Mục
tiêu của “Ủy ban nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài” của nhà cầm quyền
CSVN
Thục
Quyên
20/11/2022
Bài liên quan: Đối tượng của “Ủy ban nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài”
*
Nhà cầm quyền CSVN
muốn gì?
Nhiều người nghĩ ngay đến con số 18 tỷ USD kiều
hối chuyển về VN năm 2021. Thật ra, đó không phải là điều nên mất thời gian bàn
tính vì nó là một thực thể không thay đổi được. Người gởi tiền có những lý do
riêng không ai lay chuyển được và người Việt trong nước đều muốn nhận những đồng
tiền từ thân nhân của họ gởi về.
Nhưng còn những món tiền khổng lồ khác từ các
chương trình viện trợ đủ mọi kiểu cho dân VN, từ các chính phủ Âu Mỹ mà người
dân không hay biết, những nguồn tài trợ đã từ lâu bị thất thoát, hoặc biến mất
mà không ai đặt câu hỏi. Đây là một địa hạt cần soi rọi.
Một bài viết dựa theo điều tra của Tổ chức
Minh bạch Thế giới đầu năm nay đã kết luận về tình trạng tham nhũng ở VN bằng
câu “Quy mô thực sự của tảng băng tham nhũng Việt Nam sẽ vẫn còn là một câu đố”
(1).
Còn nhóm Dữ liệu mở về phát triển Việt Nam ODV
nhận định (2): Trong quá trình cải thiện cơ sở hạ tầng giao thông vận tải
ở Việt Nam với vốn ODA thường được ưu tiên cho những dự án tại khu vực thành thị
như xây dựng đường cao tốc hơn là cải thiện đường xá ở khu vực nông thôn. Tình
trạng tham nhũng ở một vài nơi, ngay cả với dự án được triển khai bởi các
đối tác có uy tín, đã làm giảm tính hiệu quả của hỗ trợ phát triển trong việc
đem lại lợi ích cho người dân.
Có phải Viện trợ quốc tế chính là địa hạt cấm
mà một số người trong nước chỉ vì hợp tác với các tổ chức quốc tế dù chỉ là hoạt
động về môi trường, hoặc muốn tham gia vào “Nhóm Tư vấn DAG phù hợp với quy định
của EVFTA… nên bị ngồi tù (3), trong khi Tổ chức Minh bạch Quốc tế thì bị ngăn
cấm hoạt động ở Việt Nam? (4)
Nhà cầm quyền CSVN muốn bảo vệ nguồn viện trợ
quốc tế vì nó đang đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong ngân sách nhà nước,
và sau khi các tiếng nói chỉ trích trong nước đã bị đè bẹp, nên họ cần một đội
ngũ những người Việt ở hải ngoại, ra vào Việt Nam dễ dàng để có vẻ rất hiểu biết
về tình hình VN. Những người này ngược với người dân trong nước, được lựa chọn
có khả năng lên tiếng và được khuyến khích lên tiếng nhiều, nhưng hoàn toàn phải
tránh né, không nhắc về các vấn đề vi phạm nhân quyền, về sự tham nhũng của các
quan chức chính phủ, tình trạng thiếu một nhà nước pháp trị v.v… ở VN, để nhà cầm
quyền VN thoải mái tuyên truyền, kêu gọi sự viện trợ, kể cả giúp đỡ nhân đạo,
mà chi thu cũng như thành quả không bị kiểm soát hoặc kiểm soát lỏng lẻo.
Cái vòng luẩn quẩn là, chính một phần nhỏ những
trợ giúp khổng lồ của thế giới tự do mấy chục năm qua đã giúp vài vùng quê VN
có điện, có nước, có vài con đường tráng nhựa, có điện thoại di động, nên đội
ngũ những người này thường “hú còi” rằng “đời sống chung của quần chúng đã được
nâng cao rất nhiều” (5). Thứ nhất, đó là tầm nhìn của riêng họ, và thứ hai,
ngay cả những “nâng cao” này cũng chỉ so sánh VN ngày nay với VN của nửa thế kỷ
trước.
