Khuôn
khổ kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương: Gắn kết Mỹ với khu vực
26/05/2022
07:30 (GMT+07:00)
IPEF là
sự khởi đầu để bảo đảm gắn kết của Mỹ ở tư cách nền kinh tế số 1 với khu vực
phát triển rất năng động của thế giới.
Lễ công
bố khởi động thảo luận Khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương vì thịnh
vượng (IPEF) mới diễn ra tại Nhật Bản. Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tham dự và
phát biểu trực tuyến.
Tuần Việt
Nam có cuộc trao đổi với Đại sứ Phạm Quang Vinh, Cố vấn cao cấp Trung tâm
nghiên cứu chiến lược và phát triển quan hệ quốc tế (CSSD) về IPEF.
https://static-images.vnncdn.net/files/publish/2022/5/26/dai-su-pham-quang-vinh-142.jpg
Đại sứ Phạm Quang Vinh: IPEF tạo ra không
gian cho các nước tham vấn và thương lượng để có thể đạt được thỏa thuận thương
mại sau này
Phát triển bền vững và dung nạp
Xin ông
cho biết Khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương có những trọng tâm gì?
Ý tưởng về
IPEF được Tổng thống Mỹ Joe Biden lần đầu đưa ra tại Hội nghị cấp cao Đông Á hồi
tháng 10/2021. Khuôn khổ này là một bộ phận trong chiến
lược của Mỹ nhằm gắn kết với Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương.
Điểm thứ
hai cần nhận thấy, lâu nay, các nước ASEAN trong trao đổi với Mỹ đều nói rằng,
sau khi Mỹ rút khỏi TPP thì thiếu hụt sự gắn kết về mặt kinh tế đối với khu vực
này, trong khi tiềm năng và năng lực của Mỹ rất lớn. Mỹ chú trọng về an ninh mà
thiếu gắn kết về kinh tế - là phương diện các nước trong khu vực rất cần.
Về IPEF, tạm
nhìn nhận 2 vấn đề: Nội dung là gì và cách tiếp cận, nhất là việc 13 quốc gia
đã tham gia IPEF.
Về mặt
kinh tế, Khuôn khổ này tạo ra không gian tự do, rộng mở, phát triển bền vững và
dung nạp, tạo điều kiện, cơ hội cho tất cả các nước cùng thúc đẩy hợp tác. Đó
là mẫu chung nhất cho một khu vực hòa bình và thịnh vượng.
Người ta
chia sẻ với nhau về 4 lĩnh vực cực kỳ quan trọng được coi là trụ cột tập
trung vào việc thiết lập các quy tắc mới cho thương mại và nền kinh tế kỹ thuật
số, thúc đẩy hợp tác trên chuỗi cung ứng, thiết lập các cam kết mới về biến đổi
khí hậu và nỗ lực ngăn chặn rửa tiền, hối lộ.
Nhìn vào
có thể thấy Khuôn khổ này sẽ tạo ra những tiêu chuẩn cao cho hợp tác giữa các
nước, bao gồm cả Mỹ và nhiều nước chủ chốt trong khu vực.
https://static-images.vnncdn.net/files/publish/2022/5/26/khuon-kho-16.jpg
Tổng thống Mỹ Joe Biden công bố Khuôn khổ
kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương vì thịnh vượng, tại Tokyo, Nhật Bản ngày
23/5. Ảnh: TTXVN
Mỹ không
thể quay trở lại TPP vào lúc này, nhưng đây vẫn là nền kinh tế hàng đầu với rất
nhiều tiềm năng mà các nước trong khu vực cần đến, nhất là thời điểm hiện tại,
khi đứt gãy chuỗi cung ứng, khó khăn phục hồi hậu đại dịch. Nền kinh tế Mỹ mạnh
về công nghệ, chuyển đổi số và nước này đang đẩy mạnh kinh tế thích ứng với biến
đổi khí hậu bao gồm năng lượng xanh, tài chính xanh, công nghệ xanh... Đây là
điều các nước trong khu vực rất cần.
