24/09/2023
Ngày hôm qua 22/09/2023, theo truyền thông quốc
tế và thông tin từ các mạng xã hội trong nước, tử tù Lê Văn Mạnh đã bị hành quyết
tại Thanh Hoá (1). Vụ tử tù Lê Văn Mạnh và gia đình kêu oan được một bộ phận
công luận trong nước và quốc tế quan tâm từ nhiều năm nay (2). Vụ tử tù Lê Văn
Mạnh cùng hai tử tù Hồ Duy Hải và Nguyễn Văn Chưởng mới đây một lần nữa đã được
nhiều tổ chức xã hội nêu bật trước thềm chuyến công du Hà Nội của lãnh đạo Hoa
Kỳ Joe Biden, nhằm nâng cấp quan hệ với Việt Nam (3).
Ngay sau khi có thông tin về việc thi hành án,
ngày 20/09/2023, Liên hiệp Châu Âu và các cơ quan đại diện ngoại giao của
Canada, Vương quốc Na Uy và Vương quốc Anh ở Việt Nam đã “kêu gọi các cơ quan
thẩm quyền Việt Nam dừng việc thi hành án tử hình ông Lê Văn Mạnh”, theo quyết
định số 02/2015/QD-CA (4). Nhiều vận động trong nước với hy vọng một lần nữa
ngăn lại việc thi hành án đã diễn ra cho đến thời điểm cuối cùng.
Giới quan sát chú ý nhiều đến một số diễn biến
liên quan đến việc vụ án tử tù Lê Văn Mạnh bị hành quyết.
***
Tuyên bố “Không ai bị kết án oan” trong lúc đơn kêu
oan đang được “xác minh”?
Thứ nhất là người tử tù bị hành quyết trong
lúc Chánh án Nguyễn Hoà Bình tuyên bố đang “xác minh đơn kêu oan” (13/09/2022)
(5). Trên truyền thông chính thức Việt Nam, hiện chưa thấy thông báo về kết quả
của việc “xác minh” này, sau tuyên bố của ông Chánh án cách nay hơn một năm.
https://www.facebook.com/photo/?fbid=3468187036831193&set=pcb.3468192163497347
Ảnh: Ông Nguyễn Hoà Bình (giữa), đương kim Chánh án Toà án Nhân dân Tối cao
Việt Nam (từ 2016 đến nay) và khi còn là Thiếu tướng (trái), phó chỉ huy Cơ
quan cảnh sát điều tra Bộ Công an, cũng như khi còn là Viện trưởng Viện Kiểm
sát Nhân dân Tối cao (phải).
Nguồn: Internet
Thứ hai, trong buổi báo cáo thẩm tra về hoạt động
của ngành Toà án tại Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 13/09/2023 (tức một tuần
trước khi vụ hành quyết xảy ra), Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội Nguyễn Mạnh
Cường khẳng định “chưa phát hiện trường hợp nào bị kết án oan; đã hạn chế tỷ lệ
các bản án bị hủy do nguyên nhân chủ quan, đáp ứng yêu cầu của Quốc hội” (6).
Kết luận “Chưa phát hiện trường hợp bị kết án
oan” và “hạn chế tỷ lệ các bản án bị huỷ” phải chăng một phần nào là câu
trả lời gián tiếp cho quyết định thi hành án đối với tử tù kêu
oan Lê Văn Mạnh?
***
Quốc hội có bật đèn xanh cho 9.000 vụ án “được phép
(xử) sai”?
Ngoài ra giới quan sát cũng chú ý đến diễn biến
thứ ba: Tử tù Lê Văn Mạnh bị hành quyết chỉ ít ngày sau khi Chánh án Nguyễn Hoà
Bình tái khẳng định trước Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (ngày 18/09) là “nghị quyết
của Quốc hội cho phép 1,5% của 600.000 vụ án được phép sai do lỗi chủ quan, tức
là khoảng 9.000 vụ án được phép sai do lỗi chủ quan” (7).
