Friday 28 September 2012

QUYỀN LỰC CHÍNH TRỊ TẠI TRUNG QUỐC : MỘT THẾ GIỚI KÍN NHƯ BƯNG (Trọng Thành - RFI)





Trng Thành  -  RFI
Thứ năm 27 Tháng Chín 2012

Báo Le Monde 26/09/2012 có bài xã lun đáng chú ý vi ta đ : « Chế đ chính tr Trung Quc, mt thế gii luôn luôn là bí mt ». Ch còn ít ngày na s din ra cuc chuyn giao quyn lc ti đi hi ln th 18 ca đng Cng sn Trung Quc. Tuy nhiên gn như không có tin tc gì v đi hi này lt ra ngoài, ngay c ngày khai mc đi hi cũng còn chưa có.

Le Monde ví thế gii quyn lc ti Trung Quc như « mt l đen, mt vùng ti và bí n, mt hu trường không ai có th lt vào ». Nn kinh tế th hai thế gii được điu hành t trong bóng ti.

Không gì có th minh ha rõ hơn cho thc tế này là các phiên tòa liên quan đến v Bc Hy Lai, mt trong các lãnh đo có nh hưởng nht ti Trung Quc. Cánh tay phi trước đây ca ông Bc Hy Lai, cu giám đc công an Trùng Khánh va b kết án 15 năm tù. Vào tháng Tám, v ông Bc Hy Lai, nhn án t hình treo hai năm, vì ti giết chết mt doanh nhân người Anh. Hin ti ch còn li vn đ là bn án nào s dành cho « thái t đ » Bc Hy Lai, con trai mt bn đường ca Mao Trch Đông và người ch trương khôi phc truyn thng Mao-ít.

Cũng như đi sng chính tr Trung Quc, h thng tư pháp Trung Quc là mt thế gii khép kín. Không có bt c mt nhà báo nước ngoài nào được tham gia các phiên tòa và thông tin đu phi b lc qua Tân Hoa Xã - cơ quan truyn thông ca đng Cng sn. Người Trung Quc không tin my vào các thông tin ca Nhà nước, trong khi đó, tin đn v nhng âm mưu tranh giành quyn lc lan tràn trên mng internet.

Bt chp các thay đi k t Cách mng Văn hóa, quyn ca b cáo vn không được tôn trng. Hình nh bà Cc Khai Lai, v ông Bc Hy Lai, trong phiên x hi tháng Tám, gi li phiên tòa x bà Giang Thanh, v Mao Trch Đông, trong v án Bè lũ bn tên năm 1980, vi phán quyết đã có sn, trước khi phiên tòa khai mc.

Ông Ph Chí Cường (Pu Zhiqiang), lut sư ni tiếng vì cuc chiến bo v các quyn công dân và là c vn tư pháp ca ngh sĩ Ngi V V, nhn xét rng, trong mt v án quan trng ti Trung Quc, tt c được dàn dng đ to ra mt hình nh bên ngoài (ca mt phiên tòa có tranh tng). Vic sa đi lut Hình s tháng 3/2012 không mang li các tiến b thc s. T năm sáu năm tr li đây, ngành an ninh ln át ngành tư pháp, do vic đng Cng sn lo ngi các bt n xã hi.

Nhiu lut sư Trung Quc tiếp tc đu tranh đ đòi hy b các tri « lao ci », thc cht là các nhà tù theo mô hình tri tp trung ca Liên Xô nhng năm 1950. Ngay trong h thng, nhiu người kêu gi « tư pháp đc lp ». Vào tháng này, ông Lý Đo Qu (Li Daokui), mt trong các nhà kinh tế có uy tín nht ti Trung Quc, cu c vn Ngân hàng trung ương, đã gây bt ng vi vic ch ra mt thc tế : S vng mt ca Nhà nước pháp quyn là tr ngi ch yếu đi vi nn kinh tế Trung Quc.

