Thanh Phương – RFI
Đăng
ngày 15-09-2018
« Ngài Trump bất khả
». Đó là hàng tựa trên trang nhất của tờ Courrier International tuần này. Sau
những tiết lộ của nhà báo kỳ cựu Bob Woodward về những chuyện điên rồ trong Nhà
Trắng, tờ báo đặt câu hỏi : Donald Trump còn có thể trụ lại ?
Một
vị tổng thống bất ổn định và nguy hiểm. Một Nhà Trắng lúc nào cũng căng thẳng
thần kinh. Đó là những gì mà nhà báo kỳ cựu Bob Woodward mô tả trong một cuốn
sách gây sốc, « Fear » (Nỗi sợ hãi). Courrier International
trích dịch một số đoạn trên tờ Washington Post về cuốn sách này.
Theo
Washington Post, Wooward giải thích cuốn « Fear » được viết dựa
trên hàng trăm giờ trò chuyện với những nhân vật đã trực tiếp hoặc gián tiếp
can dự vào những sự kiện được kể trong cuốn sách. Toàn bộ những người cung cấp
thông tin đều xin được ẩn danh. Cuốn sách của Woodward cũng dựa trên những biên
bản cuộc họp, các nhật ký và những tài liệu chính thức.
Theo
mô tả của Woodward, Donald Trump vẫn luôn tức giận về cuộc điều tra nghi án Nga
can thiệp bầu cử Mỹ và thái độ này đôi khi đã làm tê liệt Nhà Trắng trong suốt
nhiều ngày. Vào tháng 05/2017, khi biết Robert Mueller được bổ nhiệm làm công tố
viên đặc biệt, Trump đã nổi cơn thịnh nộ : « Ai cũng muốn làm thịt tôi
!». Những trận lôi đình thường xuyên của Trump khiến các cố vấn của
ông hoảng loạn, tưởng như đang sống lại những ngày cuối cùng Nixon nắm quyền.
Nhiều
lần trong cuốn sách của ông, Woodward kể lại mối lo ngại tột cùng của êkíp đặc
trách an ninh quốc gia trước sự thờ ơ của Trump đối với thời sự quốc tế, trước
sự thiếu hiểu biết của ông trong lĩnh vực này, cũng như thái độ xem thường những
phân tích của các lãnh đạo quân đội và tình báo Mỹ.
Trong
một cuộc họp của Hội đồng An ninh Quốc gia, ngày 19/01, Trump đã chỉ trích việc
duy trì một sự hiện diện quân sự rất quan trọng của Mỹ trên bán đảo Triều Tiên,
thậm chí còn hỏi là tại sao phải huy động nhiều phương tiện như thế ở khu vực
đó. Bộ trưởng Quốc Phòng Jim Mattis đã trả lời : « Đó là để tránh một
cuộc Thế chiến thứ ba ». Theo lời kể của Woodward, sau khi Trump rời
phòng họp, « Mattis vô cùng bực bội và lo ngại, ông nói với các cộng sự
viên thân tín rằng tổng thống hành xử như một đứa trẻ 11 hay 12 tuổi, và trình
độ của ông cũng bằng một đứa trẻ".
Theo
Washington Post, cuốn "Fear" chủ yếu đề cập đến những
quyết định quan trọng và những bất đồng nội bộ, nhất là về những căng thẳng với
Bắc Triều Tiên và chính sách của Mỹ ở Afghanistan.
Woodward
kể rằng các thành viên chính phủ Mỹ thường xuyên lo ngại về cách thức mà Trump
đối phó với mối đe dọa Bắc Triều Tiên. Chỉ một tháng sau khi lên cầm quyền,
Trump đã yêu cầu Tổng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ Joseph Dunford vạch kế
hoạch oanh kích ngăn ngừa vào Bắc Triều Tiên, khiến tướng Dunford toát mồ hôi hột.
Cuốn
sách cũng giải thích thái độ sốt ruột của Trump đối với chiến tranh ở
Afghanistan. Vào tháng 07/2017, trong một cuộc họp của Hội đồng An ninh Quốc
gia, Trump đã trút cơn giận lên các tướng lãnh và các cố vấn của ông, trách họ
là khiến cho Hoa Kỳ bị thua trong cuộc chiến tranh này.
