G20: Biden đến Ấn Độ nhưng cuộc chiến Ukraine phủ bóng hội nghị thượng
đỉnh Delhi
Vikas Pandey
BBC News, từ Delhi
9 tháng 9 2023, 11:30 +07
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c80g52wgkg4o
Các nhà lãnh đạo thế giới đã tập trung tại Ấn Độ
trước hội nghị thượng đỉnh G20 giữa các quốc gia bị chia rẽ về nhiều vấn đề,
trong đó lớn nhất là cuộc chiến ở Ukraine sau cuộc xâm lược của Nga.
Tối 8/9, Tổng thống
Mỹ Joe Biden đã gặp người đứng đầu nước chủ nhà, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi,
và các nhà lãnh đạo cam kết hợp tác trong một loạt lĩnh vực.
Tuy nhiên, hai nhà lãnh đạo Trung Quốc và Nga Tập Cận Bình và Vladimir
Putin sẽ không tham dự hội nghị.
Bất chấp những bất đồng, Ấn Độ đang nỗ lực thúc đẩy các thành viên đồng
thuận một tuyên bố - nếu hội nghị thượng đỉnh lần này kết thúc mà không có thoả
thuận đạt được thì đây sẽ là lần đầu tiên xảy ra việc chưa có tiền lệ.
G20 gồm 19 nền kinh tế lớn nhất thế giới cùng với Liên minh châu Âu.
Biden thất
vọng vì Tập Cận Bình không dự G20
G20: Các
nhà lãnh đạo sẽ nói gì tại hội nghị thượng đỉnh Delhi?
Trước thượng
đỉnh G20, Trung Quốc nói Ấn Độ 'cần bình tĩnh' về vụ bản đồ
Cuộc chiến Ukraine cũng phủ bóng khắp hội nghị thượng đỉnh G20 vào năm
ngoái ở Indonesia, nhưng các thành viên đã có thể đưa ra một tuyên bố vội vàng
ghi nhận những khác biệt trong nội bộ G20 về cuộc chiến.
Nhưng lập trường của các nước đã trở nên cứng rắn hơn kể từ đó - Nga và
Trung Quốc có thể không đồng ý đưa ra những nhượng bộ như vậy và Phương Tây, do
Mỹ dẫn đầu, cũng sẽ không chấp nhận bất cứ điều gì ngoại trừ một lời lên án rõ
ràng về chiến tranh.
Sự vắng mặt của ông Tập và ông Putin có thể khiến việc đưa ra quyết định
trở nên khó khăn hơn một chút. Thay vào đó, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov và
Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường sẽ đại diện cho đất nước của họ, nhưng họ có thể
không có sức mạnh chính trị để đưa ra những nhượng bộ vào phút cuối mà không hỏi
ý kiến các nhà lãnh đạo của mình.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/f8bb/live/6c7b9c10-4ec8-11ee-8445-e7ca0c31c77b.png
Ông Rishi Sunak trở
thành Thủ tướng Anh gốc Ấn đầu tiên đến thăm Ấn Độ
Các cuộc họp của các bộ trưởng tài chính và ngoại giao G20 cũng kết
thúc mà không có tuyên bố chung vào đầu năm nay.
Nhưng Ấn Độ vẫn hy vọng rằng vấn đề Ukraine không làm chệch hướng mối
quan ngại của Nam bán cầu - các nước đang phát triển - mà nước này muốn thảo luận.
Các nước G20 chiếm 85% sản lượng kinh tế thế giới và 75% thương mại thế
giới, đồng thời chiếm hai phần ba dân số toàn cầu. Ấn Độ đã nhiều lần nói rằng
G20 có trách nhiệm đối với các quốc gia không phải là thành viên và khi làm như
vậy, Ấn Độ đã tự khẳng định mình là tiếng nói của phía Nam toàn cầu.
Sự hiện diện của Liên minh châu Phi tại G20 đã củng cố hơn nữa vị thế của
Ấn Độ trước nhu cầu của một thế giới đang phát triển.
Tanvi Madan, thành viên cấp cao tại Viện Brookings cho biết: “Các vấn đề
như nợ, giá lương thực và năng lượng tăng cao đã trở nên trầm trọng hơn do chiến
tranh và đại dịch. Ấn Độ và các nước đang phát triển khác trong G20 sẽ muốn các
nền kinh tế công nghiệp hóa góp vốn để giải quyết những vấn đề này”.
Nhưng một thỏa thuận về những vấn đề này cũng không chắc chắn. Lấy việc
tái cấp vốn nợ làm ví dụ - Ấn Độ và các nước đang phát triển khác đã vận động
các nước giàu và các tổ chức như Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) nên hỗ trợ các quốc
gia đang gặp khó khăn trong việc trả các khoản vay của họ.
