Hải Tâm
13-9-2012
Trẻ em thật thà là
sự đính chính cho những người lớn… hư!
Tưởng cứ che giấu sự
thật bằng sự lắt léo ngôn từ là khôn nhưng thực ra rất dại. Vì ngôn từ chỉ là
cái vỏ, nội hàm của nó sẽ được lấp đầy bằng chính hiện thực, phù hợp với thực
tế chứ không theo ý muốn của những người ngụy dụng ngôn từ.
Bây giờ mọi người
đều hiểu chữ LẠ (nước lạ, tàu lạ…) trong ngôn từ của đảng, của nhà nước và báo
chí “lề phải” lâu nay chính là Trung Quốc, là của Tàu, rất “quen” chứ không “lạ” gì hết. Nhưng khi chữ LẠ đã mất
tác dụng ngụy trang thì nó phát huy tác dụng ngược lại, nó tố cáo một thái độ
né tránh, có thể là hèn nhát, sợ sệt, mưu toan, bất chính… Lợi bất cập hại! “Khôn ngoan chẳng ngoại thật thà” bởi
thật thà là cha quỷ quái, càng quỷ quái càng tự đào mồ chôn.
Bài tập đọc trong
sách giáo khoa lớp 3 viết về cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng (năm 40 – 43) mà
không nêu đích danh kẻ xâm lược thì thật là sự né tránh ngu xuẩn đến nỗi một em bé lớp 3 đã “phát hiện” ra.
Khốn khổ chưa, một khi đã bất chính, đã ám muội thì “đỉnh cao trí tuệ” của cả
một hệ thống chính trị và giáo dục kết hợp lại cũng thua trí khôn một trẻ lên
ba? Những thói xấu được gợi ra trong bài Sao
không gọi giặc lạ, cho quen như
“không gọi chính danh”, không trắng đen sòng phẳng, như “lấp lửng, loanh quanh, thiếu minh bạch, nếu
không muốn nói là né tránh, bưng bít“… đều cùng một mẹ đẻ ra là căn bệnh
DỐI TRÁ.
Tại sao xã hội mình
lại dối trá đến mức này, dối trá chồng lên dối trá mà cuối cùng nào có dối trá
được ai? Nếu tự thắng được bệnh dối trá thì chỉ cần những đầu óc trẻ thơ cũng
có thể phát hiện ra “vô thiên lủng”
những nút thắt sờ sờ trong xã hội, đã thấy cần một cuộc “đại phẫu toàn diện” như bài báo này
gợi ra!
Dám nêu những thực
trạng dồn nén, bức xúc đã là đáng quý, nhưng để thắng được “quốc nạn” giả dối
đã ngấm vào xương tủy thiết nghĩ còn phải tiếp tục dũng cảm lần tìm đến gốc
nguyên nhân và cần đến sự đồng tâm hiệp lực để “chiến đấu”, để đấu tranh và tự
đấu tranh đến cùng của tất cả mọi người, mọi ngành.
Bauxite
Việt Nam
-----------------------------------------
Không
khó lý giải nỗi bức xúc này, vì nó xới lại một vấn đề lịch sử, nhưng thực chất
đang trở thành thời sự.
1.
Sau gần hai thiên niên kỷ, con cháu bà Trưng, bà Triệu lại khơi lên câu hỏi
tưởng đã xưa như Trái đất: Hai Bà Trưng đánh giặc nào? Nỗi bức xúc bắt nguồn từ
một bài tập đọc trong sách giáo khoa lớp 3 viết về cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng
(năm 40 – 43) mà không nêu đích danh kẻ xâm lược.
Không
khó lý giải nỗi bức xúc này, vì nó xới lại một vấn đề lịch sử, nhưng thực chất
đang trở thành thời sự. Đằng sau đó là nỗi bức xúc về những điều dù biết rành
rành mà nhiều khi không được gọi chính danh.
Chẳng
hạn, ai cũng hiểu những cái lạ đứng đằng sau cái quen đến nhẵn mặt là gì, ấy
vậy mà vẫn cứ phải coi là lạ. Hay có những người, sự vật, hàng hóa biết rõ đến
từ đâu, vẫn cứ phải gọi chung là từ “nước ngoài”.
Đó
chỉ là vài ví dụ rất nhỏ trong vô số những chuyện hiểu nhưng phải chịu cảnh
không thể “trắng đen sòng phẳng” ra được.