Tn công vào các tri lao ci
Trong h sơ v Trung Quc hôm nay, Le Monde đăng bài viết ca lut sư Ph Chí Cường nhan đ « Các tri ci to lao đng : Ni ô nhc ca Trung Quc ». Lut sư Cường ước tính, riêng ti Trùng Khánh, nơi Bc Hy Lai và Vương Lp Quân đã tng tr vì, ch trong khong 2 năm 2009-2011, có ít nht 10.000 người b giam gi ti các tri lao ci. Nhiu người đã b pht t 1 đến 2 năm tù, ch vì có nhng li ch trích chính quyn. Cũng theo ông, s lượng tù ci to ti Trung Quc là khong 50.000 người, nhiu gp 5 ln s người b giam gi ti các tri lao ci Trùng Khánh.
Ngày mai, 28/09, lut sư Ph Chí Cường s tham d mt hi tho v Nhà nước pháp quyn Trung Quc do Le Monde phi hp t chc vi Vin đi hc Chính tr hc Paris (Sciences Po).

Cũng trong h sơ này, có bài tường thut do thông tín viên gi v t Thượng Hi, ghi nhn các kêu gi ci cách th chế kinh tế ti Trung Quc, đc bit là gim s h tr đi vi các tp đoàn kinh tế nhà nước, vn được ưu đãi quá nhiu.

Bc Triu Tiên buc phi hé m nn kinh tế
V thi s Châu Á, Le Monde thut li nhng thay đi quan trng gn đây ti Bc Triu Tiên qua bài viết « Bc Triu Tiên buc phi ‘‘điu chnh’’ nn kinh tế ».

T báo ghi nhn, vào ngày 25/09/2012, Quc hi Bc Triu Tiên hp k th hai trong năm, tc là na năm sau k hp trước vào tháng Tư, khi lãnh đo tr Kim Jong-il được đưa lên nm quyn lãnh đo nn Quc phòng Bc Triu Tiên. Thông thường mi năm Bc Triu Tiên ch hp Quc hi mt ln. Cuc hp bt thường này dưới s ch ta ca Kim Jong-un người va nm được quyn lãnh đo ti cao -, có mt ý nghĩa đc bit.

Mc dù, không có các thông tin chính thc, nhưng theo đánh giá ca mt s chuyên gia v Bc Triu Tiên ti Hàn Quc, mt s ci cách th chế kinh tế cơ bn đang din ra ti Bc Triu Tiên trong bi cnh mt phn ba cư dân nước này đang lâm vào cnh đói ăn trin miên.

Quc hi Bc Triu Tiên có th đã thông qua các quyết đnh ca ban lãnh đo nước này nhm chun b cho các thay đi, được đánh giá là « mt cuc cách mng nh » đi vi nn kinh tế Bc Triu Tiên, như nhn đnh ca mt nhà nghiên cu thuc Vin Sejong (Seoul – Hàn Quc).

Vào tháng 7 va qua, các cơ quan tuyên truyn min Bc Triu Tiên đng lot lên tiếng phn bác các tin tc nước ngoài bình lun v các cuc « ci cách » sp din ra ti quc gia khép kín nht hành tinh này. T « ci cách » b truyn thông chính thc gt b, vì nó xúc phm đến tính cht không th sai lm ca con đường, mà chế đ Bc Triu Tiên đang đi.

Báo chí chính thng Bc Triu Tiên tái khng đnh « con đường riêng ca Triu Tiên đi lên ch nghĩa xã hi ». Tuy nhiên, các t ng mà báo chí min Bc s dng, như « điu chnh », « ci thin »… thì li cho thy quc gia này đang bước vào mt giai đon mi, đ thoát khi nn kinh tế kế hoch hóa, mà chế đ đã bt đu « rc rch th làm » k t năm 2002, và thường tr lui, mi khi cm thy nn thng tr ca đng b đe da.

K t tháng 8 năm nay, mt s điu chnh v th chế kinh tế đã được thc hin ti mt s trang tri hp tác xã. Người nông dân được phép gi li phn ln các sn phm do mình làm ra, nh thế mà h phn chn sn xut hơn. Các doanh nghip được quyn t tr nhiu hơn, được giao dch bng tin mt

Như vy, ti Bc Triu Tiên, hin ti có hai nn kinh tế song song, kinh tế tư nhân và kinh tế Nhà nước. Kinh tế tư nhân n r, nhưng v mt chính thc, b coi là th yếu, trong khi đó, kinh tế Nhà nước thì trì tr. Nn kinh tế ngoài Nhà nước tn ti mt cách hoang dã, là ngun cung cp thường xuyên các khon hi l cho gii quan chc. Le Monde kết lun rng, nếu như nhng khát vng làm thay đi chế đ ca lãnh đo Kim Jong-un và các đng s có v rt rõ ràng, thì kh năng h điu hành được s thay đi y, mà không làm lay chuyn toàn b h thng chính tr nước này, thì có v ít hơn thế.

