Những
người Nga ủng hộ Vladimir Putin đã đổ lỗi cho Ukraine về vụ tấn công khủng bố
phòng hòa nhạc
Financial Times
Cù
Tuấn
bien dich
Tóm
tắt:
Hơn một nửa số người được hỏi trong cuộc thăm dò dư luận nói rằng Kyiv đứng sau
vụ thảm sát ở Matxcơva mặc dù Isis đã nhận trách nhiệm này.
Anna
và cậu con trai tuổi teen phải ngồi xe lăn chỉ mất khoảng 17 phút để trốn thoát
khỏi tầng hai của phòng hòa nhạc ở Matxcơva sau khi nghe thấy tiếng súng tự động
vang lên và bắt taxi về nhà.
Chỉ
vài giờ sau, Anna không còn nghi ngờ gì về việc ai là người chịu trách nhiệm
cho một trong những vụ tấn công khủng bố nguy hiểm nhất trong lịch sử hiện đại
của nước Nga.
Anna,
một nhà môi giới bảo hiểm 41 tuổi, nói với Financial Times: “Những kẻ khủng bố
đã chạy trốn về phía Ukraine, nên có vẻ như đó là người của Ukraine. Họ cần thứ
gì đó để chuyển hướng sự chú ý khỏi tiền tuyến. Và cái chết của những người
Nga, kể cả những người không trực tiếp tham gia chiến tranh, trong đó có trẻ
em, luôn là niềm vui lớn lao cho những người yêu nước Ukraine”.
Phản
ứng của Anna trước vụ tấn công của lực lượng Hồi giáo cực đoan ngày 22 tháng 3
vào địa điểm tổ chức buổi hòa nhạc Crocus City Hall của Matxcơva - khiến hơn
140 người thiệt mạng và khoảng 180 người bị thương - minh họa cách Điện Kremlin
ngay lập tức nắm bắt cơ hội sử dụng vụ thảm sát như một công cụ tuyên truyền
trong cuộc chiến chống Ukraine.
Cuộc
thăm dò dư luận này được thực hiện ngay sau vụ tấn công cho thấy hầu hết người
Nga tin rằng Kyiv đứng đằng sau vụ này, mặc dù xét đến việc Tổng thống Vladimir
Putin đã đàn áp mạnh mẽ những người bất đồng chính kiến, vẫn khó xác định được
sự trỗi dậy của tình cảm chống Ukraine ở Nga thực sự đến mức nào.
Anna
cho biết cô không xem tivi và chỉ đọc các kênh Telegram mà cô “tin tưởng”.
Nhưng cô lặp lại thông điệp chính xác rằng các cơ quan tuyên truyền của Nga - từ
các phương tiện truyền thông chính thức của nhà nước đến các blogger Telegram ủng
hộ chiến tranh - đã bắt đầu lan truyền ngay sau những báo cáo đầu tiên về vụ thảm
sát.
Mặc
dù Isis đã nhận trách nhiệm vào đêm xảy ra vụ tấn công, nhưng ông Putin hôm 1/4
cho biết vụ tấn công phù hợp với một chiến lược xâm lược rộng hơn của "chế
độ Kyiv theo chủ nghĩa phát xít mới", cáo buộc rằng những kẻ khủng bố đang
chạy trốn về phía biên giới Ukraine, nơi có một "cửa sổ" đã mở cửa chờ
đợi họ.
Matxcơva
chưa thừa nhận bất kỳ sai sót nào trong bộ máy tình báo và an ninh của mình.
Các quan chức của Putin kể từ đó cũng đổ lỗi cho Mỹ và Anh với các cáo buộc ủng
hộ Ukraine trong âm mưu này.
Các
chính phủ châu Âu cho biết họ đã cảnh báo Matxcơva về mối đe dọa Hồi giáo ngày
càng gia tăng, và đại sứ quán Mỹ ở thủ đô Nga đã đưa ra cảnh báo vào đầu tháng
3 về nguy cơ ISIS tấn công các địa điểm công cộng ngày càng tăng.
