Trọng Thành – RFI
Đăng ngày 14-10-2019
Một
bộ phim hoạt hình bị cấm tại Việt Nam, do quảng bá cho ‘‘đường 9 đoạn’’ (thường
gọi là ‘‘đường lưỡi bò’’), đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc trên gần trọn Biển
Đông. Phim do một công ty Mỹ và một công ty Trung Quốc phối hợp sản xuất.
Phim Abominable, Mỹ - Trung liên doanh, bị cấm chiếu
tại Việt Nam, do quảng cáo cho ''đường lưỡi bò''. copy d'ecran: plo.vn
Theo AFP, phim "Abominable" (tựa Việt là
"Everest: Người Tuyết
bé nhỏ’’) đã bị cơ quan văn hóa Việt Nam ra lệnh đình chỉ phát hành hôm
qua, 13/10. Bộ phim được công chiếu từ ngày 4/10/2019.
Thoạt nhìn, đây là một bộ phim đầy vẻ lãng mạn :
Phim kể về hành trình của cô bé tên Yi cứu người tuyết, đưa trở về quê hương
trên đỉnh Everest, Hy Mã Lạp Sơn. Tuy nhiên, trước khi phim bị cấm, trên mạng
xã hội lan truyền các hình ảnh về sự hiện diện của ‘‘đường lưỡi bò’’, bị dân mạng
cực lực lên án.
Trả lời báo chí trong nước, bà Nguyễn Thị Thu Hà -
quyền cục trưởng cục Điện Ảnh - cho biết đã tiếp nhận thông tin này và thông
báo sẽ kiểm tra lại quy trình phê duyệt phim.
"Everest: Người Tuyết bé nhỏ’’ do xưởng phim Mỹ
DreamWorks và xưởng phim Trung Quốc Pearl Studio, có trụ sở tại Thượng Hải, phối
hợp sản xuất.
Bộ phim vừa bị phát hiện có ‘‘đường lưỡi bò’’ nói
trên ra mắt trong bối cảnh Trung Quốc liên tục đưa tàu hoạt động khảo sát tại
nhiều nơi trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam, viện lý do đây
là các khu vực nằm trong vùng Trung Quốc có chủ quyền.
Tháng 6/2016, Tòa Trọng Tài Thường Trực, có trụ sở tại
La Haye, ra phán quyết bác bỏ yêu sách chủ quyền 9 đoạn của Trung Quốc tại Biển
Đông. Bắc Kinh phản đối phán quyết và thường xuyên có các biện pháp, đặc biệt về
mặt văn hóa, nhằm tuyên truyền cho yêu sách bị bác bỏ này. Bộ phim
"Everest: Người Tuyết bé nhỏ’’ là trường hợp bị phát hiện mới nhất.
--------------------------
BBC Tiếng Việt
14 tháng 10 2019
Trong
khi một bộ phim nước ngoài có cài cắm bản đồ hình lưỡi bò trong một số khung
hình lọt lưới kiểm duyệt và ra rạp tại Việt Nam thì phim đoạt giải quốc tế vẫn
chịu 'án treo' và chưa thể công chiếu.
Hình ảnh 'đường lười bò' xuất hiện trong phim
"Everest: Người Tuyết bé nhỏ". SCREENSHOT
Phim có đường lưỡi bò vẫn ra rạp
Phim hoạt hình "Abominable" (tựa Việt: "Everest: Người Tuyết bé
nhỏ") bị ngưng chiếu tại các rạp ở Việt Nam nhưng đó là chỉ sau khi
một số khán giả xem phim cho rằng phim có cài cắm bản đồ 'đường lưỡi bò' vào
khuôn hình.
"Abominable" ra rạp tại Việt Nam từ ngày
4/10 sau khi được quảng bá rầm rộ ở Việt Nam từ cuối tháng 9.
Phim là sản phẩm hợp tác của hãng DreamWorks
Animation và Pearl Studio - một công ty Trung Quốc.
CGV Việt Nam phát hành bộ phim trên tại Việt Nam.
Trong phim, cô gái tuổi teen tên Yi (Chloe Bennet lồng
tiếng) cùng hai người bạn vô tình phát hiện một người tuyết tên Yeti trên mái
nhà của khu căn hộ mà cô đang sống ở Thượng Hải.