Bức
xúc, nhưng cũng lại đâm… mừng. Mừng vì nếu thực câu hỏi Hai Bà Trưng đánh giặc
nào được khơi mào từ một đứa trẻ lớp 3, thì đúng là “con cháu chúng ta giỏi
thật” và cũng thật tràn đầy tinh thần phản biện. Lâu nay chúng ta luôn lo lắng
bọn trẻ lơi là với lịch sử, và mắc “bệnh” học gạo, chỉ biết cắm đầu “tụng”
suông để kiếm điểm cao.
Hàng
ngàn điểm không lịch sử trong các kỳ thi cấp quốc gia và tình trạng dân ta
không rõ sử ta đủ làm cơ sở cho những nỗi lo lắng đó. Nhưng có vẻ, không hẳn
bọn trẻ quay lưng với lịch sử nói chung, mà là quay lưng với cách dạy lịch sử “lấp
lửng, loanh quanh, thiếu minh bạch, nếu không muốn nói là né tránh, bưng bít”
[1].
Chúng
ta kêu gọi học sinh phải yêu sử để yêu nước mình. Nhưng có một thực tế như vị
một giáo sư uy tín ngành sử từng chỉ ra là: “Chủ quyền ở Hoàng Sa và Trường
Sa là trang sử bi hùng được viết bằng máu xương của các thế hệ người Việt Nam…
Thế mà có cả một thời gian dài, vấn đề hiển nhiên và trọng đại này lại bị coi
là “nhạy cảm” để rồi lịch sử không có lấy một dòng nào” [2].
Hai Bà Trưng đánh giặc nào? Ảnh minh họa
2.
Để bọn trẻ được mạnh dạn phản biện và nói lên ý kiến, người lớn sẽ phải đối mặt
với nguy cơ để lộ nhiều hạn chế của chính bản thân. Bởi bọn trẻ vốn chứa trong
mình “vô thiên lủng” những câu hỏi vì sao và nhận thức đang ngày càng trở nên
già trước tuổi.
Dẫu
vậy, người lớn vẫn rất cần vượt qua nỗi sợ “bị hỏi” để tạo cơ hội cho bọn trẻ
bày tỏ suy nghĩ của mình. Có như vậy, chúng ta mới gây dựng được một thế hệ
những công dân, trí thức phản biện tự tin và biết trăn trở trước những vấn đề
của thời cuộc, dân tộc.
Có
lẽ là một tín hiệu đáng mừng, khi năm học vừa qua, một sở giáo dục, đã vượt qua
nỗi lo lắng, để hướng tới xây dựng một môi trường “được hỏi” cho học sinh[3]. Đó là Sở GD-ĐT Vĩnh Long với đề án “Hình
thành tính minh bạch cho học sinh tiểu học”, vừa được thí điểm ở tám trường
tiểu học trong năm học 2011 – 2012, và sẽ mở rộng ra toàn tỉnh trong năm học
mới này.
Thông
qua việc thực hiện bảng thông tin “Điều em muốn nói”, hộp thư “Em mong muốn gì
ở người lớn”, đề án muốn khuyến khích các em mạnh dạn nói lên những điều chưa
hài lòng về những sự việc xung quanh, đồng thời thẳng thắn nêu lên những nguyện
vọng với cha mẹ, thầy cô.
Sau
một năm học, đã có hơn 2.000 ý kiến đưa lên bảng thông tin và gửi về hộp thư.
Những ý kiến ban đầu có thể rất đơn giản, như muốn cô giao ít bài tập hơn, siêu
thị trường bán nhiều đồ chơi hơn, v.v.
Nhưng
dần dần, chắc chắn các em sẽ có thói quen để quan tâm đến những vấn đề lớn và
mang tính xã hội rộng hơn, như tại sao phải tổ chức thi tốt nghiệp trong khi
gần như 100% đều đỗ, tại sao học sinh nào cũng được dạy phải trung thực, nhưng
lớn lên chuyện mua bằng cấp, đạo văn lại thành phổ biến, v.v.
Và
biết đâu, chúng chẳng là sự khơi mào ban đầu cho những ý tưởng “đại phẫu toàn
diện” cho giáo dục sau này?
Hình : http://www.boxitvn.net/wp-content/uploads/2012/09/image00411.jpg
Tạo cho trẻ cơ hội được mạnh dạn nói lên ý kiến
Tạo cho trẻ cơ hội được mạnh dạn nói lên ý kiến
3.
Trong khi phải trả lời vô vàn câu hỏi của bọn trẻ, người lớn cũng đồng thời
đang phải xử lý rất nhiều vấn đề của chính mình. Chẳng hạn, trong tuần qua
người lớn vừa phải trăn trở với chuyện mối quan hệ giữa Ví nhà nước và Túi nhân
dân.
