Tôi đi hết Việt Nam từ rất sớm. Cứ mỗi lần quay lại
một nơi mình đã đến, thấy nó biến dạng nhanh hoặc chậm vì ô nhiễm, thấy đau lắm.
Tình hình ô nhiễm tại Việt Nam rất nghiêm trọng. Bằng
kinh nghiệm của tôi việc không khống chế được các nguồn thải và xử lý chất thải
tại nguồn đã khiến cho không khí, nước, đất bị ô nhiễm nghiêm trọng. Ô nhiễm sẽ
dẫn tới việc hít thở, uống và ăn của người Việt không còn an toàn. Ung thư và
nhiều bệnh không lây nhiễm khác đã và đang "phát triển tốt".
"Thà thắp lên ngọn nến còn hơn ngồi nguyền rủa
bóng tối", tôi nghĩ vậy. Phải thay đổi, từ chính mình trước, để bảo vệ môi
trường. Và tôi chọn viết về môi trường bởi tôi chỉ biết... viết.
Nhưng viết về môi trường "khô lắm". Các số
liệu và thuật ngữ khoa học có sắp xếp hay cách mấy cũng khó thu hút hơn những
bài viết mềm mại, dịu dàng, hay da diết. Có bạn đọc nói họ unfriend tôi vì kiểu
viết cứ như... chửi vào mặt dù họ vẫn vào Facebook tôi để đọc. Thế là lại mày
mò để viết sao cho bác nông dân, chú xe ôm, cô công nhân hay bà bán xôi cũng đọc
và hiểu về môi trường thật dễ.
Nhớ cái lần gửi đề án cho thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc
về một tờ báo khởi nghiệp trong đó có mô hình thông tin kiểu crowndfunding. Đó
là cách để người dân được tham gia vào quá trình báo chí một cách trực tiếp hoặc
gián tiếp để phản ánh chính các vấn đề ảnh hưởng tới nhân dân. Việt Nam chưa có
báo chí tư nhân về mặt chính danh nên thôi thì làm crowndfunding về môi trường
vậy.
Vì việc của cộng đồng phải để cộng đồng tham gia giải
quyết!
Có nhiều chương trình như vậy trên thế giới xoay
quanh việc làm sạch không khí, trồng và bảo vệ rừng, bảo vệ sự trong sạch của
sông ngòi và biển cả, hạn chế sử dụng rác thải nhựa, tăng cường sử dụng những sản
phẩm thân thiện với môi trường... (Xem ảnh)
Không hề khô khốc, những chương trình như vậy rất
vui, đúng chất funding. Ví dụ vụ một cái mặt nạ chống độc lại nhìn vô cùng dễ
thương, ví dụ các sản phẩm từ việc tái chế rác rất tiện dụng và nghộ nghĩnh, ví
dụ không cần lời kêu gọi bảo vệ môi trường kiểu truyền thống mà là một bài dốc
rất chất, rất sôi động,.v.v...
Tôi lập ra trang Safelife Việt Nam (xem link ở
comment) để thực hiện công việc thông tin của mình. Nhưng chỉ thông tin thôi là
chưa đủ, phải kết hợp với những nhà sản xuất tốt, những chương trình bảo vệ môi
trường cụ thể. Đây là một foundation mang hình thức crowndfunding xoay quanh ba
giá trị lõi trực tiếp đến môi trường: thông tin, sản phẩm và các hoạt động cụ
thể để bảo vệ môi trường.
Ở Sài Gòn tôi đã có vài người đồng hành tin cậy. Tại
nhiều tỉnh thành cũng có nhiều anh chị muốn chung tay, chung sức để làm cái gì
đó cho môi trường. Bởi bảo vệ môi trường chính là bảo vệ chính sức khỏe của
chúng ta và người thân, bảo vệ không chỉ môi trường sống xung quanh mỗi gia
đình mà còn là hình ảnh của quốc gia trước bạn bè quốc tế.
Nhiều bạn comment hoặc inbox hỏi tôi rằng nên làm gì
trước thực trạng môi trường ô nhiễm như hiện nay. Dễ mà! Trồng một cái cây mỗi
tuần hay mỗi tháng, tự phân loại rác và đừng vứt rác bừa bãi, làm sạch không chỉ
ngôi nhà mà còn là con đường, khu phố nơi mình sống, lên tiếng phản đối trước
những kẻ xả thải và gây hại cho môi trường,.v.v...