Đội ngũ những người này là những công dân Mỹ gốc
Việt (hoặc kín đáo song tịch) được hưởng những dễ dãi lợi lộc
ở Việt nam.
Đối đầu với những
hoạt động của “Ủy ban nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài” của nhà cầm
quyền CSVN
“Cộng đồng người Việt ở Mỹ không là
công dân VN” cho tới nay dồn lực để từ tay không xây dựng cộng đồng và loay
hoay chống lại sự xâm nhập của CSVN. Sự thành công cá nhân trong cộng đồng này
rất cao và đáng là niềm tự hào, nhưng khoảng hai chục năm sau này thì không hơn
gì những thành công cá nhân trong “Cộng đồng những công dân Việt Nam ở Mỹ” mà
có thể lu mờ hơn trên những bảng thống kê, vì thế hệ thứ 2, thứ 3 của họ đã
hoàn toàn hội nhập vào xã hội Mỹ, nên không còn xuất hiện như là người Việt nữa.
Khi UBNN về NVNN và những cánh tay nối dài của
họ xâm nhập vào cộng đồng này thì phải có sự phản đối rõ ràng và mãnh liệt bằng
những phương cách hợp pháp.
Thái độ tảng lờ vì sợ đối đầu, hay vì cho rằng
“không đáng” là thái độ sai lầm. Phổ biến nhận thức trong dân chúng là một điều
quan trọng. Tranh đấu trong dân chủ thì cần dân, nghĩa là cần đám đông, mà đám
đông không biết, không hiểu, chỉ cắm đầu vào chút hưởng thụ nhất thời thì sức mạnh
của súng ống và lừa bịp sẽ mãi mãi ngự trị.
Một lập luận sai lầm khác để cắt nghĩa sự bất
động của mình là cho rằng không nên tấn công cá nhân. Khi một cá nhân tuyên bố
hay làm những điều hại đến cộng đồng thì cá nhân đó phải chịu trách nhiệm và cần
bị khiển trách trước công chúng, có khi phải vào tù. Tấn công cá nhân là bới
móc nhỏ nhen về hình tướng, gia đình, chuyện riêng tư … dĩ nhiên là điều không
nên làm, nhưng những hành vi xấu xa để vụ lợi như người đó nói không đúng sự thật,
giúp nhà cầm quyền CSVN thì phải bị lôi ra trước công chúng.
Quan trọng hơn cả
là những việc cần làm để người dân trong nước được hưởng lợi ích.
Mục tiêu của “Ủy ban nhà nước về người Việt
Nam ở nước ngoài” là nhà cầm quyền CSVN được quốc tế tin tưởng, đổ tiền vào
giúp đỡ. Nắm được số đông người Việt ở hải ngoại chỉ là phương cách để đạt tới
sự im lặng, không phản kháng của họ, để CSVN tha hồ múa gậy vườn hoang, đó mới
là quan trọng.
Đúng như Martin Luther King đã nói: “Bi kịch
lớn nhất không phải là sự áp bức và tàn ác của những người xấu, mà là sự im lặng
của những người tốt“.
Lên tiếng là quan trong, thế nhưng cũng còn
tùy cách lên tiếng. Phản kháng, biểu tình trong cộng đồng với nhau thì buồn
thay, cũng chỉ như la lối trong phòng đóng kín cửa.
Hàng ngày chỉ cần vào các trang Facebook của
những toà đại sứ Âu Mỹ là có thể thấy họ khoe những dự án giúp VN, những hoạt động
kinh tế thương mại. Rất có ý nghĩa, nhưng đằng sau những dự án này là tiền bạc.
Ai kiểm soát đây?
Tổ chức Minh bạch Quốc tế vạch ra 4 yếu tố cần
thiết để một quốc gia ‘không có tham nhũng’ (4):
– Cơ chế kiểm tra và cân bằng,
– Một xã hội dân sự tự trị,
– Nhà nước pháp quyền mạnh mẽ và
– Báo chí độc lập.