Mặt khác,
khu vực này sau thời kỳ ảnh hưởng bởi dịch bệnh cũng đang bắt đầu bước ra khỏi
đại dịch để thúc đẩy kết nối các chuỗi cung ứng, phát triển kinh tế và rất cần
định hướng phát triển cho tương lai.
Trên thực
tế, thành viên của IPEF là thành viên có lựa chọn. Đó là những nước có thể chia
sẻ được những giá trị nêu trên, cùng nhau bàn bạc. Tuyên bố của 13 nước tại lễ
công bố khởi động thảo luận IPEF cho thấy:
IPEF tạo
ra không gian cho các nước tham vấn và thương lượng để có thể đạt được thỏa thuận
thương mại sau này. Nghĩa là đây mới là không gian đối thoại và tham vấn chứ
chưa hẳn là những quy định.
Các nước
tham gia phải tiến hành theo 2 bước. Bước thứ nhất là tham vấn để cùng chia sẻ.
Từ những ý tưởng và trụ cột như vậy, sẽ dự tính trao đổi những gì, tức là
tham vấn chung. Bước 2 là đi vào thương lượng tiến tới thỏa thuận.
Điều đáng
lưu ý là sau khi tham vấn, các nước có liên quan không bắt buộc phải chọn cả 4
trụ cột. Tùy theo lợi ích của từng nước song trùng với các nước khác để chọn lựa.
Cuối cùng,
IPEF là sự khởi đầu để bảo đảm gắn kết của Mỹ ở tư cách nền kinh tế số 1 với
khu vực Ấn Độ
Dương - Thái Bình Dương, nơi phát triển rất năng động của thế giới.
Cá nhân
tôi cho rằng, sự gắn kết của Mỹ với khu vực thông qua Khuôn khổ này không chỉ
có giá trị về kinh tế mà còn có giá trị về địa chiến lược.
Mỹ không thể không quay trở lại khu vực
Vậy vì
sao cách đây 5 năm Mỹ rút khỏi TPP, còn bây giờ lại khởi xướng IPEF?
Có lẽ Tổng
thống Trump chỉ quyết định rút khỏi TPP, nhưng trước cuộc bầu cử vào tháng
11/2016, cử tri Mỹ đã thay đổi cách nhìn nhận về việc Mỹ tham gia các hiệp định
thương mại tự do trên thế giới.
Người dân
Mỹ cảm giác bị thua thiệt khi tham gia vào các hiệp định thương mại tự do này.
Chính vì vậy, đến bây giờ Mỹ khó quay trở lại được một hiệp định thương mại tự
do kiểu như TPP. IPEF nếu sau này có thể tạo ra những thỏa thuận sẽ dựa nhiều
hơn vào những lĩnh vực thuộc thẩm quyền của ông Biden.
Nước Mỹ
không thể không quay trở lại với Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương cả về mặt địa chiến
lược lẫn địa kinh tế. Nếu cộng lại 13 nước thành viên thì kinh tế đã chiếm 40%
GDP của thế giới. Nghĩa là nếu đạt được thỏa thuận sẽ mang lại lợi ích không chỉ
cho khu vực mà cho cả thế giới. Các nước, nhất là ASEAN, cũng trông đợi Mỹ đầu
tư nhiều hơn về mặt kinh tế, thương mại với khu vực này. Ngược lại, Ấn Độ Dương
- Thái Bình Dương cũng cực kỳ quan trọng với Mỹ.
Hỗ trợ chứ không loại trừ nhau
Trong
Khuôn khổ này, châu Á có vị thế như thế nào, thưa ông?
Trong
Tuyên bố tại lễ công bố IPEF có mấy điểm:
Đề cao khu
vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương cả về mặt chính trị lẫn kinh tế, coi đây là động
lực phát triển của kinh tế thế giới, động lực của tăng trưởng thế giới.
Người ta
cũng muốn không chỉ chia sẻ hợp tác kinh tế với nhau, mà còn chia sẻ những
khung pháp lý và chính sách để có thể cùng nhau hợp tác làm ăn về mặt kinh tế,
thương mại, hạ tầng, đầu tư tài chính, công nghệ… để bảo đảm tính bền vững, tin
cậy.