Nhưng
Nikolai Patrushev, thư ký hội đồng an ninh Nga, một cơ quan nhà nước, và
Alexander Bortnikov, người đứng đầu cơ quan an ninh nội địa FSB, thay vào đó lại
tập trung vào vấn đề Ukraine, tuyên bố rằng 4 kẻ bị cáo buộc là khủng bố, những
người có dấu hiệu rõ ràng là đã bị tra tấn sau khi bị bắt, và đã xác nhận
"các liên quan tới Ukraina" trong quá trình thẩm vấn.
Nhiều
người Nga được khảo sát sau vụ tấn công đã tin tưởng vào giả thuyết về Ukraine.
Theo dữ liệu thăm dò của OpenMinds, một nhà thăm dò trực tuyến Anh-Ukraina đã
chia sẻ kết quả của mình với FT, hơn 50% đổ lỗi cho giới lãnh đạo Ukraine và chỉ
khoảng 27% đổ lỗi cho IS. 6% khác đổ lỗi cho “tập thể phương Tây”, cụ thể là Mỹ,
Anh và NATO.
Dữ
liệu của OpenMinds cho thấy hơn 75% số người được hỏi coi Putin là nguồn thông
tin đáng tin cậy nhất hoặc hoàn toàn đáng tin cậy về vụ tấn công.
Denis
Volkov, nhà xã hội học và giám đốc trung tâm bỏ phiếu độc lập Levada của Nga,
cho biết: “Nếu cơ quan tuyên truyền và chính quyền đổ lỗi cho Ukraine là câu
chuyện chính, thì mọi người sẽ tin vào điều đó, bởi vì quyền kiểm soát không
gian thông tin của họ là gần như tuyệt đối”.
Ông
cho biết người Nga thường kêu gọi thực hiện “bàn tay sắt” và phản ứng cứng rắn
đối với các hành động khủng bố ở quy mô này, chẳng hạn như cam kết của Putin sẽ
“tống những kẻ khủng bố xuống bồn cầu” vào năm 1999 khi Điện Kremlin ra lệnh
ném bom Chechnya.
Tatiana
Stanovaya, thành viên cấp cao tại Trung tâm Carnegie Russia Eurasia, cho biết,
những lời hùng biện của Putin lần này tập trung vào Kyiv vì ông coi cuộc chiến
là một cuộc chiến mang tính sống còn, đẩy Nga vào thế phải chống lại Ukraine và
phương Tây.
“Putin
tin rằng họ muốn tiêu diệt nước Nga, vì vậy bất cứ điều gì có vẻ là một nỗ lực
nhằm mục đích đó đều được cho là do họ thực hiện. Liệu nó có mang lại lợi ích
cho Ukraine? Người Ukraine có hài lòng về điều đó không? Họ có đủ khả năng kỹ
thuật để làm điều đó không?
Vậy
thì chắc chắn là họ rồi,” Stanovaya nói, mặc dù cô lưu ý rằng lời lẽ của Tổng
thống Nga cho thấy các quan chức của ông không có bằng chứng chắc chắn cho
tuyên bố này.
“Ông
ấy rõ ràng tin rằng đó là Ukraine và việc thiếu bằng chứng cho đến nay là do họ
chưa tìm kiếm kỹ càng thôi,” cô nói thêm. “Phần còn lại của giới thượng lưu Nga
đều đi theo sự dẫn dắt của Putin.”
Tuy
nhiên, một số người ở Nga không bị thuyết phục về giả thuyết Ukraine đứng sau vụ
này. Theo dữ liệu của OpenMinds, những người trẻ tuổi và những người phản đối
cuộc chiến Ukraine có xu hướng đổ lỗi cho Isis hơn là Kyiv về vụ tấn công.
Trong số những người phản đối cuộc xung đột, 50% đổ lỗi cho Isis, so với 12% những
người ủng hộ cuộc chiến.
Aleksei
Miniailo, nhà hoạt động đối lập có trụ sở tại Matxcơva và là người đồng sáng lập
Chronicles, một dự án nghiên cứu dư luận, cho biết: “Người Nga rất giỏi lặp lại
các câu chuyện tuyên truyền trong các cuộc thăm dò ý kiến”. Ông nói: “Đây không
phải là một “dấu hiệu ủng hộ tích cực” mà là “phản ánh việc họ cảm thấy không
thể thực hiện bất kỳ thay đổi nào”.