Yeti được nhóm bạn này đặt tên là 'Everest.' Và cả
nhóm đã cùng nhau giúp sinh vật này đoàn tụ gia đình ở đỉnh Everest.
Sau khi phim trình chiếu, người xem bàn tán về cảnh
tấm bản đồ trong nhà Yi, được cho là vẽ 'đường lưỡi bò.'
Theo báo Thanh niên, hình ảnh này xuất hiện nhiều lần
trong phim và khán giả Lê Văn Hiệp là một trong những người đầu tiên phát hiện
sự việc trên và chia sẻ trên mạng xã hội từ cuối tuần qua.
Cụ thể, trong phim "Abominable," hình ảnh
'đường lưỡi bò' xuất hiện trong 2 đoạn và 4 cảnh phim. Ngay trong trailer của
phim này, người xem cũng dễ dàng nhìn thấy tấm bản đồ có "đường lưỡi
bò" mà Yi treo trên tường trong căn phòng nhỏ của cô.
Tấm bản đồ này còn xuất hiện nhiều lần trong bộ
phim.
Báo
Thanh niên ở trong nước dẫn lời PGS-TS Phạm Xuân Thạch, Chủ nhiệm
Khoa Văn, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân Văn thộc Đại học Quốc gia Hà Nội,
bình luận rằng:
"Không thể lơ là. Cài chi tiết là cách của Trung Quốc. Nếu nó không
quan trọng gì cả thì đã không được cài vào trong phim. Một phim mà chiếu bản đồ
quốc gia theo kiểu đó thì đã có ý đồ chứ không phải chuyện tình cờ."
Cục trưởng Cục Điện ảnh Thu Hà sau đó cho báo chí
trong nước biết là nhận trách nhiệm về sự việc, đồng thời phối hợp với nhà phát
hành để ngưng chiếu phim.
Sự việc trên với phim "Abominable" không
khỏi khiến chúng ta nhớ đến trường hợp phim "Operation Red Sea" (tạm
dịch là "Điệp vụ Biển Đỏ") hồi năm ngoái.
Lúc đó, bộ phim Trung quốc này cũng do CGV phát hành
đã ra rạp được mười ngày. Trong phim có hình ảnh đoàn tàu chiến Trung Quốc đi
qua một vùng biển được chú thích bằng dòng chữ 'South China Sea' (tức Biển
Đông).
Tại đây, hạm đội Trung Quốc đã phát loa yêu cầu một
tàu khác phải "rời khỏi vùng biển thuộc chủ quyền Trung Quốc."
Khi đó, bà Lý Phương Dung, Cục phó Cục Điện ảnh Việt
Nam khẳng định là hội đồng thẩm định đã thẩm định phim đúng quy trình.
Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch của Việt Nam cũng
có thông cáo tới các cơ quan báo chí khẳng định: "Hoàn toàn
không có căn cứ để kết luận rằng bộ phim có liên quan đến vấn đề chủ quyền biển
đảo".
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia về luật Biển, về lãnh thổ
đã lên tiếng bác bỏ quan điểm này.
Ngay cả website của Bộ Quốc phòng Trung Quốc cũng giới
thiệu "Điệp vụ Biển Đỏ" nằm trong chiến lược tuyên truyền cho yêu
sách chủ quyền của nước này trên Biển Đông.
Phim đoạt giải quốc tế chịu… 'án treo'
Trong khi hệ thống kiểm duyệt Việt Nam vẫn để lọt lưới
những bộ phim cài cắm chủ đích tuyên truyền về yêu sách chủ quyền của Trung Quốc
thì 'bàn tay' kiểm duyệt lại tỏ ra khá khắc nghiệt với phim của các đạo diễn
trrong nước.
Mới đây nhất, "Ròm" một bộ phim của đạo diễn
Trần Dũng Thanh Huy - một bộ phim đi 'thi chui' - nhưng đã đoạt giải cao nhất hạng
mục New Currents tại Liên hoan Phim quốc tế Busan (Hàn Quốc) năm 2019, cùng bộ
phim "Haifa Street" của Iraq-Qatar. Đây là một trong những hạng mục
quan trọng nhất của giải này.