Xin nhắc lại, việc của cộng đồng phải do cộng đồng
tham gia giải quyết!
Tuần này này tôi sẽ cùng vài luật sư triển khai các
vấn đề pháp lý để biến Safelife Việt Nam thành doanh nghiệp xã hội. Nó đủ minh
bạch đến mức không cần một "kế toán ruột" như các doanh nghiệp khác
mà chỉ cần dịch vụ kế toán để tiết kiệm chi phí. Những sản phẩm tốt và thân thiện
với môi trường sẽ được quảng bá, hỗ trợ miễn phí. Các chương trình làm sạch môi
trường cụ thể sẽ được thông báo, cập nhật thường xuyên.
Bạn là nhân viên văn phòng hay nhà kinh doanh, bạn
là người đàn ông đang làm trụ cột kinh tế của gia đình hay là bà nội trợ chăm
chỉ, bạn ở xứ biển hay trên vùng núi, bạn từng tham gia công tác xã hội hoặc
đang có nhiệm vụ về... an ninh,.v.v.. thì chúng tôi cũng mời các bạn tham gia.
Làm clip hướng dẫn người dân lọc nước để có nước sạch
dùng, tổ chức trồng rừng hay chăm sóc các loài động vật trong danh mục cần được
bảo vệ, xem các nghiên cứu khoa học ứng dụng bảo vệ môi trường và kinh doanh
chúng, phủ xanh những đồi trọc và dọn sạch rác ở bờ biển,... thực sự là những
công việc thú vị đấy!
Những điều thú vị ấy sẽ được lần lượt thông báo cụ
thể. Trước mắt là chương trình crowndfunding về khẩu trang cho trẻ em vùng ô
nhiễm, tôi cần những đồng hành ở các tỉnh thành (mỗi tỉnh sẽ nhận 5-20 người,
tùy đặc thù địa phương). Mỗi người sẽ là một "đại lý" và cũng là
shipper để đưa các khẩu trang chống bụi PM2.5 đến người dùng một cách nhanh
chóng và rẻ nhất về chi phí.
Vì là doanh nghiệp xã hội nên các "đại lý"
cũng sẽ có chiết khấu, shipper sẽ nhận được phí giao hàng. Nói chính xác hơn là
các tình nguyện viên sẽ có một mức kinh phí hoạt động hợp lý khi tham
cowndfunding. Vì là doanh nghiệp xã hội nên lợi nhuận được dành để triển khai
các chương trình cho trẻ em vùng ô nhiễm. Và chính các bạn là người không chỉ
tham gia mà còn là người giám sát tính mình bạch của doanh nghiệp xã lẫn các
crowndfunding.
Comment hay inbox hay gọi điện và cả gặp trực tiếp nếu
bạn biết về tôi và muốn bảo vệ môi trường! Kể cả bạn đang điều hành doanh nghiệp
xả thải cũng thế vì tôi sẽ cố gắng giới thiệu các giải pháp hợp lý cho bạn mà
không cần đòi hỏi "hoa hồng".
Bảo vệ môi trường là một xu thế tất yếu bởi những thứ
cơ bản dưới "đáy Maslow" hiểu đơn giản chính là quyền được ít thở
không khí sạch, quyền được dùng nước sạch và ăn thực phẩm sạch. Ai tước đoạt những
quyền ấy chính là đi ngược các giá trị cơ bản của con người. Ai muốn hưởng
chúng mà không làm gì thì là kẻ ảo tưởng và vô trách nhiệm.
Bảo vệ môi trường chính là bảo vệ cuộc sống và mỗi
người cần tìm lại giá trị sống ấy sau nhiều năm thiếu quan tâm mà thôi!
P/s: Dũng gàn, nhân vật của tôi cắc cớ: "Bảo vệ môi trường chính là xử
lý ô nhiễm tại nguồn, nhất là các nguồn thải lớn chứ giờ mới đeo khẩu trang hay
đi trồng cây là muộn rồi nhé." Theo tôi thì chưa muộn bởi nhóm lợi ích sẽ
chẳng tự tốt bụng để trả lại môi trường sạch cho người dân. Đó là một quá trình
dài và trong quá trình ấy chúng ta vẫn phải hít thở, ăn uống những thứ không an
toàn thì không ổn.
----------------------------------
No comments:
Post a Comment