Nhưng không có cuộc đàm phán nào về vấn đề này có thể diễn ra mà không
thảo luận về Trung Quốc. David Malpass, chủ tịch Ngân hàng Thế giới cho biết
vào tháng 12/2022 rằng cho đến gần đây các nước nghèo nhất thế giới nợ các chủ
nợ 62 tỷ USD hàng năm và 2/3 số này là nợ Trung Quốc.
Điều này khiến nhiều quốc gia có nguy cơ vỡ nợ, làm trầm trọng thêm
tình trạng nghèo đói và giá lương thực, năng lượng tăng vọt.
Các hoạt động cho vay của Trung Quốc thường bị các quan chức phương Tây
mô tả là mang tính săn mồi - một cáo buộc mà Bắc Kinh bác bỏ.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/4a67/live/9574a760-4ec8-11ee-8445-e7ca0c31c77b.png
Ngoại trưởng Nga
Sergei Lavrov tham dự sự kiện thay ông Putin
Bà Madan nói thêm rằng các nước đang phát triển "cần các chủ nợ
giúp họ cơ cấu lại các mốc thời gian" và trong một số trường hợp
"giúp họ có thêm nguồn tài chính".
“Chúng tôi chưa biết điều gì sẽ xảy ra trong hội nghị lần này, nhưng ý
tưởng là đạt được một số thỏa hiệp”. bà cho biết.
Các nước G20 đã nhất trí về Khung chung (CF) để tái cơ cấu nợ của các
nước nghèo vào năm 2020, nhưng tiến độ còn chậm. Phương Tây đã đổ lỗi cho Trung
Quốc vì đã chậm chạp, điều mà Bắc Kinh phủ nhận.
Nhưng Ấn Độ, quốc gia đang có căng thẳng biên giới với Trung Quốc, sẽ
muốn nhận được nhiều cam kết hơn từ các nước giàu - Delhi đã ủng hộ việc mở rộng
CF tới nhiều quốc gia Nam bán cầu hơn (bao gồm cả các nước có thu nhập trung
bình), một động thái mà EU cũng đã tán thành trước đây.
Nhưng nếu Phương Tây nhất quyết đổ lỗi cho Trung Quốc về cuộc khủng hoảng
nợ, điều này có thể trở thành rào cản.
Ấn Độ cũng muốn có quy định toàn cầu về tiền điện tử và cải tổ các tổ
chức như Ngân hàng Thế giới và IMF - những vấn đề này có thể sẽ ít rắc rối hơn.
Biến đổi khí hậu là một vấn đề khác mà Delhi đã nhiều lần nêu ra, cho rằng
một số quốc gia nghèo nhất là những nước dễ bị tổn hại nhất do các hiện tượng
thời tiết khắc nghiệt.
Ông Modi hôm 7/9 đã nói rằng “tham vọng hành động vì khí hậu phải phù hợp
với các hành động về tài chính khí hậu và chuyển giao công nghệ”.
Lời nói của ông phản ánh sự chia rẽ trong nhóm về vấn đề tài trợ cho biến
đổi khí hậu. Các nước đang phát triển không muốn ký kết các mục tiêu đầy tham vọng
nhằm cắt giảm khí nhà kính vì sợ điều đó sẽ cản trở sự tăng trưởng của họ. Thay
vào đó, họ đổ lỗi cho các nước công nghiệp phát triển về cuộc khủng hoảng và
yêu cầu họ phải chịu gánh nặng lớn hơn và cam kết tiền bạc, công nghệ và cơ sở
hạ tầng để giúp họ cắt giảm khí thải.
Happymon Jacob, giáo sư chính sách đối ngoại tại Đại học Jawaharlal
Nehru ở Delhi, nói rằng ông không mong đợi một bước đột phá mang tính quyết định
về vấn đề biến đổi khí hậu.
“Nhưng rõ ràng đây sẽ là một trong những mục chương trình nghị sự chính
của G20 và Delhi sẽ thúc đẩy các nước giàu cam kết nhiều nguồn lực hơn cho mục
tiêu này”, ông nói thêm.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/b0a5/live/ae555e00-4ec8-11ee-8445-e7ca0c31c77b.png
Hội nghị thượng đỉnh sẽ
diễn ra tại một địa điểm mới được xây dựng ở Delhi
An ninh lương thực và năng lượng cũng đang được đưa ra thảo luận và dự
kiến có thể đạt được một số đồng thuận về các vấn đề này - mặc dù sẽ phụ thuộc
vào việc Moscow có đồng ý khởi động lại thỏa thuận với Kyiv cho phép ngũ cốc của
Ukraine tiếp cận thị trường quốc tế hay không. Các nhà phân tích cho rằng bất kỳ
bước đột phá nào về thỏa thuận này trong khuôn khổ G20 là rất khó xảy ra.
