The Economist
Đỗ Đặng Nhật Huy, biên dịch
06/06/2022
https://nghiencuuquocte.org/2022/06/06/the-gioi-hom-nay-06-06-2022/
Thống đốc
Luhansk cho biết Severodonetsk hiện đã bị chia đôi “ít nhiều” giữa quân
đội Ukraine và Nga. Có thông tin cho thấy 70% thành phố chiến lược này đã bị
Nga chiếm, nhưng Ukraine đã phản công. Trong khi đó, thủ đô Kyiv ghi nhận vài
vụ nổ vào đầu giờ sáng Chủ nhật.
Emmanuel
Macron nhấn mạnh
Vladimir Putin không nên bị “làm nhục” ở Ukraine, dù ông cũng nói tổng thống
Nga đã mắc sai lầm “lịch sử” khi xâm lược nước láng giềng. Tổng thống Pháp, người
đã dành hàng trăm giờ nói chuyện với Putin, muốn để ngỏ khả năng ngoại giao
nhằm kết thúc chiến tranh. Đáp lại, ngoại trưởng Ukraine nói ông Macron có
thể làm bẽ mặt nước Pháp và chỉ có “đưa Nga về đúng vị trí của họ” mới
đem lại hòa bình. Sau đó, ông Putin đe dọa sẽ tấn công các mục tiêu tới nay
chưa bị nhắm đến nếu Mỹ cung cấp cho Ukraine tên lửa tầm xa.
Triều
Tiên có lẽ đã tiến
hành vụ thử tên lửa đơn lẻ lớn nhất của mình, một ngày sau khi Hàn Quốc và Mỹ
kết thúc tập trận chung. Giới chức Hàn Quốc cho biết miền Bắc đã bắn ít nhất
8 tên lửa đạn đạo tầm ngắn vào vùng biển ngoài khơi bờ biển phía đông, và kết
luận đây là một “thách thức” cho chính sách an ninh của chính phủ mới ở
Seoul.
Tổ chức Y
tế Thế giới cho biết đã có 780 ca mắc bệnh đậu mùa khỉ được xác nhận
trong vòng 3 tuần qua ở các nước không có dịch bệnh lưu hành. Đây là lần đầu
tiên căn bệnh nhiễm trùng nhẹ này lan rộng ra khỏi tây và trung Phi, chủ yếu
đến châu Âu và châu Mỹ. WHO tuyên bố cấp nguy cơ toàn cầu của bệnh đậu mùa khỉ
là “vừa phải.”
Vụ nổ lớn
tại một kho chứa hàng ở Bangladesh đã khiến ít nhất 49 người thiệt mạng
và hàng trăm người khác bị thương. Sự việc xảy ra tại Sitakunda, gần thành phố
cảng biển Chittagong. Thông tin cho thấy các nhân viên cứu hỏa cũng thiệt mạng
trong vụ nổ. Một số báo cáo nhận định nguyên nhân có thể do hóa chất đựng
trong các thùng vận chuyển bốc cháy. Được biết đây là một trong những trung
tâm trung chuyển hàng hóa lớn nhất đất nước.
Sáu người
bị bắt ở Hồng Kông khi cảnh sát đàn áp mọi nỗ lực kỷ niệm vụ thảm sát
Quảng trường Thiên An Môn năm 1989. Những người mang hoa hoặc mặc đồ đen đã
bị nhắm đến. Trước đây cho đến năm 2019, Hồng Kông vẫn là nơi duy nhất ở
Trung Quốc cho phép các đài tưởng niệm Thiên An Môn. Giờ đây giới chức của
lãnh thổ đã trở nên khắt khe và cấm đoán hơn.
Con số
trong ngày: 65%, là
tỷ trọng dầu thô nhập khẩu từ Nga của Hungary. Nước này là thành viên EU
kịch liệt phản đối cấm vận dầu Nga nhất.
TIÊU ĐIỂM
Macron toan tính gì với phát biểu Nga
“không nên bị làm nhục”?
Khoảng
cách giữa các nước phương Tây về cách giải quyết xung đột Ukraine tiếp tục
được nới rộng. Người ta vẫn thường chế giễu Đức là Russlandversteher,
tức “người hiểu nước Nga.” Nhưng danh hiệu đó giờ đây tốt nhất nên áp dụng
cho Pháp sau khi tổng thống Emmanuel Macron lặp lại nhận xét được ông đưa ra
vào tháng trước là “Nga không nên bị làm nhục.” Các lãnh đạo Ukraine dĩ
nhiên rất tức giận.
Ông Macron
có dự định gì? Ông dường như đang dựa vào bài học của hiệp ước Versailles
năm 1919, mà các điều khoản trừng phạt hà khắc đã dẫn đến sự trỗi dậy của
chủ nghĩa Quốc xã và rồi chiến tranh thế giới lần thứ hai. Nhưng như vậy có vẻ
là quá sớm. Chiến tranh vẫn đang tiếp diễn ở Ukraine. Trên thực địa,
chiến sự ở thành phố Severodonetsk miền đông vẫn đang ở thế cân bằng.
