền kinh tế hoàn toàn sụp đổ. Hậu
quả là dân Myanmar đã nghèo lại càng nghèo hơn và số người không đủ cơm ăn sẽ
tăng lên nhiều hơn. Sự bắn giết bừa bãi của quân đội đã đẩy những người người
biểu tình ôn hòa thành những người chống đối bằng vũ lực. Một cuộc nội chiến sẽ
khó tránh khỏi điều mà bà Suu Kyi mong muốn không bao giờ xảy ra.
Những “cánh sao
rơi”
Bà Suu Kyi là tác giả cuốn sách
“Freedom from Fear” (Vượt lên sự sợ hãi), bà viết: “Tự do thật sự là
được tự do khỏi nỗi sợ hãi”. Và người Myanmar đã chọn cho họ con đường đi tới tự
do không có nỗi sợ hãi. Họ đứng lên đòi nhân quyền và hết người này kế tiếp người
khác, kẻ ngã xuống người đứng lên tiếp nối giành lại tự do cho quê hương. Những
người nằm xuống được dân Myanmar gọi một cách trân trọng là những “cánh sao
rơi”. Họ như những vì sao đã tỏa sáng một thời cho vùng trời quê hương của họ rồi
rơi xuống. Những “cánh sao rơi” này đi qua rồi đến những “cánh sao rơi”
khác tiếp nối để luôn luôn giữ cho đất nước không còn tăm tối. Họ sẵn sàng hy
sinh mạng sống quý báu của mình chỉ vì họ không thể sống trong một
chế độ độc tài mất tự do và luôn luôn sợ hãi như những anh em chú bác của họ đã
trải qua.
Lưỡng Nguyên
No comments:
Post a Comment