"Ròm"
nói về cuộc sống vất vả mưu sinh của một cậu bé bán số đề ở thành phố Hồ Chí
Minh. Cậu cực khổ kiếm tiền, chỉ mong có thể sớm tìm được
cha mẹ. Và để sinh tồn, cậu phải chạy trốn khỏi những gã nghiện cờ bạc hay xô
xát với những đối thủ. Nhưng cậu vẫn lạc ngay giữa một thế giới mà con người phải
chà đạp lên nhau để sống.
Theo Variety
Magazine, trưởng ban giám khảo của hạng mục này, đạo diễn người Anh
Mike Figgis nhận xét rằng, "việc sử dụng các bối cảnh thực tế, sống động
trong phim đã gây ấn tượng mạnh với ban giám khảo và một cái kết phim rất thỏa
mãn."
Tuy nhiên, trước khi phim lên đường đi Busan, báo
Tuổi trẻ cho hay, Cục Điện ảnh công bố phim Ròm "vi phạm pháp luật
hiện hành" khi chưa có giấy phép phổ biến phim đã tự đăng ký và gửi phim
tham dự Liên hoan phim quốc tế Busan 2019.
Và bộ này mới đây cho biết sẽ xử lý thật nghiêm trường
hợp này.
Đạo diễn Trần Thanh Huy nhận giải thưởng tại LHP
Busan. FACEBOOK DO QUOC TRUNG
Nhà báo, nhà phê bình điện ảnh Lê Hồng
Lâm trích dẫn trên Facebook cá nhân công văn số 637/ĐA-PBP của Cục
Điện ảnh nhận định:
"Phim phản ánh mặt trái quá đen tối của những con người mong muốn đổi
đời bằng việc trông chờ vào những con số may mắn để trúng lô, đề. Những tệ nạn
xã hội như chơi lô, đề, cho vay nặng lãi, đòi nợ, mê tín, bao lực xuyên suốt bộ
phim, kết phim bi quan, bế tắc, không lối thoát, thiếu tính nhân văn. Câu chuyện
phim diễn ra tại TP Hồ Chí Minh nhưng không có sự quan tâm của chính quyền và
cơ quan chức năng. Đồng thời, phim cũng thể hiện nhiều thông tin tiêu cực, phản
cảm, mang ẩn ý và ám chỉ không tốt về chính trị, mang màu sắc phê phán chính trị
- xã hội, thể hiện cách nhìn tiêu cực về đất nước, văn hoá, con người Việt
Nam."
Và nhà phê bình Lê Hồng Lâm nhận xét: "Chỉ tiếc, họ không đủ dũng khí để nhìn vào
hiện thực để thấy những tăm tối, tiêu cực về đất nước, văn hóa và con người Việt
Nam - ở một góc nào đó của thời hiện tại mà bộ phim tái hiện qua góc nhìn nghệ
thuật của một đạo diễn trẻ đầy dũng khí hoàn toàn có thật. Hoặc nữa, đó chỉ là
một góc nhìn nghệ thuật của một đạo diễn ngược dòng số đông. Không ai xem City
of God mà nghĩ rằng cả đất nước, văn hóa, con người Brazil tăm tối, tiêu cực cả.
Không ai xem The Godfather, Goodfellas mà phán xét cả đất nước Mỹ bị thao túng
bởi băng đảng, mafia, bạo lực cả. Cũng như không ai xem xong Parasite mà phán
xét một đất nước Hàn Quốc ngày càng bị chia rẽ bởi giàu nghèo cả."
"Kiểm duyệt kỳ dị" ở Việt Nam
Đó là nhận xét của ông Thomas Bass, Giáo sư Báo Chí
và Văn Chương Anh tại Đại học Albany, New York, trong một bài viết trên website
của Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA), sau khi ông tìm hiểu về sự méo mó giữa bản tiếng
Việt cuốn sách của ông viết về điệp viên Phạm Xuân Ẩn "Điệp viên Z.21 Kẻ
thù tuyệt vời của nước Mỹ" so với nguyên bản tiếng Anh "The Spy Who
Loved Us".
Và từ đó, ông viết thêm một cuốn sách khác:
"Censorship in Vietnam: Brave New World" (Kiểm duyệt ở Việt Nam: Thế
giới can đảm mới).