Có thể ông
Macron lo lắng về leo thang hạt nhân, đặc biệt nếu quân đội Nga thất bại trên
chiến trường. Ngoài ra mục đích của ông có lẽ là tự biến mình thành
một trung gian hòa giải tiềm năng cho đàm phán hòa bình trong tương lai, vốn
đòi hỏi phải duy trì khoảng cách với Mỹ và có đối thoại với Nga.
Không nhiều kỳ vọng cho Hội nghị Thượng
đỉnh châu Mỹ
Người ta
đang không kỳ vọng gì nhiều từ Hội nghị Thượng đỉnh châu Mỹ, sẽ bắt đầu tại
Los Angeles vào thứ Hai tới đây. Trước tiên là việc tổng thống của một số
nước, bao gồm Mexico, Honduras và Bolivia, tuyên bố không dự nhằm phản đối
việc Mỹ không mời các nhà độc tài ở Nicaragua và Venezuela (có thể là cả
Cuba). Tổng thống Guatemala cũng không dự để phản đối trừng phạt của Mỹ đối
với chính phủ ông.
Dù thế
nào thì hội nghị cũng khó đạt nhiều kết quả. Đã qua lâu rồi thời của những
tuyên bố táo bạo, chẳng hạn như hiến chương năm 2001 cam kết xây dựng nền dân
chủ ở các nước trong khu vực. Hoa Kỳ đã mất dần ảnh hưởng ở châu Mỹ, trong
khi một số quốc gia thoái lui khỏi ý tưởng dân chủ và thương mại tự do. Đây
là tin xấu cho tất cả mọi người. Bên cạnh các vấn đề lâu năm như người di
cư, khu vực này cần phải ứng phó với các vấn đề bị đại dịch bộc lộ và làm sâu
sắc hơn, bao gồm hệ thống y tế và giáo dục yếu kém, cũng như đói nghèo.
Căng thẳng cuộc đua thượng nghị sĩ
Pennsylvania
Vào thứ
Sáu, sau cuộc đua căng thẳng và một cuộc kiểm phiếu lại, Mehmet Oz đã
được tuyên bố chiến thắng vòng sơ bộ của đảng Cộng hòa cho vị trí Thượng
nghị sĩ đại diện bang Pennsylvania. Trước đó vào ngày 17 tháng 5, kết
quả ban đầu cho thấy Oz, một ngôi sao truyền hình được Donald Trump ủng hộ,
chỉ dẫn trước đối thủ David McCormick với 902 phiếu bầu, qua đó kích
hoạt một cuộc kiểm phiếu lại. Ông Trump đã thúc giục Oz tuyên bố chiến thắng
sớm, trong khi ông McCormick thắng một vụ kiện cho phép tính cả các lá phiếu
quên ghi ngày tháng. Nhưng với kết quả không mấy cải thiện, ông McCormick
nhận thua.
Nhiệm vụ
tới đây của ông Oz là thuyết phục các đảng viên Cộng hòa về lòng tin bảo thủ
của mình trong khi không đi quá xa về phía cực hữu. Dù ông được hưởng lợi
từ những chỉ trích của người Mỹ nhắm vào đảng Dân chủ, Pennsylvania vẫn
là một bang chiến trường. Do đó, bang này là cơ hội cho đảng Dân chủ
lấy một ghế từ phe Cộng hòa và bảo toàn thế đa số tại Thượng viện. Với
phong thái của tầng lớp lao động và quan điểm ôn hòa, ứng viên Dân chủ, phó
thống đốc bang John Fetterman, hiện lên là một nhân vật đáng gờm. Nhưng
sau vụ đột quỵ vào ngày 13 tháng 5, tới nay ông vẫn chưa trở lại đường đua.
Tòa Tối cao Mỹ sắp ra một loạt phán
quyết quan trọng
Vào thứ
Hai, các thẩm phán tối cao Hoa Kỳ sẽ công bố phán quyết cho một hoặc nhiều
trong số 33 vụ kiện họ phải quyết định trước kỳ nghỉ hè. Trước mắt họ là
một số lượng lớn bất thường các vụ kiện lớn. Thứ nhất, tòa sẽ xác định
phạm vi quyền hạn của Cơ quan Bảo vệ Môi trường trong việc điều chỉnh lượng khí
thải gây hiệu ứng nhà kính của các nhà máy điện. Hai vụ liên quan đến ngân
sách trường học ở Maine và một huấn luyện viên bóng bầu dục cầu nguyện ở
bang Washington có thể sẽ làm suy yếu khoảng cách giữa tôn giáo và nhà
nước ở Mỹ. Ngoài ra, một vụ kiện đối với luật kiểm soát súng của New York
cho tòa một cơ hội để củng cố quyền sở hữu vũ khí.
Trong khi
đó, theo một dự thảo ý kiến bị lộ vào ngày 2 tháng 5, có vẻ như
quyền phá thai sẽ bị xóa bỏ 49 năm sau khi được phán quyết trong vụ Roe v
Wade bảo vệ theo hiến pháp. Căng thẳng đang lên cao tại tòa trong bối
cảnh cuộc điều tra về vụ lộ bản dự thảo, và với thế đa số bảo thủ 6-3,
sự ủng hộ của công chúng dành cho tòa sẽ giảm mạnh khi họ bị chia đều
50-50 trong quan điểm đối với vấn đề quyền phá thai.
No comments:
Post a Comment