Trong
một bài báo khác cũng được Courrier Internatinonal trích dịch, tờ Washington
Post ghi nhận một điểm ở Trump : nếu chọc tức, ông sẽ nổi cơn thịnh nộ, nhưng
nói vuốt ve, thì ông sẽ dịu ngay. Vị tổng thống này lừa những người xung quanh,
nhưng không phải là một cách nham hiểm giống như Richard Nixon hay một cách đạo
đức giả giống như Bill Clinton.
Trump
không theo một chiến lược sâu sắc hay tinh tế nào. Thậm chí không phải lúc nào
ông cũng hành động vì những lợi ích của riêng ông. Ông phản ứng giống như một đứa
trẻ. Đó là lý do vì sao các luật sư của Trump từ chối để cho công tố viên
Robert Mueller thẩm vấn ông. Bởi vì làm như thế chẳng khác gì bắt một đứa bé 9
tuổi trình luận án tiến sĩ.
*
Về
thời sự châu Âu, L’Express tuần này quan tâm đặc biệt đến tình hình Thụy Điển,
với sự kiện đảng cực hữu bài ngoại bành trướng thế lực qua cuộc bầu cử Quốc Hội
ngày 09/09/2018.
Tuy
chưa phải là « trận động đất » như hy vọng của Jimmie Akesson,
người đã mơ đến chuyện vượt qua bức tường tâm lý 20%, đưa đảng « Những
Người Dân chủ Thụy Điển » của ông trở thành đảng thứ hai, thậm chí đảng
hàng đầu ở nước này, nhưng với 17,6% số phiếu, lãnh đạo cực hữu nay có một trọng
lượng lớn chưa từng có trong lịch sử vương quốc vùng Scandinave.
Là
một diễn giả rất khéo léo và dè dặt, khác hẳn với những tuyên bố nẩy lửa của
lãnh đạo đảng cực hữu Ý Matteo Salvini, Jimmie Akesson, 39 tuổi, biết khai thác
mối lo ngại của dân Thụy Điển trước những thay đổi do sự hiện diện quá lớn,
theo cái nhìn của họ, của những người nhập cư. Lập luận của ông rất đơn giản :
Mô hình Bắc Âu đang suy thoái do tình trạng nhập cư không được kiểm soát chặt
chẽ.
Từ
năm 2013 đến nay, Thụy Điển, quốc gia chỉ có 10,5 triệu dân, đã đón nhận đến
400 ngàn người tị nạn. Đây là một con số kỷ lục ở châu Âu : tính trên dân số,
chưa có quốc gia nào đón nhận nhiều như thế, kể cả nước Đức. Nhưng thật ra, làn
sóng nhập cư không phải là hiện tượng gì mới mẻ ở Thụy Điển. Với 1 phần 5 dân số
là người gốc nước ngoài, trong vòng 4 thập niên, quốc gia Bắc Âu này đã thay đổi
hẳn. Sau những đợt nhập cư từ Nam Mỹ, châu Phi và Nam Tư củ, nay đến làn sóng
nhập cư Afghanistan, Irak và Syria. Kể từ nay, trên đường phố Thụy Điển, với rất
nhiều phụ nữ đội khăn chùm kín mặt, tính đa văn hóa ngày càng rõ rệt.
Theo
L’Express, tuy hiện không có đảng nào, dù là cánh tả hay cánh hữu, chấp nhận
thương lượng với đảng của Jimmie Akesson, thậm chí họ có thể sẽ liên minh với
nhau để ngăn đảng cực hữu tham gia cầm quyền, nhưng đà lớn mạnh của xu hướng
dân túy ở Thụy Điển sẽ không dừng ở đó.
Tuy
Thụy Điển hiện vẫn đạt mức tăng trưởng 2% và tỷ lệ thất nghiệp ở nước này chỉ
là khoảng 6%, nhưng chính phủ mới sẽ đối đầu với nhiều thách thức : cải thiện
hoạt động của hệ thống bệnh viện, nâng cao giáo dục và nhất là giải quyết khủng
hoảng về nhà ở, nhất là nhà xã hội (nhà giá rẻ). Tuần báo Pháp trích lời một nữ
hộ lý về hưu đã bầu cho « Jimmie » lo ngại nói : « Một
số người dân Thụy Điển chờ được cấp nhà từ 3 năm nay, thế mà đùng một cái, cả một
gia đình người Afghanistan được cấp trước họ ».