Vấn
đề này trở nên nóng khi mới đây một bản báo cáo kinh tế vĩ mô năm 2012 đã cho
thấy mức thuế, phí chiếm đến 26,3% trong tổng thu ngân sách của nước ta, đứng
đầu trong khu vực, vượt xa tỷ lệ 12-17% tại các nước láng giềng như Thái Lan,
Malaysia, Trung Quốc.
Với
niềm tự hào “được” đóng thuế, phí cao ngất ngưởng đến thế, chúng ta hẳn hoàn
toàn có quyền kỳ vọng nhà nước – người đại diện phân bổ số tiền này – sẽ sử
dụng chúng hiệu quả. Nhưng cũng chính bản báo cáo kinh tế này đã chỉ ra, thuế,
phí bổ đầu dân ngày càng tăng, tỷ lệ thuận với tốc độ và tỷ trọng chi tiêu
công. Bên cạnh đó, đầu tư công được đánh giá là lớn, dàn trải và kém hiệu quả [4].
Có
người ví đóng thuế/ phí như vậy chẳng khác nào… khoan thủng sức dân. Trong khi
đó, những công dân đóng thuế thường lại rất mù mờ về vai trò của mình. Một ví
dụ dễ thấy là một số cá nhân, gia đình khi nhận được các chính sách phúc lợi,
thường rất chân thành “cảm ơn nhà nước”. Chẳng thấy mấy ai ý thức “cảm ơn chính
tôi cũng như các đồng bào nộp thuế khác”.
Một
sự mù mờ nữa mà các công dân này cũng mắc phải là chuyện những đồng tiền thuế,
phí đó được sử dụng ra sao. Và cuối cùng, dù là những người còng lưng làm ra
tiền để nộp thuế, họ lại chẳng có mấy tiếng nói trong giai đoạn “nghiệm thu”
hiệu quả sử dụng tiền.
Hình :
http://www.boxitvn.net/wp-content/uploads/2012/09/image0058.jpg
Nguồn: Tuổi trẻ
Nguồn: Tuổi trẻ
4.
Một trong các mặt hàng người dân đang phải đóng mức thuế cao ngất ngưởng chính
là xăng. Hóa ra, mức thuế chúng ta phải đóng để sử dụng loại năng lượng phục vụ
cho nhu cầu đi lại thiết yếu hàng ngày này lại thuộc hàng “tiêu thụ đặc biệt”,
nghĩa là xăng cũng bị coi là “hàng xa xỉ” như rượu, thuốc lá…
Chưa
hết, dù “móc hầu bao” đóng mức thuế ngất ngưởng như vậy, chúng ta cũng chỉ biết
“cắn răn chịu đựng” mỗi lần giá xăng lên. Vì đến như một vị chuyên gia kinh tế
dày dặn kinh nghiệm cũng còn phải thốt lên: “Tại sao việc minh bạch thông tin
về cơ sở hình thành giá xăng dầu lại khó đến thế? Khó đến nỗi nhà nước hứa với
nhân dân mà mãi vẫn không thực hiện được”[5].
Cái
sự minh bạch đó truân chuyên đến vậy, nên hẳn rất có lý khi mới đây một vị bộ
trưởng đã phát biểu: “Công khai phí giá xăng, dân sẽ sướng”.
Và
người dân sẽ còn được sung sướng đến mức nào khi được công khai thêm cả các
loại thuế, phí khác như phí điện, nước, y tế…
Giờ
thì, câu hỏi còn lại, như cách nói lái thông dụng hiện nay, là “Làm sương cho
sáo” (tức Làm sao cho sướng). Trong lúc chờ đợi có câu trả lời, chúng ta hãy
tạm thời tận hưởng niềm sung sướng được đi trên những con đường cao tốc vào
loại đắt đỏ hàng đầu thế giới, thậm chí đắt hơn cả Mỹ.
[1] Mượn chữ của bài báo “Bài học nửa vời”, Thanh
Niên, 4/9/2012.
[2] BáoDân trí: Sự lệch lạc của môn lịch sử,
29/8/2012.
[3]
Báo Tuổi trẻ: Thưa thầy, chúng em có ý kiến!, 3/9/2012.
[4] Tuổi trẻ: Người dân nặng gánh thuế, phí cao
chót vót, 4/9/2012.
[5] Thanh niên: Thôi đừng hỏi nữa dân ơi,
15/8/2012.
H.T.
No comments:
Post a Comment