Tại Việt Nam, các cơ quan truyền thông do nhà
nước kiểm soát chỉ đăng tải các bài báo về tham nhũng do các cơ quan nhà nước
cung cấp. Những hạn chế về quyền tự do báo chí ngăn chặn điều tra độc lập của
giới truyền thông, giảm thiểu khả năng phát hiện tham nhũng và không có
khả năng gây áp lực lên chế độ để đòi hỏi phải giải trình.
Ông Nguyễn phú Trọng và các nhà lãnh đạo đảng
CSVN khác, thường noi theo lãnh tụ tinh thần Hồ Chí Minh của họ: ‘Cán bộ là gốc
của mọi công việc’. Và chính cán bộ quan chức đặc biệt dễ bị tham nhũng trong một
xã hội thiếu sự kiểm tra và cân bằng này.
Quốc tế không ngây thơ để không biết tình trạng
tham nhũng ở Việt Nam, nhưng đa số người Việt trong và ngoài nước êm ả, không
lên tiếng, dân Âu-Mỹ lại càng không lưu tâm. Tuy cái gọi là “thay đổi thông qua
thương mại” rõ ràng đã không hiệu quả sau trường hợp của Trung Quốc, nhưng Âu-Mỹ
tin rằng Việt Nam không bao giờ có thể mạnh như Trung Quốc để gây họa, vả lại
chiến tranh Ukraine đã đưa vấn đề địa chính trị lên hàng quan trọng.
Trong một thế giới đang đảo điên, 253
nhà tranh đấu bảo vệ nhân quyền VN đang ngồi trong tù dĩ nhiên không
là con số có thể làm thế giới bận tâm như hàng trăm ngàn người dân tràn ra đường
biểu tình trước họng súng như ở Myanmar, Afghanistan, Iran… chưa kể những người
Ukraine đang can đảm tranh đấu bảo vệ tự do trên đất nước họ.
Có thật ưu tiên địa
chính trị luôn luôn hơn mọi giá trị khác?
Không. Giá trị Nhân quyền, giá trị Đạo đức vẫn
còn chỗ đứng.
Vì vậy nhà cầm quyền CSVN mới cần có UBNN về
NVNN và cần đội binh “còi hụ” để phóng đại và đánh bóng những thành quả hiện
nay của họ, và cần mọi người Việt ở hải ngoại im mồm ngậm miệng.
Những chương trình viện trợ quốc tế cho VN là
một phần quan trọng để giúp cải thiện phúc lợi cho người dân, tăng cường phát
triển công bằng và bền vững, do đó cần được bảo vệ không bị tham nhũng đục
khoét.
Tham gia vào các tổ chức có mục đích bài trừ
tham nhũng như Minh bạch Quốc tế (Transparency International TI) là một công việc
cần thiết. Nếu người trong nước không thể lên tiếng thì vẫn có thể chuyển tin
và tài liệu cho những tổ chức này.
Người Việt ở hải ngoại có thể kết hợp để hoạch
định chương trình làm việc, đồng thời liên lạc hoặc gia nhập các tổ chức quốc tế
về chống tham nhũng vì công việc này đòi hỏi phải học và trau dồi một số kỹ
năng. Đây là dịp để các gia đình có thể kêu gọi con em đã thành tài của mình
tham gia. (Những người trẻ này vì không thành thạo tiếng Việt nên cho tới nay
không cảm thấy liên quan đến VN).
Đồng tiền các nước Âu-Mỹ viện trợ cho VN là tiền
của dân của họ đóng thuế. Do đó phanh phui tham nhũng luôn luôn được người dân
Âu-Mỹ và truyền thông chú ý và áp lực lên chính phủ của họ, đòi hỏi phải xử lý.
Một việc làm quan trọng, cấp thiết, nhưng cần
có tâm và lực.
_______
Ghi chú:
(1) https://www.eastasiaforum.org/2022/02/23/looking-beyond-the-tip-of-vietnams-corruption-iceberg/
(2) https://vietnam.opendevelopmentmekong.net/vi/topics/aid-and-development/
(4) https://www.bbc.com/vietnamese/forum-63564782
(5) https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cd12z9pw073o
No comments:
Post a Comment