Cạnh
tranh Trung-Mỹ ở Nam Thái Bình Dương nóng lên!
5 tháng 6, 2022
https://saigonnhonews.com/thoi-su/the-gioi/canh-tranh-trung-my-o-nam-thai-binh-duong-nong-len/
Nếu Washington không tích cực thì Bắc
Kinh có thể lội ngược dòng và vị thế của Mỹ ở châu Á sẽ bị ảnh hưởng trầm trọng
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/06/GettyImages-1241016680.jpg
Quốc
vụ khanh, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị họp trực tuyến với 10 bộ trưởng
ngoại giao các đảo quốc Nam Thái Bình Dương ở Suva, Fiji hôm 30 tháng Năm để vận
động ký kết một hiệp ước sâu rộng về chính sách an ninh, nghề cá, chia sẻ dữ liệu
và thiết lập khu vực thương mại tự do, nhưng đã không thành công. Ảnh Xinhua
via Getty Images.
rung Quốc
đã tạm thua trong hiệp đấu mới nhất với Mỹ và các đồng minh của Mỹ nhằm giành ảnh
hưởng ở khu vực các đảo quốc phía Nam Thái Bình Dương, nhưng nếu Washington
không tích cực nhập cuộc thì Bắc Kinh có thể lội ngược dòng và vị thế của Mỹ ở
châu Á sẽ bị ảnh hưởng trầm trọng.
Cạnh tranh quyết liệt
Quốc vụ
khanh kiêm Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (Wang Yi) vừa kết thúc chuyến
công du nửa tá đảo quốc khu vực Nam Thái Bình Dương nhằm thúc đẩy các nước này
ký kết với Trung Quốc một thỏa thuận sâu rộng về chính sách an ninh, nghề cá,
chia sẻ dữ liệu và thiết lập khu vực thương mại tự do. Nhưng trái với kỳ vọng của
Bắc Kinh, hôm 30 tháng Năm 2022, một cuộc họp trực tuyến do ông Vương chủ trì tại
Fiji với các giới chức đồng cấp của 10 quốc đảo đã hoãn lại việc xem xét một thỏa
thuận như vậy.
Các đảo quốc
Nam Thái Bình Dương nằm bên cạnh các tuyến vận tải biển quốc tế quan trọng, ngư
trường rộng lớn và vị trí chiến lược, đã nổi lên như một điểm nóng trong cuộc cạnh
tranh ảnh hưởng giữa Mỹ và Trung Quốc. Việc Trung Quốc bí mật ký kết một hiệp định
an ninh với quần đảo Solomon mà theo đó cảnh sát và quân đội Trung Quốc có thể
được triển khai đến đảo quốc này đã làm cho cả Hoa Kỳ, Úc và New Zealand giật
mình trước triển vọng Bắc Kinh thiết lập một căn cứ hải quân ngay trước ngưỡng
cửa Úc Châu. Trung Quốc phủ nhận ý định thiết lập căn cứ quân sự ở Solomon
nhưng Hoa Kỳ và các đồng minh biết rằng họ cần tăng cường mối quan hệ với các
quốc gia Thái Bình Dương, những quốc gia có tình bạn dựa trên lịch sử chung chiến
đấu cùng nhau trong Thế chiến thứ Hai, nhưng nay càng ngày càng xa cách.
Thế là trước
khi Vương Nghị đặt chân đến phi trường Suva của đảo quốc Fiji, mở đầu cho một
loạt các hoạt động ngoại giao của Trung Quốc ở Nam Thái Bình Dương thì Fiji đã
tiếp đón Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken hồi tháng Hai 2022, chuyến thăm đầu
tiên của một ngoại trưởng đương nhiệm Hoa Kỳ trong gần 40 năm. Ông Kurt
Campbell, điều phối viên của Hội đồng An ninh Quốc gia về khu vực Ấn Độ – Thái
Bình Dương, đến thăm vào tháng Tư và vài ngày trước chuyến thăm của ông Vương,
Bộ trưởng Ngoại giao mới của Úc, Penny Wong, đã đến nước này.
Những chuyến
viếng thăm quan trọng như vậy cho thấy cuộc cạnh tranh đang nóng dần lên ở các
đảo quốc nhỏ bé nhưng quan trọng này.
Trung Quốc ở khắp mọi nơi
Hoa Kỳ đã
tham gia xây dựng cơ sở hạ tầng của các đảo Nam Thái Bình Dương trong thời chiến
tranh và nhiều sân bay ở khu vực này đã bắt đầu từ những đường băng cho máy bay
quân sự. Tuy nhiên, trong những thập kỷ gần đây Trung Quốc đã nỗ lực nâng cao vị
thế của họ, lấp đầy khoảng trống về tài trợ xây dựng cơ sở hạ tầng và làm sâu sắc
hơn mối quan hệ với các nhà lãnh đạo Thái Bình Dương.
