Huỳnh Ngọc Tuấn
28-9-2012
Đã
22 năm rồi bây giờ mới trở lại Saigon và Tây nguyên.
Sau
khi đám cưới của Thục Vy diễn ra thật tốt đẹp vì được bảo vệ bằng tình thương
yêu và trân quý của thân hữu và các bậc trưởng thượng, tôi từ biệt đất Saigon
với rất nhiều bịn rịn vì những tình cảm bạn bè nồng ấm, những cái bắt tay còn
lưu luyến, những câu chuyện chưa kịp nói hết, những khuôn mặt thân thương chưa
kịp nhìn trọn, những cuộc hẹn chưa thành, những ân tình chưa một lần đền đáp…
Rời
Saigon lúc 7 giờ tối, sau khi chiếc xe “trung chuyển” chật vật luồn lách trên
những đường phố đông đúc người để ra đến quốc lộ 1.
Tôi
thở phào nhẹ nhõm khi được “xa” Saigon, vì tôi không thích nghi được với cái
sinh hoạt quá náo nhiệt và bất hợp lý nơi này.
Đường
phố Saigon quá nhiều người và xe cộ chen nhau, nó cũng giống với cuộc sống bon
chen tại đây, không khí ngột ngạt vì khói bụi, những con kênh, những dòng sông
chết bốc mùi hôi thối kinh khủng.
Đi
ngang qua dòng sông Thị Nghè tôi không tin ở mắt mình nữa, chỉ kịp bịt mũi và
đi thật mau. Sông Thị Nghè giờ đây không còn là sông nữa, nó là một cái cống
rãnh không che đậy với dòng nước đen ngòm đặc quánh và mùi hôi thối nồng nặc.
kênh
Thị Nghè
Vậy
mà mọi người vẫn đi qua, vẫn thản nhiên, vẫn nói cười vui vẻ, vẫn ngồi uống cà
phê, ăn nhậu ven đường phố chật hẹp bên sông.
Con
người ở đây đã trở nên vô cảm và vô khứu giác rồi chăng!?.
Saigon
cũng như đất nước Việt Nam đang lao như điên như dại vào cái gọi là sự phát
triển kinh tế bằng mọi giá, họ lao về phía trước như một con tàu không được
kiểm soát, mở hết tốc lực và bất chấp hậu quả.
Nếu
đảng CSVN vì một lý do nào đó mà nhắm mắt làm liều thì nhân dân VN, nhất là
tầng lớp tinh hoa của dân tộc cũng phải biết ít nhất một lần nhìn lại con đường
và hệ quả để lại mà mình đã đi qua chứ !?. Chẳng lẽ cái đất nước này đã trở nên
dửng dưng hết rồi sao?.
Tôi
thấy người Saigon và người VN đang sống với thái độ “mặc kệ nó” vì họ thấy mình
không phải là chủ nhân của Saigon,của đất nước này, người chủ của Saigon, của
đất nước này là đảng CS và đảng CS có toàn quyền quyết định…
Một
điều đáng tiếc và đáng trách là người dân Saigon cũng như người dân VN ngày hôm
nay không có được mấy người có ý thức mình là chủ nhân của đất nước, chủ nhân
vận mệnh của chính mình, chính vì không có ý thức đó nên họ cũng không có ý chí
để đấu tranh giành lại quyền làm chủ đất nước từ tay đảng CS, đây chính là bi
kịch và là nguyên nhân của sự tha hóa và trì trệ hiện nay.
Tôi
từ biệt Saigon với nhiều tình cảm lẫn lộn khó giải thích, tôi yêu những người
bạn của tôi, yêu con người Saigon nhưng tôi không yêu cái không khí hiện nay
tại Saigon.
Lần
này lên Tây Nguyên vào ban đêm nên mất cái cơ hội tuyệt vời là được ngắm cảnh
sắc trên đường từ Saigon đến Buôn Mê Thuộc. Nằm trên xe chỉ cảm nhận là con
đường lên cao nguyên rất xấu, xe chao qua ngã lại, lúc chồm lên lúc trụt xuống,
cái cảm giác mông lung của người bị mất phương hướng. Chiếc xe như một cái
thùng bịt bùng bởi chung quanh là bóng tối dày đặc. Thỉnh thoảng xe đi qua một
xóm làng nào đó, tuy lúc này còn sớm nhưng trời mưa lất phất nên không một bóng
người, ánh đèn sáng từ mấy ngôi nhà ven đường trông thật lẻ loi gợi buồn, tự
nhiên thèm khát cái không khí ấm áp của gia đình, thèm một ấm trà với không
gian quen thuộc trong căn phòng nhỏ, thèm một buổi tranh luận có khi vui vẻ,
sôi nổi, có khi gay cấn vì bất đồng còn bỏ ngõ.