Theo GS. Bass, kiểm duyệt đang trở nên tệ hại hơn ở
Việt Nam và điều này đang làm hủy hoại nền văn hóa Việt Nam bởi nó "làm thụt
lùi lịch sử và thời gian."
GS.
Bass nhận định, theo VOA, "Việt Nam thực chất đã hủy nền văn hóa của họ và hạn chế rất lớn đến sức
tưởng tượng và tiềm năng văn hóa thông qua sự kiểm duyệt. Tôi nghĩ nó ảnh hưởng
tệ hại tới nền văn hóa Việt Nam."
Còn nhà phê bình phim Lê Hồng Lâm thì kết luận
trong bài
đăng nói trên, trên Facebook: "Đừng
trách một nền điện ảnh bị trói trong vòng kim cô an toàn và "không ra được
thế giới." Bởi, ra được với thế giới, thậm chí đoạt những giải thưởng cao
nhất như "Xích lô," như "Ròm rồi" phải chịu một cái án treo
không biết đến bao giờ mới được cởi mà thôi."
Nhưng 'vòng kim cô' ấy dường như lại dễ dãi với những
bộ phim nước ngoài.
Và lần này, sau khi "Everest: Người Tuyết bé nhỏ"
lặng lẽ bị rút khỏi các rạp tương tự như "Điệp vụ biển Đỏ" trước đây,
cũng như sau tuyên bố "chịu trách nhiệm," thì liệu sẽ có những biện
pháp xử lý gì hay không hay cũng chỉ rút kinh nghiệm?
---------------------------
15/10/2019
Việt Nam hôm 14/10 đã rút bộ phim hoạt hình
“Abominable” với tựa đề tiếng Việt “Everest: Người Tuyết bé nhỏ", sản phẩm
hợp tác giữa DreamWorks Animation của Mỹ và Pearl Studio, một công ty của Trung
Quốc, vì bộ phim này có hình ảnh bản đồ đường đứt khúc chín đoạn, hay còn gọi
là “đường lưỡi bò”, tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông của Bắc Kinh.
Trong thông cáo báo chí ra ngày 14/10, công ty phát
hành phim CJ CGV cho biết rằng phim này được khởi chiếu ở Việt Nam từ ngày
4/10.
“Tuy nhiên, vào tối 13/10, CGV nhận được thông tin bộ
phim xuất hiện một số cảnh bản đồ Trung Quốc có hình ảnh ‘đường lưỡi bò’ phi
pháp”, thông cáo có đoạn.
“CGV đã ngay lập tức thu hồi tất cả các ấn phẩm quảng
cáo và cho dừng chiếu bộ phim”.
Theo Thanh Niên, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và
Du lịch Tạ Quang Đông nói với báo này hôm 13/10: “Chúng tôi sẽ xử lý ngay.
Chúng tôi sẽ cho thu hồi phim rồi sửa chữa”.
Công ty phát hành bộ phim gây tranh cãi ở Việt Nam
cho biết “nghiêm túc nhận khuyết điểm” đồng thời “chân thành gửi lời xin lỗi
sâu sắc đến khán giả Việt Nam”.
Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Hồng Ngát, thành viên Hội
đồng thẩm định quốc gia Việt Nam, được VTC dẫn lời nói rằng hình ảnh "đường
lưỡi bò" “chỉ có mấy giây thôi” và "mọi người cứ làm quá lên".
Một bài viết có trích lời bà Ngát nói như vậy trên
tiêu đề sau đó đã được kênh truyền hình kỹ thuật số sửa lại thành: “Hội đồng
duyệt phim quốc gia để lọt 'đường lưỡi bò' nhận sai sót, sẵn sàng chịu phạt”.
VTC không giải thích lý do dẫn tới việc sửa chữa này.
“Abominable” xoay quanh hành trình tìm đường về nhà
của người tuyết Everest với cô bé gốc Hoa tên Yi và nhóm bạn của mình.
Theo tìm hiểu của VOA tiếng Việt, đoạn trailer của
phim này cũng có hình ảnh một phần của đường đứt khúc chín đoạn ở Biển Đông và
bản đồ Việt Nam.
No comments:
Post a Comment