Nhà
viết xã luận của tờ nhật báo lớn Dagens Nyheter, Erik Helmerson, nhận xét
: « Cách đây vài năm, các chiến dịch tranh cử thường xoay quanh vấn đề
nam nữ bình quyền hay tăng ngân sách giáo dục, nhưng nay, các ứng cử viên chỉ đề
cập đến vấn đề biên giới, tội phạm ». Một điều chắc chắn là chưa bao
giờ xã hội Thụy Điển bị chia rẽ đến như thế. Trong một quốc gia nổi tiếng là
luôn có sự đồng thuận, đang có một sự thay đổi sâu rộng. Một điều không thể tưởng
tượng được chỉ cách đây 4 năm, đó là vào tháng trước một phóng sự điều tra truyền
hình đã đề cập đến một chủ đề cấm kỵ : nguồn gốc sắc tộc của những người bị kết
án vì tội hiếp dâm. Kết quả điều tra : trên 843 kẻ hiếp dâm, có đến 85% sinh ở
nước ngoài. Kể từ nay, 1/4 số phụ nữ Thụy Điển tuyên bố không cảm thấy an toàn
vào một số thời điểm nào đó trong ngày.
*
Một
phần năm dân Pháp, tức tổng cộng 12 triệu người, đã hoặc sẽ mắc một chứng bệnh tâm thần trong
cuộc đời của mình. Đó là thực tế được tuần báo L’Express ghi nhận trên trang nhất
số ra tuần này.
Chi
phí cho việc điều trị các chứng bệnh tâm thần hiện đã trở thành khoản chi tiêu
lớn nhất của Quỹ Bảo hiểm Y tế. Hàng năm tại Pháp, có đến 10 ngàn người tự tử
do bệnh tâm thần, cao gấp ba lần số nạn nhân chết vì tai nạn giao thông.
Thế
mà, theo L’Express, nước Pháp hầu như không có một chính sách để ngăn ngừa bệnh
tâm thần. Bệnh nhân thường phải mất nhiều thời gian mới được chẩn đoán và trong
số những người đã được chẩn đoán, có rất ít người được chữa trị đàng hoàng. Đối
với tuần báo này, đúng là các phương tiện của các bệnh viện đang giảm đi, nhưng
việc không thể chữa trị đàng hoàng các bệnh nhân tâm thần bên ngoài bệnh viện là
một điều không thể chấp nhận được.
Cho
nên tờ L’Express đã giới thiệu đến độc giả một cuốn sách mới được xuất bản gần
đây, trình bày kết quả một cuộc điều tra rất tỷ mỷ, cho thấy là hoàn toàn có thể
đảo ngược tình thế, nhất là vì những tiến bộ của khoa học có thể giúp nhiều bệnh
nhân cải thiện bệnh tình, thậm chí được chữa khỏi.
Bên
cạnh các bác sĩ, y tá, nay các điện thoại thông minh và máy tính bảng, thông
qua các ứng dụng tin học, cũng đã trở thành những trợ thủ đắc lực trong việc chữa
trị các chứng bệnh như trầm cảm, thậm chí ngăn ngừa tự tử.
Theo
lời bác sĩ Marion Leboyer, bệnh viện Henri Mondor, ngoại ô Paris, trong tương
lai, thay vì kê toa thuốc, các bác sĩ có thể nói với bệnh nhân : « Hãy
cầm lấy ứng dụng này và trở lại gặp tôi để nói cho biết có khá hơn không ».
Riêng
các bệnh nhân có nguy cơ tự tử cao, chẳng hạn như những người đã từng toan kết
liễu đời mình, thì được đề nghị trang bị một ứng dụng để họ có thể tự đánh giá
những cảm xúc đang có và ứng dụng sẽ thu thập những thông tin đó, nếu cần sẽ
báo động ngay cho các nhân viên y tế để họ ngăn chặn kịp thời, không để cho bệnh
nhân thực hiện hành vi tự tử.
*
Tuần
báo L’Obs trong tuần này cũng dành một hồ sơ cho bệnh mà tờ báo này gọi là «
căn bệnh của thế kỷ », đó là Alzheimer.
Vào lúc mà hầu như gia đình nào cũng có người mắc bệnh này, ngành y tế vẫn thường
bất lực. Nhưng bên cạnh điều trị bằng thuốc, nhiều phương pháp trị liệu khác
đang được áp dụng, chú trọng nhiều hơn đến tình trạng của bệnh nhân.