Thấy
lòng mình hiu quạnh như một lữ khách trên con đường thiên lý, mà có xa xăm gì
đâu chỉ vài trăm cây số, có xa lạ gì đâu, mình đang trên đường đến nhà con rể,
Thục Vy và Hiếu đang ở đó, một buổi tiệc vui vẻ đang chờ và trong chiếc xe này,
trong chuyến đi này có cả những người thân: Khánh Vy và chồng, hai ông anh ruột
và các cháu đi cùng….Vậy mà không biết vì đâu lại có cái cảm giác man man buồn
của người lữ khách xa quê ??... Có lẽ ngoài trời đang mưa, cái hiu quạnh của
đất trời, bóng đêm và tâm trạng bất an thấm vào lòng mình chăng?
5
giờ đến ngoại ô Buôn mê thuộc, trời đã hửng sáng, từng vạt sương mờ mờ bao phủ
núi đồi, bao phủ hàng cây và dãy phố, người đi lại lác đác. Không vội vàng bon
chen như ở Saigon, cũng không hững hờ chậm rãi có vẻ bất cần của người sắc tộc
qua các buôn làng vừa đi qua.
Xe
dừng lại cho một vài người khách xuống, tôi nhìn qua cửa kính, không xa lắm
sừng sững một tòa chung cư cao cấp của Hoàng anh Gia lai. Đây là tài sản đầu
tiên mà tôi trông thấy của “Bầu Đức” trên đất cao nguyên này trong số những sản
nghiệp khổng lồ của ông ta trên khắp nước.
Đường
lên Buôn Mê Thuộc
Xe
chạy thêm 30 cây số nữa thì dừng lại. Chúng tôi đặt chân lên đất Tây nguyên,
vùng đất đi vào lịch sử cuộc chiến tranh đẫm máu để bảo vệ tự do của người dân
Miền nam VN, bất chợt tôi nhớ đến nhà văn Phan Nhật Nam và cuốn sách Mùa hè đỏ
lửa nổi tiếng của ông, tôi đứng nhìn con đường phía trước hun hút sâu và ở xa
kia là đồi núi chập chùng. Núi đồi ở đây thật trù phú và thuận lợi chứ không
như núi rừng Quảng Nam nhìn là muốn ngợp vì quá cao, quá dốc và quá hiểm trở,
nó như bỏ tù và đe dọa con người.
-
Ba khỏe không ba?... Tôi nghe tiếng của Duy từ phía sau và quay lại mỉm
cười (chắc là héo hắt sau một đêm không ngủ)
-
Chào con, ba khỏe.
Chúng
tôi giao đồ đạc cho Duy và Hiếu, đi một đoạn đường ngắn nữa là đến nhà Duy, mọi
người được đón tiếp trân trọng và nồng ấm.
Hai
ngày ở Tây Nguyên tuy ngắn ngủi nhưng khó quên vì tình cảm trân quý mà những
người thân của Duy như mẹ, dì, dượng và các anh chị của Duy dành cho chúng tôi.
Nhưng
bất ngờ lớn nhất là khi tôi nhận được sự đón tiếp ân cần và thân mật của những
người bạn mà họ chỉ biết chúng tôi trên mạng qua những bài viết và “sự kiện” bị
công an đàn áp. Tôi không bao giờ hình dung được là tại vùng đất xa lơ xa lắc
này chúng tôi có được những người đồng cảm, tôi xin dành bài viết này để tạ ơn
gia đình Duy và những người bạn chưa một lần diện kiến.
Sáng
13/09 tôi vội vã rời Tây Nguyên vì hai ông anh còn có việc phải làm và tôi cũng
phải về để chuẩn bị đám cưới của Khánh Vy và Minh Đức.
9
giờ sáng chiếc xe khách đổ dốc.
Quốc
lộ 14 bây giờ chật hẹp quá vì hai bên đường người ta làm nhà san sát che khuất
tầm nhìn.
Cũng
giống như bất cứ một thị xã hay thôn làng nào ở VN việc xây dựng của người dân
hoàn toàn tự phát do nhu cầu nên trông rất bề bộn và nhếch nhác với những kiến
trúc lạ hoắt không biết du nhập từ đâu. Tôi yêu cái vẻ hoang sơ và yên tĩnh của
đoạn đường này cách đây 22 năm hơn.