Không ở
đâu cạnh tranh Mỹ-Trung lại căng thẳng như ở Fiji, quốc gia gần một triệu dân
và thủ đô Suva được mệnh danh là New York của Thái Bình Dương. Ở Fiji, tiền bạc
của Trung Quốc đã giúp xây dựng đường sá và các tòa nhà chọc trời, các công ty
Trung Quốc cũng theo đó mà mở rộng sự hiện diện của họ. Netani Rika, cựu biên tập
viên của Thời báo Fiji, một trong những hãng truyền thông chính của đất nước,
cho biết: “Chúng tôi thấy Trung Quốc ở khắp mọi nơi. Đó là biểu tượng
cho tầm nhìn của Trung Quốc”, Rika nói và chỉ vào một tòa nhà chọc trời do
Trung Quốc tài trợ đang xây dựng dở dang ở Suva.
Trong hoàn
cảnh đó, các quan chức hàng đầu của Fiji cảnh báo rằng vị thế của Washington
như một thế lực quan trọng trong khu vực có thể lao dốc nếu Mỹ không đẩy mạnh nỗ
lực của mình. Aiyaz Sayed-Khaiyum, tổng chưởng lý của Fiji, cho biết: “Hoa
Kỳ có thể làm được nhiều việc hơn ở Fiji, chứ ở đây không chỉ có McDonald’s”.
Đại biện
lâm thời của Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Fiji, ông Tony Greubel, đồng ý như vậy: “Để
Hoa Kỳ gia ảnh hưởng, chúng ta cần phải làm tốt hơn nữa trong việc tăng cường
cam kết song phương với các đảo quốc”.
Vị thế của
Hoa Kỳ tại khu vực này đã bị ảnh hưởng trầm trọng khi chính quyền Donald Trump
từ bỏ hiệp định khí hậu Paris, khiến nhiều người nghĩ rằng Hoa Kỳ không nghiêm
túc về biến đổi khí hậu. Đối với các đảo quốc Thái Bình Dương, biến đổi khí hậu,
nước biển dâng là mối đe dọa sinh tử cho sự tồn vong của họ. Việc Hoa Kỳ không
có đại sứ ở Fiji và các đảo quốc khác trong hơn một năm qua càng không giúp ích
được gì.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/06/GettyImages-1240909404.jpg
Nữ
Ngoại trưởng mới của Úc,bà Penny Wong, tới Fiji để thảo luận với Diễn đàn Đảo
quốc Thái Bình Dương do ông Henry Puna làm Tổng thư ký, chỉ vài ngày trước chuyến
thăm của Ngoại trưởng TQ Vương Nghị. Ảnh Pita Simpson/Getty Images.
Chính quyền Biden đã làm gì?
Theo các
quan chức Mỹ, Washington luôn cam kết gắn bó với Thái Bình Dương. Hồi tháng Hai
2022, ông Blinken đưa ra chiến lược Ấn Độ – Thái Bình Dương, kêu gọi phân bổ
thêm các nguồn lực ngoại giao và an ninh cho Thái Bình Dương. Chính quyền Biden
đã xây dựng các liên minh để chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc, bao gồm một nền
tảng kinh tế được gọi là Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ – Thái Bình Dương (IPEF). Tin
mới là Fiji là quốc đảo Thái Bình Dương đầu tiên gia nhập nhóm IPEF.
Ông
Greubel cho biết Washington sẽ bổ sung nhân viên cho đại sứ quán của ông – hiện
đặt tại Fiji nhưng chịu trách nhiệm cho năm nước – và đang xem xét mở
thêm các đại sứ quán ở các nơi khác. Tuy nhiên, không rõ bao giờ công việc này
mới được thực hiện, ông Greubel dự kiến vào cuối năm nay hoặc đầu năm sau.
Ông
Greubel cũng cho biết Hoa Kỳ đã đóng góp vào các tổ chức đa phương cung cấp viện
trợ và tài chính cho các quốc gia Nam Thái Bình Dương, cung cấp thiết bị và cơ
hội đào tạo cho quân đội của Fiji, hỗ trợ giao lưu nhân dân, cung cấp vaccine
và các hỗ trợ y tế công cộng khác trong thời kỳ đại dịch. Ông nói trong tương
lai, Washington có thể mang đến nhiều cơ hội hơn cho những người ở Thái Bình
Dương học tập hoặc đào tạo tại Hoa Kỳ.
Tuy nhiên,
viện trợ của Hoa Kỳ qua các tổ chức đa phương thường không làm cho người dân những
nước này có nhận thức về sự hỗ trợ của Hoa Kỳ; họ không biết phần lớn các khoản
viện trợ là tiền đóng thuế của người dân Mỹ. Trung Quốc thì ngược lại, họ tận dụng
mọi cơ hội để quảng bá vai trò của họ. Jay Colati, một bartender 29 tuổi ở
Suva, nói: “Tất cả những gì chúng tôi thấy là lá cờ Trung Quốc”.