Các thỏa thuận về nông nghiệp, phòng chống đại dịch, chăm sóc sức khỏe
và chuỗi cung ứng toàn cầu có thể sẽ được ký kết nhưng không rõ có nằm trong
tuyên bố chung hay không.
Trong khi đó, một chủ đề khó có thể được đề cập đến là vấn đề nhân quyền
ngày càng xấu đi của Ấn Độ dưới thời chính phủ của ông Modi, điều mà các nhà
phê bình và lãnh đạo phe đối lập thường đặt câu hỏi.
Các nhà phân tích cho rằng bất chấp áp lực từ các nhà hoạt động và các
nhóm nhân quyền, các nhà lãnh đạo Phương Tây có thể sẽ không nêu ra vấn đề này
tại các cuộc đàm phán ở Ấn Độ - quốc gia được coi là đồng minh không thể thiếu
trong nỗ lực kiềm chế sự trỗi dậy của Trung Quốc.
Một số nhà phân tích, như Michael Kugelman của tổ chức tư vấn Trung tâm
Wilson, nói rằng việc không đưa ra tuyên bố chung sẽ là bước thụt lùi đối với Ấn
Độ và ông Modi cũng như G20.
Nhưng ông cho rằng Ấn Độ có thành tích làm việc với các quốc gia không
hòa hợp với nhau, chỉ ra cách Ấn Độ "quản lý thành công mối quan hệ với cả
Nga và Mỹ".
"Vì vậy, Delhi có thể là quốc gia có thể giải quyết những khác biệt
giữa họ. Họ muốn phát huy danh tiếng của mình như một người cân bằng, nhưng điều
đó sẽ rất khó khăn."
Bà Madan nói rằng việc không có tuyên bố chung không hẳn là thất bại vì
Delhi sẽ có thể đưa ra bản tóm tắt của chủ tọa (điều mà các nước chủ nhà có thể
làm) để thể hiện sự đồng thuận 90% các vấn đề.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/5625/live/c14786a0-4ec8-11ee-8445-e7ca0c31c77b.png
Tranh tường kỷ niệm cuộc
đổ bộ lên Mặt Trăng thành công và hội nghị thượng đỉnh G20 ở Ấn Độ
Tuy nhiên, một hội nghị G20 khó khăn cũng sẽ khiến nhiều người đặt câu
hỏi về sự phù hợp của diễn đàn này trong một thế giới đang thay đổi nhanh
chóng.
Trung Quốc đang thúc đẩy các nhóm khác như Brics (Brazil, Nga, Ấn Độ,
Trung Quốc và Nam Phi) và Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO). Brics gần đây đã
đưa Argentina, Ai Cập, Ethiopia, Iran, Ả Rập Saudi và UAE - tất cả đều có quan
hệ tốt với Trung Quốc - vào nhóm.
Ấn Độ là một trong số ít quốc gia là thành viên của Brics và SCO, cũng
như các diễn đàn do Phương Tây thống trị như Quad, G7 (với tư cách là thành
viên được mời) và G20.
Trong bối cảnh đó, điều quan trọng đối với Delhi là phải tổ chức một hội
nghị thượng đỉnh thành công với những kết quả có thể trở thành thực tiễn, giúp
củng cố vị thế của nước này như một cường quốc toàn cầu quan trọng và tạo hình ảnh
của ông Modi với tư cách là một nhà lãnh đạo thế giới có tầm ảnh hưởng lớn.
Điều này sẽ cho thấy khả năng của Delhi không chỉ hiểu mà còn cân bằng
các nhu cầu cạnh tranh của các diễn đàn đa phương khác nhau. Và cũng sẽ giúp
nâng cao hơn nữa hình ảnh của Thủ tướng Ấn Độ tại nước này, nơi diễn ra cuộc tổng
tuyển cử vào năm tới.
Với việc ông Modi đưa ra chính sách đối ngoại đối với các thị trấn và
thành phố nhỏ hơn của Ấn Độ thông qua các sự kiện G20, mối đe dọa đối với ông
là rất cao cả ở trong nước lẫn trật tự chính trị toàn cầu.
--------------------------
TIN LIÊN QUAN
·
G20: Các
nhà lãnh đạo sẽ nói gì tại hội nghị thượng đỉnh Delhi?
6 tháng 9 năm 2023
·
Chủ tịch
Tập có thể không dự G20 vì tranh cãi bản đồ với Ấn Độ?
1 tháng 9 năm 2023
·
Tổng thống
Biden thất vọng vì Chủ tịch Tập Cận Bình không dự G20
4 tháng 9 năm 2023
·
Tổng thống
Biden: ‘Lãnh đạo Việt Nam muốn gặp tôi tại G20 để nâng cao quan hệ’
29 tháng 7 năm 2023
No comments:
Post a Comment