Xe
chạy khá chậm nên tôi có đủ thời gian để nhận diện những nơi tôi đã đi qua,
những khoảng rừng những thung lũng rực rỡ trong ánh nắng tinh khôi trong vắt
đến nhức mắt.
12
giờ trưa đến cây số 110, xe dừng lại để cho khách nghỉ ngơi và cơm nước, tôi
bước xuống nhìn quán cơm ven đường khá bề thế.
Chúng
tôi thưởng thức một bữa cơm trưa khá ngon và khá rẻ như ở Quảng Nam, như để bù
lại mấy ngày ở Saigon tôi bị sốc vì vật giá ở đó.
Nhớ
lại buổi sáng đầu tiên có mặt tại Saigon, nhà thơ Phan Đắc Lữ (người anh đồng
hương của tôi) chở tôi đến công viên 30 tháng 4 để chỉ cho tôi chỗ Thục Vy và
các cháu nhà tôi bị công an bắt.
Anh
Lữ đưa tôi vào một quán cà phê gần đó, quán đông khách và tao nhã nhưng giá lại
quá đắt: 80 ngàn đòng cho hai ly cà phê sữa, tôi thấy choáng và nói:
-
Lần sau không nên uống cà phê ở đây vì quá đắt, ở quê mình và khắp nơi trên đất
VN này có rất nhiều cụ già sống với tiền trợ cấp 180 ngàn một tháng, họ chỉ có
6 ngàn đồng cho một ngày, mình không thể uống một ly cà phê bằng 6 ngày trợ cấp
của họ.
Anh
Lữ cười và nói:
-
Vật giá ở đây như vậy đó.
Không
khí ở quán ăn cây số 110 bình dị và thân mật, chúng tôi sẽ rất hài lòng và vui
hơn nếu anh tài xế không quá thô lỗ với hành khách, nhưng thôi ở VN được như
thế này là tốt rồi!?.
Xe
tiếp tục lên đường sau hơn 30 phút nghỉ ngơi, tôi nhìn những khoảng đất trống
chạy ven đường nhớ lại cách đây 22 năm trên những khoảng đất trống này người ta
đổ xuống hàng ngàn cây gỗ quý khai thác bừa bãi trên rừng để xuất khẩu với giá
rẻ mạt và vô tội vạ, điều này làm cho rừng Tây Nguyên và cả VN gần như kiệt
quệ, một mất mát to lớn không thể nào phục hồi được trong vài thập niên tới.
Tôi
nhớ lại chuyến đi cách đây 22 năm, chính ở cây số 110 này có một trạm thu thuế
rất nổi tiếng vì sự tàn bạo của nó, cũng giống như trạm thu thuế Nước Mặn ở địa
đầu tỉnh Quảng ngãi mà người ta gọi chệch đi với sự đắng cay là trạm “Nước
mắt”.
Ở
nơi đây những người dân lương thiện mang hàng hóa từ đồng bằng lên Cao Nguyên
để trao đổi và mang hàng hóa từ Cao Nguyên về miền xuôi để cân bằng nhu cầu tự
nhiên của hai vùng đất nước, nhưng họ bị cái gọi là lực lượng Quản lý thị
trường và thuế vụ ở đây trấn lột, ăn cướp trắng tài sản nhỏ nhoi của họ khiến
cho nước mắt đã đổ xuống nơi đây tụ lại thành những lời nguyền rủa đến muôn
đời. Chính ở nơi đây rất nhiều gia đình đã tan nát, nhiều người phải tự tử vì
mất hết tài sản của mình.
Tôi
rùng mình nhớ lại những ngày tháng tận cùng man rợ đó của chế độ XHCN này chống
lại nền kinh tế tự do và tư hữu mà họ gọi là nền kinh tế “bóc lột”, để ngày hôm
nay bọn cầm quyền lại trở thành những tên tư bản đỏ vô cùng giàu có với lối
sống cực kỳ xa hoa và kệch cỡm, một sự tráo trở vô liêm sỉ đến buồn nôn.