Trong khu
vực không chỉ có IPEF mà còn rất nhiều sáng kiến kinh tế và thương mại khác. Điều
này chứng tỏ sự phát triển năng động của khu vực, có thể dựa trên nhiều thỏa
thuận thương mại, kinh tế khác nhau, ở những tầng nấc khác nhau, thậm chí là với
những chuẩn mực khác nhau.
Tất cả hỗ
trợ chứ không loại trừ nhau.
Trong IPEF
có một số nền kinh tế quan trọng nhưng chưa tham gia TPP trước đây hay CPTPP
sau này như Ấn Độ, Hàn Quốc, trong ASEAN thì có Indonesia, Thái Lan và
Philippines. Sự xuất hiện của họ trong bối cảnh hiện nay sẽ tạo được động lực mới,
bổ sung cho các thỏa thuận thương mại có trong khu vực, sẽ tạo ra không gian hợp
tác kinh tế rất lớn.
https://static-images.vnncdn.net/files/publish/2022/5/26/khuon-kho-1-17.jpg
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự và phát biểu
theo hình thức trực tuyến tại lễ công bố khởi động thảo luận về IPEF. Ảnh:
VGP
Phù hợp với định hướng phát triển của Việt
Nam
Theo
ông, tại sao Việt Nam tham gia khuôn khổ này và chúng ta có lợi gì?
Khuôn khổ
này định hướng cho phát triển và hợp tác kinh tế với nền kinh tế chủ chốt ở khu
vực, cũng là các lĩnh vực kinh tế mũi nhọn của tương lai, mang tính bền vững và
đảm bảo cạnh tranh. Điều này là phù hợp với định hướng định hướng phát triển
kinh tế của Việt Nam trong thời gian tới.
Đơn cử như
thương mại mang tính bền vững, công bằng rồi chuyển đổi số là điều Việt Nam
đang hướng tới. Rồi năng lượng sạch cũng là lĩnh vực ta hướng tới với những cam
kết ứng phó biến đổi khí hậu, chuyển đổi sang sử dụng các nguồn năng lượng tái
tạo. Hay Việt Nam cũng cần đến công nghệ và sáng tạo, cả những hành lang pháp
lý để bảo đảm công nghệ tin cậy, chất lượng cao, bền vững...
Nhìn
chung, các trụ cột mà IPEF đưa ra mang tính định hướng là tin cậy, bền vững,
xanh, sạch, số… đều phù hợp với định hướng phát triển của Việt Nam.
Tham gia
vào Khuôn khổ này thể hiện việc chúng ta tham gia vào nhiều tầng nấc liên kết,
hợp tác kinh tế khu vực và trên thế giới, cùng bổ sung cho nhau tạo động lực
phát triển.
Sáng kiến
IPEF hình thành trong một quá trình trao đổi với rất nhiều bên liên quan, trong
đó có Việt Nam. Chúng ta có thể đóng góp tiếng nói, định hướng những lĩnh vực hợp
tác phù hợp.
Đây mới là
bước đầu, trong thời gian tới, chắc chắn các nước đều phải chuẩn bị tích cực để
chủ động nêu ra đề xuất của mình, thể hiện lợi ích quốc gia cũng như khu vực.
|
IPEF
nhằm mục đích làm sâu sắc hơn quan hệ thương mại giữa Mỹ và các quốc gia ký kết
như Australia, Brunei, Ấn Độ, Indonesia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia, New
Zealand, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam. |
Diệu
Thúy
Mỹ
với Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương: Quyền lực mềm để giải quyết vấn đề
Dường như
các chính sách đối ngoại và quốc phòng của ông Biden dựa trên rất nhiều giả định,
bao gồm: Quyền lực mềm có thể giải quyết hầu hết các vấn đề; Các nguồn lực và
khả năng hiện tại đủ để ngăn chặn các đối thủ của Mỹ.
Cạnh tranh Mỹ -
Trung tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương
Đại sứ Mỹ:
Chúng tôi mong có quan hệ mạnh mẽ với Việt Nam
Thủ tướng thăm, làm việc tại Mỹ: Thông điệp của Việt Nam
No comments:
Post a Comment