Trên
thế giới hiện có ít nhất 35 triệu người bị Alzheimer, trong đó có 900 ngàn người
ở Pháp. Hầu như nhà nào cũng có người bị bệnh này, khiến cuộc sống các gia đình
bị đảo lộn. Thậm chí theo kết quả một cuộc điều tra vào năm 2015, Alzheimer hiện
là căn bệnh mà dân Pháp sợ nhất, chỉ sau ung thư. Họ sợ nhìn thấy vợ hay chồng
mình, bố hay mẹ mình mắc căn bệnh quái ác, gặm nhấm từ từ trí nhớ, làm thay đổi
tính tình và đẩy họ vào trạng thái lú lẫn hoàn toàn.
Nỗi
lo Alzheimer càng lớn vì sau hàng mấy thập niên nghiên cứu, căn bệnh này vẫn đầy
bí hiểm, khoa học vẫn chưa hiểu rõ được nguồn gốc của nó, và nhất là chưa biết
làm cách nào để ngăn chặn đà phát triển của căn bệnh.
Càng
về già thì nguy cơ mắc Alzheimer càng cao : trong độ tuổi từ 65 đến 85 tuổi, số
ca bệnh cứ mỗi 5 năm lại tăng gấp đôi. Khoảng 40% người trong độ tuổi 80 mắc bệnh
này, theo sách trắng của Tổ chức Médéric Alzheimer, vừa được xuất bản. Số ca bệnh
bùng nổ đến mức mà các chuyên gia tự hỏi không biết tuổi già và Alzheimer có phải
là một hay không.
Nhưng
có phải vì thế mà chúng ta buông tay ? Rất may là không, theo tuần báo L’Obs. Bởi
vì, tuy hiện chưa có thuốc nào thật sự hiệu nghiệm, các phát hiện gần đây về
tính co dãn của bộ não cho thấy là có thể làm chậm sự xuất hiện của căn bệnh nếu
chăm sóc tốt bộ não.
Trước
hết phải kích thích hoạt động trí tuệ của bộ não vì kể từ nay người ta biết được
rằng trình độ học vấn là một yếu tố bảo vệ. Dĩ nhiên là không thể đòi hỏi các cụ
học đến trình độ đại học, nhưng đọc sách, tham gia các trò chơi xã hội là những
thú vui tích cực tốt hơn là những thú vui thụ động, như xem truyền hình. Các
chuyên gia nhấn mạnh là những người lớn tuổi nên có những hoạt động mới, đòi hỏi
sự suy nghĩ, tập trung và ghi nhớ: học một ngoại ngữ, chơi một môn thể thao mới.
Hoạt
động thể lực thậm chí là rất cần thiết. Phải tạo thói quen mỗi ngày hoạt động
khoảng 30 phút: đi bộ, bơi lội, đi xe đạp. Dĩ nhiên là phải tránh những môn thể
thao mà bộ não có thể bị va chạm: quyền Anh, rugby…Về chế độ ăn uống thì theo
chế độ ăn uống của người dân vùng Địa Trung Hải: ít thịt, dùng dầu olive, nhiều
rau cải, tránh tối đa rượu, thuốc lá, thuốc ngủ, thuốc phiện.
Mặt
khác, cũng cần có một đời sống xã hội càng rộng càng tốt, nhất là trong giai đoạn
mới phát bệnh Alzheimer. Những nước như Anh Quốc, Bỉ, hay Thụy Sĩ từ lâu đã hiểu
điều đó, cho nên họ tạo điều kiện tối đa cho bệnh nhân hòa nhập hoàn toàn vào
xã hội. Tại Hà Lan, bệnh nhân Alzheimer được sống tự do, nhưng một cách an
toàn, trong một trung tâm rộng lớn, được thiết kế như một ngôi làng. Roma cũng
đã khánh thành ngôi làng tương tự vào năm ngoái. Ngôi làng thứ ba loại này sẽ
ra đời vào năm tới ở thành phố Dax của Pháp. Các nước Bắc Âu thì thiên về các cấu
trúc nhỏ, theo kiểu nhà gia đình.
------------------------------------
LIÊN QUAN HOA KỲ
Thanh Hà - Đăng
ngày 14-09-2018
No comments:
Post a Comment