Dọc
quốc lộ 14 đến thành phố Pleiku tôi thấy nhiều cơ sở kinh doanh hoành tráng của
“Bầu Đức” và tự hỏi làm sao ông ta giàu đến thế?. Nếu làm ăn lương thiện mà
giàu như vậy là một “phép màu”, còn nếu không phải là “phép màu” thì đúng là
“quỷ thuật” rồi. Ở VN này làm sao phân biệt được đâu là “phép màu” đâu là “quỷ
thuật”, vì đất nước này không thuộc sở hữu của chúng ta, người dân không làm
chủ và quyết định. Những vụ tai tiếng trong lĩnh vực tài chính ngân hàng như vụ
“Bầu Kiên” vừa xảy ra làm cho chúng ta được quyền nghi vấn, và sự hoài nghi
đang bao phủ lên đời sống người dân VN, làm xã hội trở nên bất an vì thiếu niềm
tin vào hiện tại và đầy bất trắc ở tương lai.
Qua
thành phố Pleiku xe rẽ vào quốc lộ 19 để xuống đồng bằng.
Xe
băng băng đổ dốc tài xế phải hãm bớt tốc độ, xe qua những đoạn đường xấu và
những khúc cua gập khủy tay làm cô bé người sắc tộc ói mữa rất tội nghiệp, cô
bé đi Đà Nẵng để nhập học. Tôi nhìn mẹ cô bé âu yếm con tự nhiên thấy buồn nhức
nhối vì hiểu ra một điều: các con tôi thiếu tình yêu, sự chăm sóc và âu yếm của
mẹ, đây là một mất mát quá lớn mà tôi không bù đắp được, tôi thẩn thờ ngã người
ra sau ghế đối diện với nỗi buồn đang gặm nhấm tôi suốt hơn hai chục năm nay.
Xe
xuống hết đèo An Khê thì cảnh sắc đã thay đổi, ở đây không có cây cà phê hay
cao su chỉ bạt ngàn ruộng mía với những con bò khoan thai gặm cỏ. Một không gia
bao la, yên tĩnh và đẹp như tranh.
Giã
từ Tây Nguyên hùng vĩ và giàu có với tâm trạng không thể nào vui.
Tây
Nguyên như một tặng phẩm quý giá mà thiên nhiên hào phóng đã ban cho chúng ta
nhưng bị khai thác một cách tàn bạo và phiêu lưu vô trách nhiệm, một vùng đất
rộng gấp nhiều lần một nước Do Thái và giàu tài nguyên lại phải đối mặt với
nguy cơ bị ô nhiễm bùn đỏ từ việc khai thác bô xít - một công trình không có
mấy giá trị kinh tế nhưng ẩn chứa những rủi ro chết người, vui làm sao được khi
thảm họa đang treo lơ lửng trên đầu?
Một
lần đi xa là một cơ hội để nhìn thấy vẻ đẹp vô ngần của tổ quốc và càng yêu
thêm đất nước này. VN chúng ta đa dạng về sinh thái và giàu về tài nguyên, từ
đồng bằng cò bay thẳng cánh ở Nam bộ hay Sông Hồng, từ núi rừng Việt Bắc xanh
ngát đến bờ biển cát vàng Miền Trung, từ núi rừng Tây Nguyên hùng vĩ đến những
hải đảo xa xôi giàu có, cha ông chúng ta đã để lại một gia sản khổng lồ với vị
trí đắt địa vào bậc nhất khu vực và một dân tộc hào hùng thông minh.
Với
những tài sản vô giá đó đất nước chúng ta lẽ ra phải là một cường quốc ở vùng
Đông Á này chứ đâu đến nổi phải nghèo nàn lạc hậu như hôm nay để những cô gái
Việt phải bán thân nơi xứ người vì cuộc mưu sinh?.
Xin
mượn phân tích của Daron Acemoglu Giáo sư Kinh tế của Đại học MIT và James Robinson
Giáo sư Khoa học chính trị của Đại học Harvard “Sự giàu nghèo, thành công và
thất bại của một quốc gia không phải do yếu tố văn hóa cũng không phải do yếu
tố địa lý, khí hậu, cũng không phải do tài nguyên mà chỉ do một yếu tố duy nhất
đó là thể chế (institution).” (Trích trong bài “Tại sao có nước giàu và
nước nghèo của Phạm hoài Nam).
Ngày
hôm nay khi trật tự và an ninh khu vực bị đe dọa và thách thức bởi tham vọng
của chủ nghĩa bá quyền Đại Hán mà thực lực quốc gia chúng ta lại không đủ mạnh
để tự vệ, phải lệ thuộc vào đàn anh Phương bắc dẫn đến nguy cơ mất nước nhãn
tiền.
Lỗi
lầm này thuộc về cả dân tộc chúng ta, mong rằng dòng giống Lạc Hồng sẽ thức
tỉnh để tự cứu mình trước khi quá muộn.
Huỳnh
ngọc Tuấn
No comments:
Post a Comment