Các
cuộc khảo sát của Chronicles cho thấy nhiều người trả lời “có” cho các câu hỏi
chung chung, chẳng hạn như liệu họ có ủng hộ chiến tranh hay không, nhưng
“không” với những câu hỏi mang nhiều sắc thái hơn, chẳng hạn như liệu họ có ủng
hộ việc chi nhiều tiền của chính phủ cho cuộc chiến hơn là cho phúc lợi xã hội
hay không.
Sau
vụ tấn công vào phòng hòa nhạc, chính quyền Nga đã thực hiện một bước đi bất
thường là công bố đoạn phim quay cảnh lực lượng an ninh tra tấn và đánh đập các
nghi phạm. Cả bốn người đều bị bầm tím khi xuất hiện trước tòa vào ngày 24
tháng 3, trong đó có một người bị băng bó ở đầu và bị ép ăn một phần của cái
tai sau khi nó bị những kẻ tra tấn cắt rời. Một tù nhân khác đang được đưa vào
cáng và có vẻ đã bất tỉnh.
Mark
Galeotti, một chuyên gia quân sự và giáo sư danh dự tại Đại học College London,
cho biết việc sử dụng biện pháp tra tấn của các cơ quan an ninh Nga đã được biết
đến rộng rãi. Nhưng việc phát hành các video tra tấn “để cho phần lớn công
chúng đồng tình được xem” là điều mới mẻ.
Galeotti
nói: “Trước đây, người ta không thể ngờ được tình trạng khát máu như thế này.
Tuy nhiên, người Nga đã đứng bên bờ vực sau hai năm chiến tranh, trước các cuộc
tấn công bằng máy bay không người lái ngày càng trắng trợn của Ukraine và khả
năng xảy ra một làn sóng tổng động viên không được lòng dân khác," ông
nói.
“Công
chúng nước Nga là một cộng đồng đang sợ hãi và không thể ngồi yên để ông Putin
giải quyết vấn đề. Họ cảm nhận được nỗi kinh hoàng ngày càng tăng cao và họ
đang phản ứng”, ông nói thêm.
Anna
cho biết cô “rất vui mừng” khi các nghi phạm đã bị bắt. “Tôi đã xem các video về
việc những người này bị bắt nhiều lần và tôi cảm thấy một cơn thịnh nộ khủng
khiếp bên trong mình. Khi tôi đọc được rằng có ai đó cảm thấy tiếc cho họ, rằng
họ bị đánh đập và không được thuê luật sư, tôi muốn đưa họ đến đống đổ nát ở
Crocus hoặc tới người thân của những người đã chết ở đó,” cô nói.
Vụ
thảm sát đã làm gia tăng các lời hô hào chính trị ở Nga nhằm kích hoạt lại án tử
hình, vốn đã bị xóa bỏ kể từ năm 1996.
Dmitry
Medvedev, cựu tổng thống Nga và hiện là Phó chủ tịch hội đồng an ninh nước này,
là người đầu tiên kêu gọi “hành quyết toàn diện những kẻ khủng bố”.
“Chúng
ta phải g.i.ế.t chúng. Và chúng ta sẽ làm vậy,” Medvedev viết trên kênh
Telegram của mình.
Về
mặt kỹ thuật, tòa án hiến pháp có tiếng nói cuối cùng về việc kích hoạt lại án
tử hình này, nhưng quyết định thực sự thuộc về Putin. Ông Volkov tại trung tâm
bỏ phiếu Levada cho biết: “Nếu vấn đề dỡ bỏ lệnh cấm án tử hình chính thức được
đặt ra, nhiều người sẽ ủng hộ điều đó”.
Anna
là một trong số họ. “Tôi sẽ chỉ thực sự bình tĩnh khi biết bọn họ đã chết”, cô
nói. “Tôi hy vọng bọn họ sẽ bị xử tử hình.”
No comments:
Post a Comment