Nht Bn : Cánh hu dân tc ch nghĩa chun b tr li nm quyn
Liên quan đến các thay đi trên chính trường Nht Bn, Le Figaro có bài " Shinzo Abe chun b cho cánh hu tr li nm quyn ", vi nhn đnh : tân lãnh t đng bo th Nht mun kết liu ch nghĩa hòa bình, mà Nht Bn buc phi ghi trong Hiến pháp.

Th tư va qua 26/09, đng Dân ch T do, đng đi lp chính ti Nht Bn, đã đưa ông Shinzo Abe, người dân tc ch nghĩa nht và là người có ch trương ph nhn nhiu ti ác ca phát xít Nht trong Thế chiến 2, lên cương v lãnh đo đng.

Trong bi cnh uy tín ca đng cm quyn hin nay đang xung thp, đng cánh hu Dân ch T do có nhiu cơ hi thng c trong cuc bu Quc hi, d kiến s được t chc t đây đến hè 2013.

Tân lãnh t đng bo th Nht là mt trong s các chính tr gia Nht th hin s nui tiếc v vic đế quc Nht thua trn trong Thế chiến 2, và có v như không mun tha nhn « Tuyên b Kono » ca chính ph Nht năm 1993, công nhn vai trò ca Nht trong vic s dng các ph n Triu Tiên, Trung Quc làm nô l tình dc trong thi k chiến tranh.

S ni lên ca lãnh đo theo đường li dân tc ch nghĩa cc đoan này trùng vào lúc căng thng trong tranh chp ch quyn bin đo gia Nht và các nước láng ging, đc bit là Trung Quc tăng mnh. Bi cnh hin nay rt thun li cho vic ông Shinzo Abe đưa Nht Bn đi vào con đường dân tc ch nghĩa. Le Figaro d đoán, đ chiến thng trong cuc tranh c ln này, tân lãnh đo đng Dân ch T do s không ngn ngi s dng các phát biu mang tính gây hn, mà trước đây ông ta đã buc phi kim chế, do sc ép ca Hoa K.

Vic làm : Trang nht các nht báo Pháp
Công ăn vic làm trong nước là đ tài trên trang nht ca tt c các nht báo ln Pháp. « Tht nghip bùng n Pháp, nhưng tin tr cp không tăng » là ta đ chính ca Le Monde.

T báo kinh tế Les Echos chy ta : « 3 triu người tht nghip : Nước Pháp chn đng ». Les Echos ghi nhn, thêm gn 100.000 người Pháp tht nghip trong vòng ba tháng hè ; chính ph Pháp đang khó nhc đi phó vi vic các doanh nghip sa thi hàng lot nhân công.

Cũng v vn đ này, nht báo LHumanité có bài trên trang nht : « Seine-Saint-Denis : cuc ni dy bo v công ăn vic làm », đ nói v cuc biu tình th by ti ca cư dân, nhân viên, nhà hot đng các nghip đoàn, các đi biu dân c tnh Seine-Saint-Denis đòi hãng xe hơi PSA không được đóng ca mt nhà máy ti khu vc này.

Le Figaro thì đưa lên trên trang nht hàng tít : « Cnh tranh. Tiếng kêu báo đng ca ông ch hãng Renault ». T báo dn li nhn đnh ca ông Carlos Ghosn, « ci thin năng lc cnh tranh ca (nn kinh tế) Pháp là mt vn đ sng còn ».

« Đi din vi cuc khng hong (vic làm) », báo Công giáo La Croix ghi nhn « người Thiên chúa giáo hành đng ». La Croix có bài phóng s ti Cambrai, nơi người Công giáo hot đng rt tích cc trong cuc chiến vì vic làm.
Cũng v ch đ khng hong lao đng, Libération chy hàng ta « Khn cp : cn 40.000 giáo viên » đ gii thiu v chương trình tuyn m giáo viên đc bit cho ngành giáo dc Pháp trong năm ti 2013, mà B trưởng Giáo dc Vincent Peillon va ra quyết đnh.







1 comment:

View My Stats