Phát ngôn gộp chung tất cả các loại vụ án,
phán quyết của các cấp xét xử, bị nhiều người chỉ trích, cho rằng đây là một tỉ
lệ hồ đồ, và khuyến khích việc xét xử tuỳ tiện (8), và không loại trừ liên quan
đến các án tử hình oan sai. Trên thực tế, dường như điều này liên quan đến một
vấn đề khác: nghị quyết của Quốc hội Việt Nam về ‘‘chỉ tiêu phấn đấu’’ về tỉ lệ
các bản án phải huỷ, phải sửa (dưới mức 1,5%) (9). Song, phát ngôn của Chánh án
Toà án Nhân dân Tối cao Nguyễn Hoà Bình, theo đó, theo quy định của Quốc hội,
khoảng 9.000 vụ án “ĐƯỢC PHÉP (XỬ) SAI” do lỗi chủ quan là điều gây nhiều hoài
nghi, để ngỏ cách hiểu là một cách nói bật đèn xanh cho sai phạm.
QUỐC HỘI VIỆT NAM CÓ BẬT ĐÈN XANH cho 9.000 vụ án “ĐƯỢC PHÉP (XỬ) SAI”
như lời ông Chánh án?
Vụ tử tù kêu oan gần 20 năm Lê Văn Mạnh bị
hành quyết và hành xử của người đứng đầu ngành Toà án Việt Nam đặt ra nhiều câu
hỏi.
https://www.facebook.com/photo/?fbid=3468187963497767&set=pcb.3468192163497347
Ảnh: Một cuộc
biểu tình đòi phục hồi công lý cho nạn nhân trước cơ quan tiếp dân ở Việt Nam. Nguồn: Internet
https://www.facebook.com/photo/?fbid=3468204156829481&set=pcb.3468192163497347
Ảnh: Tử tù
Lê Văn Mạnh và những lời cảm ơn của anh gửi từ phòng biệt giam
https://www.facebook.com/photo/?fbid=3468204636829433&set=pcb.3468192163497347
Ảnh: Chiếc
áo của ông Lê Văn Mạnh với những dòng chữ kêu oan gửi ra ngoài. Trong ảnh, mẹ
và người em trai giương chiếc áo. Nguồn: Gia đình Lê Văn Mạnh
(ảnh báo Dân
Trí : https://danviet.vn/noi-niem-nguoi-me-tu-tu-le-van-manh...
_________
Chú thích:
1/ Vietnam executes man despite diplomatic
pleas for mercy:
https://mb.com.ph/2023/9/23/vietnam-executes-man-despite-diplomatic-pleas-for-mercy
2/ Nhiều người quan tâm đến vụ án tử tù Lê Văn
Mạnh chú ý đến hồ sơ “Diễn biến: Vụ án của tử tù Lê Văn Mạnh” của Luật khoa Tạp
chí:
https://www.luatkhoa.com/2023/09/dien-bien-vu-an-le-van-manh/
3/ Vietnamese CSOs Urge President Biden to
Address Three Wrongful Death Penalty Cases:
4/ “Tuyên bố chung tại nước sở tại về việc sắp
thi hành án tử hình với Lê Văn Mạnh ở Việt Nam”:
https://www.eeas.europa.eu/joint-local-statement-mr-le-van-manh_vi?s=184
5/ Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết Tổ công
tác Liên ngành Tư pháp Trung ương đang xác minh đơn kêu oan của tử tù Lê Văn Mạnh
tại tỉnh Thanh Hoá (VTC ngày 13/09/2022)
6/ ‘‘Chưa phát hiện trường hợp kết án
oan’’:
https://congly.vn/chua-phat-hien-truong-hop-ket-an-oan-394223.html
7/ “Theo người đứng đầu ngành tòa án, nghị quyết
của Quốc hội cho phép 1,5% của 600.000 vụ án được phép sai do lỗi chủ quan, tức
là khoảng 9.000 vụ án được phép sai do lỗi chủ quan”:
8/ Công lý được phép sai sót đến 1,5% là không
chấp nhận được!
9 / “Tỷ lệ xét xử của Tòa án trong nhiệm kỳ 2016-2021
vượt chỉ tiêu Quốc hội giao”:
https://www.toaan.gov.vn/webcenter/portal/tatc/chi-tiet-tin?dDocName=TAND158118
No comments:
Post a Comment