Mỹ có lợi thế nhưng Trung Quốc tích cực hơn
Có một điều
chưa rõ là liệu những nỗ lực mới có thể làm giảm hiệu quả chiến dịch của Trung
Quốc nhằm tăng cường quan hệ chặt chẽ hơn trong khu vực này hay không. Ở chỗ
công khai, các quan chức Trung Quốc nói họ không phải là mối đe dọa đối với bất
kỳ quốc gia nào mà chỉ giúp các đảo quốc phát triển nền kinh tế của họ. Nhưng
Hoa Kỳ, Úc và New Zealand vẫn cảnh giác với ý đồ của Bắc Kinh thiết lập các căn
cứ quân sự ở Nam Thái Bình Dương, kiểm soát các tuyến hàng hải quốc tế và đặt
ra mối đe dọa về an ninh cho các đồng minh của Mỹ.
Mặc dù
trong chuyến công du gần đây của ông tới khu vực ông Vương Nghị không ký được một
thỏa thuận khu vực trên phạm vi rộng tại hội nghị thượng đỉnh với các nhà lãnh
đạo Thái Bình Dương ở Fiji, Trung Quốc vẫn ký được các thỏa thuận kinh tế song
phương với một số quốc gia, bao gồm một thỏa thuận với Kiribati, nước đã chuyển
quan hệ ngoại giao từ Đài Loan sang Bắc Kinh năm 2019, nước có lãnh thổ đại
dương và đảo rộng lớn, chỉ cách Hawaii khoảng 1,000 dặm về phía nam.
Lợi thế của
Mỹ là nhiều người dân ở khu vực này vẫn quan tâm đến Hoa Kỳ. Anh bartender
Colati nói rằng anh thích Mỹ hơn Trung Quốc vì nước Fiji của anh có cùng lịch sử
với các nước phương Tây và nhiều người Fiji di cư sang Mỹ, Úc, New Zealand. Anh
muốn thấy người Mỹ mở rộng sự hiện diện ở các đảo quốc.
Tại Fiji,
Thủ tướng Frank Bainimarama phải đối mặt với một cuộc bầu cử trong vòng vài
tháng tới. Các đối thủ của ông nói họ đang lo lắng về ảnh hưởng của Trung Quốc
và nếu thắng cử họ sẽ đưa Fiji đến gần hơn các đồng minh phương Tây truyền thống
của nó.
Ông
Sayed-Khaiyum, quan chức chính phủ, cho biết Fiji sẵn sàng can dự với bất kỳ quốc
gia nào, với những điểm quan trọng nhất là tôn trọng chủ quyền quốc gia, giải
quyết vấn đề biến đổi khí hậu và tuân thủ luật pháp quốc tế – những điều mà
Trung Quốc không đáp ứng được; họ phải tìm ở Hoa Kỳ, Úc hoặc New Zealand. Có điều, “Người
Mỹ không tích cực lắm. Người Trung Quốc rõ ràng đã tích cực hơn rất nhiều”, ông
Sayed-Khaiyum nói.
(theo The
Wall Street Journal)
-----------------
Đọc
thêm:
·
Khi
các tổ chức LHQ ngày càng bị Trung Quốc xỏ mũi!
·
Lần
đầu tiên kinh tế Trung Quốc tăng chậm hơn Mỹ
·
Trung
Quốc muốn triệt hạ hệ thống vệ tinh Starlink
=====================================================
Chuyên
gia Pháp: "Châu Âu phải ngừng giúp quân đội Trung Quốc hiện đại hóa"
Thùy Dương - RFI
Đăng
ngày: 06/06/2022 - 10:28
Trong
khi chiến tranh Ukraina vẫn tiếp diễn, Bắc Triều Tiên đẩy mạnh thử nghiệm phóng
tên lửa và chuẩn bị, theo Washington, một vụ thử nghiệm hạt nhân mới, thì Trung
Quốc ngày 31/05/2022, lần thứ hai trong năm, điều 30 máy bay, trong đó có 20
chiến đấu cơ, xâm nhập vùng nhận diện phòng không ADIZ của Đài Loan. Những sự
kiện đáng lo ngại này làm gia tăng căng thẳng trong khu vực trong khi sự chú ý của
quốc tế lại đang đổ dồn vào Ukraina.
*
Thái
Bình Dương: Các đảo quốc tí hon cản đà thống trị của gã khổng lồ Trung Quốc
Trọng Nghĩa
- RFI
Đăng
ngày: 03/06/2022 - 13:27
Trước
khi ngoại trưởng Trung Quốc bắt đầu chuyến công du (26/05 – 04/06/2022) qua gần
một chục đảo quốc tí hon ở miền Nam Thái Bình Dương, Bắc Kinh cứ tưởng là sẽ dễ
dàng thuyết phục các nước này ký kết một thỏa thuận an ninh chung theo kiểu hiệp
ước mà Trung Quốc đã có với Quần Đảo Salomon gần đây. Thế nhưng tham vọng gắn
chặt các nước có diện tích và dân số không bằng một tỉnh nhỏ của Trung Quốc vào
quỹ đạo của Bắc Kinh đã gặp trở ngại bất ngờ.
No comments:
Post a Comment